سیر تحول در تولید برق اروگوئه

اروگوئه در جنوب شرقی آمریکای جنوبی، به عنوان پیشگام در استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر در جهان شناخته می‌شود.

تجربه اروگوئه نشان می‌دهد که گذار به انرژی‌های تجدیدپذیر نه تنها امکان‌پذیر است، بلکه می‌تواند فواید اقتصادی و زیست‌محیطی قابل توجهی به همراه داشته باشد. این کشور به عنوان الگویی برای سایر کشورهایی که به دنبال کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی و دستیابی به آینده‌ای پایدارتر هستند، مطرح است. گزارش زیر با نگاهی اجمالی به سیر تحویل تولید برق در اروگوئه دلایل موفقیت این کشور را در این زمینه مورد توجه قرار داده است.

در دهه‌های اخیر، اروگوئه تحول قابل توجهی در ماتریس انرژی خود داشته است. هفده سال پیش، این کشور برای تولید برق خود به سوخت های فسیلی وابسته بود، اما در حال حاضر حدود 2 درصد انرژی این کشور از سوخت های فسیلی  تامین می‌شود. این تغییر به دلیل اجرای سیاست هایی متمرکز بر انرژی‌های تجدیدپذیر است که امکان نگه داشتن نیروگاه‌های حرارتی را در حالت آماده باش فراهم کرده و تنها در صورت کمبود منابع طبیعی فعال می‌شوند.

این کشور در سال ۲۰۱۵ به نقطه عطفی تاریخی دست یافت و به اولین کشوری تبدیل شد که ۱۰۰% برق خود را از منابع تجدیدپذیر تامین کرد و موفق شد 100 درصد از برق خود را در دو روز متوالی از منابع تجدیدپذیر تامین نماید. اروگوئه با جایگزینی سوخت‌های فسیلی با منابع تجدیدپذیر، امنیت انرژی خود را افزایش داده و انتشار گازهای گلخانه‌ای را به طور قابل توجهی کاهش داده است.

امروزه، تولید برق در اروگوئه متنوع است به نحوی که تقریباً 50 درصد برق از سدهای برق آبی، 10 درصد از زباله‌های کشاورزی و صنعتی و انرژی خورشیدی و 38 درصد از انرژی بادی تولید می‌شود. افزایش قابل توجه انرژی بادی، کارشناسان را به تفکر در مورد علل این تحول و مدیرانی که این تغییرات را در بخش انرژی ممکن ساخته اند، وا می دارد.

چالش های انرژی در گذشته

مسیر رسیدن به ماتریس انرژی تجدیدپذیر آسان نبوده است. در سال 2008، اروگوئه با بحران انرژی مواجه بود که رشد اقتصادی آن را تهدید می‌کرد. کمبود برق کافی، کشور را مجبور به اجرای سهمیه بندی کرد، در حالی که قیمت برق افزایش یافت. در آن شرایط، رئیس جمهور تاباره وازکز، مانوئل میندز گالاین را به عنوان مدیر انرژی ملی منصوب کرد تا وابستگی به نفت که استقلال کشور را محدود می‌کرد، بررسی نموده و آن را به حداقل برساند.

مندز گالاین این سوال اساسی را مطرح کرد: چگونه اروگوئه می‌تواند به استقلال انرژی بلندمدت دست یابد؟ اگرچه این کشور فاقد منابع فسیلی بود، اما پتانسیل قابل توجهی در زمینه باد داشت. بنابراین او شروع به تدوین برنامه ای برای ادغام انرژی‌های تجدیدپذیر کرد و پیشنهاد نصب توربین‌های بادی در زمین‌های وسیع کشاورزی قلمرو اروگوئه را ارائه نمود.

اجماع سیاسی و استراتژی‌های نوآورانه

در آن زمان، اجماع سیاسی در مورد گذار انرژی ضروری بود. در سال 2010، یک توافق چند حزبی برای تعیین انرژی‌های تجدیدپذیر به عنوان سیاست دولت حاصل شد. والتر وری، معاون وزیر صنعت، انرژی و معدن، تاکید کرد که این رویکرد نه تنها جنبه فنی، بلکه ابعاد اجتماعی و فرهنگی را نیز در نظر می‌گرفت. علاوه بر این، شرکت دولتی برق اروگوئه (UTE)  به صاحبان زمین‌هایی که میزبان مزارع بادی بودند، جبران خسارت سالانه را تضمین کرده و بدین سان همکاری جوامع محلی را جلب نمود.

نصب مزارع بادی مستلزم چالش های فنی، مالی و نظارتی بود که تلاش جمعی برای غلبه بر آنها را طلب می نمود. اما عزم مدیران بخش انرژی و همکاری بین طرف های مختلف، راه را برای آینده ای پایدار و پاک هموار کرد.

رویکرد بی سابقه در بخش انرژی

مانوئل میندز گالاین که به دلیل سهم خود در سیاست انرژی برنده جایزه کارنو 2023 شد، رویکردی نوآورانه برای مدیریت این بخش پیشنهاد کرد. استراتژی او الهام گرفته از مدل های برزیل بود که از مشارکت های عمومی-خصوصی استفاده می‌کردند و در آن شرکت ها مسئول تولید برق بودند، در حالی که نهادهای خصوصی توزیع را مدیریت می‌کردند. میندز گالاین این پویایی را معکوس کرد. شرکت های خصوصی مسئولیت نصب و نگهداری توربین‌های بادی را بر عهده گرفتند، در حالی که شرکت دولتی همچنان به توزیع انرژی ادامه داد.

این رویکرد مزیت انتقال هزینه‌های بالای نصب را به شرکت های خصوصی فراهم کرده و به شرکت دولتی اجازه داد تا متعهد به خرید تمام انرژی تولید شده با نرخ ثابت به مدت 20 سال شود. اما نکته کلیدی، اراده سیاسی بود، زیرا همه احزاب در اروگوئه از گذار به انرژی‌های تجدیدپذیر حمایت کردند.

ارزیابی و نتایج مثبت

در سال 2009، اروگوئه مناقصه‌هایی را برگزار کرد که به شرکت های سراسر جهان اجازه می داد تا برای تامین انرژی بادی رقابت کنند. در سال 2011، حراج برای خرید 150 مگاوات برگزار شد که تقریباً 5 درصد از کل ظرفیت کشور را تشکیل می داد. با این حال، به لطف رقابت و علاقه ایجاد شده، تیم میندز گالاین تصمیم گرفت ظرفیت تولید را افزایش دهد و قراردادهایی را امضا کرد که این رقم را بیش از 40 درصد افزایش داد.

در نتیجه، شبکه برق اروگوئه متحول گردیده و اکنون تقریباً منحصراً توسط منابع انرژی تجدیدپذیر پشتیبانی می‌شود. در حال حاضر، اروگوئه بیش از 700 توربین بادی در حال بهره برداری در قلمرو خود دارد و موقعیت خود را به عنوان پیشرو در استفاده از انرژی پاک در منطقه تثبیت کرده است.

این تحول، الگوی توسعه انرژی را ایجاد کرده است که می‌تواند به عنوان الگو برای سایر کشورهایی که به دنبال پیشرفت پایدار و خودمختاری در تولید انرژی خود هستند، عمل کند. تجربه اروگوئه بر اهمیت برنامه ریزی، اجماع سیاسی و نوآوری در جستجوی راه حل های انرژی پایدار تاکید می‌کند.

لازم به ذکر است که استفاده از منابع پاک مانند انرژی خورشیدی و بادی، آلودگی هوا را به طور قابل توجهی کاهش داده و به سلامت عمومی ‌مردم ‌کمک کرده است. با کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، اروگوئه به ‌مبارزه با تغییرات آب و هوایی و ‌حفاظت از محیط زیست برای نسل‌های آینده ‌کمک می‌کند.