بانک مرکزی غنا، برترین بانک جهان در سال 2019

بانک مرکزی غنا از سوی Central Banking Awards به عنوان برترین بانک مرکزی جهان در سال 2019 انتخاب شد.یکی از دلایل اصلی این انتخاب مجموعه اقدامات اصلاحی این بانک در نظام بانکی غنا و لزوم بانک‌های این کشور نسبت به رعایت حفظ سرمایه‌های خود در درون نظام بانکی و رعایت حداقل سرمایه مورد نیاز معرفی شده است.

بانک مرکزی غنا[1] از سوی Central Banking Awards به عنوان برترین بانک مرکزی جهان در سال 2019 انتخاب شد. این نهاد که ماموریت خود را شناسایی برترین نهادهای بانکی و پولی جهان بر اساس فعالیت‌های موثر آنها و رفع چالش‌های پیش روی می‌داند اعلام نموده است که بانک مرکزی غنا با توجه به اصلاحات بسیار خوب صورت گرفته در نظام بانکداری این کشور و دستاوردهای کسب شده در چند سال اخیر شایسته این انتخاب بوده و مقرر شده است طی مراسمی در تاریخ  19 مارس 2020 در شهر بروکسل بلژیک از این بانک تقدیر شود.

گفتنی است بانک مرکزی سنگاپور نیز سال گذشته به عنوان برترین بانک جهان در سال 2018 انتخاب شده بود. بانک مرکزی غنا در طول چند سال اخیر دستاوردهای بسیار بزرگی داشته است اما می‌توان گفت که بزرگ‌ترین آنها به اصلاح بانک‌هایی مربوط می‌شود که کسر سرمایه بسیار بالایی داشته و از سوء مدیریت نیز رنج می‌بردند. در ادامه مروری گذرا بر فعالیت‌های رئیس کل بانک مرکزی کنونی غنا خواهیم داشت.

در پایان ماه مارس ۲۰۱۷ و پس از روی کار آمدن آقای نانو آکوفو آدو به عنوان رئیس جمهوری غنا، آقای اِرنست آدیسون[2] به عنوان رئیس کل بانک مرکزی این کشور معرفی و مورد تائید شورای کشور[3] نیز قرار گرفت. آقای آدیسون فارغ‌التحصیل دکترای اقتصاد از دانشگاه مک گیل کانادا بوده و پیش از این در بانک توسعه آفریقا و ۱ سال نیز به عنوان کارشناس ارشد اقتصادی موسسه پولی غرب آفریقا[4] مشغول به کار بوده است. او تجارب زیادی را در این مشاغل بدست آورد و از سال 2003 تا 2011 نیز به عنوان مدیر بخش تحقیقات بانک مرکزی غنا فعالیت داشت. انتصاب وی به عنوان رئیس کل بانک مرکزی منجر به ایجاد شاخص‌ترین عملکرد یک بانک مرکزی در طول 10 سال گذشته شد.

آقای آدیسون پس از آغاز کار خود در بانک مرکزی غنا اصلاحاتی را در نظام بانکی آغاز نمود. از اولین اقدامات وی می‌توان به تعطیلی برخی از مراکز ناکارآمد اعطای وام در غنا اشاره نمود که در آن روزها در وضعیت باثباتی قرار نداشتند. اقدام بعدی او کاهش تعداد بانک‌های تجاری فعال در غنا از 35 بانک به 23 بانک بود که در این اقدام برخی از بانک‌ها با یکدیگر ادغام شده و مجوز فعالیت برخی از آنها نیز ابطال شد.

وی ضمن انتقاد از رئیس کل سابق بانک مرکزی غنا باور دارد که رئیس کل سابق، پیش از این بدون توجه به دلایل اصلی ضعف عملکرد بانک‌ها و موسسات پولی با استفاده از ارائه نقدینگی به اشتباه از این بانک‌ها و موسسات حمایت نموده بود که این امر در عمل منجر به ورشکستگی و کسر نقدینگی آنها شد. آقای اِدیسون ضمن اتخاذ سیاست جامع نظارت بر عملکرد بانک‌ها به شناسایی بانک‌های متخلف پرداخته و از طریق افزایش تیم‌های نظارتی بانک‌هایی را شناسایی نمود که سرمایه‌های خود را از نظام بانکی خارج نموده بودند. او که همزمان رئیس شورای ثبات مالی[5] غنا نیز می‌باشد، در سال 2018 دستورالعملی متضمن الزام بانک‌ها جهت افزایش سرمایه صادر کرد.

در طول ۳ سال گذشته یکی از فعالیت‌های اصلی بانک مرکزی غنا اصلاح سیستم بانکداری در این کشور بوده است اما عملکرد این بانک در سایر زمینه‌ها نیز مورد تحسین مجامع بین‌المللی قرار گرفته است. یکی از این مشکلات بالا بودن نرخ بهره بانکی در غنا بود که دولت‌های پیشین به منظور مقابله با تورم افسار گسیخته غنا به افزایش آن پناه برده بودند. گفتنی است نرخ تورم در سال 2016 در غنا به بیش از ٪۱۹ رسیده بود اما وی در طول ۳ سال گذشته موفق به کاهش تورم و نرخ بهره بانکی در این کشور شده است که در حال حاضر به ترتیب ٪7.9 و ٪16 می‌باشد. گفتنی است نرخ واقعی رشد اقتصادی غنا در سال 2019 حدود ٪7 بود و گفته می‌شود که علی‌رغم استهلاک ۱۰ درصدی واحد پولی این کشور، ذخایر ارزی غنا در سال 2019 به صورت چشمگیری افزایش یافته است که دلیل اصلی آن بهبود تراز تجاری کشور و وام‌های خارجی اعلام شده است.

کارشناسان بین‌المللی بر این باورند که سیاست پولی بانک مرکزی غنا بسیار مناسب می‌باشد اما در عین حال این کشور باید توجه ویژه‌ای به ریسک‌های تورمی نیز داشته باشد چرا که در صورت بروز فشارهای ناشی از تورم یا نرخ تسعیر ارز امکان انقباض این سیاست پولی وجود دارد.

یکی دیگر از اقدامات مناسب بانک مرکزی غنا چاپ اسکناس ۱۰۰ و ۲۰۰ سدی (به ترتیب برابر با 17.9 و 35.7 دلار آمریکا) می‌باشد. از دلایل چاپ اسکناس‌های جدید می‌توان به استهلاک ارزش پول این کشور بواسطه تورم ناشی از حذف چهار صفر از اسکناس‌های غنا در سال ۲۰۱۷ اشاره داشت.

بانک مرکزی غنا در سال 2019 سیاستی ۵ ساله با هدف بهبود پرداخت‌ها منتشر نمود که بر اساس آن این بانک تاکید ویژه‌ای بر تقویت روش‌های پرداخت الکترونیک و افزایش شمول مالی دارد. یکی از اهداف اصلی این اقدام متنوع‌سازی انواع موسسات ارائه‌کنندۀ خدمات پرداخت بوده و این بانک همچنین به دنبال ایجاد ساز و کار لازم جهت انجام تراکنش‌ از طریق کیو آر کد[6] می‌باشد. در عین حال، بانک مرکزی غنا در اکتبر 2018 یک مرکز امنیت سایبری با هدف کمک به نظام بانکی این کشور جهت مواجه با ریسک‌های مرتبط راه‌اندازی نمود.

در ماه دسامبر 2019 بانک مرکزی غنا مجموعه‌ اصولی را منتشر نمود که بر اساس آنها این بانک از رویه‌های مبتنی بر پایداری محیط زیست و مسئولیت‌پذیری اجتماعی حمایت می‌نماید. گفتنی است بانک مرکزی غنا جزء اولین بانک‌های مرکزی در میان کشورهای در حال توسعه بود که چنین اقدامی را آغاز ‌نموده است.

بانک مرکزی غنا همچنان با چالش‌های متعددی مواجه می‌باشد که یکی از این موارد نظارت بر سرمایه‌گذاری مجدد برخی از بانک‌های غنایی است. در عین حال، این بانک باید فعالیت‌های منسجمی را در خصوص حجم عظیمی از وام‌های بلا استفاده در نظام بانکی غنا ایجاد نماید و این در حالی است که مقامات صندوق بین‌المللی پول خواستار وضع قوانین دقیق‌تر در خصوص بخش مالی غیر بانکی این کشور شده‌اند.

[1] Bank of Ghana

[2] Ernest Addison

[3] Council of State

[4] West African Monetary Institute

[5] Financial Stability Council

[6] QR code