ضرورت تحول در صنعت انرژی آفریقا
در همایش اخیر هفته انرژی آفریقا (AEW2024 ) که در ماه جاری در شهر کیپ تاون آفریقای جنوبی برگزار گردید، شرکت کنندگان با طرح دغدغه‌های جدی، نگرانی خود را نسبت به وابستگی شدید این قاره به واردات فرآورده های نفتی و تبعات آن بر اقتصاد های آفریقایی ابراز کردند.
در همایش هفته انرژی آفریقا (AEW2024)، دکتر مصطفی عبدالحمید، رئیس انجمن پالایشگران و توزیع کنندگان آفریقا (ARDA)، با طرح دغدغه هایی در خصوص وابستگی شدید این قاره به واردات فرآورده های نفتی، زنگ هشداری را برای کشورهای آفریقایی به صدا درآورد.وی در سخنرانی خود با انتقاد از نوسانات شدید قیمت نفت در بازارهای جهانی و تبعات آن بر اقتصادهای آفریقایی، به ویژه به دلیل وابستگی به ارزهای خارجی مانند دلار آمریکا، خواستار ایجاد تغییرات بنیادین در صنعت انرژی این قاره شد. وی بر ضرورت کاهش وابستگی به دلار آمریکا در مبادلات نفتی، افزایش ظرفیت پالایشگاه های داخلی، توسعه زیرساخت های یکپارچه و هماهنگی سیاست های انرژی در سطح منطقه ای تاکید کرد.
استراتژی سه لایه برای استقلال انرژی آفریقا:
دکتر عبدالحمید برای تحقق این هدف، یک استراتژی سه لایه را پیشنهاد کرد:
- هماهنگی سیاست ها: وی با اشاره به تفاوت های موجود در مشخصات سوخت کشورهای آفریقایی، بر ضرورت ایجاد استانداردهای مشترک و تسهیل تجارت انرژی در داخل قاره تاکید کرد. به عنوان مثال، وی به تفاوت قابل توجه در حد مجاز گوگرد سوخت در کشورهای مختلف آفریقای غربی اشاره کرد که مانعی برای تجارت منطقه ای ایجاد کرده است.
- یکپارچه سازی زیرساخت ها: دکتر عبدالحمید بر اهمیت توسعه زیرساخت های یکپارچه در سراسر قاره، از جمله پالایشگاه ها، خطوط لوله و مخازن ذخیره سازی تأکید نمود. وی معتقد است که این امر به کاهش هزینه های تولید و توزیع انرژی و افزایش امنیت انرژی در آفریقا کمک خواهد کرد.
- پذیرش ارز منطقه ای: ایشان با اشاره به فشارهای ناشی از نوسانات نرخ ارز بر اقتصاد کشورهای آفریقایی، اظهار داشت که در حال حاضر، شرکت های تأمین کننده سوخت در غنا، ماهانه به 400 میلیون دلار برای واردات فرآورده‌های نفتی پالایش شده نیاز دارند، تقاضایی که دائماً سدی غنا را تحت فشار قرار می دهد و توسعه یک ارز مشترک در بلوک های منطقه ای مانند غرب آفریقا می‌تواند این فشارها را کاهش داده و به ما اجازه دهد تا اقتصاد خود را تقویت کنیم.
اهمیت همکاری بین‌المللی و نقش دولت ها:
آقای عمر فاروق ابراهیم، دبیر کل سازمان تولیدکنندگان نفت آفریقا (APPO)، نیز بر لزوم ایجاد زیرساخت های قوی در آفریقا برای کاهش وابستگی به بازارهای خارجی تأکید و هشدار داد که اتکا به منابع وارداتی، کشورهای آفریقایی را در برابر تحریم های بین المللی و اختلال در عرضه آسیب پذیر می‌کند.
همچنین آقای ریورسون اوپونگ، مدیر اجرایی انجمن شرکت های بازاریابی نفت و گاز آفریقا، نیز پارادوکس آفریقا در صادرات منابع نفتی خام را در حالی که فاقد محصولات تصفیه شده برای مصارف داخلی است را برجسته کرد و خاطرنشان کرد که در حال حاضر نزدیک به 90 درصد از تولید نفت خام آفریقا صادر می‌شود.وی اظهار داشت که ما هم اکنون منابع را در اختیار داریم، اما به آنها دسترسی نداریم زیرا در چرخه صادرات مواد خام و واردات مجدد محصولات پالایش شده نظیر بنزین گرفتار شده ایم و تداوم این چرخه، ثبات اقتصادی ما را به خطر انداخته و امنیت انرژی ما را تضعیف می‌کند.
اوپونگ در ادامه از کشورهای آفریقایی خواست تا در افزایش ظرفیت پالایشگاه‌های داخلی خود سرمایه گذاری کرده و از آنها برای خودکفایی در بخش انرژی حمایت نمایند.
نتیجه گیری:
امروزه نفت، گاز و سایر منابع انرژی فسیلی، به عنوان دارایی‌های استراتژیک حیاتی در چشم انداز پیچیده بین المللی باقی مانده اند و توجه قابل توجهی را در عرصه ژئوپلیتیک به خود جلب کرده اند. قاره آفریقا دارای ذخایر نفتی فراوان است و جایگاه قابل توجهی در زنجیره تأمین جهانی نفت دارد. با این حال، تجارت خارجی نفت کشورهای آفریقایی عمدتاً ناشی از صادرات منابع خام است. با این حال، وابستگی شدید کشورهای آفریقایی به واردات فرآورده های نفتی و تبعات منفی ناشی از نوسانات قیمت جهانی نفت و وابستگی به ارز های خارجی مانند دلار آمریکا، بزرگترین چالشی است که کشورهای آفریقایی با آن روبرو هستند. این موضوع، رشد اقتصادی این کشورها را با تهدید جدی مواجه کرده و امنیت انرژی آنها را به خطر انداخته است.
موضوعات مطرح شده در این همایش نشان می‌دهد که این قاره در آستانه تحولات بزرگی در بخش انرژی قرار دارد و با اتخاذ تدابیر مناسب و همکاری های منطقه ای و بین‌المللی، آفریقا در آینده می‌تواند به یک قطب انرژی پایدار و مستقل تبدیل شود.
همایش هفته انرژی آفریقا (AEW):
همایش هفته انرژی آفریقا(AEW) ، رویدادی سالانه است که رهبران انرژی آفریقا، سرمایه گذاران جهانی و مدیران اجرایی از سراسر بخش های دولتی و خصوصی را برای گفتگو در مورد آینده صنعت انرژی آفریقا گرد هم می‌آورد. این رویداد با هدف تسریع در توسعه انرژی و ایجاد یک آینده پایدار برای قاره برگزار می‌شود.
منابع: