قطار باربری اسلام آباد، تهران ، استانبول : نماد موفقیت
روزنامه تریبیون چاپ پاکستان راه‌اندازی موفقیت‌آمیز خط ریلی بین سه کشور پاکستان، ایران و ترکیه را نماد تبدیل این مسیر ژئوپلیتیک به مسیر ژئواکونومیک توصیف نمود. در سایه این اقدام کارایی بازار بهبود یافته و سیاست های همکاری و صلح و امنیت تقویت می‌گردد.
روزنامه تریبیون چاپ پاکستان با انتشار مقاله ای راه اندازی قطار باربری ITI بین پاکستان، ایران و ترکیه پس از ۱۰ سال تاخیر را نه تنها باعث پیشرفت تجاری این سه کشور بلکه موجب رونق اقتصادی کل منطقه دانست. در این مقاله آمده است :
کریدور ITI در سال 2009 در چارچوب سازمان همکاری اقتصادی (ECO) طراحی شده و در اکتبر 2021، کریدور حمل و نقل جاده ای ITI راه اندازی شد. قطار باری در سال 2009 راه اندازی شد، اما در سال 2011 به دلایل فنی متوقف شد. قطار باری ITI ظرفیت حمل حداکثر 80 هزار تن کالا را داشته و مسیر بین سه کشور را در حدود 14 روز طی می‌کند که به مراتب سریعتر و کم هزینه تر از مسیر دریایی است. این قطار باری 1990 کیلومتر را در داخل خاک پاکستان طی کرده و بعد از آن مسیری به طول 2603 کیلومتر در ایران و تقریباً با پیمودن 1850 کیلومتر در ترکیه به ایستگاه پایانی در استانبول می رسد. این مسیر از سوی سازمان ملل نیز به عنوان کریدور بین المللی شناخته شده است. به زودی یک قطار مسافربری نیز در همین مسیر راه اندازی خواهد شد.
ظاهرا، موضوعات محتوایی عملی کمی در مثلث ژئوپلیتیکی بین پاکستان، ایران و ترکیه وجود دارد، زیرا این سه کشور دستگاه‌های امنیتی مختلفی داشته و اولویت های استراتژیک متفاوتی نیز دارند. با این حال، یکپارچگی جغرافیایی زمینه خوبی برای ایجاد ارزش های منطقه ای بر مبنای ویژگی‌های منحصر بفرد هر کشور ایجاد می‌کند. به عنوان مثال، ترکیه از فناوری پیشرفته برخوردار بوده و به اروپا متصل است، ایران ذخائر عظیم انرژی دارد و پاکستان نیز نیروی کار عظیم و ارزانی دارد. از این رو، به نوعی، هر سه اقتصاد مکمل یکدیگر هستند. علاوه بر این، از آنجایی که نظم بین‌الملل فاقد ثبات هژمونیک است، گزینه‌های راهبردی این سه کشور نیز در حال تغییر بوده که زمینه‌های خوبی برای استفاده از چنین فرصت هایی است.
توسعه قطار ITI خبر خوبی برای جامعه تجاری است. در شرایط فعلی، درآمد سالانه پاکستان حدود 32 میلیون دلار است که این ظرفیت در صورت اتصال ITI به سایر خطوط راه آهن (مثل لاهور، کراچی، فیصل آباد و سیالکوت) برای حمل و نقل کالا به ترکیه، اروپا، و آسیای مرکزی، به دو برابر هم خواهد رسید. همچنین مزایایی هم برای اسلام آباد دارد از این جهت که با بازارهای بین المللی بیشتری ارتباط پیدا کرده و می‌تواند سبد صادراتی اسلام را نیز تقویت کند. همچنین یک فرصت طلایی برای ایران محسوب می‌شود تا به عنوان یک قطب مهم ترانزیتی برای تجارت بین‌المللی نقش آفرینی کند، و برای ترکیه تا ارتباطات خود را به عنوان پل بین آسیا و اروپا توسعه دهد. به گفته منابع دبیرخانه اکو، استفاده از حمل و نقل چند جانبه می‌تواند ظرفیت بارگیری قطار را نیز افزایش دهد زیرا می‌تواند بار را از منابع متعددی که فاقد شبکه راه آهن هستند، جذب کند. علاوه بر این، اگر تونل ریلی زیر دریای مرمره نیز به این پروژه افزوده شود، ارسال کالا به اروپا بیش از پیش تقویت و تسریع می‌گردد.
ارتباطات منطقه ای به کشورها کمک می‌کند تا شکاف هایی را که در جریان آزاد کالاها و خدمات بوجود می آید ، کاهش داده و محدودیت های رشد اقتصادی را از میان بردارند. در صورت تحقق این امر، کارایی بازار بهبود یافته و سیاست های همکاری و صلح و امنیت تقویت می‌گردد.
البته، مهمتر از راه اندازی موفق این خط ریلی، پیگیری مداوم آن است. از این رو، برای اطمینان از عملکرد مؤثر ITI، دولت‌های هر سه کشور باید اطمینان پیدا کنند که همه موانع فنی و غیره در اسرع وقت مرتفع گردد.
پس از برگزاری موفقیت‌آمیز نشست OIC که در اسلام‌آباد برگزار شد، راه‌اندازی موفقیت‌آمیز این خط ریلی نیز نه تنها یکی دیگر از نماد های موفقیت‌آمیز دولت پاکستان در سال جاری برای هدایت کشور از یک مسیر ژئوپلیتیک به مسیر ژئواکونومیک است، بلکه وضعیت کشور را در عرصه‌های بین المللی نیز بهبود خواهد بخشید.