معرفی مرکز انقلاب صنعتی چهارم صربستان

مجمع جهانی اقتصاد در سال 2017 نخستین مرکز انقلاب صنعتی چهارم را با هدف حمایت از کاربرد هوشمند فناوری‌های جدید در سراسر جهان در سانفرانسیسکو آمریکا به راه انداخت. تاکنون 16 کشور به این شبکه‌ی جهانی پیوسته‌اند. مرکز انقلاب صنعتی چهارم صربستان که سومین مرکز در اروپا (پس از نروژ و روسیه) و نخستین مرکز از این دست در منطقه‌ی شرق اروپاست در فوریه‌ی 2022 راه‌اندازی شد.

مدیر مرکز انقلاب صنعتی چهارم صربستان، یلنا بویوویچ، در گفت‌وگو با پایگاه اینترنتی بزینس اهداف و کارکردهای این مرکز را توضیح می‌دهد. چکیده‌ی گفته‌های او در ادامه بیان شده است:

مرکز انقلاب صنعتی چهارم صربستان (C4IR صربستان) از ابتدای مارس 2023 زیر نظر دفتر دولتی فناوری اطلاعات و دولت الکترونیک شروع به کار می‌کند. این انجمن را دولت جمهوری صربستان و مجمع جهانی اقتصاد به‌طور مشترک راه‌اندازی کرده‌اند و تمرکز آن بر ادغام علم و اقتصاد در دو بخش کلیدی بیوتکنولوژی و هوش مصنوعی در پزشکی است. این مرکز می‌کوشد با به‌کارگیری رویکردهای جدید توسعه‌ی علمی، آینده‌ی جامعه را از راه ایده‌های نوآورانه و اکتشافات و کاربرد فناوری‌های چندرشته‌ای بهبود بخشد و افزون بر آن، در زمینه‌ی مراقبت‌های بهداشتی، کشاورزی و تغذیه، حفظ محیط‌زیست و صنعت وضعیت مطلوب‌تری برای صربستان فراهم آورد و به توسعه‌ی اقتصادی آن کمک کند. مرکز انقلاب صنعتی چهارم در توسعه‌ی سیاست‌های عمومی مدرن و تسهیل رویه‌های اداری برای کمک به توسعه‌ی سریع و کاربرد بیوتکنولوژی ایفای نقش خواهد کرد.

فناوری‌های جدید، به‌ویژه در زمینه‌ی بیوتکنولوژی، به سرعت در حال رشد است. ترکیب بیولوژیکی با فناوری دیجیتالی به توسعه‌ی آن به‌عنوان شاخه‌ای علمی‌ که بیشترین تأثیر را بر صنعت دارد و جهش‌های صنعتی جدید را امکان‌پذیر می‌کند می‌انجامد. اما موضوع مهم، چگونگی توسعه‌ی فناوری‌های نوین در صربستان است. برخی از چالش‌ها در این راه عبارت‌اند از محدودیت‌های قانونی، عدم شناخت ابزارها و دستگاه‌های جدید، دانش ناکافی کاربر از سوء‌استفاده‌های احتمالی از سیستم‌های جدید، چالش انتقال علم و تجارت. دقیقاً برای پاسخ به این چالش‌ها است که مرکز انقلاب صنعتی چهارم در صربستان تشکیل شد.

این مرکز بخشی از شبکه جهانی مجمع جهانی اقتصاد متشکل از 16 مرکز تاکنون است. برخی از این مراکز با علومی همچون رباتیک یا توسعه‌ی هوش مصنوعی سر و کار دارند، اما مرکز صربستان بر بیوتکنولوژی و کاربرد هوش مصنوعی در مراقبت‌های بهداشتی متمرکز است. هدف اصلی ما گردهم‌آوردن اقتصاد و علم و نهادهای دولتی است تا با همکاری یکدیگر، شرایط لازم را برای توسعه و آزمایش و بهبود بیوتکنولوژی‌های جدید و کاربرد آن‌ها به‌طور ویژه در مراقبت‌های بهداشتی و به‌طور عام در کشاورزی و انرژی و حفظ محیط‌زیست فراهم آوریم.

فعالیت‌های مرکز در سه جهت پیش خواهد رفت: نخست، تدوین مقرراتی که توسعه‌ی سریع‌تر راه‌حل‌های بیوتکنولوژیکی و کاربرد مناسب آن‌ها را در صربستان ممکن کند؛ دوم، ایجاد زیرساخت‌های اطلاعاتی لازم برای توسعه‌ی بیوتکنولوژی شامل ظرفیت‌های ثبت و ذخیره‌سازی داده‌، استفاده از ابررایانه‌ها برای پردازش داده‌های مهم برای توسعه‌ی بیوتکنولوژی و بیوانفورماتیک و یادگیری ماشینی؛ و سوم، تشویق انتقال فناوری و برقراری ارتباط بین علم و تجارت به‌طور کلی.

مهم‌ترین جنبه‌ی بیوتکنولوژی تاثیر آن بر سلامت و پزشکی است. در سال‌های اخیر، بیوتکنولوژی پزشکی رشد قابل توجهی کرده و شیوه‌های نوینی برای پیشگیری و تشخیص و درمان بیماری ایجاد کرده است. همچنین، هوش مصنوعی تأثیر زیادی در زمینه‌های زیست‌شناسی و بیوتکنولوژی و پزشکی دارد. به‌عنوان مثال، می‌تواند سرعت پژوهش‌ها را بیشتر کند یا به پزشکان در تصمیم‌گیری بهتر یاری رساند. یک مثال خوب می‌تواند کمک به تشخیص سرطان‌ باشد، بدین‌صورت‌که الگوریتم‌های هوش مصنوعی در تشخیص سلول‌های سرطانی در تصاویر رادیولوژی و ماموگرافی و غیره به‌کار گرفته می‌شوند و از پزشکان در تشخیص سریع‌تر و دقیق‌تر پشتیبانی می‌کنند.

ما همچنین در این مرکز در حال راه‌اندازی پروژه‌ی آزمایشی غربالگری ژنتیکی در صربستان هستیم. شمار زیادی از بیماری‌ها دلایل یا پیش‌نیازهای ژنتیکی دارند. همچنین ژن‌های خاصی پاسخ بدن به داروها را تعیین می‌کنند. بنابراین می‌توان برخی از بیماران را با برخی داروها درمان کرد و برخی را نمی‌توان. هدف غربالگری ژنتیکی داوطلبانه، پیشگیری یا درمان به‌موقع برخی از بیماری‌های ارثی مانند تومورها، بیماری‌های قلبی و عروقی یا عصبی (آلزایمر، پارکینسون و ...) است.