چشم انداز افزایش نقش آرژانتین در تامین غلات جهانی

در این گزارش تاثیر بحران اوکراین و جهش قیمت غلات در سطح جهانی بر افزایش ظرفیت تولید آرژانتین و ارتقاء جایگاه این کشور به عنوان منبع تامین پایدار تامین جهانی غلات مورد بررسی قرار گرفته است . گزیده گزارش فوق به شرح ذیل ارائه می‌گردد:

با آغاز درگیری روسیه و اوکراین، قیمت جهانی اقلام اساسی کشاورزی بویژه غلات که در سالهای اخیر با روند افزایشی روبرو بوده، جهش های غیر منتظره ای داشته و رکوردهای تازه ای برجا گذاشته است. در این زمینه سویا به ثبت یک رکورد تاریخی به قیمت 640 دلار در هر تن رسید و قیمت گندم که قبل از بحران اوکراین  280 دلار در هر تن معامله می‌شد به رقم بی سابقه 400 دلار در هر تن افزایش یافته و ذرت نیز از 250 به 320 دلار رسیده است. به این ترتیب می‌توان انتظار داشت با ادامه بحران اوکراین و تبعات ناشی از آن بر روی تولید و عرضه غلات توسط دو کشور اوکراین و روسیه، کمبود و گرانی بیشتر محصولات کشاورزی را شاهد باشیم.

در حالی که چرخه تولید و صادرات محصولات غذایی از سوی دو کشور اوکراین و روسیه با مخاطرات جدی روبرو شده است، توجه جهانی به سایر قطب های عمده تولید و تامین کننده غلات معطوف شده است. در این شرایط کشور آرژانتین با پتانسیل بالای تولید و صادرات غلات و فرآورده‌های کشاورزی و دامی در مسیر بازیابی شهرتی که در طول جنگ جهانی دوم به عنوان بزرگترین تامین کننده محصولات کشاورزی درجهان داشت قرارگرفته است. آرژانتین ظرفیت تولید مواد غذایی برای 450 میلیون نفر که معادل 10 برابر جمعیت کنونی این کشور است را دارا می‌باشد و از این بعد یک غول کشاورزی با پتانسیل بالای تولید محصولات متنوع کشاورزی بوِیژه غلات با قیمت های رقابتی در صحنه جهانی محسوب می‌شود. بر اساس آمار موجود این کشور در حال حاضر دهمین کشور بزرگ تولید کننده محصولات کشاورزی است و سویا، گندم، ذرت، دانه آفتابگردان، بادام زمینی و روغن‌های گیاهی و همچنین سایر محصولات باغی مانند میوه و سبزیجات از جمله مهم ترین تولیدات کشاورزی این کشور می‌باشد. از سوی دیگر آرژانتین یکی از تولید کنندگان عمده گوشت گاو نیز محسوب می‌شود. هر چند روند تولید گوشت گاو در این کشور در سالهای اخیر روند نزولی داشته است اما با افزایش تقاضا و قیمت جهانی می‌تواند جایگاه سابق خود در پرورش گاو و صادرات گوشت آن را با سرمایه گذاری‌های جدید بدست آورد. در جدول شماره 1 سطح زیر کشت و میزان تولید غلات در آرژانتین برای ارائه تصویر روشن تری از توان تولیدی این کشور درج شده است.

همانگونه که در جدول بالا قابل مشاهده است کشور آرژانتین در زمینه تولید سویا با سطح زیرکشت نزدیک به 17 میلیون هکتار و تولید حدود 49 میلیون تن سویا در سال گذشته میلادی به عنوان سومین کشور تولید کننده در دنیا، جایگاه ویژه ای کسب کرده است. در همین دوره تولید ذرت با سطح زیر کشت حدود 10 میلیون هکتار و افزایش 4.1 درصدی سطح زیر کشت نسبت به سال قبل از آن، به رقم تولید 58 میلیون تن رسید. در زمینه گندم با سطح زیرکشت حدود 7 میلیون هکتار و تولید 22.1 میلیون، آرژانتین در جایگاه ششمین تولیدکننده گندم در دنیا قرار دارد و با برداشت بیش از 3 میلیون تن دانه آفتابگردان از سطح زیرکشت 1.5 میلیون هکتار، جایگاه سوم در جهان را به خود اختصاص داده است. هرچند لیست محصولات کشاورزی آرژانتین محدود به موارد مذکور نیست و آرژانتین در تولید جو، سورقوم، برنج، بادام زمینی، دانه روغنی کلزا و سایر غلات نیز نیز جایگاه خوبی دارد.

فراتر از بحث تولید، آنچه در شرایط فعلی اهمیت بیشتری دارد ظرفیت آرژانتین در صدور محصولات و فرآوردهای عمده کشاورزی است که کمبود عرضه بین المللی این اقلام سبب اهمیت بیشتر آن شده است. با نگاهی به جدول شماره 2 که شامل ارقام مربوط به میزان صادرات غلات، روغن‌های نباتی و کنجاله محصولات کشاورزی از سوی آرژانتین است می‌توان تصویر بهتری از جایگاه این کشور ارائه نمود.

 

مقایسه جدول میزان تولید وصادرات آرژانتین نشان می دهد بیش از 75 درصد غلات و فرآوردهای کشاورزی آرژانتین با هدف صادرات تولید می‌شوند و طبق آمار وزارت کشاورزی این کشور از میزان 135 میلیون تن غلات تولید شده در آرژانتین در سال زراعی 2021 بیش از 100 میلیون تن آن به بازارهای بین المللی صادر شده است. به موارد مذکور باید نقش آرژانتین در صادرات آرد نان، روغن آفتابگردان و کنجاله سویا و ذرت به عنوان خوراک دام را نیز اضافه نمود که در جدول شماره 3 میزان تولید و صادرات آن ذکر شده است.

مقادیر تولید و صادرات آرژانتین که در جدول بالا به آنها اشاره گردید مربوط به قبل از بحران اوکراین و جهش قیمت های جهانی غلات و محصولات عمده کشاورزی است. همانطور که روند تدریجی قیمت محصولات کشاورزی در سال های اخیر، افزایش سطح زیر کشت و صادرات آرژانتین را بدنبال داشته است جهش قیمت ها ناشی از منازعه بحران می‌تواند روند سطح زیر کشت و تولید را بالا ببرد. گزارشات و آمارها حاکی از افزایش سطح زیر کشت و  امکان دست یافتن این کشور به رکوردهای جدیدی در تولید اقلام عمده کشاورزی در سال زراعی 2022/2023 است که  این امر می‌تواند جایگاه ویژه ای به آرژانتین به عنوان یکی از کشورهای عمده تولید کننده محصولات غذایی داده  و جایگاه این کشور را در جهان ارتقاء ببخشد.

بنا بر اعلام موسسه ارزیابی بازارهای کشاورزی Kleffman Digital بحران اوکراین می‌تواند کاهش سطح زیرکشت آفتابگردان در این کشور را که جایگاه اول جهانی تولید  این محصول را دارد به دنبال داشته باشد و در مقابل آرژانتین می‌تواند از فرصت موجود استفاده نماید و با افزایش سطح زیر کشت، تقاضای رو به افزایش بازار را تامین کند. در حالی که اوکراین در سال 2021 با  6.5 میلیون هکتار سطح زیرکشت به تولید 15 میلیون تن دانه آفتابگردان دست یافت، به دلیل ادامه بحران اوکراین انتظار می رود به شدت تولید این محصول تحت تاثیر قرار گیرد. در مقابل آرژانتین می‌تواند به عنوان سومین تولید کننده جهانی این محصول اقدام به افزایش سطح زیر کشت خود جهت پوشش دادن تقاضای بازار نماید.

در زمینه سایر محصولات کشاورزی نیز ارزیابی‌ها حکایت از افزایش سطح زیر کشت در آرژانتین دارد. در این زمینه برای سال زراعی 23/2022 سطح زیر کشت سویا 17 میلیون هکتار برآورد می‌شود که محصولی معادل 51 میلیون تن از آن برداشت خواهد شد. در زمینه تولید گندم در دوره زراعی 2021/2022 آرژانتین با تولید 21.8 میلیون تن گندم، 28 درصد بیشتر نسبت به دوره زراعی قبل از آن  دست به رکورد تاریخی دست یافت و به تبع آن با صادرات 13.3 میلیون تن گندم در مقابل صادرات 10.7 میلیون تن در دوره زراعی 2020/2021 ، توانست رکوردی تاریخی در تولید و صادرات گندم ثبت نماید. طبق پیش بینی‌ها ارزش تولید ناخالص گندم این کشور در سال 2022 با 34% افزایش نسبت به سال قبل از آن، به رقم 5.5 میلیارد دلار و ارزش صادراتی آن 4.5 میلیارد دلار بالغ خواهد شد و 50 درصد درآمد صادراتی بیشتری از این محصول نصیب کشور می نماید. آخرین ارزیابی‌ها از افزایش تولید سویا از 40 به 41.2  میلیون تن و ذرت از 47.4 به 49.2 میلیون تن با افزایش 14 درصدی سطح زیر کشت نسبت به دوره مشابه سال قبل پیش بینی شده است.

با در نظر گرفتن صادرات 9976573 تن روغن‌های گیاهی شامل روغن سویا، روغن آفتابگردان و روغن ذرت و مقادیر قابل توجهی از فرآرده‌های کشاورزی شامل کنجاله ، بلغور، آرد و سایر محصولات کشاورزی شامل بادام زمینی، کلزا و   انواع حبوبات، اهمیت آرژانتین به عنوان یک تامین کننده پایدار محصولات کشاورزی بوِیژه غلات در جهان روشن تر می‌گردد.

ارزیابی

نگاهی به آمار نشان می دهد روند تولید محصولات کشاورزی آرژانتین به وِیژه غلات به دلیل استفاده از فن آوری‌های نوین در کشاورزی و انگیزه ناشی از افزایش قیمت های جهانی در سالهای اخیر روندی روبه رشد داشته است، بگونه ای که در سال 2021 رکوردهای تاریخی تولید و صادرات غلات را برای این کشور رقم زد. با آغاز بحران اوکراین و جهش قیمت ها و نیاز جامعه جهانی به یافتن جایگزین مطمئن برای تامین محصولات کشاورزی، شاهد افزایش سطح زیر کشت محصول در آرژانتین خواهیم بود. در این زمینه گزارشات منتشره از سوی منابع مختلف حاکی از رکوردهای جدید تولید آرژانتین تا پایان سالجاری میلادی است. با در نظر گرفتن این که در حال حاضر 15% قلمرو کشور آرژانتین به مساحت 380000 هزار کیلومتر مربع زیر کشت محصولات عمده کشاورزی قرار دارد و تقریبا نیمی از کشور برای پرورش دام اختصاص یافته است این امکان برای آرژانتین وجود دارد که در سال های پیش رو با سرمایه گذاری‌های جدید و تحت پوشش قراردادن زمین‌های بیشتری به کشت محصولات کشاورزی جایگاه بالاتری در میان کشورهای تولید و صادر کننده اقلام عمده کشاورزی کسب نماید و توجه جامعه جهانی به این کشور به عنوان یک منبع تامین پایدار غلات که ظرفیت تولید آن بدلیل  وسعت سرزمینی و دسترسی به منابع آبی قابل افزایش است جلب گردد.

منابع :

www.agrofy.com.ar

www.argentina.gob.ar/noticias/cosechas

agrospray.com.ar/blog/producciom

bcr.com.ar/es/mercados/gea/estimaciones-nacionales-produccion/estimaciones

bolsadecereales.com/post-26

swissinfo.ch/ch/spa/argentina-agricultura

agricultura.com/market/newswire/usda-attache-sees-argentina

es.estatista.com/estadisticas/1286100