ابزارهای پنجگانه استعمار نو فرانسه در آفریقا و ماداگاسکار

کشور ماداگاسکار چهارمین جزیره بزرگ جهان در منطقه جنوب اقیانوس هند و در منطقه مهم و راهبردی کانال موزامبیک واقع شده است که این موقعیت استراتژیک و منابع عظیم متعلق به این کشور باعث شد تا قدرت های غربی و در راس آنها فرانسه برای تثبیت حضور خود به بدترین شیوه‌های استعماری در دوره قبل از استقلال این کشور متوسل شوند و در دوره بعد از استقلال این کشور در سال 1960 تاکنون نیز از تمامی ابزارهای سنتی و نوین که یکی از مهمترین آنها رسانه است، برای حفظ این حضور استفاده کرده اند.

کشور ماداگاسکار با 28 میلیون نفر جمعیت، 578 هزار کیلومتر مربع بعنوان چهارمین جزیره بزرگ جهان در منطقه جنوب اقیانوس هند و در منطقه مهم و راهبردی کانال موزامبیک واقع شده است. این موقعیت استراتژیک و منابع عظیم متعلق به ماداگاسکار در خشکی و مناطق مختلف دریایی باعث شد تا قدرت های غربی و در راس آنها فرانسه برای تثبیت حضور خود به بدترین شیوه‌های استعماری در دوره قبل از استقلال این کشور متوسل شوند و در دوره بعد از استقلال این کشور در سال 1960  تاکنون نیز از تمامی ابزارهای سنتی و نوین برای حفظ این حضور استفاده کرده است. یکی از مهمترین ابزارهای استعمار نو فرانسه در آفریقا و ماداگاسکار ابزار رسانه ای است که فرانسه با توسل به آن توانسته است علاوه بر تقویت وابستگی اطلاعاتی و فرهنگی ملت ها و دولت های فرانسوی زبان آفریقایی حضور اقتصادی خود در بخش های مهم و کلیدی اقتصادی این کشورها را نیز روز به روز تقویت نماید و البته خود این فعالیت های رسانه ای ارزش افزوده مالی بسیار زیادی را نصیب این کشور استعمارگر دیروز و دایه مهربان تر از مادر امروز نماید. مهمترین ابزارهای نو سیاست های استعماری فرانسه در آفریقا به صورت عام و ماداگاسکار به صورت خاص عبارتند از:

1.شبکه رادیویی 24 ساعته RFI (رادیو فرانسه بین المللی):

شبکه رادیویی ار اف ای یک شبکه رادیویی دولت فرانسه است که در سال 1931 با اهداف استعماری فرانسه راه اندازی شد و در سال 1975 و بعد از استقلال کشورهای آفریقایی بدون کنار گذاشتن اهداف اولیه خود تغییر ماهیت شکلی داد. این رادیو مستقیماً توسط وزارت امور خارجه فرانسه مدیریت می‌شود و در حال حاضر با بودجه ای در حدود 300 میلیون یورو و با 800 نفر کارمند به بیش از 20 زبان از جمله زبان فارسی برنامه پخش می‌کند و البته مهمترین زبان پخش همچنان زبان فرانسه می‌باشد که در شصت کشور فرانسه زبان از جمله 30 کشور فرانسوی زبان آفریقایی به صورت 24 ساعته برنامه پخش می‌کند و حدود 500 میلیون نفر را در جهان پوشش می دهد. مراجعه ماهانه 20 میلیون کاربر به درگاه اینترنتی این رسانه نشانه نقش مهمی است که این رسانه در جهان و مخصوصاً قاره آفریقا ایفا می‌کند. کشور فرانسه از نقطه نظر زیرساخت بر روی قدرت و کیفیت پخش این رادیو در مناطق هدف سرمایه گذاری‌های قابل توجهی انجام داده است و عملاً تمامی رسانه‌های شنیداری کشورهای فرانسه زبان آفریقایی را به حاشیه رانده است و بعبارت دیگر گردش اطلاعات در کشورهای آفریقایی فرانسه زبان را بر اساس سیاست ها و منافع دولت فرانسه مدیریت می‌کند.

 این رادیو علی رغم اینکه زبان فرانسه زبان رسمی ماداگاسکار نیست و فقط بعنوان زبان دوم در این کشور رایج است توانسته است به لحاظ کیفی و کمی رادیو ملی و رادیوهای محلی این کشور را کاملاً به حاشیه براند و تقریباً آنها را در آستانه تعطیلی کامل قرار دهد و با بهترین کیفیت از طریق FM پخش می‌شود.

2.مرکز فرهنگی فرانسه:

این مرکز رسماً در سال 1883 و با هدف گسترش آموزش زبان فرانسه بعنوان ابزار اعمال قدرت نرم فرانسه در جهان کلید خورد و امروزه با بیش از 1000 شعبه در 137 کشور به یکی از گسترده ترین مراکز فرهنگی در جهان تبدیل شده است. بنابر آمار موجود سالانه قریب به 500 هزار نفر در اقصی نقاط جهان برای یادگیری زبان فرانسه به این مراکز مراجعه می‌کنند و حدود 6 میلیون نفر نیز در هر سال در برنامه‌های فرهنگی این مراکز شرکت می‌کنند.

بر اساس پایگاه اینترنتی این مرکز، یک سوم شعبات این مرکز در کشورهای قاره آفریقا قرار دارد و کشور ماداگاسکار به تنهایی پذیرای 34 شعبه از این مرکز در بخش های مختلف کشور می‌باشد که در ظاهر به امور فرهنگی می‌پردازند ولی در اصل با شناسایی و پرورش نخبگان سیاسی و اقتصادی افکار عمومی این کشورها را در راستای تامین منافع دراز مدت خود مدیریت می‌کنند.

3.ماهواره+ Canal :

این ماهواره به هولدینگ Vivendi فرانسه اختصاص دارد و در حال حاضر وظیفه پخش تمامی‌برنامه‌های شرکت های اقماری این هولدینگ و همچنین دیگر شبکه‌های فرانسوی زبان فرانسه را در کشورهایی که زبان فرانسه بعنوان زبان اول، دوم و یا حتی سوم ایفای نقش می‌کند بر عهده دارد. این هولدینگ( متشکل از : گروه Gameloft ، گروه موسیقی جهانی، گروه کانال پلاس، گروه‌هاواس، گروه Vivendi و گروه Vivendi Village) در زمینه‌های موسیقی، تلویزیون، فیلم و سریال، چاپ کتاب، مخابرات و اینترنت فعالیت دارد در سال 1984 با ماهیت جدید آغاز به کار کرد و در حال حاضر نزدیک به 45 هزار نفر کارمند دارد و بنابر آمار ارائه شده توسط خود هولدینگ گردش مالی آن در سال 2019 بالغ بر 16 میلیارد یورو شد. اما بررسی‌های میدانی در کشورهای فرانسوی زبان آفریقایی حکایت از این دارد که این هولدینگ علاوه بر حذف رسانه‌های ملی و محلی این کشورها و مدیریت افکار عمومی‌گردش مالی بسیار بالاتر از ارقام اعلام شده دارد.

 بعنوان مثال و در نظر گرفتن فعالیت فقط یکی از شرکت های اقماری این هولدینگ، در وب سایت این هولدینگ میزان اشتراک ماهانه برای کشور ماداگاسکار 15 یورو( نسخه محدود و کلاسیک)، 25 یورو(نسخه متوسط) و 50 یورو(نسخه کامل) تعیین شده است. اگر فقط 30 درصد جمعیت 28 میلیون نفری ماداگاسکار را در قالب خانواده‌های پنج نفری و نوع بسته دوم(20 یورو در ماه) در نظر بگیریم یعنی 1,700,000 خانوار از خدمات مختلف هولدینگ فوق الذکر فرانسوی استفاده می‌کنند و بر اساس آمار ذیل این هولدینگ حدود 408 میلیون یورو فقط در کشور ماداگاسکار گردش مالی دارد.

یورو در ماه 34,000,000 =20*1,700,000 

یورو در سال408,000,000 =43,000,000 * 12 ماه 

4.خبرگزاری فرانسه(AFP):

خبرگزاری فرانسه یکی دیگر از ارگان‌های امپراطوری رسانه ای و استعمار نو فرانسه در جهان و مخصوصاً کشورهای آفریقایی می‌باشد. این خبرگزاری در سال 1835 تاسیس شده است و در حال حاضر با 2400 نفر نیرو از جمله 1700 نفر خبرنگار در حدود 152 کشور و 201 نقطه فعالیت می‌کند. این خبرگزاری به شش زبان فرانسه، انگلیسی، اسپانیولی، پرتغال، آلمانی و عربی خبر، عکس و فیلم تولید و برای اعضای خود در جهان مخابره می‌کند و شبکه‌های رادیویی، تلویزیونی و رسانه‌های مکتوب کشورهای فرانسه زبان آفریقایی تقریباً 90 درصد از اخبار خود را به نقل از این خبرگزاری منعکس می‌کنند. گردش مالی سالانه آن 350 میلیون یورو ذکر شده است. این درحالیست که گفته می‌شود این خبرگزاری نقش بارزی در تهیه محتوای تبلیغاتی نامزدهای پست ریاست جمهوری در کشورهای فرانسه زبان آفریقایی دارد و مبالغ قابل توجهی را در این راستا کسب می‌کند که در آمار رسمی‌گردش مالی سالیانه خود نمی‌گنجاند.

5.سازمان بین المللی فرانکفونی(OIF):

این سازمان در سال 1970 به ابتکار فرانسه با هدف ظاهری گسترش زبان فرانسه، توسعه صلح، دموکراسی، حقوق بشر، آموزش عالی و تحقیقات و همکاری‌های اقتصادی تاسیس شد. این درحالیست که کشور فرانسه به دنبال موج استقلال خواهی مستعمرات سابق اش در دهه 60 میلادی دست به این ابتکار زد تا بتواند از ابزار زبانی و فرهنگی برای حفظ وابستگی همه جانبه این کشورها بهره برداری نماید. این سازمان علی رغم عضویت 88 کشور و بعد از نیم قرن فعالیت و البته بعد از شکل گیری سازمان‌ها و اتحادیه‌های منطقه ای در قاره آفریقا به نظر می رسد که هیچ گونه پایگاهی در بین کشورهای عضو مخصوصاً مردم ندارد و مردم این کشورها بر این باور هستند که کشور فرانسه از آن در راستای اهداف سابق استعماری خود و دولت سازی در قاره آفریقا و استثمار منابع غنی آن استفاده می‌کند. ساختار تخصیص بودجه این سازمان به شرح ذیل گواهی دیگر بر این ادعاست که کشور فرانسه از زبان خود برای حفظ وابستگی همه جانبه دیگر کشورها مخصوصاً کشورهای آفریقایی به خود و اعمال سیاست های استعماری و تامین منافع سیاسی و اقتصادی بلندمدت بهره برداری می نماید:

• 46 درصد بودجه برای ترویج زبان فرانسه
• 25 درصد بودجه برای اقدامات مرتبط با صلح، دموکراسی و حقوق بشر
• 13 درصد بودجه برای اقدامات مرتبط با آموزش عالی و تحقیقات
• 10 درصد بودجه برای اقدامات مرتبط با توسعه پایدار، اقتصاد و همبستگی
• 6 درصد بودجه برای حقوق و دستمزد کارکنان