پیوستن بلغارستان به منطقه یورو

بلغارستان که از سال ۲۰۰۷ به عضویت اتحادیه اروپا درآمده، با تصویب نهایی نهادهای اروپایی و پس از گذراندن مراحل مختلف از ۱ ژانویه ۲۰۲۶ به عنوان بیست و یکمین عضو به منطقه یورو می‌پیوندد. این کشور در نتیجه تصمیم شورای اتحادیه اروپا، یورو را جایگزین پول ملی خود (لوا) خواهد کرد.

بلغارستان در تابستان ۲۰۲۰ وارد اتاق انتظار یورو (ERM II) شد. پس از سالهای بی ثباتی سیاسی با سر کار آمدن دولت ژلیازکوف در ژانویه 2025 عضویت در منطقه یورو به یک هدف اصلی دولت جدید بلغارستان تبدیل شد و تلاشهای زیادی مصروف تحقق آن گشت. مهم ترین اقدام در این زمینه تصویب بودجه با حداکثر 3 درصد کسری بود. از سوی دیگر معیارهای دیگر عضویت نیز که مربوط به میزان تورم و ثبات ارزی می‌شد، در محدوده مجاز نگه داشته شدند و همه این زمینه صدور گزارش همگرای (تقارن مالی) مثبت از سوی بانک مرکزی اروپا و نیز کمیسیون اروپا را فراهم کرد و این بدان معنا بود که بلغارستان چراغ سبز عضویت در منطقه یورو از ابتدای سال آتی را دریافت کرده است. نهایتا در ۸ جولای ۲۰۲۵، پارلمان اروپا با اکثریت قاطع (۵۳۱ رأی موافق در برابر ۶۹ مخالف) به پیوستن بلغارستان به منطقه یورو رأی مثبت داد. اوا مایدل، نماینده بلغارستان و گزارشگر اصلی، این رأی را نقطه عطفی در تاریخ کشورش توصیف کرد. پس از تأیید کشورهای عضو اتحادیه اروپا، بلغارستان بیست و یکمین عضو منطقه یورو خواهد شد. آخرین کشوری که به این منطقه پیوست، کرواسی در سال ۲۰۲۳ بود.

 

واکنش‌ها و اظهارات مقامات

نخست وزیر ژلیازکوف، در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت که از اول ژانویه بلغارستان به آرامی و بدون مشکل به منطقه یورو ملحق خواهد شد. نخست وزیر خاطرنشان کرد: اگر فرض کنیم که هدف اصلی هر دولتی رفاه ملت است، وظیفه اصلی ما این خواهد بود که بلغارهای در منطقه یورو درآمد بالاتر، قدرت خرید بالاتر و پیشی گرفتن از فرآیندهای تورمی داشته باشند. به گفته وی یک فرآیند هموار برای آماده‌سازی سیستم‌ها برای یورو در پیش است و مهمتر از همه، یک کمپین اطلاعاتی در مورد چگونگی گذار هرچه راحت‌تر بلغارها به این تحول ارزی در پیش است.

ژلیازکوف خاطرنشان کرد، اندکی پیش پارلمان اروپا و شورای اتحادیه اروپا در قالب وزرای دارایی، تصمیمات قانونی لازم را اتخاذ کردند. این تصمیمات با امضای وزیر دارایی بلغارستان از طرف کشور، رسمیت یافته است. با این اقدام بلغارستان از اول ژانویه به منطقه یورو می‌پیوندد و یورو را به عنوان وسیله اصلی پرداخت خود با نرخ ثابتی می‌پذیرد. نخست وزیر به ویژه از کمیسیون اروپا، پارلمان اروپا، شورای اتحادیه اروپا، شورای اروپا و بانک مرکزی اروپا به خاطر اقدامات اصولی که از زمان پیوستن ما به اتحادیه اروپا، تلاش‌های مردم بلغارستان را به رسمیت شناخته‌اند، تشکر کرد.

پتکووا وزیر دارایی بلغارستان پس از تصویب نهایی عضویت بلغارستان در منطقه یورو در سخنان خود از بویکو بوریسوف، رهبر گرب و ولادیسلاو گورانوف، وزیر دارایی سابق (در لیست تحریم به موجب قانون مگنیتسکی)، به خاطر سهمشان در روند الحاق تشکر کرد. او در صحبتهای خود بیان داشت: امروز یک روز تاریخی برای بلغارستان است. امروز بلغارستان به یکی از اهداف استراتژیک خود، یعنی عضویت در منطقه یورو، دست یافت. این موفقیت نتیجه کار طولانی مدت کشورمان است. دقیقاً پنج سال پیش دولت بلغارستان، با نخست وزیر بویکو بوریسوف و وزیر دارایی ولادیسلاو گورانوف، این امکان را برای بلغارستان فراهم کردند که در عمل وارد اتاق انتظار منطقه یورو شود. بدون این گام تعیین کننده، موفقیت امروز غیرممکن بود. عضویت ما در منطقه یورو پیش نیاز ثبات اقتصادی و مالی کشور است. عضویت ما در منطقه یورو پیش نیاز توسعه بهتر فضای کسب و کار در بلغارستان برای استاندارد زندگی بهتر برای شهروندان بلغاری است. عضویت بلغارستان در منطقه یورو به معنای سرمایه گذاری بیشتر و رشد اقتصادی بیشتر است. من از این فرصت استفاده می‌کنم و از همه کسانی که در این مسیر با ما بودند - کمیسیون اروپا، بانک مرکزی اروپا، گروه یورو - تشکر می‌کنم. من به ویژه می خواهم از همکارانم در وزارت دارایی، دولت بلغارستان، بانک مرکزی بلغارستان برای تلاش های باورنکردنی که برای رسیدن به روز تاریخی امروز برای ما انجام شد، تشکر کنم.

وزیر اقتصاد دانمارک نیز پس از مراسم گفت: من به دوستان بلغاری خود صمیمانه تبریک می‌گویم. حضور در این روز تاریخی برای من افتخاری است. او افزود: این یک دستاورد استثنایی برای کشور است. پاسکال دوناهو نیز بیان داشت: افتخار می‌کنم که گرم‌ترین تبریکات خود را به دولت و مردم بلغارستان ابراز کنم. وی افزود: تبریک به خاطر کار عظیم، برای مقامات بلغارستان در آماده‌سازی برای پذیرش یورو - واحد پول ارزش‌های مشترک - آرزوی موفقیت دارم.

کریستین لاگارد، رئیس بانک مرکزی اروپا  نیز در یک پیام ویدیویی که در شبکه اجتماعی x منتشر شد، به بلغارستان تبریک گفت: تبریک به بلغارستان و تبریک به بلغاری‌ها. شما به این لحظه پایانی می‌رسید، زمانی که عضو منطقه یورو هستید و از اول ژانویه شروع به استفاده از یورو خواهید کرد. می‌دانم که کار سختی بود و مدتی طول کشید، اما شما آنجا هستید و ما خوشحالیم که از شما در حلقه منطقه یورو استقبال می‌کنیم.

اورسولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا نیز در این خصوص بیان داشت: بلغارستان، یورو در راه است. اول ژانویه ۲۰۲۶، بلغارستان بیست و یکمین کشور منطقه یورو خواهد شد. این چیزی بیش از یک واحد پول جدید است - این یک دستاورد واقعی است. یورو اقتصاد بلغارستان را تقویت خواهد کرد و مزایای زیادی برای شهروندان و کسب و کارهای بلغاری به ارمغان خواهد آورد.

 

مقررات دوره گذار:

از ۱ ژانویه ۲۰۲۶، یورو به صورت رسمی جایگزین لوا خواهد شد. به مدت یک ماه هر دو ارز در گردش خواهند بود (دوره گردش دوگانه).  بانک ملی بلغارستان موظف است بدون محدودیت زمانی، تبدیل لوا به یورو را به‌صورت رایگان انجام دهد. دوره نمایش دوگانه قیمت‌ها (یورو و لوا) یک ماه پس از تصمیم شروع و به مدت ۱۲ ماه ادامه دارد. تبدیل قیمت‌ها و گرد کردن طبق مقررات تعریف‌شده در «قانون معرفی یورو» صورت خواهد گرفت. بانک ملی اعلام کرده که افزایش قیمت غیرموجه ممنوع است، مگر اینکه دلایل اقتصادی مشخصی وجود داشته باشد.

 اگرچه بلغارستان از نظر اقتصادی گام‌های لازم را برداشته، اما برخی تحلیل‌گران معتقدند ملاحظات ژئوپلیتیکی نقش مهمی در تسریع روند داشته‌ است از جمله تلاش اتحادیه اروپا برای جلوگیری از نفوذ روسیه در منطقه بالکان، حمایت نظامی و سیاسی بلغارستان از اوکراین، رکود در روند گسترش اتحادیه اروپا در بالکان غربی و تقویت انسجام اقتصادی و مالی اتحادیه در برابر رقبای جهانی (چین و آمریکا).

پیوستن بلغارستان به منطقه یورو، رویدادی تاریخی و نقطه عطفی در مسیر ادغام کامل این کشور در ساختارهای اتحادیه اروپا محسوب می‌شود. این تصمیم اگرچه با چالش‌هایی از جمله مخالفت‌های داخلی و نگرانی‌های اقتصادی همراه است، اما در بلندمدت می‌تواند موجب افزایش ثبات اقتصادی، جذب سرمایه‌گذاری و ارتقای جایگاه ژئوپلیتیکی بلغارستان در اروپا گردد.