اخبار اقتصادی قزاقستان-آستانه

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی کشور قزاقستان در هفته چهارم آبان ماه 1404مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح ذیل ارائه می‌گردد:

 بهبود وضعیت ناوگان ریلی در قزاقستان با تامین مالی بانک توسعه اوراسیا :

نخستین پروژه تأمین مالی اسلامی از سوی بانک توسعه اوراسیا

بانک توسعه اوراسیا یک طرح پایلوت را در حوزه تأمین مالی اسلامی‌بخش واقعی اقتصاد راه‌اندازی کرده است: در ۲۰ نوامبر ۲۰۲۵، این بانک قرارداد عمومی «مُرابحه کالایی» را با شرکت «ایست‌کوم‌ترانس» برای نوسازی ناوگان ریلی در قزاقستان امضا کرد.

جزئیات پروژه: شرکت با مسئولیت محدود «ایست‌کوم‌ترانس»  بزرگ‌ترین اپراتور خصوصی ناوگان ریلی در قزاقستان  با هدف :

تأمین مالی تعمیرات اساسی و جاری واگن‌ها

اثر مورد انتظار: افزایش بهره‌وری حمل‌ونقل باری و تقویت پیوندهای حمل‌ونقلی در منطقه

این پروژه یک دستاورد مهم برای بانک است. این امر نشان‌دهنده آمادگی ما برای به‌کارگیری ابزارهای مالی مورد تقاضا و گسترش حوزه‌های فعالیت است. 

پیش‌تر، بانک توسعه اوراسیا همراه با «مؤسسه بانک توسعه اسلامی» و «گروه بورس لندن» گزارش تحلیلی‌ای ارائه کردند که در آن پیش‌بینی شده بازار تأمین مالی اسلامی در آسیای مرکزی تا سال ۲۰۳۳ به ۶٫۳ میلیارد دلار در دارایی‌های بانک‌های اسلامی و ۵٫۶ میلیارد دلار در اوراق «صُکوک» برسد.

https://t.me/eabr_bank/1097

  کاهش 5 تا 7 درصدی تورم در قزاقستان تا سال ۲۰۲۸

سریک ژومانگارین، معاون نخست‌وزیر و وزیر اقتصاد ملی، پیش‌بینی به‌روز شده تورم برای دوره سه‌ساله پیش‌ِ رو را در نشست مجلس سنای قزاقستان ارائه کرد و اظهار داشت:«پیش ‌بینی تورم برای سال ۲۰۲۶ در سطح ۹ تا ۱۱ درصد، برای سال ۲۰۲۷ در حدود ۵.۵ تا ۷.۵ درصد و برای سال ۲۰۲۸ در حدود ۵ تا ۷ درصد تعیین شده است.»

https://t.me/kazinform_news/86653

تأمین مالی مبلغ یک تریلیون تنگه برای ۲۰ پروژه اقتصادی توسط هلدینگ بایترک

سریک ژومانگارین، معاون نخست‌وزیر و وزیر اقتصاد ملی، در جلسه‌ای دولتی از تغییر نهاد توسعه ملی و اولویت‌های جدید تأمین مالی خبر داد. بنابه گفته وی محرک‌های اصلی وام‌دهی به بخش واقعی، بانک‌ها و هلدینگ بایترک خواهند بود و نقش هلدینگ بایترک در اجرای سیاست‌های اقتصادی پیشگیرانه به طور قابل توجهی تقویت خواهد شد. بایترک در حال حاضر به یک شرکت هلدینگ سرمایه‌گذاری تبدیل شده است که نشان‌دهنده تغییر از یک عملکرد توزیع ساده به فعالیت‌های سرمایه‌گذاری استراتژیک است. اکنون تمرکز این هلدینگ  بر اجرای ۱۵ تا ۲۰ پروژه مهم سیستماتیک خواهد بود که بیشترین تأثیر چند برابری را برای اقتصاد ملی فراهم می‌کنند. بخش‌های اولویت‌دار برای تأمین مالی، بخش معدن و متالورژی، مهندسی مکانیک، انرژی، زیرساخت‌ها، گردشگری و همچنین صنایع شیمیایی و غذایی هستند.

سریک ژومانگارین خاطرنشان کرد: « برای دستیابی به این اهداف، دولت همچنان تا سقف ۱ تریلیون تنگه از بودجه را در سال‌های ۲۰۲۶تا۲۰۲۸ به شرکت سهامی‌بایترک اختصاص خواهد داد. با این حال، در تأمین مالی آینده، اولویت با جذب بودجه از بانک‌های درجه دو خواهد بود.»

نخست وزیر اولژاس بکتنوف خاطرنشان کرد که در چارچوب برنامه تثبیت اقتصاد کلان و بهبود رفاه مردم، به مؤسسات توسعه‌ای در اجرای سیاست‌های سرمایه‌گذاری اهمیت ویژه‌ای داده می‌شود. وی تأکید کرد: «هلدینگ بایترک، به عنوان یک مؤسسه توسعه‌ای، باید نه تنها به یک مجری پروژه، بلکه به آغازگر حوزه‌های رشد جدید تبدیل شود که قادر به ایجاد تقاضای بازار و ایجاد سرمایه‌گذاری‌های مشترک باشد. این امر انگیزه بیشتری برای توسعه بخش تولید فراهم می‌کند.»در هر حال قزاق اینوست باید هماهنگی مؤثرتری بین سازمان‌های دولتی و مؤسسات توسعه‌ای برای حمایت از همه پروژه‌ها تضمین کند.

https://kazpravda.kz/n/trillion-tenge-poluchit-bayterek-dlya-finansirovaniya-20-proektov-ekonomiki/

کاهش سرمایه‌گذاری خارجی در قراقستان

سناتور سووتبک مدبایف در جلسه عمومی از کاهش 5.28 درصدی سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در سال گذشته خبر داد. این نماینده مجلس مدبایف خواستار حمایت قوی‌تر از سرمایه‌گذاران شد. وی تأکید کرد که کاهش سرمایه‌گذاری در ۱۱ بخش از ۱۵ بخش اقتصادی مشاهده شده است که بیشترین کاهش در معدن و تولید ثبت شده است. علاوه بر این، بخش‌هایی وجود دارند که نه تنها کاهش، بلکه خروج سرمایه را نیز تجربه می‌کنند. سووتبک مدبایف تأکید کرد: «در این راستا، بهبود بیشتر فضای سرمایه‌گذاری، از جمله حفاظت از حقوق و رعایت منافع مشروع سرمایه‌گذاران، یک وظیفه فوری است.»

این سناتور چندین راه‌حل برای تقویت حمایت از سرمایه‌گذاران در رابطه با بهبود مکانیسم پیشنهاد می‌کند.

اول، گسترش دامنه «فیلتر» به گونه‌ای که نه تنها سرمایه‌گذاران بزرگ، بلکه سرمایه‌گذاران متوسط در بخش‌های تولیدی و فناوری پیشرفته را نیز شامل شود.

دوم، دیجیتالی کردن کامل فرآیند تأیید در سیستم‌های اطلاعاتی دفتر دادستانی،

سوم، یک چک لیست واحد معرفی شود که دادستان‌ها با استفاده از آن، اعتبار اقدامات سازمان‌های دولتی را ارزیابی کنند. بنابه گفته این نماینده مجلس سنا، این اقدامات، خطرات را برای مشاغل کاهش داده و به افزایش ورود سرمایه‌گذاری به کشور کمک می‌کند.

https://kazpravda.kz/n/inostrannye-investitsii-sokrashchayutsya-deputat-medebaev-trebuet-usilit-zashchitu-investorov/

کسری بودجه به 0.9٪ از تولید ناخالص داخلی کاهش خواهد یافت.

به نقل از سرویس مطبوعاتی کابینه وزیران، دولت قصد دارد با محدود کردن استفاده از صندوق ملی و تشدید کنترل هزینه‌ها، تورم را مهار کند. سریک ژومانگارین، معاون نخست وزیر و وزیر اقتصاد ملی، این موضوع را در جلسه دولت اعلام کرد. برای دستیابی به این هدف، رعایت دقیق قوانین بودجه تضمین خواهد شد.

طبق برنامه‌ها، تا سال 2028، کسری بودجه باید به 0.9٪ از تولید ناخالص داخلی و کسری غیرنفتی به 2.7٪ از تولید ناخالص داخلی کاهش یابد. در عین حال، بدهی عمومی در سطح پایداری حفظ خواهد شد و از 26٪ از تولید ناخالص داخلی تجاوز نخواهد کرد.

 https://kazpravda.kz/n/defitsit-byudzheta-sokratyat-do-09-k-vvp/

  جذب سرمایه گذاری خارجی در بخش‌های کلیدی قزاقستان در حوزه کشاورزی

قاسم جومارت توکایف دستور تسریع تلاش‌ها برای جذب سرمایه ‌گذاران خارجی به این صنعت را صادر کرد.

به گفته وی، تولید محصولات فرآوری شده باید در اولویت قرار گیرد. مجتمع کشاورزی- صنعتی داخلی تا حد زیادی به تولید مواد خام محدود شده است و مهمترین وظیفه، تبدیل کشاورزی به یک صنعت پیشرفته مبتنی بر فناوری مدرن است. او گفت در دومین همایش  کشاورزی : « در سال ۲۰۲۳، سهم محصولات فرآوری شده در بخش کشاورزی تنها ۳۵ درصد بود، در حالی که امسال به ۵۰ درصد رسیده است. سال آینده، این رقم باید به ۷۰ درصد برسد.» اکنون باید تلاش‌ها برای جذب سرمایه‌گذاران خارجی به این بخش را تسریع کنیم.

پروژه ‌های زیادی در این حوزه مورد نیاز است. پروژه‌های سرمایه‌گذاری باید در بخش‌های کلیدی مجتمع های کشاورزی و صنعتی اجرا شوند. یکی از اولویت‌های اصلی، جذب سرمایه‌گذاری خصوصی است و باید شرایط مساعدی را برای سرمایه‌گذاران خارجی با فناوری‌های پیشرفته ایجاد کنیم.

رئیس جمهور تأکید کرد که «دستور سرمایه ‌گذاری» باید نیازهای بخش تولید را برآورده کند. دولت فهرستی از بیش از ۲۰۰ پروژه سرمایه‌گذاری مربوط به مجتمع کشاورزی و صنعتی را گردآوری کرده است. این پروژه‌ها، به ارزش تقریبی ۴ تریلیون تنگه (اختصاص داده شده طی سه سال)، در ۱۲ بخش در حال اجرا هستند. این پروژه‌ها اکنون باید در تمام سطوح از حمایت مناسب برخوردار شوند. او افزود: « هم مرکز و هم مناطق باید در این مورد فعال باشند. مهم است که به طور جدی بررسی شود که پروژه‌ها چه زمانی و چگونه اجرا خواهند شد. استانداران و وزارتخانه‌ها باید سریع و کارآمد کار کنند.»

https://kazpravda.kz/n/kasym-zhomart-tokaev-prinyal-aydarbeka-saparova/

ثابت ماندن ارزش تنگه : تحلیل شرایط بازار خارجی

بر اساس شرایط بازار ، تنگه اندکی کاهش یافته است، تنگه اندکی کاهش یافته است. نرخ ارز تنگه قزاقستان در برابر دلار آمریکا در بورس KASE به شرایط خارجی واکنش نشان می‌دهد و به صورت پویا اما بدون استرس حرکت می‌کند. معاملات روز دوشنبه با قیمت 523.64تنگه به ازای هر دلار آمریکا بسته شد.

انتظارات برای نوسانات نرخ ارز خارجی در روز سه‌شنبه27 آبان 1404به شرح زیر است:

دلار آمریکا :۵۲۰-۵۳۰ تنگه،

یورو اروپا : ۶۰۰-۶۱۵ تنگه،

روبل روسیه : ۶.۴۰-۶.۵۵ تنگه،

یوان چین : ۷۳-۷۴ تنگه،

https://dknews.kz/ru/finansy/375252-tenge-derzhitsya-bez-stressa-analiz-vneshney

رشد4.6 درصدی اقتصاد قزاقستان در تمام بخش‌های کلیدی

طبق داده ‌های اولیه اداره آمار ملی، تولید ناخالص داخلی قزاقستان از ژانویه تا اکتبر ۲۰۲۵ در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته 4.6 درصد افزایش یافته و نشاندهنده رشد پایدار است. تولید کالا 2.8 درصد رشد داشته است، در حالی که تولید خدمات 3.5 درصد افزایش یافته است. صنعت بیشترین سهم را در رشد تولید ناخالص داخلی (3.7 درصد افزایش) داشته و بیش از ۳۰ درصد از کل افزایش را به خود اختصاص داده است. این بخش‌ها، همراه با تجارت و حمل و نقل، بیش از ۷۰ درصد از این افزایش را به خود اختصاص داده ‌اند.

در صنعت تولید، رشد به 8.5 درصد رسید که به دلیل افزایش تولید در برخی حوزه‌ها بود: مهندسی مکانیک - 5.11 درصد، از جمله صنعت خودرو - 3.13 درصد، صنایع شیمیایی - 9.10 درصد، محصولات غذایی - 1.9 درصد، پالایش نفت - 3.6 درصد، محصولات فلزی -1.14 درصد، مصالح ساختمانی - 3.5 درصد.

در صنعت ساخت و ساز، رشد ناشی از اجرای پروژه‌های بزرگ زیرساختی بود. حجم ساخت و ساز در مقایسه با 9.14 درصد در ژانویه تا سپتامبر ۲۰۲۵، 1.15 درصد افزایش یافت. کشاورزی وارد مرحله رشد فصلی شد. تولید ناخالص در این بخش 4.5 درصد افزایش یافت و در مقایسه با ژانویه تا سپتامبر0.1 درصد افزایش یافت. تولید محصولات کشاورزی 7.6 درصد و تولید دام 4.3 درصد افزایش یافت. افزایش تولید ناخالص ناشی از اقدامات حمایتی دولت، پایبندی به شیوه‌های کشاورزی و شرایط آب و هوایی مطلوب در طول برداشت محصول بود.

بعضی از مناطق، از جمله آکمولا (6.13٪+)، کستانای (9.14٪+) و پاولودار (4.7٪+)، افزایش در عملکرد غلات را ثبت کردند. تولید شیر 2.5٪، گوشت 8.2٪ و تخم مرغ 4.1٪ افزایش یافت. تجارت شاهد رشد ۹٪ بود. همچنین رشد در شرکت‌های عمده‌فروشی مشاهده شد که 5.66٪ از کل حجم صنعت را تشکیل می‌دهند. افزایش گردش مالی نیز در مناطق پاولودار و آتیرائو و شهر آستانه مشاهده شد. نرخ رشد بالا در بخش حمل و نقل ادامه یافت.

حجم خدمات حمل و نقل 7.20٪ افزایش یافت که ناشی از افزایش حجم بار در تمام شیوه ‌های حمل و نقل است. دولت در تلاش است تا دستورالعمل‌های رئیس جمهور را با هدف تضمین رشد اقتصادی با کیفیت بالا، با تمرکز بر حمایت از بخش‌های اولویت‌دار، تنوع‌بخشی به اقتصاد و جذب سرمایه ‌گذاری اجرا کند.

https://kazpravda.kz/n/ekonomika-kazahstana-vyrosla-na-64-ustoichivyi-rost/

کسب درآمد ۲.۲ میلیارد دلار از صادرات غلات در ۸ ماهه ابتدای سال 2025 در قزاقستان

درآمد صادرات غلات قزاقستان در هشت ماه اول  به ۲.۲ میلیارد دلار رسید که ۳۱ درصد بیشتر از سال گذشته است. این خبر را آیداربک ساپاروف، وزیر کشاورزی قزاقستان، در دومین همایش کارگران کشاورزی اعلام کرد. به گفته سرویس مطبوعاتی وزارت کشاورزی، جغرافیای صادرات غلات قزاقستان امسال به لطف یارانه‌های صادراتی گسترش یافته است.امسال همچنین شاهد افزایش فرآوری محصولات کشاورزی در این کشور بوده‌ایم.

آیداربک ساپاروف گفت: “ حجم کل تولید محصولات فرآوری شده به ۳.۱ تریلیون تنگه رسید که در مقایسه با سال ۲۰۲۴،به میزان ۹ درصد افزایش یافته است. تولید آرد ۷ درصد، غلات ۱۰ درصد، روغن نباتی ۲۱.۷ درصد و حجم فرآوری عمیق غلات ۱.۳ برابر افزایش یافته است."

آیداربک ساپاروف تأکید کرد که فرآوری عمیق غلات به یک حوزه کلیدی برای جذب سرمایه‌گذاری تبدیل می‌شود. پنج پروژه بزرگ به ارزش مجموع ۲.۶ میلیارد دلار در حال حاضر در حال انجام است. همچنین ساخت یک کارخانه شکر با ظرفیت ۱۳۰ هزار تن در سال آغاز شده است و شرکت‌های فراملی کارلزبرگ و کوکاکولا به پروژه‌های تولید نوشیدنی و فرآوری سبزیجات جذب شده‌اند. قرار است در سال ۲۰۲۶، ۴۰۰ میلیارد تنگه برای وام‌های ترجیحی برای پروژه‌های سرمایه‌گذاری در مجتمع کشاورزی-صنعتی اختصاص یابد.

https://eldala.kz/novosti/zerno/23429-kazahstan-zarabotal-2-2-mlrd-na-eksporte-zerna-za-8

آغاز ساخت یک نیروگاه سیکل ترکیبی در منطقه ژامبیل

یک پروژه سرمایه‌گذاری جدید در روستای کیزیلتان، شهرستان ژامبیل در حال اجرا است.یربول کاراشوکیف، استاندار منطقه‌ ژامبیل، در سخنرانی خود در این مراسم، بر اهمیت این پروژه برای توسعه بیشتر اجتماعی-اقتصادی منطقه تأکید کرد. وی خاطرنشان کرد: "برق مقرون به صرفه و قابل اعتماد عامل کلیدی برای رشد صنعتی و سرمایه‌گذاری است و شرایط را برای راه‌اندازی شرکت‌های جدید و نوسازی زیرساخت‌ها ایجاد می‌کند. نیروگاه سیکل ترکیبی عنصر مهمی در تضمین کفایت انرژی منطقه خواهد بود و امکان اجرای فناوری‌های تولید مدرن و سازگارتر با محیط زیست را فراهم می‌کند."

کل سرمایه‌گذاری بالغ بر 60 میلیون دلار آمریکا بوده است. این پروژه در دو مرحله اجرا خواهد شد: در مرحله اول، ساخت یک نیروگاه ۵۰ مگاواتی و در مرحله دوم، افزایش ظرفیت آن به ۲۰۰ مگاوات انجام خواهد شد.

به گفته هو چوانکون، مدیر پروژه، کارهای مقدماتی لازم قبلاً انجام شده است: یک قطعه زمین ۷ هکتاری تأمین شده، بررسی‌های مهندسی و هیدروژئولوژیکی تکمیل شده، یک چاه ۱۸۵ متری حفر شده، پیمانکار عمومی انتخاب شده و مشخصات فنی اتصال به منبع گاز تهیه شده است.

پیش‌بینی می‌شود حدود ۵۰۰ متخصص در طول مرحله ساخت و ساز استخدام شوند. پس از بهره‌برداری از این تأسیسات، ۸۰ شغل دائمی ایجاد خواهد شد. به گفته سرویس مطبوعاتی استاندار منطقه، ۲۴ تأسیسات انرژی با ظرفیت کلی ۱۷۲۱.۳ مگاوات در منطقه فعالیت می‌کنند. بزرگترین آنها نیروگاه برق ناحیه ایالتی ژامبیل با ظرفیت ۱۱۰۷ مگاوات است. در 10 ماه اول امسال، تولید برق در این منطقه به 3.6 میلیارد کیلووات ساعت رسید که نسبت به مدت مشابه سال گذشته 21 درصد افزایش یافته است.

 سازوکار جدیدی برای کنترل صدور فاکتورهای الکترونیکی از اول ژانویه ۲۰۲۶

کنترل خودکار، صدور فاکتورهای الکترونیکی را تنها در صورتی امکان‌پذیر می‌کند که هزینه‌های قانونی تأیید شده، یعنی در محدوده مانده مالیات بر ارزش افزوده موجود، وجود داشته باشد. این تغییرات از اول ژانویه ۲۰۲۶ اعمال خواهد شد.

این عملیات توسط سرویس e-Tamga  به صورت آنی محاسبه و با انتقال وجه به حساب خزانه کمیته درآمد دولتی، بدون احتساب مالیات پیش‌پرداخت، دوباره پر می‌شود. تأمین‌کنندگان می‌توانند این مانده را با هزینه خریدار بیشتر افزایش دهند و وجوه استفاده نشده بنا به درخواست بازپرداخت می‌شوند.

این کنترل فقط برای مالیات‌دهندگان پرخطر اعمال می‌شود که گردش مالی واقعی برای فروش کالا، انجام کار و ارائه خدمات را با لغو فاکتورهای الکترونیکی خود تأیید کرده‌اند. با این حال، کنترل شامل حال مالیات‌دهندگانی که داوطلبانه فاکتورهای الکترونیکی خود را لغو کرده‌اند (مثلاً اگر به اشتباه یا به دلایل دیگر صادر شده باشند) نخواهد شد. دوره کنترل ۱۲ ماه است.

بازپرداخت زودهنگام پس از ۶ ماه، با توجه به شرایط زیر امکان‌پذیر است:

- تکمیل منظم مانده ماهانه؛

- میزان پولی که برای صدور فاکتور الکترونیکی استفاده شده است، کمتر از ۵۰ (پنجاه) درصد از مبلغ مالیات بر ارزش افزوده ذکر شده در فاکتورهای الکترونیکی صادر شده نباشد.

اجرای سرویس e-Tamga با هدف افزایش شفافیت و کارایی اداره مالیات و همچنین کاهش اقتصاد سایه انجام می‌شود.کنترل مقایسه صدور فاکتورهای الکترونیکی توسط سازمان امور مالیاتی انجام خواهد شد تا مالیات ‌دهندگانی که در تحویل ساختگی کالا، کار و خدمات فعالیت می‌کنند، شناسایی شوند و در نتیجه صدور فاکتورهای الکترونیکی آنها به حالت تعلیق درآید و فقط در رابطه با پرداخت ناچیز از مالیات ‌دهندگان که نشانه ‌هایی از صدور فاکتورهای الکترونیکی ساختگی دارند، انجام شود.

https://kazpravda.kz/n/novyy-mehanizm-kontrolya-vypiski-elektronnyh-schetov-faktur-vvoditsya-v-kazahstane/https://kazpravda.kz/n/novyy-mehanizm-kontrolya-vypiski-