وضعیت سرمایه گذاری مستقیم خارجی در اروگوئه

بر اساس آمار بانک مرکزی و آژانس توسعه تجارت و سرمایه گذاری اروگوئه، میزان سرمایه گذاری مستقیم خارجی (FDI) در این کشور در سال 2020 نسبت به سال 2019 به میزان 31 درصد افزایش یافته است. این درحالی است که طبق آمار آنکتاد، سرمایه گذاری خارجی در سال 2020 در کل دنیا بدلیل شیوع بیماری کرونا به میزان 35 درصد و در آمریکای لاتین به میزان 45 درصد کاهش نشان می دهد. فرانسه، آمریکا و سوئیس هریک با بیش از 30 میلیون دلار بیشترین سهم را در سرمایه گذاری خارجی در اروگوئه در سال 2020 داشته اند.

آژانس توسعه تجارت و سرمایه گذاری اروگوئه موسوم به اروگوئه 21 اخیرا در گزارشی مستند به آمارهای بانک مرکزی این کشور اعلام کرد که سرمایه گذاری مستقیم خارجی اروگوئه در سال 2020 به 2630 میلیون دلار بالغ شده که در مقایسه با سال 2019 که 1837 میلیون  دلار بوده، حدود 31 درصد رشد داشته است. افزایش میزان جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی اروگوئه در حالی رخ داده است که بر پایه گزارش های کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل متحد (آنکتاد)، جریان‌های سرمایه گذاری در سال 2020 در همه دنیا بدلیل بیماری همه گیر کرونا کاهش 35 درصدی را به ثبت رسانده است.

بر اساس گزارش آنکتاد، جریان سرمایه گذاری در آمریکای لاتین نیز در سال 2020 با کاهش 45 درصدی در مقایسه با یک سال قبل، به 88 میلیارد دلار بالغ شد. این کاهش در میان کشورهای آمریکای جنوبی 54 درصد بوده است، به طوری که در سال یاد شده، میزان سرمایه گذاری مستقیم خارجی در آمریکای جنوبی به 52 میلیارد دلار رسیده است.

با عنایت به مطالب فوق در گزارش حاضر به بررسی مهمترین موضوعات مرتبط با افزایش میزان جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی در اروگوئه و چرایی رشد یاد شده برای اروگوئه (بر خلاف روندهای جهانی) در چارچوب محورهایی چون متوسط میزان سرمایه گذاری مستقیم خارجی در اروگوئه، روش های مختلف سرمایه گذاری مستقیم خارجی در اروگوئه، عملکرد بخش های مختلف اقتصادی اروگوئه در جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی، مهمترین کشورهای سرمایه گذار در اروگوئه و سایر موضوعات مرتبط خواهیم پرداخت.

میزان سرمایه گذاری مستقیم خارجی در اروگوئه از سال 1990 لغایت 2020

همانگونه که در جدول زیر مشاهده می‌شود، میزان سرمایه گذاری مستقیم خارجی صورت گرفته در اروگوئه در سال 2020 طی بیست سال اخیر از نظر حجم کلی و نسبت آن به تولید ناخالص داخلی، بی سابقه بوده است. در اروگوئه، سرمایه گذاری مستقیم خارجی (FDI) به سطوح رکوردی رسیده است و این کشور را از نظر تولید ناخالص داخلی در آمریکای جنوبی در میان دریافت کنندگان اصلی FDI قرار داده است.

سرمایه گذاری مستقیم خارجی از سال 2012 تا 2020  به تفکیک شیوه‌های مختلف

مطابق با آمارهای منتشره از سوی بانک مرکزی اروگوئه، شیوه‌های عمده سرمایه گذاری مستقیم خارجی در اروگوئه از سال 2012 تا 2020 عبارت بودند از: آورده‌ها، سرمایه گذاری مجدد، وام ها؛ میزان تفکیکی سرمایه گذاری خارجی صورت گرفته ذیل هر کدام از عناوین سه گانه فوق طی سال های 2012 لغایت 2020 به شرح ذیل است:

سرمایه گذاری مستقیم خارجی به تفکیک بخش های اقتصادی (ژانویه تا سپتامبر 2020)

مطابق با اطلاعات منتشره از سوی کمیسیون اجرای قانون سرمایه گذاری خارجی اروگوئه (COMAP) در خصوص سرمایه‌های خارجی صورت گرفته در بخش های مختلف این کشور، طی 9 ماهه اول سال گذشته (ژانویه تا سپتامبر 2020)، بیشترین میزان جذب سرمایه گذاری خارجی اروگوئه به ترتیب در بخش تجارت (36 درصد)، صنایع تولیدی (36 درصد) و صنایع کشاورزی و دامی (25 درصد) بوده اند.

نمودار 1: درصد جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی به تفکیک بخش های مختلف (9 ماه ابتدایی سال 2020)

ضمنا عملکرد بخش های مختلف اقتصادی اروگوئه در حوزه جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی طی سال های 2010 تا 2020 در نمودار زیر به تصویر کشیده شده است.

نمودار 2: درصد جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی به تفکیک بخش های مختلف (از سال 2010 تا 9 ماه ابتدایی 2020)

 

سرمایه گذاری کشورهای مختلف در اروگوئه (نه ماه ابتدایی سال 2020)

فرانسه، آمریکا و سوئد هریک با بیش از 30 میلیون دلار بیشترین سهم را در سرمایه گذاری مستقیم جهت اجرای پروژه در اروگوئه از ژانویه لغایت سپتامبر سال 2020 داشته اند. شایان ذکر است در نمودار زیر فقط آورده‌ها محاسبه گردیده است. (به بیان دیگر میزان سرمایه گذاری‌های مجدد و وام های بین شرکت ها محاسبه نشده است)

نمودار 3: سرمایه گذاری مستقیم کشورهای مختلف در اروگوئه (نه ماه ابتدایی سال 2020)

این در حالی است که در سال 2019 کشورهای اسپانیا و آرژانتین به ترتیب با 25 درصد و 14 درصد، بیشترین سهم را در سرمایه گذاری مستقیم خارجی اروگوئه به خود اختصاص داده بودند. طی سال یاد شده، چهار کشور سوئیس، برزیل، آمریکا و فنلاند نیز هر یک با سهم 7 درصدی در سرمایه گذاری‌های خارجی اروگوئه به طور مشترک در جایگاه سوم قرار گرفته بودند. خاطر نشان می‌گردد، در نمودار زیر هم مانند نمودار فوق، فقط آورده‌ها محاسبه گردیده است.

نمودار 3: درصد سرمایه گذاری مستقیم کشورهای مختلف در اروگوئه در سال 2019

دلایل رشد میزان جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی در اروگوئه

از جمله دلایل مطروحه درباره رشد سرمایه گذاری مستقیم خارجی در اروگوئه می‌توان به این موارد اشاره کرد:

• سطح پائین شیوع بیماری کرونا در مقایسه با سایر کشورهای منطقه؛
• سرمایه گذاری اروگوئه به ارزش 625 میلیون دلار از طریق صندوق کرونا برای تأمین مالی پروژه‌های مرتبط با فوریت های بهداشتی و پزشکی؛
• پویایی صنعت فناوری؛
• افزایش مزیت های مالیاتی اختصاص یافته به پروژه‌های اولویت دار تحت نظام توسعه و ترویج سرمایه گذاری؛
• انجام سرمایه گذاری‌های جدید؛
• افزایش وام دهی بین شرکت ها؛

اروگوئه برای جذب سرمایه گذاری خارجی و توسعه صادرات اقدام به تاسیس آژانس توسعه تجارت و سرمایه گذاری بنام "اروگوئه 21" نموده است. امروزه آژانس اروگوئه 21 به‌عنوان بازوی تجاری وزارت خارجه اروگوئه، مهمترین مرجع‌ تصمیم گیر در امور اقتصادی و بازرگانی خارجی این کشور (چه در بخش دولتی و چه در بخش خصوصی) محسوب می‌شود و مسئولیت ترویج صادرات، جذب سرمایه‌گذار، ارائه مشاوره و خدمات رایگان به شرکت‌های داخلی و خارجی را بر عهده دارد و از شرکت‌های اروگوئه‌ای که قصد گسترش فعالیت‌های خود در بازار بین‌الملل را دارند و به دنبال سرمایه‌گذاری هستند، حمایت می‌کند. وزرای امور خارجه (رئیس)، اقتصاد و دارایی، کشاورزی، دامداری و شیلات، صنعت، انرژی و معدن، گردشگری و ورزش و آموزش و فرهنگ از اعضای شاخص هیات مدیره این آژانس هستند. همچنین تمامی اتاق‌های بازرگانی اروگوئه در هیات مدیره اروگوئه 21 دارای نماینده بوده و بدون هماهنگی این موسسه فعالیت خارجی ندارند.

تازه ترین گزارش همایش اقتصادی جهانی و آژانس مشاوره ای مهندسی Accenture حاکی از این است که اروگوئه در عرصه تبدیل انرژی‌های فسیلی به انرژی‌های تجدیدپذیر، امسال نیز جایگاه نخست را در میان کشورهای آمریکای لاتین بدست آورده است. مشارکت شرکت ها در پروژه‌های مرتبط با انرژی‌های پاک می‌تواند از جمله موضوعات رقابتی اروگوئه در آمریکای جنوبی برای جذب سرمایه‌های خارجی باشد.

برخی از مهمترین پروژه‌های سرمایه گذاری خارجی و معاملات M&A که در چند سال گذشته در اروگوئه شامل خرید بانک هایی مانند Crédit Uruguay Banco توسط BBVA، بانک ABN AMRO توسط Santander و صندوق بازنشستگی اروگوئه توسط Grupo Sura می‌باشد. از دیگر سرمایه گذاری‌های مهم انجام شده در این کشور می‌توان به ساخت کارخانه تولید خمیر کاغذ توسط گروه فنلاندی UPM به ارزش تقریبا 3 میلیارد دلار که بزرگترین سرمایه گذاری خصوصی است که تاکنون در این کشور انجام شده است، اشاره نمود. همچنین خرید پتروبراس اروگوئه (زیرمجموعه ای از شرکت ملی نفت برزیل) توسط Disa Corporación Petrolífera اسپانیایی به ارزش 68.17 میلیون دلار از دیگر سرمایه گذاری‌های خارجی عمده است.

اروگوئه در سال های اخیر یک قانون برای افزایش سرمایه گذاری خارجی تصویب کرده که رفتار مساوی را برای سرمایه گذاران داخلی و خارجی تضمین می‌کند. افراد و شرکتها می‌توانند بدون نیاز به رعایت پیش نیازها، کسب و کار خود را راه اندازی کنند، مجوزهای خاصی را از ایالت بگیرند یا همتای محلی داشته باشند. علاوه بر این هیچ تمایزی بین سرمایه ملی و خارجی وجود ندارد و مشوق های تشویقی برای سرمایه گذاری برای هر دو در دسترس است. از طرف دیگر اروگوئه یک قطب منطقه ای با موقعیت استراتژیک برای دسترسی به بقیه منطقه آمریکای جنوبی است. همچنین اروگوئه به عنوان یکی از اعضای مرکوسور و دارای توافقنامه تجارت آزاد با سایر کشورهای آمریکای لاتین، دسترسی به بازار بیش از 400 میلیون نفر را فراهم می‌کند که 68 درصد از تولید ناخالص داخلی آمریکای لاتین را شامل می‌شود و تقریبا 74 درصد از کل تجارت آمریکای لاتین را از جریان تجارت خارجی نشان می دهد.

سرمایه گذاران خارجی نیز جذب ثبات سیاسی، فضای کسب و کار و نیروی کار ماهر این کشور می‌شوند. از دیگر نقاط قوت اروگوئه می‌توان به بالاترین میزان سواد در آمریکای لاتین (98 درصد جمعیت) و زیرساخت های مدرن اشاره کرد. با این حال برخی چالش ها مانند انعطاف پذیری محدود در تعیین دستمزد، شیوه‌های سختگیرانه استخدام و اخراج، جمعیت اندک و آسیب پذیری در برابر وضعیت اقتصادی همسایگان (عمدتا برزیل و آرژانتین) نیز وجود دارد.

نظام تشویق و ترویج سرمایه گذاری خارجی در اروگوئه، تسهیلات گمرکی به علاوه تصمیم دولتمردان اروگوئه ای برای انعقاد توافقات تجاری دو جانبه با کشورهای مختلف در زمینه توسعه و ترویج سرمایه گذاری و توافق برای اجتناب از اخذ مالیات مضاعف باعث شده اند که طی یک سال گذشته شرکت های بین المللی شناخته شده ای برای سرمایه گذاری در عرصه‌های مختلف بالاخص در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات، سلولز، محصولات غذایی و نوشیدنی‌ها اقدام نمایند که این موضوع می‌تواند زمینه ساز رشد قابل ملاحظه سرمایه‌های خارجی در کشور در سالهای آتی باشد.

بدنبال توافق اخیر میان اروگوئه و چین برای مذاکره در خصوص راه‌های دستیابی به توافق تجارت آزاد میان دو کشور، این امکان وجود دارد که درصورت تحقق این توافق، سرمایه‌های کشور چین به نحو قابل ملاحظه ای وارد اروگوئه شده و پویایی بیشتری به چرخه اقتصاد و تجارت در کشور بدهند.

 

توضیح لازم: آمار بانک مرکزی اروگوئه بر اساس متدولوژی ششمین دستورالعمل تراز مالی کشور مبتنی بر ساختاری موسوم به اصل جهت گیری (principle/directional presentation) محاسبه شده است.