تقویت نظام بانکی صربستان با پشتیبانی بانک مرکزی صربستان
بخش بانکداری صربستان با حمایت بانک مرکزی صربستان (NBS)، به سیستمی‌پایدارتر، پاسخگوتر به نیازهای اقتصادی و شهروندان، و کاملاً متمرکز بر خدمات دیجیتال تبدیل شده است. این بخش از طریق ادغام و تملک بانک‌ها، افزایش سرمایه‌گذاری در نوآوری و زیرساخت‌های دیجیتال و تامین مالی بیشتر شرکت‌های کوچک و متوسط، به پیشرفت چشمگیری دست یافته است.
شاخص‌های عملکردی نظیر افزایش دو برابری دارایی‌های ترازنامه و فعالیت‌های اعتباری، و سه برابر شدن سپرده‌ها، گواه این موفقیت هستند. علاوه بر این، بانک‌ها فعالانه در برنامه‌هایی مانند وام مسکن برای جوانان مشارکت دارند که دسترسی به مسکن را تسهیل می‌کند. در نهایت، با توسعه موبایل بانک و سیستم پرداخت NBS IPS، بانک‌ها به سمت دیجیتالی شدن کامل حرکت کرده و با افزایش امنیت و سرعت تراکنش‌ها، اعتماد عمومی‌به سیستم مالی را تقویت می‌کنند.
با توجه به حمایت‌ها و نقش نظارتی "بانک مرکزی صربستان" (NBS) و تلاش‌های هماهنگ فعالان بخش بانکی، اکنون صربستان دارای سیستمی هست که از ثبات بیشتری برخوردار می‌باشد و با نیازهای اقتصاد و شهروندان هم‌راستا شده و با جدیت به سوی توسعه خدمات دیجیتال پیش می‌رود.
بخش بانکی صربستان، هم‌راستا با سایر بخش‌های اقتصادی، باید سرنوشتی مشترک با اقتصاد کلان و شهروندان داشته باشد تا بتواند پایداری و ماندگاری خود را تضمین کند. در سال‌های اخیر، این بخش شاهد شتاب در فرآیندهای ادغام، تمرکز روزافزون بر تأمین مالی بنگاه‌های کوچک و متوسط، افزایش سرمایه‌گذاری در نوآوری و زیرساخت‌های دیجیتال، و تعریف شفاف‌تر نقش اجتماعی بانک‌ها در جامعه بوده است.
ادغام و یکپارچه‌سازی بانک‌ها در صربستان، ثبات بیشتری به همراه داشته و از طریق ارائه خدمات کارآمدتر و ثبت رکوردهای بی‌سابقه در پس‌اندازهای شهروندان، مزایای قابل‌توجهی برای جامعه به ارمغان آورده است. بانک‌ها، مانند هر نهاد دیگری، نباید صرفاً برای منافع خود فعالیت کنند، بلکه باید در خدمت مشتریانشان باشند. تنها در این رابطه متقابل و درهم‌تنیده منافع است که می‌توان دستاوردها را حفظ کرد و ارتقا داد.
طی سال‌های گذشته، بخش بانکی صربستان شاهد تداوم روند ادغام و تملک بوده است. این فرآیند عمدتاً در نتیجه تغییرات در ساختار مالکیت بانک‌های مستقل و به ابتکار شرکت‌های مادر، در پاسخ به تحولات کشورهای مبدأ آن‌ها، شکل گرفته است. روندهای جهانی ادغام و تلاش برای دستیابی به جایگاه قوی‌تر در بازار نیز نقش کلیدی در این تحولات ایفا کرده‌اند.
در حال حاضر، بخش بانکی صربستان از ۱۹ بانک تشکیل شده است: ۱۵ بانک با اکثریت مالکیت خارجی، دو بانک با مالکیت خصوصی داخلی و دو بانک دولتی می‌باشند. در شرایطی که بازارهای مالی جهانی روزبه‌روز پراکنده‌تر می‌شوند، حفظ تعادل بهینه میان سرمایه‌گذاری‌های خارجی و داخلی به‌عنوان عاملی کلیدی برای ثبات بخش بانکی اثبات شده است. افزون بر این، تنوع منشأ سرمایه در بازار بانکی صربستان، گواهی بر اهمیت تنوع‌بخشی به منابع تأمین مالی است که برای پایداری این بخش حیاتی به شمار می‌رود.
به کمک اقدامات نظارتی و تنظیم‌گری به‌موقع و مناسب بانک مرکزی صربستان (NBS)، به‌ویژه در فرآیند اعطای مجوزهای اولیه برای ادغام بانک‌ها، روند یکپارچه‌سازی نظام بانکی به بهبود کارایی عملیاتی و گسترش دامنه محصولات و خدمات ارائه‌شده منجر شده است. امروزه، شهروندان و کسب‌وکارها به خدمات مالی متنوع‌تر و کارآمدتری دسترسی دارند.
موفقیت این فرآیند در شاخص‌های عملکرد بخش بانکی نیز به‌وضوح قابل‌مشاهده است. از دسامبر ۲۰۱۲، مجموع دارایی‌های ترازنامه بخش بانکی بیش از دو برابر افزایش یافته و در پایان مارس ۲۰۲۵ به ۶,۶۴۰ میلیارد دینار صربستان (معادل ۵۵.۸ میلیارد یورو) رسیده است. فعالیت‌های اعتباری با رشد چشمگیر در وام‌دهی به خانوارها و شرکت‌ها، تقریباً دو برابر شده و مجموع سپرده‌ها نیز نزدیک به سه برابر افزایش یافته است. پس‌اندازهای ارزی از ۸.۳ میلیارد یورو در سال ۲۰۱۲ به ۱۵.۷ میلیارد یورو در می ۲۰۲۵ رسیده و پس‌اندازهای دیناری از کمتر از ۱۸ میلیارد دینار به ۱۹۳ میلیارد دینار افزایش یافته است که رشدی نزدیک به یازده برابری را نشان می‌دهد.
بر این اساس، می‌توان نتیجه گرفت که یکپارچه‌سازی بخش بانکی صربستان تأثیرات مثبتی بر شهروندان و اقتصاد این کشور داشته و ثبات و اعتماد به این بخش حفظ شده است. امروزه، بخش بانکی به‌عنوان یکی از ارکان اصلی نظام مالی صربستان شناخته می‌شود.
با بهره‌مندی از اصلاحات قاطع و ضروری و رویکرد مسئولانه بانک مرکزی صربستان، چارچوبی مناسب در سال‌های اخیر ایجاد شده که به بانک‌ها امکان داده است عملیات خود را بر اساس مدل‌های کسب‌وکارشان به‌سوی بخش‌های خاصی از بازار هدایت کنند. بر این اساس، بازار بانکی صربستان اکنون شامل بانک‌هایی است که بر تأمین مالی بنگاه‌های کوچک و متوسط (SMEs) تمرکز دارند، درحالی‌که برخی دیگر به سمت دیجیتالی‌سازی کامل پیش می‌روند.
تأمین مالی بنگاه‌های کوچک و متوسط تأثیر بسزایی بر اقتصاد صربستان دارد، زیرا این بخش ستون فقرات فعالیت‌های اقتصادی کشور را تشکیل می‌دهد. این بنگاه‌ها بیش از دوسوم نیروی کار را به‌کار گرفته و بخش قابل‌توجهی از تولید ناخالص داخلی (GDP) را تولید می‌کنند. ارائه وام‌های مناسب و منطبق با نیازهای خاص این بنگاه‌ها، مکانیزمی‌کلیدی برای ترویج رشد اقتصادی پایدار به شمار می‌رود. این بخش از وام‌دهی با ثبت رشد مستمر، در مارس ۲۰۲۵ افزایش سالانه ۱۰.۵ درصدی را تجربه کرده است.
سیاست اعتباری هدفمند و مؤثر، که از طریق صندوق‌های تضمین و طرح‌های تشویقی پشتیبانی می‌شود، می‌تواند اثری چندجانبه بر حوزه‌های مختلف اقتصادی، از جمله اشتغال، صادرات، توسعه منطقه‌ای و نوآوری، ایجاد کند.
بانک‌های صربستان در راستای حمایت از شهروندان، مشارکت فعالی در برنامه‌های وام مسکن دارند. برنامه وام مسکن ویژه جوانان با کاهش قابل‌توجه پیش‌پرداخت برای خریداران اولین خانه، امکان مالکیت ملک را با حداقل آورده‌ای معادل ۱ درصد از ارزش کل ملک فراهم کرده است. این اقدام دسترسی جوانان به منابع مالی را به‌طور چشمگیری تسهیل می‌کند. این برنامه همچنین شامل یارانه نرخ بهره در شش سال نخست بازپرداخت و یک سال دوره تنفس است که بار مالی خانواده‌های جوان را در آغاز زندگی مستقل کاهش می‌دهد. علاوه بر این، دولت بازپرداخت وام را در ده سال اول تضمین می‌کند. استقبال گسترده و فرآیند کارآمد تأیید وام‌ها توسط بانک‌ها، گواه موفقیت این برنامه است.
شایان ذکر است که به پیشنهاد بانک مرکزی صربستان (NBS)، مجلس صربستان چهار قانون کلیدی را تصویب کرده است که به نفع کاربران خدمات مالی، صنعت بانکداری و کل نظام مالی است. این قوانین بخشی از پاسخ جامع به واقعیت‌های نوینی است که در آن زندگی و فعالیت می‌شود.
بانک مرکزی صربستان به‌عنوان پیشگام در توسعه خدمات پرداخت دیجیتال، نقش محوری در نوسازی نظام پرداخت ایفا می‌کند و به کاربران امکان می‌دهد تراکنش‌ها را با سرعت و امنیت بیشتری انجام دهند. همکاری نزدیک میان بانک‌ها و بانک مرکزی، توسعه زیرساخت‌های دیجیتال را تقویت کرده و محیطی پایدار و شفاف برای پیشرفت خدمات مالی ایجاد کرده است.
در سال‌های اخیر، بانکداری موبایلی به یکی از مهم‌ترین عوامل تحول دیجیتال در بخش مالی تبدیل شده است. ارائه‌دهندگان خدمات پرداخت، با درک جایگاه محوری تلفن‌های همراه در زندگی روزمره کاربران، این دستگاه‌ها را به‌عنوان بستری برای ایجاد اکوسیستم جامع خدمات مالی دیجیتال در نظر گرفته‌اند. سرمایه‌گذاری در توسعه برنامه‌های کاربردی پیشرفته، تداوم و قابلیت اطمینان خدمات را تضمین کرده است.
این تعهد به پیشرفت فناوری در سیستم پرداخت آنی بانک مرکزی صربستان (NBS IPS) به‌وضوح نمایان است که با رعایت استانداردهای سخت‌گیرانه امنیت و قابلیت اطمینان طراحی شده است. این سیستم با بهره‌گیری از احراز هویت امن، یکپارچه‌سازی کانال‌های پرداخت متنوع و بهبود روش‌های تراکنش، چارچوبی مدرن برای توسعه خدمات بانکداری موبایلی فراهم می‌کند. این چارچوب به تسریع پردازش تراکنش‌ها، کاهش هزینه‌ها، ارتقای امنیت داده‌ها و افزایش حجم تراکنش‌ها کمک کرده است. رشد روزافزون استفاده از روش‌های پرداخت مدرن نیز با افزایش تعداد کاربران ثبت‌نام‌شده خدمات بانکداری موبایلی تأیید می‌شود که از ۱.۷ میلیون نفر در پایان سال ۲۰۱۹ به ۴.۶ میلیون نفر در پایان سال ۲۰۲۴ رسیده است. در سال ۲۰۲۴، مجموعاً ۲۵۱.۹ میلیون تراکنش از طریق بانکداری موبایلی و برخط پردازش شده است.
در دوره‌ای که با فشارهای تورمی فزاینده، بحران‌های جهانی و چالش‌های اجتماعی رو به رشد همراه است، بانک‌های صربستان به‌تدریج نقش گسترده‌تر خود را در جامعه درک کرده‌اند. این بانک‌ها با حمایت از آموزش، سواد مالی، کارآفرینی، توسعه پایدار و ابتکارات زیست‌محیطی، به تقویت اعتماد عمومی‌به نظام مالی کمک می‌کنند. بانک مرکزی صربستان به حمایت از همه افرادی که اهمیت ثبات را به‌عنوان منفعتی جمعی درک می‌کنند، ادامه خواهد داد.