اخبار اقتصادی صربستان
گزیدۀ اخبار و تحولات اقتصادی صربستان در هفتۀ چهارم تیر ماه 1404 مندرج در رسانههای این کشور به شرح زیر ارائه میگردد:
رشد تولید ناخالص داخلی صربستان در پنج ماه اول سال ۲۰۲۵
بر اساس گزارش تحلیلها و روندهای اقتصاد کلان (MAT) تولید ناخالص داخلی (GDP) واقعی صربستان در دوره ژانویه تا می ۲۰۲۵، سال به سال حدود ۲.۲ درصد افزایش یافته است.
در تحلیل اختصاصیافته به ارزیابی فعالیتهای اقتصادی، تأکید شده است که از جنبه تولید، منبع اصلی رشد، بخش خدمات بوده، در حالی که صنعت حدود ۰.۴ واحد درصد به رشد تولید ناخالص داخلی کمک کرده است. رشد سالانه صنعت در ماه می ۴.۴ درصد و بخش فرآوری ۷ درصد بوده است.
همچنین، رشد دو رقمی سالانه در تجارت خارجی ثبت شده است؛ صادرات کالا ۱۷.۳ درصد و واردات ۶.۸ درصد افزایش یافته است، که در نتیجه کسری تجارت کالا ۲۶.۸ درصد کاهش یافته است. پوشش واردات توسط صادرات ۸۳.۷ درصد بوده است.
پس از کندی قبلی، به ویژه در دوره فوریه-آوریل، در ماه میبهبود کامل در گردش مالی داخلی مشاهده شده است، به طوری که گردش مالی خردهفروشی با قیمتهای ثابت ۵.۶ درصد افزایش یافته است.
در مورد تورم، در ماه می هم در سطح ماهانه و هم در سطح سالانه کاهش یافته است. در آوریل و می ۲۰۲۵، تورم ماهانه ۰.۳ درصد و ۰.۲ درصد و تورم سالانه ۴.۰ درصد و ۳.۸ درصد ثبت شده است.
https://www.rtv.rs/sr_lat/ekonomija/finansije/u-prvih-pet-meseci-bdp-medjugodisnje-uvecan-za-oko-2-2-odsto_1641302.html
پایگاه اینترنتی آرتیوی -07/07/2025
میزان کسری بودجه صربستان
وزارت دارایی صربستان اعلام کرد که در پنج ماه نخست سال جاری، کسری بودجه دولت به ۷۲.۱ میلیارد دینار رسیده است. این میزان بهطور قابل توجهی کمتر از رقم برنامهریزیشده ۱۹۱.۵ میلیارد دینار بوده و نسبت به برنامه مصوب بودجه که کسری ۱۱۹.۴ میلیارد دیناری را پیشبینی کرده بود، عملکرد بهتری را نشان میدهد.
بر اساس گزارش منتشر شده، مجموع درآمدهای دولت در این دوره به ۸۷۹.۹ میلیارد دینار رسید، در حالی که میزان هزینهها ۹۵۱.۹ میلیارد دینار بوده است. تنها در ماه مه، دولت موفق به ثبت مازاد بودجهای معادل ۵.۹ میلیارد دینار شد.
در ماه مه، کل درآمدهای عمومیبه ۱۹۶.۱ میلیارد دینار بالغ شد که از این میزان، ۱۷۶ میلیارد دینار مربوط به درآمدهای مالیاتی بود. بخش عمده این درآمدها از محل مالیات بر ارزش افزوده (۷۸.۱ میلیارد دینار) و عوارض (۴۴.۴ میلیارد دینار) حاصل شده است. درآمدهای غیرمالیاتی در این ماه نیز ۱۹.۶ میلیارد دینار و کمکهای مالی دریافتی ۰.۵ میلیارد دینار بودهاند.
در همین ماه، هزینههای دولت به ۱۹۰.۲ میلیارد دینار رسید که شامل هزینههای حقوق و دستمزد کارکنان (۴۸.۵ میلیارد دینار)، انتقالات به سازمانهای بیمه اجتماعی و صندوقهای بازنشستگی و حمایتی (۳۰.۲ میلیارد دینار)، سرمایهگذاریهای عمرانی (۲۲.۵ میلیارد دینار) و پرداخت یارانهها (۱۹.۷ میلیارد دینار) بوده است.
در سطح بودجه عمومی دولت، کسری مالی در پنج ماه نخست سال ۵۷ میلیارد دینار گزارش شده، در حالی که مازاد اولیه بودجه (پیش از پرداخت بهره بدهیها) به ۱۶.۶ میلیارد دینار رسیده است.
وزارت دارایی صربستان همچنین اعلام کرد که میزان بدهی عمومیکشور تا پایان ماه مارس به ۳۸.۷۶ میلیارد یورو رسیده است که معادل ۴۴ درصد از تولید ناخالص داخلی (GDP) میباشد. این رقم نسبت به پایان سال گذشته روندی کاهشی داشته است؛ بهطوریکه در تاریخ ۳۱ دسامبر ۲۰۲۴، بدهی عمومی ۳۸.۸۷ میلیارد یورو و نسبت آن به تولید ناخالص داخلی ۴۷.۲ درصد بود.
https://www.blic.rs/biznis/vesti/u-prvih-pet-meseci-deficit-budzeta-721-milijardu-dinara-javni-dug-smanjen/xw8c9vv
پایگاه اینترنتی بلیس -07/07/2025
امکان پرداخت بینالمللی با کارت دیناکارد از طریق همکاری با دیسکاور
بانک مرکزی صربستان (NBS) با همکاری شرکت آمریکایی دیسکاور، امکان پرداخت بینالمللی را برای دارندگان کارتهای ملی دیناکارد فراهم کرده است. این همکاری از طریق صدور کارتهای مشترک دیناکارد–دیسکاور توسط بانکهایی همچون NLB و پست بانک عملیاتی شده و کاربران میتوانند از این کارتها در بیش از ۲۰۰ کشور استفاده کنند.
بر اساس اعلام ندا ووکویچ، کارشناس بانک مرکزی، این همکاری بخشی از راهبرد توسعه کارتهای ملی برای گسترش دامنه استفاده و اتصال به شبکههای جهانی است. همچنین، پرداختهای خارجی با این کارتها براساس نرخ فروش ارز بانک مرکزی انجام میشود و میتواند در برخی موارد مقرونبهصرفهتر از پرداخت نقدی باشد.
همزمان با آغاز پذیرش کارتهای دیسکاور در صربستان، انتظار میرود بانکهای بیشتری پذیرنده این کارتها شوند. به گفته ووکویچ، این همکاری مزایایی دوجانبه برای شبکههای کارتی و پذیرندگان به همراه دارد و به تقویت سیستم مالی داخلی کمک میکند.
https://rtv.rs/sr_lat/ekonomija/saradnja-nbs-sa-discoverom-omogucava-korisnicima-dina-kartice-placanje-van-zemlje_1641341.html
پایگاه اینترنتی آرتیوی -07/07/2025
اجرایی شدن افزایش ۶۰ درصدی مالیات بر محصولات تنباکو در صربستان
وزارت دارایی صربستان از اجرای آییننامه جدید مالیاتی خبر داد که از ۵ جولای به اجرا درآمده و از دوره محاسبه ۱ تا ۱۵ ژانویه ۲۰۲۶ اعمال خواهد شد. بر اساس این آییننامه، نرخ مالیات بر محصولات جایگزین تنباکو، مانند فیلترهای تنباکو و طعمدهندههای قلیان، از ۴۰ درصد به ۱۰۰ درصد افزایش یافته و با سیگارهای معمولی همتراز شده است.
هدف از این تغییر، جلوگیری از فرار مالیاتی و افزایش درآمدهای دولتی با یکسانسازی بار مالیاتی بر انواع محصولات تنباکویی عنوان شده است. فهرست کالاهای مشمول نیز گسترش یافته و محصولاتی نظیر کیسههای نیکوتین، مایعات زیستی و گاز طبیعی را نیز در بر میگیرد.
همچنین، اصلاحات جدید شامل دیجیتالیسازی کامل فرآیند ثبت، گزارشدهی و ارسال اظهارنامهها از طریق فرم جدید PP OA است که دارای ساختاری دقیق و زمانبندی دو مرحلهای در هر ماه خواهد بود.
https://www.b92.net/biz/srbija/vesti/144265/poskupljuju-akcize-na-duvanske-proizvode-za-cak-60-odsto/vest
پایگاه اینترنتی ب92 -07/07/2025
افزایش چشمگیر قراردادهای مالی از راه دور در صربستان
بانک مرکزی صربستان (NBS) اعلام کرد در سهماهه نخست سال جاری، ۹۳,۳۵۵ قرارداد مالی از راه دور منعقد شده که نسبت به دوره مشابه سال گذشته، ۵۸.۴ درصد رشد داشته است.
از این تعداد، ۲۵,۵۰۶ قرارداد با استفاده از شناسایی ویدیویی کاربران منعقد شده که افزایشی ۷۹.۹ درصدی را نشان میدهد. سهم این نوع شناسایی در کل قراردادهای از راه دور به ۲۷.۳ درصد رسیده است.
همچنین، ۹۶۴ قرارداد از این مجموعه توسط ارائهدهندگان خدمات مالی غیربانکی انجام شده است.
در مقایسه با سال گذشته، قراردادهای سپردهای ۱۱۳.۶ درصد، افتتاح حسابهای پرداخت ۱۰۷.۸ درصد، اضافهبرداشتها ۳۷.۴ درصد و وامهای نقدی ۲۸ درصد رشد داشتهاند.
این آمار نشاندهنده افزایش استقبال شهروندان از خدمات مالی دیجیتال در کشور است.
https://www.tanjug.rs/ekonomija/srbija/175701/nbs-broj-ugovora-na-daljinu-u-prvom-tromesecju-veci-za-584-nego-pre-godinu-dana/vest
پایگاه اینترنتی تانیوگ -08/07/2025
تعویق اعمال تعرفههای آمریکا بر صربستان تا اول اوت
اتاق بازرگانی صربستان اعلام کرد که آمریکا اجرای تعرفه ۳۵ درصدی بر کالاهای صربستانی را تا ۱ اوت به تعویق انداخته و این زمان صرف مذاکرات بیشتر برای بهبود شرایط تجاری خواهد شد.
این تعرفهها، بخشی از سیاست تجاری جدید دولت ترامپ هستند که به گفته او، در صورت عدم توافق با کشورهای هدف، از اول آگوست اجرا خواهند شد. تعرفه پیشنهادی برای صربستان ۳۵ درصد تعیین شده است که نسبت به نرخ اولیه، ۲ درصد کاهش یافته است.
ترامپ در نامهای به رئیسجمهور صربستان تأکید کرد در صورتی که شرکتهای صرب در خاک آمریکا سرمایهگذاری کنند، از این تعرفهها معاف خواهند شد و مجوزهای لازم در مدت کوتاهی صادر میشود.
طبق اعلام اتاق بازرگانی صربستان، تجارت دوجانبه با آمریکا در پنج ماه نخست سال ۲۰۲۵ در حدود ۳۰ درصد افزایش یافته و صادرات صربستان به این کشور با وجود تعرفههای پیشین، ۲۸ درصد رشد داشته است.
تعرفههای جدید شامل کالاهایی همچون فولاد، آلومینیوم، خودرو و لاستیک خودرو خواهد بود. صربستان یکی از ۱۴ کشوری است که از سوی ترامپ مشمول این تعرفهها شده است.
https://rtv.rs/sr_lat/ekonomija/aktuelno/pks-odlozene-carine-sad-do-1.-avgusta-do-tada-dodatni-pregovori_1641669.html
ایر صربیا در شش ماه بیش از ۲۰,۰۰۰ مسافر را در مسیر بلگراد-شانگهای جابجا کرده است
شرکت هواپیمایی ملی صربستان، ایر صربیا در طول شش ماه اول از زمان برقراری خط پرواز مستقیم بین بلگراد و شانگهای، بیش از ۲۰,۰۰۰ مسافر را در این مسیر جابجا کرده است.
ایر صربیا اعلام کرده است که پروازهای بین پایتخت صربستان و مرکز تجاری چین از میزان بالای مسافران برخوردار بوده و با رشد پایدار میباشد و در طول فصل تابستان جاری شدت بیشتری گرفته است.
ییریی مارک، مدیرعامل ایر صربیا، اظهار داشت که برقراری پروازهای منظم بین بلگراد و شانگهای گامی مهم در جهت بهبود ارتباطات جهانی صربستان است.
مارک افزود: «تعداد مسافرانی که در شش ماه گذشته از این مسیر استفاده کردهاند، به وضوح توجیه و اهمیت استراتژیک آن را تأیید میکند. به این ترتیب، سفر بین دو کشور را تسهیل شده است و به تقویت مبادلات اقتصادی و فرهنگی بین صربستان و چین کمک کردهاست. ما مطمئنیم که اهمیت این خط در سالهای آینده نیز در راستای روندهای توسعه همکاری بین اروپا و آسیا افزایش خواهد یافت»
ایر صربیا علاوه بر شانگهای، در پروازهای طولانی مدت به گوانگژو، نیویورک و شیکاگو نیز پرواز میکند. در تمامی خطوط ذکر شده، هواپیماهای از نوع ایرباس A330-200 مورد استفاده قرار میگیرند.
https://mojgradsm.rs/er-srbija-za-sest-meseci-prevezla-vise-od-20-000-putnika-na-ruti-beograd-sangaj/
پایگاه اینترنتی مویگراد -11/07/2025
قیمت خدمات هتلها و رستورانهای صربستان در ژوئن 9.2 درصد بیشتر از سال گذشته بوده است
بر اساس دادههای اداره آمار صربستان، خدمات مهماننوازی در صربستان در ژوئن امسال، 9.2 درصد گرانتر از ژوئن 2024 بوده است.
در این بخش، مواد غذایی 10.3 درصد گران شدهاند که در این میان، پیشغذاهای گرم و سرد 9.2 درصد، غذاهای آماده 11.4 درصد، کباب و غذاهای سفارشی 9.6 درصد، خورشها 10.7 درصد، سالادها 12.5 درصد، نان 10.0 درصد و کیکها 9.5 درصد افزایش قیمت داشتهاند. قیمت نوشیدنیهای الکلی 11.8 درصد و نوشیدنیهای غیرالکلی 11.4 درصد افزایش یافته است.
کمترین افزایش قیمت مربوط به اقامت شبانه بوده که 1.6 درصد گزارش شده است. افزایش قیمت خدمات هتلها و رستورانها در وویوودینا کمتر از سطح کشوری صربستان بوده و 7.2 درصد ثبت شده است.
در وویوودینا، مواد غذایی و نوشیدنیها هر دو 7.6 درصد گران شدهاند، در حالی که نوشیدنیهای غیرالکلی 6.6 درصد افزایش قیمت داشتهاند.
همانند سطح کشوری صربستان، کمترین افزایش قیمت در وویوودینا نیز مربوط به اقامت شبانه بوده و 5.0 درصد گزارش شده است.
https://www.politika.rs/sr/clanak/686577/cene-usluga-hotela-i-restorana-u-junu-vece-za-9-2-odsto-nego-pre-godinu-dana
پایگاه اینترنتی پولیتیکا -11/07/2025
صربستان بدهی به صندوق بینالمللی پول ندارد
بانک مرکزی صربستان (NBS) اعلام کرد که هیچگونه بدهی معوقهای به صندوق بینالمللی پول (IMF) ندارد. بر اساس آخرین دادههای این بانک مرکزی صربستان برای پایان مارس سال جاری، کل بدهی خارجی صربستان 49 میلیارد یورو است که نسبت آن به تولید ناخالص داخلی (GDP) به 58.6 درصد رسیده و در مقایسه با پایان سال 2024 (59.2 درصد) کاهش یافته است.
بانک مرکزی صربستان در واکنش به گزارشهای نادرست برخی رسانهها که مدعی بودند بدهی خارجی صربستان به 50 میلیارد یورو رسیده و بخش عمده آن به اقتصاد داخلی، صندوق بینالمللی پول و چین تعلق دارد، توضیح داد که بودجه پیشبینیشده در چارچوب ترتیبات احتیاطی (Stand-by Arrangement) با صندوق بینالمللی پول در سال 2022، به مبلغ 1.9 میلیارد حق برداشت مخصوص (معادل حدود 2.4 میلیارد یورو)، بهطور کامل برداشت نشده است. این بودجه برای حفظ ثبات اقتصاد کلان در شرایط بحران انرژی جهانی طراحی شده بود و تنها 1.2 میلیارد یورو از آن در دو قسط استفاده شده است.
بر اساس دادههای بانک مرکزی صربستان، از کل بدهی خارجی بخش دولتی به مبلغ 26.4 میلیارد یورو در پایان مارس، بدهی به صندوق بینالمللی پول 2.4 میلیارد یورو (معادل 9 درصد از کل بدهی خارجی دولت) است. نیمی از این مبلغ مربوط به تخصیصهای حق برداشت مخصوص و نیمی دیگر به منابع برداشتشده در چارچوب ترتیبات احتیاطی سال 2022 اختصاص دارد.
از کل بدهی خارجی 49 میلیارد یورویی، بخش دولتی 26.4 میلیارد یورو (53.8 درصد) و بخش خصوصی 22.6 میلیارد یورو (46.2 درصد) را تشکیل میدهد. در بخش خصوصی، بدهی شرکتها 19.1 میلیارد یورو (39 درصد) و بدهی بانکها 3.5 میلیارد یورو (7.2 درصد) از کل بدهی خارجی را شامل میشود.
در مقایسه با پایان سال 2024، بدهی خارجی کشور حدود 252 میلیون یورو افزایش یافته که این افزایش بهطور کامل ناشی از رشد بدهی بخش خصوصی است، در حالی که بدهی خارجی بخش دولتی 266 میلیون یورو کاهش یافته است.
بخش عمده بدهی خارجی بخش دولتی شامل اوراق قرضه یورویی منتشرشده در بازارهای بینالمللی به مبلغ تقریبی 9 میلیارد یورو، منابع دریافتی از مؤسسات مالی بینالمللی (از جمله صندوق بینالمللی پول) به مبلغ 7.83 میلیارد یورو و بدهی به دولتها، بانکهای توسعه و آژانسهای دولتی خارجی به مبلغ 7.2 میلیارد یورو است.
https://rtv.rs/sr_lat/ekonomija/aktuelno/nbs-nemamo-dug-prema-mmf-sredstva-stend-baj-aranzmana-nisu-povucena-u-celosti_1642382.html
پایگاه اینترنتی آرتیوی -10/07/2025
مؤسسه وینچا محور توسعه برنامه هستهای صلحآمیز صربستان خواهد بود
دوبراوکا جددوویچ هاندانویچ، وزیر معدن و انرژی صربستان، در دیدار با نمایندگان مؤسسه علوم هستهای وینچا بر نقش کلیدی این مؤسسه در توسعه کاربردهای صلحآمیز انرژی هستهای تأکید کرد. وی اظهار داشت که با اصلاح قانون انرژی، بستر قانونی برای توسعه این حوزه فراهم شده و وزارتخانه با تشکیل بخش ویژهای برای انرژی هستهای، همکاری با مؤسسه وینچا را در اولویت قرار داده است.
وزیر انرژی صربستان افزود: «توسعه برنامه هستهای بدون تقویت کادر متخصص ممکن نیست. مؤسسه وینچا بهعنوان زیرساخت اصلی این برنامه شناخته شده و مطالعه فنی مقدماتی برای بررسی گزینههای بازار و فناوری در مراحل نهایی است.» وی تأکید کرد که تصمیمگیریهای آینده با رعایت دستورالعملهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی انجام خواهد شد.
اسلاوکو دیموویچ، مدیر مؤسسه وینچا، اعلام کرد که این مؤسسه قصد دارد به مرکز آموزشی منطقهای در زمینه انرژی هستهای تبدیل شود و با تشکیل کمیسیونی تخصصی، از توسعه این برنامه حمایت خواهد کرد. وی همچنین از پروژههای نوآورانهای مانند تولید هیدروژن سبز و احداث نیروگاه خورشیدی و پمپ حرارتی برای کاهش هزینههای انرژی خبر داد.
سال گذشته، وزارت معدن و انرژی صربستان با امضای تفاهمنامهای با پنج وزارتخانه، 20 دانشکده و مؤسسه علمی، گام مهمی در جهت گردآوری متخصصان داخلی و خارجی برای توسعه انرژی هستهای برداشته است.
https://www.kurir.rs/vesti/politika/9720581/djedovic-handanovic-obrazovanje-i-okupljanje-strucnjaka-temelj-za-razvoj-nuklearne-energije-u-srbiji
پایگاه اینترنتی کوریر -10/07/2025
208.3 میلیون تن زباله در صربستان مورد پردازش قرار گرفته است
اداره آمار صربستان اعلام کرد که در سال 2024، بخشهای اقتصادی در صربستان 209.7 میلیون تن زباله تولید کردهاند و در مجموع 208.3 میلیون تن زباله مورد پردازش قرار گرفته است.
در طول سال 2024 در صربستان، بخشهای کشاورزی، جنگلداری و ماهیگیری، معدن، صنعت فرآوری، تأمین برق، گاز و بخار، تأمین آب و مدیریت فاضلاب، ساخت و ساز و بخشهای خدماتی 209.7 میلیون تن زباله تولید کردهاند که این مقدار نسبت به سال قبل 16.4درصد افزایش نشان میدهد.
در مورد میزان زبالههای تولید شده، با نگاهی به بخشها و در مقایسه با سال قبل، در سال 2024 بخش کشاورزی، جنگلداری و ماهیگیری کاهش 10 درصدی را تجربه کرده است.
https://www.insajder.net/prenosimo/tokom-prosle-godine-u-srbiji-povecana-kolicina-otpada-za-29-5-miliona-tona
پایگاه اینترنتی اینسایدر -10/07/2025
بانک ملی صربستان نرخ بهره مرجع را 5.75 درصد اعلام کرد
هیئت اجرایی بانک مرکزی صربستان (NBS) در جلسه خود تصمیم گرفت نرخ بهره مرجع را در 5.75 درصد و نرخهای بهره سپرده (4.5 درصد) و تسهیلات اعتباری (7 درصد) را بدون تغییر حفظ کند.
بانک مرکزی صربستان اعلام کرد افزایش قیمت جهانی برخی مواد غذایی مانند کاکائو و قهوه، همراه با اثرات خشکسالی سال گذشته و کاهش عرضه میوه و سبزیجات، به رشد سالانه قیمت مواد غذایی در بازار داخلی منجر شده است. همچنین، دماهای بالای اخیر ممکن است عملکرد کشاورزی سال جاری را کاهش دهد.
هیئت اجرایی با اشاره به عدم قطعیتهای جهانی، از جمله درگیریهای خاورمیانه و نوسانات قیمت نفت و گاز، بر لزوم احتیاط در سیاست پولی تأکید کرد. کاهش نرخ تورم کل به 3.8 درصد و تورم اصلی به 4.6 درصد در ماه مه گزارش شد، اما انتظار میرود تورم در ماههای آینده به دلیل افزایش قیمت فرآوردههای نفتی و شرایط جوی نامساعد بهطور موقت افزایش یابد.
رشد تولید صنعتی در پنج ماه نخست 2025 به 2.5 درصد رسید که عمدتاً ناشی از افزایش 4.2 درصدی در صنعت فرآوری بود. صادرات کالا با رشد 10.2 درصدی و واردات با 11.5 درصد افزایش یافت. بخش خدمات نیز با رشد 5.6 درصدی خردهفروشی در ماه مه بهبود یافت.
بانک مرکزی صربستان پیشبینی کرد که فعالیت اقتصادی با شتاب تولید در صنعت خودروسازی و پروژههای زیرساختی EXPO 2027 تقویت شود. رشد 11 درصدی فعالیت اعتباری به شرکتها و خانوارها نیز از رشد اقتصادی حمایت میکند.
هیئت اجرایی بانک مرکزی صربستان اعلام کرد که تصمیمات آتی سیاست پولی با توجه به تحولات بازارهای داخلی و جهانی، حفظ ثبات مالی و چشمانداز رشد اقتصادی اتخاذ خواهد شد. جلسه بعدی در 7 اوت 2025 برگزار میشود.
https://n1info.rs/biznis/kamatna-stopa-nbs-i-dalje-na-nivou-od-575-odsto-neophodan-oprez-zbog-inflacije/
دیدار وزیر انرژی صربستان با مقامات روسیه و مجارستان برای احداث خط لوله نفت
دوبراوکا جدوویچ هاندانویچ، وزیر انرژی صربستان، با پاول سوروکین، معاون وزیر انرژی روسیه و پیتر سیارتو، وزیر امور خارجه و تجارت مجارستان، دیدار و گفتگو کرد. محور این مذاکرات، اجرای پروژه احداث خط لوله نفت بین صربستان و مجارستان بود.
جدوویچ در این دیدار تاکید کرد که این خط لوله نه تنها اهمیت تجاری دارد، بلکه از اهمیت استراتژیک وسیعی برای تضمین امنیت بلندمدت انرژی برخوردار است. او توضیح داد که این پروژه برای اولین بار، صربستان را به یکی از بزرگترین خطوط لوله نفت اروپا متصل کرده و یک مسیر جایگزین برای تامین نفت فراهم میکند که از نظر امنیت تامین حیاتی است.
در اوایل ماه جولای، شرکتهای ترانسنفت و مول توافقنامهای را برای هماهنگی فنی مشخصات ساخت خط لوله امضا کردند. این توافق به عنوان یک گام مهم و نقطه عطفی در توسعه پروژه ارزیابی میشود. در آینده نزدیک، انتظار میرود که جنبههای تجاری ساخت خط لوله و ظرفیتهای مورد نیاز نفت برای NIS تعریف شوند.
وزیر انرژی صربستان با اشاره به حمایت دولتهای صربستان، مجارستان و روسیه از این پروژه، اظهار داشت که این خط لوله در دهههای آینده، مسیر دیگری را برای تامین نفت خام کشور فراهم خواهد کرد.
این خط لوله نقش مهمی در افزایش امنیت انرژی صربستان ایفا میکند؛ زیرا به این کشور امکان میدهد تا از طریق مجارستان، نفت خام را تامین کرده و وابستگی خود را به یک مسیر تامین واحد کاهش دهد. این تنوعبخشی به منابع انرژی، به ویژه در شرایط ژئوپلیتیکی کنونی که با ناپایداریهای فزایندهای همراه است، از اهمیت بالایی برخوردار است.
طرف صربستانی در تهیه مستندات فنی و طراحی پیشرفت قابل توجهی داشته و برای آغاز کار در اوایل سال آینده آماده خواهد بود. طبق اظهارات سیارتو، انتظار میرود که عملیات اجرایی در بخش مجارستان نیز سال آینده آغاز شود.
شرکتکنندگان در این نشست بر اهمیت تنوعبخشی به تامین انرژی و ایجاد مسیرهای جدید انرژی که به قابلیت اطمینان بیشتر در تامین انرژی کمک میکنند، توافق کردند. همچنین مقرر شد که ارتباطات بین طرفین برای هماهنگی شرایط تجاری در آینده نیز ادامه یابد.
https://www.b92.net/biz/srbija/vesti/148157/djedovic-sa-sorokinom-i-sijartom-o-gradnji-naftovoda-izmedju-srbije-i-madjarske/vest
پایگاه اینترنتی ب92 -21/07/2025
رشد سودآوری کارآفرینان صربستان در سال 2024
آژانس ثبت کسبوکارها صربستان (APR) گزارش سالانه فعالیت کارآفرینان در سال 2024 را منتشر کرد. طبق این گزارش، کارآفرینان در سال 2024 رشد مثبت داشتهاند، به طوری که ظرفیتهای مالی آنها افزایش یافته و ساختار مالیشان بهبود یافته است.
درآمدهای کلی کارآفرینان در سال گذشته به 1,499,303 میلیون دینار رسید که 6.6 درصد بیشتر از سال قبل است. در مقابل، هزینههای آنها 1,387,281 میلیون دینار بود که 6.2 درصد افزایش نشان میدهد.
بیشتر این درآمدها از فعالیتهای اصلی تجاری حاصل شده است، با درآمد عملیاتی 1,476,351 میلیون دینار. این شامل 771.644 میلیون دینار از فروش کالا و 683.267 میلیون دینار از فروش محصولات و خدمات بوده است.
کارآفرینان در سال 2024 روند سودآوری خود را ادامه دادند و نتیجه خالص مثبت 76,929 میلیون دینار را به دست آوردند که 10.3 درصد بیشتر از سال قبل است.
83.013 کارآفرین سود خالص 92,764 میلیون دینار داشتند که 11.3 درصد بیشتر از سال قبل بود. در همین حال، 25.805 کارآفرین زیان خالص 15,835 میلیون دینار را تجربه کردند که 16.4درصد افزایش یافته است.
در پایان سال 2024، داراییهای عملیاتی کارآفرینان 771,126 میلیون دینار بود که نسبت به سال قبل 9.2 درصد رشد داشته است. آنها 218.820 میلیون دینار در داراییهای ثابت (بیشتر در املاک، تاسیسات و تجهیزات) سرمایهگذاری کردند، در حالی که سرمایهگذاری در داراییهای جاری 551,948 میلیون دینار بود که عمدتاً شامل موجودی کالا و سپس مطالبات ناشی از فروش میشد.
https://rtv.rs/sr_lat/ekonomija/aktuelno/apr-prihodi-preduzetnika-lane-1.499.303-miliona-dinara-rashodi-1.387.281-milion_1644866.html
پایگاه اینترنتی آرتیوی -21/07/2025
کاهش آگهیهای شغلی در صربستان
در نیمه اول سال ۲۰۲۵، آگهیهای شغلی در صربستان ۱۷ درصد کاهش یافته است. با این حال، تقاضا برای مشاغلی مانند فروشنده، راننده، کارگر تولید و به ویژه صنعتگران (استادکاران) همچنان بالاست.
این کاهش نشان میدهد که کارفرمایان در استخدام محتاطتر شدهاند، اما طبق تحقیقات وبسایت Infostud، همچنان به نیروی کار جدید در حوزههای جذاب نیاز دارند. بیشترین فرصتهای شغلی همچنان در زمینههای تجارت، تولید، خدمات و صنایع دستی، فناوری اطلاعات و هتلداری ارائه میشوند. این مشاغل مدتهاست که از پرتقاضاترینها بودهاند و علیرغم کاهش کلی آگهیها، همچنان بالاترین تقاضا برای کارگران در این حوزهها وجود دارد. پرتقاضاترین مشاغل برای افراد با تحصیلات متوسطه شامل فروشنده، کارگر تولید، راننده، انباردار، بازاریاب، کارمند اداری، آشپز، پیشخدمت و اپراتور تلفن است.
حقوق متوسط در آگهیهای این مشاغل به شرح زیر است:
فروشندگان و پیشخدمتها: حدود ۷۰,۰۰۰ دینار
آشپزها و رانندگان: بیش از ۱۰۰,۰۰۰ دینار
بازاریابها: حدود ۸۸,۰۰۰ دینار
مشاوران فروش: ۹۲,۰۰۰ دینار
اپراتورهای تلفن: حدود ۸۴,۰۰۰ دینار
انبارداران و کارگران تولید: کمیبیش از ۷۴,۰۰۰ دینار
کارمندان اداری: حدود ۷۷,۰۰۰ دینار
بخش خدمات و صنایع دستی همچنان با کمبود نیروی کار مواجه است. در این دوره، بیشترین تقاضا برای بناها، صافکاران، مکانیکها، لولهکشها، آرایشگرها، قفلسازها، نجارها، نانوایان و آرایشگران زیبایی بوده است.
کارفرمایان برای جذب کارگران در این مشاغل، اغلب حقوقی بالاتر از میانگین پیشنهاد میدهند. به عنوان مثال:
بناها: به طور متوسط ۱۸۵,۰۰۰ دینار
صافکاران: ۱۶۲,۰۰۰ دینار
مکانیکها: حدود ۱۳۵,۰۰۰ دینار
لولهکشها: حدود ۱۱۶,۰۰۰ دینار
سایر صنعتگران (مانند قفلسازان، نقاشان، تراشکاران فلز یا نانوایان): بین ۸۵,۰۰۰ تا ۹۵,۰۰۰ دینار
این ارقام نشاندهنده میانگین حقوق پیشنهادی در آگهیها هستند و حاکی از آن است که کارفرمایان مایلند برای یافتن کارگران ماهر در این حوزهها، شرایط بهتری ارائه دهند.
دادهها همچنین کاهش جزئی در فرصتهای شغلی برای جوانان و افراد دارای معلولیت را نسبت به سال گذشته نشان میدهند. تعداد آگهیهای شغلی برای جوانان ۷,۰۰۷ مورد بوده که ۱۵ درصد کمتر از مدت مشابه در سال ۲۰۲۴ است. کاهش آگهیها برای افراد دارای معلولیت نیز مشهودتر است؛ با ۱,۶۲۱ آگهی در نیمه اول سال، که ۲۶ درصد کمتر از سال ۲۰۲۴ است.
https://www.alo.rs/biz/posao/1091615/u-prvoj-polovini-2025-godine-zabelezen-pad-oglasa-za-posao-za-17-odsto/vest
پایگاه اینترنتی الو -22/07/2025
ووچیچ: اکسپو موتور محرک توسعه صربستان خواهد بود
الکساندر ووچیچ، رئیسجمهور صربستان، اعلام کرد که نمایشگاه اکسپو 2027 تنها یک رویداد تشریفاتی نیست، بلکه "موتوری" خواهد بود که توسعه حوزههای متعددی را در کشور، از گردشگری و هتلداری گرفته تا ساختوساز، حملونقل، تجارت و نوآوری، به حرکت درخواهد آورد.
ووچیچ ویدیویی منتشر کرد و روند ساختوساز محل برگزاری نمایشگاه تخصصی اکسپو 2027 را نشان داد و گفت: "اکسپو رو به پیشرفت است، اکسپو صربستانی رو به جهان است."
او تاکید کرد که ایمان به پیشرفت و "فردایی بهتر" باعث شده است که امروز فضای لازم برای این نمایشگاه با موفقیت ساخته و آماده شود. ووچیچ در پایان پیام خود افزود: "ایمان به یک هدف مشترک، یعنی ساختن فردایی بهتر، ما را به این لحظه رسانده است.
https://www.politika.rs/scc/clanak/688149/vucic-ekspo-je-motor-koji-ce-pokrenuti-razvoj-brojnih-oblasti-u-srbiji
ووچیچ جزئیات ساخت و سازها در صربستان را تشریح کرد
الکساندر ووچیچ، رئیسجمهور صربستان، اعلام کرد که دولت به طور گسترده در حال کار و سرمایهگذاری زیادی برای تدوین برنامه توسعه صربستان تا سال ۲۰۳۵ است و این برنامه شامل نوآوریهای بسیاری از زیرساختی تا سرمایهگذاری خواهد بود. او گفت که پس از برنامه توسعه ۲۰۲۰-۲۰۲۵، اکنون روی برنامه تا سال ۲۰۳۵ کار میشود.
ووچیچ اظهار داشت: «پیش از پایان سال، میانگین حقوق در صربستان حدود ۱۰۰۰ یورو خواهد بود. در ماه آوریل این رقم ۹۳۳ یورو بود و تا پایان سال به ۱۰۰۰ یورو خواهد رسید. اما مشکل این است که در بسیاری از مناطق، به ویژه در مرکز صربستان و بخشهایی از وویوودینا، این حقوق به طور قابل توجهی کمتر از ۹۳۳ یورو است، در حالی که در بلگراد بسیار بیشتر است.
او یادآور شد که بزرگراه تا پوژگا تکمیل شده و به زودی کار بر روی جاده سریعالسیر "اسمایلی" آغاز خواهد شد. رئیسجمهور صربستان گفت: «اسمایلی در حال تسریع است و مردم به زودی آن را خواهند دید. او افزود که کار بر روی خط راهآهن بلگراد - نیش از پایان سال تسریع خواهد شد. او اضافه کرد که روز گذشته جلسهای با EBRD بانک اروپایی بازسازی و توسعه برگزار کرده و در مورد ساخت یک بزرگراه کامل گفتگو شده است. همچنین با EBRD در مورد سرمایهگذاری قابل توجه در پارکهای علم و فناوری مذاکره شده است. او افزود که بازنشستگان نیازی به نگرانی ندارند و افزایش بسیار قابل توجهی در مستمری خود خواهند داشت.
رئیسجمهور صربستان در پایان گفت: «امیدوارم بتوانیم حقوقهای بیشتری را تأمین کنیم، و وقتی میگویم بیشتر، منظورم حقوقهای واقعاً بالاتر است که باید بیش از نرخ تورم افزایش یابد تا سطح زندگی مردم بهبود یابد.»
https://www.b92.net/biz/srbija/vesti/146911/smajli-se-radi-punom-parom-vucic-naveo-sta-se-sve-gradi-u-srbiji/vest
پایگاه اینترنتی ب92 -16/07/2025
در شش ماه اول سال 2025 مجموعاً ۳۱۱۹ اسکناس جعلی در صربستان کشف شد
بانک مرکزی صربستان (NBS) اعلام کرد که در نیمه اول سال جاری، ۳۱۱۹ اسکناس جعلی کشف شده است که ۹۶۶ مورد دینار و ۲۱۵۳ مورد ارز خارجی بودهاند.
در میان دینارهای جعلی، بیشترین تعداد مربوط به اسکناسهای ۲۰۰۰ و ۱۰۰۰ دیناری بوده است و در مورد اسکناسهای خارجی، یورو با ۱۷۷۴ قطعه جعلی و پس از آن دلار با ۳۷۹ قطعه جعلی، بیشترین فراوانی را داشتهاند.
بیشترین اسکناسهای یوروی جعلی کشف شده در قطعههای ۲۰۰ و ۱۰۰ یورویی و در مورد دلار، ۵۰ و ۱۰۰ دلاری بودهاند.
در مورد ارزش اسکناسهای جعلی، از مجموع ۳۹.۲۶ میلیون دینار (معادل اسمی دیناری کلیه ارزهای جعلی)، سهم عمده به اسکناسهای یوروی جعلی کشف شده تعلق دارد که ۳۳.۷۹ میلیون دینار یا ۸۶.۰۹ درصد بوده است. پس از آن دلار آمریکا با ۳.۶۰ میلیون دینار قرار دارد، در حالی که ارزش دینارهای جعلی کشف شده ۱.۸۵ میلیون دینار بوده است.
https://www.b92.net/biz/srbija/vesti/146515/oprez-sa-zutim-i-crvenim-u-prvih-sest-meseci-otkriveno-ukupno-3119-laznjaka/vest
پایگاه اینترنتی ب92 -15/07/2025
پیشرفت صربستان در ۱۳ سال گذشته
سینیشا مالی، وزیر دارایی صربستان، اعدادی را منتشر کرده که به گفته او به بهترین شکل نشان میدهند که صربستان چقدر پیشرفت کرده و از نظر اقتصادی قدرتمند شده است.
او در مجموعهای از اسلایدها اعلام کرد که پیشرفت بازار کار، از جمله، در این موارد منعکس شده است:
متوسط حداقل دستمزد خالص به دینار از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۵ از ۱۹,۴۴۷ دینار به ۵۴,۸۶۸ دینار افزایش یافته است.
متوسط حداقل دستمزد خالص به یورو در همین دوره از ۱۷۲ یورو به ۴۶۸ یورو جهش کرده است.
پوشش سبد مصرفکننده حداقل با حداقل دستمزد به درصدی، در این مدت از ۶۱.۵ درصد به ۹۸.۱ درصد رسیده است.
نرخ اشتغال همزمان از ۳۶ درصد به ۵۱.۴ درصد افزایش یافته و نرخ بیکاری از ۲۵.۹ درصد به ۹.۱ درصد کاهش یافته است.
تعداد کل شاغلین در ۱۳ سال از ۱,۸۶۵,۶۱۴ نفر به ۲,۳۷۹,۱۱۰ نفر افزایش یافته است، در حالی که تعداد بیکاران از ۷۶۶,۵۰۰ نفر به ۲۸۹,۴۰۰ نفر کاهش یافته است.
https://www.alo.rs/biz/novac/1088863/brojke-koje-najbolje-pokazuju-evo-koliko-je-srbija-napredovala-i-ekonomski-ojacala/vest
پایگاه اینترنتی الو -15/07/2025
اکسپو ۲۰۲۷ فرصت توسعه صربستان است که از روی ناامیدی سعی در نابودی آن دارند
سینیشا مالی، وزیر دارایی صربستان اعلام کرد که شاهد یک کارزار بیرحمانه علیه برگزاری نمایشگاه اکسپو ۲۰۲۷ در بلگراد هستیم، او توضیح میدهد که افراد مختلفی از جمله شبهکارشناسان و مخالفان، با هدف توقف پروژههای توسعه در صربستان، اکسپو را هدف قرار دادهاند. آنها میخواهند سرمایهگذاران بروند و اقتصاد صربستان ضعیف شود تا بتوانند به قدرت برسند.
مالی تأکید کرد که اکسپو ۲۰۲۷ یک فرصت بزرگ برای توسعه صربستان است که به رشد بیشتر اقتصاد صربستان کمک میکند. میلیونها نفر از سراسر جهان در سه ماه برگزاری اکسپو از صربستان بازدید خواهند کرد و صربستان به مرکز توجه جهانی تبدیل خواهد شد. او افزود که تاکنون ۱۱۸ کشور مشارکت خود را تأیید کردهاند که این تعداد از اکسپوی قبلی در آستانا بیشتر است.
وزیر دارایی صربستان میگوید که در حالی که جهان مشتاق حضور در بلگراد برای نمایش فرهنگ و نوآوریهای خود است، عدهای در داخل صربستان میخواهند این پروژه مهم را متوقف کنند.
مالی به اتهامات مربوط به عدم شفافیت و نقض قوانین پاسخ داد و گفت که تمام کارهای مربوط به اکسپو ۲۰۲۷ در منطقه سورچین مطابق با قوانین و مقررات معتبر انجام میشود و مجوزهای لازم برای تمام ساختوسازها صادر شده است. او تأکید کرد که دولت فعلی بر خلاف دولت قبلی جیلاس، کاملاً شفاف عمل میکند.
او همچنین توضیح داد که تغییرات پیشنهادی در قانون برای اطمینان از ایمنی و کارایی سازههای موقت اکسپو است و هیچ دور زدنی از قوانین صورت نمیگیرد.
مالی در پایان اظهار داشت که همه چیز مطابق با قوانین جاری انجام میشود و دولت هیچ استثنائی در رعایت هنجارهای قانونی قائل نیست. او از منتقدان خواست که قبل از اظهار نظر، اطلاعات کافی کسب کنند تا بدخواه به نظر نرسند.
https://objektiv.rs/vest/1610097/ministar-mali-expo-2027-je-razvojna-sansa-srbije-koju-ocajnicki-pokusavaju-da-sruse/
پایگاه اینترنتی اُبیکات -16/07/2025
صربستان میتواند بازیگر اصلی در زنجیره ارزش تولید باتری اروپا شود
صربستان با پروژه یادار (Jadar) میتواند به بازیگری کلیدی در زنجیره تولید باتری اروپا تبدیل شود. اتحادیه اروپا این پروژه را برای تأمین لیتیوم حیاتی اعلام کرده و هدف این است که لیتیوم در صربستان بماند تا پایهای برای توسعه صنعت کامل باتری و خودروهای برقی باشد. این امر میتواند بیش از ۲۰,۰۰۰ شغل ایجاد کرده و میلیاردها یورو سرمایهگذاری جذب کند.
کشورهای اروپایی مانند فرانسه و پرتغال نیز به شدت روی لیتیوم سرمایهگذاری میکنند تا رهبر اقتصاد سبز شوند. فرانسه با معدن "امیلی" و "دره باتری" خود، قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ سالانه دو میلیون خودروی برقی تولید کند.
اتحادیه اروپا با ائتلاف اروپایی باتری (EBA) نیز به دنبال ایجاد زنجیره ارزش بومیبرای باتریهاست. هدف این است که لیتیوم به جای صادرات خام، برای توسعه صنعت، ایجاد اشتغال و استقلال فناوری اروپا استفاده شود.
کارشناسان معتقدند که پروژه یادار میتواند صربستان را به بخشی از این زنجیره تبدیل کند. در حال حاضر، کارخانه(ElevenEs) در سوبوتیتسا باتریهای لیتیومیتولید میکند و امیدوار است با دسترسی به لیتیوم داخلی، فرصتهای بزرگی برای توسعه فناوری و اقتصاد صربستان ایجاد شود.
مسئولان آمریکایی نیز تأکید کردهاند که پروژه یادار میتواند به تولید باتری برای بیش از یک میلیون خودروی برقی در سال کمک کند و بین ۱ تا ۳ درصد به تولید ناخالص داخلی صربستان بیفزاید. وزیر دارایی صربستان نیز از این پروژه به عنوان یک فرصت بزرگ توسعهای یاد کرده که میتواند سالانه ۱۰ تا ۱۲ میلیارد یورو به تولید ناخالص داخلی کشور اضافه کند.
https://rtv.rs/sr_lat/ekonomija/aktuelno/srbija-moze-da-postane-kljucni-akter-u-evropskom-lancu-vrednosti-za-proizvodnju-baterija_1643933.html
پایگاه اینترنتی آرتیوی -17/07/2025
صربستان پیشنیازهای اتصال به بازار برق اروپا را برآورده کرده است
در نشست وزیران جامعه انرژی در آتن، دوبراوکا جدوویچ هاندانویچ، وزیر انرژی صربستان، اعلام کرد که این کشور پیشنیازهای لازم برای اتصال به بازار برق اروپا را برآورده کرده است. او ابراز امیدواری کرد که نهادهای اتحادیه اروپا بخش خود از کار را تکمیل کرده و این اتصال در سه ماهه اول سال ۲۰۲۶ انجام شود. هدف اصلی، اتصال به بازار برق مجارستان است.
وزیر انرژی صربستان همچنین به مذاکرات در مورد اعمال مالیات بر انتشار کربن اشاره کرد. او تأکید کرد که صربستان بر اجرای تدریجی این مالیات اصرار دارد تا منطقه زمان کافی برای آمادگی داشته باشد و اقتصاد و رقابتپذیری صربستان محافظت شود.
در این نشست، وزیران انرژی منطقه با نمایندگان اتحادیه اروپا درباره چالشهای انرژی، با تمرکز بر دو موضوع اصلی گفتگو میکنند: ادغام سریع بازارهای برق و کربنزدایی از طریق اعمال مالیات بر دیاکسید کربن.
این نشست اهمیت ویژهای دارد، زیرا بیستمین سالگرد تأسیس جامعه انرژی را نیز گرامی میدارد. این مکانیسم منطقهای در سال ۲۰۰۵ در آتن با هدف کمک به کشورهای جنوب شرق اروپا در مسیر پیوستن به اتحادیه اروپا در زمینههای انرژی و حفاظت از محیط زیست، تأسیس شد. صربستان یکی از کشورهای بنیانگذار این نهاد است.
https://rtv.rs/sr_lat/ekonomija/aktuelno/djedovic-na-sastanku-ez-u-atini-srbija-ispunila-preduslove-za-spajanje-trzista-struje_1643921.html
پایگاه اینترنتی آرتیوی -17/07/2025
ذخایر طلا صربستان به ۵۰.۵ تن رسید
یورگووانکا تاباکوویچ، رئیس بانک مرکزی صربستان (NBS)، اعلام کرد که ذخایر طلای صربستان به ۵۰.۵ تن رسیده است. این مقدار ۱۶.۶ درصد از کل ذخایر ارزی را تشکیل میدهد. او همچنین تأکید کرد که در حال حاضر، صربستان یک خریدار خالص ارز خارجی است.
تاباکوویچ گفت که بانک مرکزی صربستان از دسامبر ۲۰۱۸ پس از فروش معدن و ذوب استیل شهر بور به شرکت چینی Ziđin تا کنون ۱۹ تن طلا از تولید داخلی خریداری کرده است. او افزود که ۱۷ تن طلای دیگر نیز از خارج که ۹ تن در سال ۲۰۱۹، ۳ تن در نوامبر ۲۰۲۰ و ۵ تن در ژوئیه ۲۰۲۴ خریداری شده است. این ۱۷ تن طلا با قیمت کل ۹۹۳ میلیون یورو خریداری شده بود، اما ارزش کنونی آن به ۱.۸ میلیارد یورو میرسد.
وی توضیح داد که تصمیم برای خرید عمده طلا در سال ۲۰۱۹، پیش از همهگیری کووید، نشاندهنده برنامهریزی قبلی NBS برای حفظ ثبات و آمادگی در برابر رویدادهای غیرمنتظره است.
تاباکوویچ همچنین اشاره کرد که بانک مرکزی صربستان در پنج ماه اول سال جاری، ۱.۳۵ میلیارد یورو از ذخایر ارزی خود در بازار بینبانکی فروخته است. با این حال، او افزود که صربستان دوباره به خریدار خالص ارز خارجی تبدیل شده و این مقدار فروخته شده را جبران کرده است، به طوری که در حال حاضر ۵۵ میلیون یورو مازاد دارد.
در مورد ذخایر ارزی صربستان، او گفت که ذخایر ارزی ناخالص صربستان ۲۸ میلیارد یورو و ذخایر ارزی خالص ۲۳.۷ میلیارد یورو است. تاباکوویچ تأکید کرد که این ذخایر نه تنها از نظر ساختار و ارز متنوع هستند، بلکه با بدهیهای خارجی صربستان نیز هماهنگ هستند.
https://www.tanjug.rs/ekonomija/srbija/177685/jorgovanka-tabakovic-zlatne-rezerve-iznose-505-tona-srbija-je-neto-kupac-deviza/vest
پایگاه اینترنتی تانیوگ -19/07/2025