چشم‌انداز مثبت سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در بلغارستان
بلغارستان در سال ۲۰۲۵ شاهد افزایش قابل توجهی در جریان خالص سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (FDI) بوده است. این روند صعودی به ویژه در ماه می 2025 بازتابی از افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران خارجی به پتانسیل اقتصادی کشور است. علاوه بر این، تحولات سیاسی و اقتصادی مهمی مانند عضویت قریب‌الوقوع در منطقه یورو و عضویت در شنگن نیز نقش قابل توجهی در تقویت چشم‌انداز سرمایه‌گذاری دارند.
با این حال تحلیلگران هشدار می‌دهند که بدون ثبات سیاسی و اصلاحات ساختاری این فرصت‌ها ممکن است به تهدیدهایی برای ثبات بلندمدت تبدیل شوند.
افزایش جریان خالص سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی
طبق داده‌های اولیه بانک ملی بلغارستان:
- جریان خالص سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ماه ژانویه تا می ۲۰۲۵ برابر با ۱.۳۹ میلیارد یورو بوده که ۴۴۵ میلیون یورو معادل ۴۶.۹٪ بیشتر از دوره مشابه در سال ۲۰۲۴ است.
- در ماه مه ۲۰۲۵، این جریان ۳۳۱.۳ میلیون یورو بوده است؛ در حالی که در مه ۲۰۲۴ فقط ۷۲.۹ میلیون یورو گزارش شده بود.
- در مقابل سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در املاک و مستغلات همچنان منفی بوده و به ۸.۷ میلیون یورو رسیده که نسبت به ۱.۳ میلیون یورو منفی سال قبل افزایش یافته است.
افزایش چشمگیر FDI نشان‌دهنده بالا رفتن جذابیت اقتصادی بلغارستان برای سرمایه‌گذاران بین‌المللی است. هرچند سرمایه‌گذاری در املاک و مستغلات کاهش یافته اما جریان ورودی به سایر بخش‌های اقتصادی کشور با رشد محسوسی همراه بوده است.
کاهش خروج سرمایه و توازن بهتر در سرمایه‌گذاری خارجی
- سرمایه‌گذاری مستقیم خارج‌شده از کشور در ژانویه تا مه ۲۰۲۵ برابر ۱۰۵.۶ میلیون یورو بوده است؛ در حالی که در مدت مشابه سال گذشته این رقم ۴۴۸.۳ میلیون یورو بوده.
- در ماه مه ۲۰۲۵ این خروج سرمایه ۵.۸ میلیون یورو بوده در مقایسه با ۶۹.۵ میلیون یورو در مه ۲۰۲۴.
کاهش خروج سرمایه خارجی از کشور نشان‌دهنده بهبود اعتماد سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی به ثبات و بازده سرمایه‌گذاری در بلغارستان است.
عوامل کلیدی جذب سرمایه‌گذاری خارجی
طبق تحلیل پلامن دیمیتروف، کارشناس اقتصادی شرکت Coface Bulgaria در مصاحبه‌ای با Bloomberg TV Bulgaria، عوامل زیر در افزایش سرمایه‌گذاری خارجی در کشور نقش دارند:
- عضویت بلغارستان در منطقه یورو از ژانویه ۲۰۲۶
- کاهش نرخ بهره بدهی‌های خارجی
- افزایش رتبه اعتباری کشور
- جذابیت بیشتر برای سرمایه‌گذاران خارجی
- ترکیب سیاست‌های مالیاتی مطلوب و ثبات سیاسی
- نرخ پایین مالیات در کنار عضویت در یورو و شنگن می‌تواند یک "ترکیب طلایی" برای جذب سرمایه باشد.
- افزایش کیفیت زیرساخت‌ها و سیاست‌های حمایت از صادرات
- عضویت در یورو به تقویت صنایع صادرات‌محور کمک خواهد کرد.
نگرانی‌های خارجی: از قیمت نفت تا سیاست‌های تجاری تعرفه ای
تحلیل گران همچنین نسبت به خطرات ژئوپلیتیکی هشدار داده اند:
- افزایش قیمت نفت در صورت تنش در خاورمیانه ممکن است به رکود تورمی منجر شود.
- سیاست‌های تجاری بی‌ثبات ایالات متحده، به‌ویژه تحت رهبری ترامپ و با اعمال تعرفه‌های سنگین بر اتحادیه اروپا و سایر شرکا، می‌تواند فضای تجارت بین‌الملل را بیش‌ازپیش بی‌ثبات کند.
بنابراین افزایش چشمگیر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در بلغارستان در سال ۲۰۲۵ به‌ویژه در آستانه عضویت در منطقه یورو نشان از ظرفیت‌های بالای اقتصادی این کشور دارد. با این حال تداوم این روند مستلزم ثبات سیاسی، اصلاحات ساختاری، کاهش فساد و حمایت هدفمند از شرکت‌های کوچک و متوسط است. اگر دولت بلغارستان بتواند این فرصت طلایی را به‌درستی مدیریت کند، این کشور در زمینه جذب سرمایه‌گذاری خارجی شاهد پیشرفت‌های قابل توجهی خواهد بود.