تاثیرات همه گیری کووید-19 بر بخش انرژی ایتالیا
موسسه مطالعات سیاست بین الملل ایسپی نگاهی به وضعیت بخش انرژی ایتالیا در شرایط بیماری کرونا داشته است. در گزارش این موسسه مطالعاتی پاندمی ویروس کرونا اشاره شده که برنامه‌های شرکتی و صنعتی در بخش انرژی ایتالیا به جز مواردی محدود نتوانستند خود را با سرعتِ تغییرات ناشناخته، وفق دهند. و در حالی که نگاه‌ها به سمت عکس العمل دولت بود؛ بخش انرژی ایتالیا که قبلاً از کاهش قیمت‌ها، تنازعات در سطح منطقه‌ای و ناپایداری پروژه‌های سیاسی دولت ضعیف شده بود؛ آسیب غیر قابل انتظاری دید. همچنین همراهی با اتحادیه اروپا برای برنامه حفاظت از محیط زیست سال ۲۰۲۰ ، برنامه سازمان ملل برای سال ۲۰۳۰ و نیز شروع دوران کووید ۱۹ و کاهش مصرف انرژی همگی به بخش انرژی ایتالیا صدمه زدند.
آژانس ملی تکنولوژی و انرژی ایتالیا ENEA اعلام کرده است که مصرف انرژی در ایتالیا در سه ماهه دوم سال ۲۰۲۰ به میزان ۲۲ درصد و تولید دی اکسید کربن ۲۶ درصد نسبت به همان زمان در سال ۲۰۱۹ کاهش یافته است. وضعیت انرژی ایتالیا پیش از شروع دوران کووید نیز به دلیل وضعیت بین‌المللی ناپایدار بود. تنش های داخلی اوپک بعد از نشست ۵ مارس ۲۰۲۰ در وین باعث ایجاد یک بحران مقطعی با پیامد مالی عمیق شد که حاصل مجموعه ای از عوامل بود که شامل عرضه زیاد نفت به بازار، قیمت های منفی، کمبود ظرفیت ذخیره سازی و موانع تحمیل شده بر اقتصاد جهان میباشد.
همزمان، قوانین سختگیرانه دولت ایتالیا برای دوران لاک داون (خاموشی مطلق) باعث تاثیر در شبکه مصرف ملی و کاهش مصرف خانوار و شرکت ها شد.
در تصویر زیر نیاز اولیه انرژی ایتالیا را در 2019 و اوایل 2020مشاهده می‌کنید
(نمودار عمودی میزان کاهش یا افزایش مصرف انرژی با مقیاس MTEP یا همان گرمای حاصل از سوخت یک میلیون تن نفت را نشان می دهد)
با وجود کاهش ۲۰ درصدی مصرف انرژی و کاهش ۱۰ درصدی تولید دی اکسید کربن در سه ماه اول ۲۰۲۰، در حال حاضر گاز طبیعی مایع LNG به اولین منبع انرژی ملی ایتالیا تبدیل شده است. زیرا عرضه آن اطمینان بخش تر است و کشورهایی که گاز را عرضه می‌کنند از پایداری سیاسی بیشتری برخوردارند.
نقش شرکتها
شرکتهای تجاری، نقش اساسی را در چگونگی انتقال انرژی و تناسب آن با مدل تولیدی ایفا می‌کنند. در حال حاضر نفت از نظر ساختار و عرضه، دچار تغییرات ساختاری شدیدی شده است و زمینه ساز مشکلات اجتماعی، کاهش دسترسی به خدمات و ایجاد مشکلات مالی برای شرکتها به دلیل عدم ثبات سیستماتیک شده است.
در عین حال ، باید پیامدهای مربوط به سوخت در فناوری‌ها را نیز برطرف کرد ، زیرا به دلیل پیوند بین قیمت نفت و گاز که در اکثر قراردادهای بلند مدت وجود دارد ، تأثیرات آن بر عدم ثبات قیمت گاز نیز طبیعی است.
در حال حاضر، مسئله بسیار با اهمیت و تاثیرگذار چگونگی مدیریت وضعیت اضطراری در حوزه سلامت است. صنایع باید استراتژی‌هایی را برنامه ریزی کنند که به وسیله آن بتواند خدمات انرژی آسیب پذیر و ریسک آن‌ها را، با در نظر گرفتن اولویتهای کنونی جامعه و نیاز بخش سلامت به کمکهای دولتی، مدیریت کنند. زیرا "فاکتور انسانی" باید در مرکز توجه قرار گیرد و همچنین سیاست "سبز" برای محیط زیست نیز که خود بخشی از تامین سلامت عموم است، باید پابرجا باشد. به نظر می رسد اصلاحات قانونی هدفدار و درازمدت برای استفاده از انرژی پاک باید در صدر برنامه‌های سیاسی دولت ایتالیا قرار بگیرد.
برخی کارشناسان معتقدند تعدادی از بخشهای صنعتی ایتالیا که به صورت سنتی اداره می‌شوند به دلیل سیاست گذاری غلط دولت در قیمت گذاری روی انرژیهای تجدیدپذیر، در این زمینه تلاشی از خود نشان نمی دهند و رقابت پایینی دارند و آگاهی و آموزش می‌تواند به این بخش های اقتصادی کمک کند و لذا هدف باید احترام به محیط زیست باشد.
شایان ذکر است که ایتالیا در طرح اروپایی Mission Innovation di COP21 و برنامه SDG سازمان ملل برای سال 2030 متعهدانه عمل کرده است و برای رشد تحقیق و توسعه، به دیجیتالی کردن تولید در جهت استفاده از انرژی پاک روی آورده است. ایجاد برنامه‌های عملیاتی بین بخشی، قطعا چالشی برای هر مدیر شرکتی است که باید بین ایمنی، نوآوری و ادامه فعالیت شرکتی توازن برقرار کند.
ایتالیا، اتحادیه اروپا و شرکتهای خصوصی
قوانین اتحادیه اروپا، باعث شده است تا دولتهای اروپایی به قهرمان یک بازی استراتژیک تبدیل شوند. اما لازم است در این راه سه اقدام را در نظر بگیرند:
بوروکراسی کمتر، سرعت تبدیل تصمیم به عمل و شبکه دیپلماسی اروپایی و فرااروپایی؛ و همکاری بخش عمومی‌با خصوصی.
با بهبود وضعیت شرکتهای سنتی برای سازگاری با محیط زیست، ایمنی محیطی و ایمنی دستگاههای صنعتی، شرکتها باید تمرکز خود را بر روی ادامه فعالیت خود، در همکاری با دولت و با احترام به قوانین چشم انداز climate-neutrality برای سال 2050 بگذارند. همه دیپلماسی‌های اقتصادی نیز باید در این مسیر پیش بروند و بخش دولتی و خصوصی باید با همکاری یکدیگر جلوی عواقب اقتصادی سنگین در دراز مدت را بگیرند.
یکی از موانع اصلی سرمایه گذاری در بخش انرژیهای تجدید پذیر این است که در گذشته، بازده پروژه‌های نفت و گاز دو رقمی و بازده پروژه‌های انرژیهای تجدیدپذیر تک رقمی‌بود. قبل از پاندمی‌کووید، قیمت نفت در حدود ۷۰ دلار برای هر بشکه بود و بازده پروژه‌های نفت و گاز ۱۵ تا ۲۰ درصد بود. سپس قیمت نفت به حدود ۲۰ دلار رسید و بعد به دلیل مشکلات ذخیره آن حتی به حد منفی رسید. با این وجود بازده تک رقمی، اما با ثبات انرژیهای تجدید پذیر می‌تواند خیلی بهتر از مشکلاتی باشد که انرژیهای فسیلی برای شرکتها به وجود آورده اند.