اخبار اقتصادی عربستان سعودی - جده
گزیده اخبار و تحولات اقتصادی عربستان سعودی در هفته اول تیر ماه 1404 مندرج در رسانههای این کشور به شرح زیر ارائه میگردد.
ایجاد شرکت جدیدی برای ساخت و بهرهبرداری از تأسیسات نمایشگاه "اکسپو ۲۰۳۰ ریاض"
صندوق سرمایهگذاری عمومی عربستان از راهاندازی «شرکت اکسپو ۲۰۳۰ ریاض» که به طور کامل متعلق به این صندوق است، خبر داد. این شرکت وظیفه ساخت و بهرهبرداری از تأسیسات نمایشگاه اکسپو ۲۰۳۰ ریاض، اولین از نوع خود در عربستان، و همچنین سرمایهگذاری در استفاده بلندمدت از این تأسیسات را بر عهده خواهد داشت. طرح اصلی «اکسپو ۲۰۳۰ ریاض» مساحتی معادل ۶ میلیون مترمربع در شمال شهر ریاض، در مجاورت فرودگاه بینالمللی ملک سلمان آینده را پوشش میدهد؛ که بدین ترتیب یکی از بزرگترین مکانهای اکسپو در تاریخ این نمایشگاه مى باشد. نمایشگاه «اکسپو ۲۰۳۰ ریاض» با پیشبینی 40 میلیون بازدیدکننده که قرار است در بازه زمانی ۱ اکتبر ۲۰۳۰ تا ۳۱ مارس ۲۰۳۱ برگزار شود، جذابیت شهر، ریاض را برای کسبوکارها و شرکتهای جهانی تقویت مى کند و به تثبیت جایگاه ریاض بهعنوان یکی از سریعترین پایتختهای جهان در تحول مفاهیم پایداری، اتصال و کیفیت زندگی کمک میکند. ریاض در نوامبر ۲۰۲۴ با کسب رای در دور اول موفق به میزبانی نمایشگاه اکسپو ۲۰۳۰ شد. انتظار میرود که مجموع سهم بخشى نمایشگاه اکسپو ۲۰۳۰ ریاض و تأسیسات آن در تولید ناخالص داخلی عربستان طی مراحل ساخت حدود ۲۴۱ میلیاردریال سعودی باشد، و تعداد مشاغل ایجاد شده مستقیم و غیرمستقیم به ۱۷۱ هزار شغل برسد. همچنین، سهم تولید ناخالص داخلی در مرحله بهرهبرداری حدود ۲۱ میلیاردریال خواهد بود.
مشارکت هیات سعودی در نشست گروه مشارکت نهادهای عالی حسابرسی گروه بیست
حسام بن عبدالمحسن العنقری، رئیسکل دیوانحسابرسی، ریاست هیات سعودی را در نشست گروه مشارکت نهادهای عالی حسابرسی مالی عمومیکشورهای عضو گروه بیست (SAI20) که در آفریقای جنوبی آغاز به کار کرد، برعهده گرفت؛ نشستی که در چارچوب اجلاس گروه ۲۰، با هدف تقویت همکاری و تبادل تجربیات و بهترین رویهها میان نهادهای عالی حسابرسی در مواجهه با چالشهای جهانی با حضور رؤسای نهادهای عالی حسابرسی کشورهای عضو برگزار شد. در این نشست، نقش نهادهای عالی حسابرسی در گروه SAI20 در تقویت زیرساختها برای ساخت اقتصادی پایدار و توسعه مهارتها و نیروی کار مورد بررسی قرار گرفت، و همچنین همکاری مشترک میان اعضای SAI20 و نهادهای دولتی G20 بحث شد. وی در سخنان خود، نهادهای عالی حسابرسی را شریک اصلی در تقویت شفافیت و توسعه ملی دانست و تاکید نمود که موضوعات اصلی G20 با اولویتهای راهبردی توسعه در عربستان همسو هستند. وى این نشست را فرصتی مهم برای توافق بر اولویتهای جهانی و تقویت همکاری نهادهای حسابرسی در ارتقای شفافیت، حاکمیت و مسئولیتپذیری مالی دانست. از سوی دیگر حسام عبدالمحسن العنقری، در 28مین مجمع بینالمللی اقتصادی سنپترزبورگ در روسیه حضور یافت. این رویداد با حضور و مشارکت رؤسای سازمانهای عالی حسابرسی و نظارت مالی عمومیبرگزار شد. وی در جلسه گفتگو با موضوع "چشمانداز آینده حسابرسی عمومی"، تجربیات عربستان در استفاده از فناوریهای نوین و سامانههای دیجیتال پیشرفته برای بهبود فرآیندهای حسابرسی بخش عمومی را تشریح کرد. وى در ادامه ضمن معرفی "عارف"، (نخستین دستیار هوشمند در حوزه نظارت مالی توسط دیوان کل محاسبه عربستان)، آن را بهعنوان گامی مهم در تحول دیجیتال در نظارت و حسابرسی مالی توصیف کرد. حسام بر اهمیت تبادل تجربیات و استفاده از فناوری دیجیتال در حسابرسی برای افزایش شفافیت و کارآمدی تاکید نمود. وی در این مجمع، از غرفه "سرمایهگذاری در عربستان" بازدید و فرصتهای سرمایهگذاری را معرفی کرد. شایان ذکر است که مجمع اقتصادی بینالمللی سنپترزبورگ(SPIEF) از سال ۱۹۹۷ هر سال برگزار میشود و بستری مهم برای گردهمایی هزاران کارشناس و متخصص بینالمللی در حوزههای مختلف است.
معرفی تلاشهای عربستان برای تقویت محیطسرمایهگذاری در روسیه
سعود بن عبدالله المعجب، دادستانکل، در 28مین دوره مجمع اقتصادی بینالمللی سنپترزبورگ که از ۱۸ تا ۲۱ ژوئن 2025 در روسیه برگزار شد، شرکت کرد. وى در سخنرانی خود به تحول سریع قوانین در عربستان برای حمایت از کارآفرینی و بهبود فضای سرمایهگذاری اشاره نمود که ضمن همسو بودن آن با اهداف چشمانداز ۲۰۳۰، شامل بهروزرسانی قوانین و اصلاح رویهها میباشد. وی در ادامه ضمن تاکید بر اهمیت تحقق عدالت مؤثر در مبارزه با جرایم و لزوم همکاری بینالمللی برای ایجاد محیط حقوقی جذاب و پویای سرمایهگذاری گفت، دادستانیکل عربستان، دادسرای تخصصی برای حمایت از سرمایهگذاری و تقویت اعتماد قضایی ایجاد کرده و این اقدامات با استانداردهای بینالمللی هماهنگ است.
عبدالعزیز بن طلال برنده جایزه "چشمانداز رهبری"
عبدالعزیز بن طلال بن عبدالعزیز، در مراسم افتتاحیه اجلاس بینالمللی بانکداری عربی در پاریس، به نمایندگی از سوی عربستان، جایزه "چشمانداز رهبری" را از سوی اتحادیه بانکهای عربی دریافت کرد. این اجلاس تحت حمایت، رئیسجمهور فرانسه، و با حضور شخصیتهای برجسته عربی و بینالمللی برگزار شد. وی با ابراز افتخار از دریافت جایزه، مدیریت مالی خردمندانه را پایهگذار توسعه پایدار دانست و به نقش AGFUND در راهاندازی بانکهای شمول مالی پیش از اهداف توسعه پایدار اشاره نمود و تاکید کرد که توسعه واقعی بر توانمندسازی مردم و یاریرسانی به نیازمندان استوار است و بر اهمیت تبدیل گفتار به عمل برای ساختن آیندهای عادلانهتر و انسانیتر اشاره نمود. این جایزه به پاس تلاشهای عبدالعزیز بن طلال در حمایت از توسعه از طریق AGFUND و نقش وی در نهادهای عربی به او اهدا شد. گفته میشود این جایزه، یکی از معتبرترین افتخارات اعطاشده توسط اتحادیه بانکهای عرب (UAB) است که بیش از ۳۶۰ مؤسسه مالی از ۲۰ کشور را در بر میگیرد و دارای عضویت مشورتی در سازمان ملل متحد است و جایگاهی برجسته در محافل بینالمللی دارد.
تعداد گردشگران عربستان از مرز 100 میلیون نفر گذشت
وزارت گردشگری عربستان گزارش آماری سالانه مربوط به بخش گردشگری در سال ۲۰۲۴ را منتشر کرد و از طریق آن شاخصهای برجسته حرکت بخش گردشگری در سعودی را برجسته کرد و میزان رشد و توسعهای را که این بخش در سال گذشته شاهد بوده، آشکار ساخت. گزارش آماری نشان داد که مجموع تعداد گردشگران داخلی و خارجی در سال ۲۰۲۴ به حدود ۱۱۶ میلیون نفر رسید، که رشد ۶ درصدی را نسبت به سال ۲۰۲۳ نشان میدهد؛ در حالی که مجموع هزینهکرد گردشگری در عربستان برای گردشگری داخلی و خارجی به حدود ۲۸۴ میلیارد ریال سعودی رسید، که رشد ۱۱ درصدی را نسبت به سال ۲۰۲۳ ثبت کرد. توضیح داد که تعداد گردشگران داخلی در ۲۰۲۴ به ۸۶.۲ میلیون نفر رسید، که رشد ۵ درصدی را نسبت به سال ۲۰۲۳ نشان میدهد؛ درحالی که مجموع هزینهکرد گردشگران داخلی به ۱۱۵.۳ میلیاردریال سعودی رسید. وزارت گردشگری عربستان با اعلام عبور گردشگران داخلی و خارجی از مرز 100 میلیون نفر برای دومین سال متوالی تصریح کرد: این گزارش که برجستهترین شاخصهای تحرک بخش گردشگری در عربستان را روشن میکند، حجم رشد و توسعه این بخش در 2024 را به دنبال پیشرفت چشمگیر در ۲۰۲۳ نشان میدهد. به گزارش خبرگزاری عربستان، احمد بن عقیل الخطیب، وزیر گردشگری عربستان اعلام کرد: دستاوردهای استثنایی و رشد چشمگیر ثبت شده در این گزارش آماری سالانه، نتیجه توجهات و حمایت های نامحدود مقامات عربستانی در راستای رشد بیسابقه و سریع این بخش است که آن را به ستونی اساسی برای دستیابی به اهداف چشمانداز ۲۰۳۰ تبدیل کرده است. گزارش آماری نشان میدهد که مجموع تعداد گردشگران داخلی و ورودی در سال ۲۰۲۴ به حدود ۱۱۶ میلیون نفر رسید که ۶ درصد رشد در مقایسه با سال ۲۰۲۳ داشته است. بر اساس این گزارش، کل هزینههای گردشگری داخلی و کسانی که از خارج به عربستان آمده اند، به حدود ۲۸۴ میلیارد ریال رسید که نشاندهنده ۱۱ درصد رشد نسبت به سال ۲۰۲۳ است. وی اعلام کرد: این کشور بالاترین آمار تاریخی گردشگران ورودی را با حدود ۳۰ میلیون گردشگر در سال ۲۰۲۴ ثبت کرده است که ۸% رشد نسبت به سال ۲۰۲۳ نشان میدهد. در همین حال، کل هزینههای گردشگران ورودی نیز به ۱۶۸.۵ میلیارد ریال رسید که بیانگر ۱۹ درصد رشد نسبت به سال ۲۰۲۳ است. افزون بر آن، تعداد گردشگران داخلی در سال ۲۰۲۴ به ۸۶.۲ میلیون نفر رسید که در مقایسه با سال قبل از آن ۵ درصد داشته ضمن آنکه کل هزینههای گردشگران داخلی نیز ۱۱۵.۳ میلیارد ریال گزارش شده است.
شرکت سازمانعمومیرقابت عربستان در نشست کمیته رقابت سازمانهمکاری و توسعه اقتصادی
در نشستهای کمیته رقابت سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) که در پاریس برگزار شد، هیات عمومی رقابت عربستان، به نمایندگی از مدیراجرایی خود، فهد بن ابراهیم الشثری، شرکت کرد. وی در جلسه میزگردی شرکت نمود که به بررسی تأثیر فعالیتهای نهادهای رقابتی اختصاص داشت. وی در جریان جلسه، مهمترین تلاشهای عربستان در حمایت از محیط رقابتی را بررسی کرد و توضیح داد که چشمانداز ۲۰۳۰ این کشور هدف دارد تا اقتصاد را متنوعسازی کرده، سهم بخش خصوصی را افزایش دهد، در زنجیرههای ارزش جهانی ادغام شود و توان رقابتی کشور را تقویت کند. وی اشاره کرد که این سازمان طی سالهای گذشته در حمایت از سیاستهایی که رقابت را تقویت میکنند، نقش مؤثری ایفا کرده است، که این موضوع تأثیر مثبتی بر شاخصهای بهرهوری، سرمایهگذاری و رشد اقتصادی داشته است. بر اساس بهترین رویههای بینالمللی، سهم این هیات از طریق اجرای قانون رقابت طی دوره ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۴ حدود ۳۰۵.۴ میلیون ریال سعودی برآورد شده است. سازمان عمومی رقابت عربستان بر مشارکت در چنین نشستهای بینالمللی تأکید دارد تا از طریق تبادل تجربیات، بهرهمندی از بهترین رویهها، و تقویت همکاری با سازمانهای بینالمللی، اهداف خود را در توسعه محیط رقابتی در عربستان محقق کند.
شرکت هیات سعودی در نشستهای کنوانسیون سازمان ملل برای مبارزه با فساد
وزارت دارایی عربستان در شانزدهمین نشستهای کنوانسیون سازمان ملل برای مبارزه با فساد، که طی روزهای ۱۶ تا ۲۰ ژوئن ۲۰۲۵ در مقر سازمان ملل در وین اتریش برگزار شد، مشارکت کرد. وی در جریان مشارکت خود تأکید کرد که دولت عربستان بر تقویت شفافیت و رقابت منصفانه در تدارکات دولتی و استفاده از تمامی ابزارهای لازم برای مبارزه با فساد، کشف و جلوگیری از آن، اهتمام دارد؛ و این از طریق تدوین ابتکارات و اقدامات قانونی مورد نیاز صورت گرفته است. از جمله این اقدامات، راهاندازی درگاه الکترونیکی "اعتماد" برای تدارکات دولتی است که ارائه تمامی مناقصات و فرآیندهای خرید دولتی از طریق این پلتفرم را الزامیکرده است. همچنین، این وزارتخانه بر لزوم تأمین بالاترین سطح شفافیت اطلاعات، تضمین صحت رویهها، و حفظ محرمانگی دادهها تأکید کرد. پلتفرم «اعتماد» این امکان را برای ذینفعان و علاقهمندان فراهم میکند تا به تمامی اطلاعات و دادههای مربوط به مناقصات دسترسی داشته باشند، و همچنین برای هر نهاد دولتی، پروندهای اختصاص میدهد که در آن کلیه اطلاعات، دادهها و رویههای مرتبط با قراردادهای منعقد شده و پروژهها و فعالیتهای مطرحشده ثبت میگردد؛ امری که به نهادهای نظارتی امکان بررسی، مرور و اطمینان از صحت این رویهها و انطباق آنها با قوانین و دستورالعملها را میدهد. هیات شرکتکننده توضیح داد که عربستان در تلاش است تا سامانههای فنی داخلی نهادهای دولتی را از طریق «سامانه یکپارچه الکترونیکی منابع دولتی» یکپارچه کند، اقدامیکه ثبت تمامی رویههای مربوط به خریدها را حتی پیش از اعلام و انتشار آنها تضمین میکند. وی تأکید کرد که عربستان اهمیت زیادی به مبارزه با فساد میدهد، از طریق بهکارگیری سامانههای فنی برای نظارت مستمر که شفافیت و پاسخگویی را در خریدهای عمومی تقویت میکنند، و از جمله آنها راهاندازی سامانه «راقب» است که با استفاده از هوش مصنوعی و تحلیلهای پیشرفته، برای شناسایی و جلوگیری از تقلب و فساد در مراحل مختلف فرآیند خرید دولتی بهکار میرود. و دادهها را «راقب» تحلیل میکند تا تبانی در مناقصات، دستکاری قیمتها، و رفتارهای ترجیحی را شناسایی کند، و در عین حال توانایی شناسایی نهادهای صوری را دارد و سناریوهای نظارتی انعطافپذیری را اجرا میکند که امکان واکنش سریع به هر فعالیت غیرعادی را فراهم میسازد، در حالی که محرمانگی دادهها حفظ میشود. و این مشارکت وزارتخانه در این نشست، ناشی از اهتمام آن به فعالسازی ابتکارات بینالمللی ویژهاش در زمینه مبارزه با فساد است، و همچنین مشارکت در تلاشهای جامعه جهانی برای حفظ سلامت و مبارزه با فساد، بهرهگیری از تجارب کشورها و سازمانهای بینالمللی دولتی و غیردولتی، و تبادل تجربیات در زمینه مبارزه با فساد، مطابق با مفاد کنوانسیون سازمان ملل متحد برای مبارزه با فساد، و در راستای چشمانداز ۲۰۳۰ عربستان، که حاکمیت، شفافیت، پاسخگویی و مبارزه با فساد را از ارکان اصلی خود قرار داده است.
برقراری پروازهای مستقیم بین عربستان و روسیه
صالح الجاسر، وزیر حمل و نقل و لجستیک عربستان، تأیید کرد که پروازهای مستقیم بین عربستان و روسیه به زودی آغاز خواهد شد. وی درحاشیه مجمع جهانی اقتصاد سن پترزبورگ گفت که این ارتباط هوایی مستقیم از طریق همه خطوط هوایی ملی؛ سعودی، فلایناس و احتمالاً فلای ادیل و به زودی ریاض ایر اجرا خواهد شد. او توضیح داد که در حال حاضر مذاکراتی با شرکتهای سعودی برای گسترش فعالیتهای آنان در سراسر جهان در حال انجام است و گفت: «امروزه بخشهای حمل و نقل، خدمات لجستیک و هوانوردی کشور به طور قابل توجهی در حال توسعه هستند و افزایش مقاصد پروازی و رشد بسیار چشمگیری در تعداد هواپیماها در عربستان مشاهده میشود». به گفته این مقام سعودی ، مشارکت عربستان در مجمع جهانی اقتصاد سن پترزبورگ مشارکت فعالانه است و وزارتخانههای انرژی، حمل و نقل و سرمایهگذاری عربستان و همچنین بخش خصوصی این کشور در این رویداد مشارکت دارند. وی خاطرنشان کرد که عربستان در رویدادهای منطقهای و بین المللی شرکت میکند و در گفتگو و بحث در مورد مسائل مشترکی که در خدمت تحول عربستان سعودی است، مشارکت میکند، که در راستای استراتژیهای تدوین شده در این کشور ازجمله راهبرد ملی حمل و نقل و لجستیک عربستان سعودی میباشند.
روی آوردن بانک «الأهلی» عربستان به بازارهای بدهی
بلومبرگ در گزارشی نوشت، در ادامه موج جدید دریافت وام از سوی بانکها برای کمک به تأمین مالی «چشمانداز 2030» سعودی، بانک الأهلی عربستان به بازارهای بدهی روی آورده است. بانک ملی عربستان (SNB) انتشار ۱.۲۵ میلیارد دلار اوراق قرضه درجه ۲ را تکمیل کرد. این بانک، ۱۸ ژوئن 2025، در بیانیهای به تداول اعلام کرد که انتشار ۱.۲۵ میلیارد دلار اوراق قرضه درجه ۲ به دلار آمریکا را تکمیل کرده است. این بانک برای جزئیات بیشتر در مورد شرکتهای بورسی، افزود: تاریخ تسویه اوراق قرضه ۲۴ ژوئن تعیین شده است. جدول زیر جزئیات این عرضه را نشان میدهد:
نوع اوراق قرضه: درجه ۲ به دلار آمریکا
- ارزش: ۱.۲۵ میلیارد دلار
- تعداد کل اوراق قرضه: ۶۲۵۰ (بر اساس حداقل ارزش اسمی و کل حجم انتشار).
- ارزش اسمی: ۲۰۰ هزار دلار
- بازده: حدود 6 درصد سالانه
- سررسید: ۱۰ ساله، قابل بازخرید پس از ۵ سال
- شرایط بازخرید: ابزارهای بدهی ممکن است در موارد خاص، همانطور که در بخشنامه عرضه توضیح داده شده است، بازخرید شوند.
این بانک افزود: این اوراق در بازار اوراق بهادار بینالمللی بورس لندن فهرست خواهند شد و ممکن است با تکیه بر مقررات S تحت قانون اوراق بهادار آمریکا مصوب ۱۹۳۳، با اصلاحات بعدی، فروخته شوند. علاوه بر گزارش نشریه بلومبرگ، پیشتر روزنامه سعودی «الإقتصادیة» گزارش داد، بانک الاهلی قصد دارد اوراق بدهی سرمایهای لایه دوم (Tier 2) به دلار منتشر و آن را به سرمایهگذاران داخلی و خارجی عرضه نماید؛ این اقدام با هدف تقویت سرمایه و تحقق اهداف مالی و راهبردی انجام میشود و مشروط به شرایط بازار و تأیید نهادهای ناظر خواهد بود. بانک الاهلی عربستان سعودی به عنوان بزرگترین نهاد مالی این کشور، در سهماهه نخست سال 2025 با ثبت سود 6 میلیارد ریالی -رشد 19.5 درصدی نسبت به سال قبل- رکورد بالاترین سود فصلی خود را شکست. این عملکرد فراتر از پیشبینی کارشناسان بود و به دلیل افزایش درآمدهای عملیاتی و کاهش هزینهها محقق شد.
شرکت جادوا به دنبال فروش بخشی از سهام خود در شرکت سعودی یونیفارما است
به گزارش بلومبرگ، شرکت سرمایهگذاری جادوا با همکاری شرکت هلدینگ ایافجی به دنبال فروش ۵۱ درصد از سهام خود در شرکت یونیفارما، بزرگترین توزیعکننده عمدهفروشی دارو در عربستان است. شرکت جادوا با هدف ارزشگذاری تقریباً ۱ میلیارد ریال سعودی برای شرکت یونیفارما میباشد. این معامله به خریداران محلی و بینالمللی پیشنهاد شده است. شرکت سرمایه گذاری جادوا در سال 2020 تمام سهام یونی فارما را خریداری کرده است. شرکت یونیفارما بزرگترین توزیعکننده عمدهفروشی دارو در عربستان سعودی است که شبکهای متشکل از بیش از ۷۰ فروشگاه زنجیره ای خردهفروشی در سراسر خاک این کشور را اداره میکند. این شرکت در پی آن است که ارزش شرکت مورد بحث را یک میلیارد ریال سعودی (معادل 266 میلیون دلار) تعیین نماید.
عربستان قراردادی برای ساخت چهار تاسیسات آب شیرینکن در نوار غزه امضا کرد.
مرکز امداد و کمکهای بشردوستانه ملک سلمان (KSrelief) از طریق ویدئو کنفرانس، توافقنامه همکاری مشترکی را با مرکز فرهنگ و میراث سعودی برای ساخت چهار تاسیسات آب شیرینکن در استانهای خان یونس و میانه نوار غزه امضا کرد. براساس این توافقنامه، چهار تاسیسات فوق با ظرفیت تولید ۱۰ تا ۱۲ مترمکعب در روز تأمین خواهد شد. این کارها شامل نصب چهار سیستم انرژی خورشیدی ۷ کیلوواتی برای کارخانههای آب شیرینکن است که 300 هزار نفر از آن بهرهمند میشوند. این توافق بخشی از تلاشهای عربستان، از طریق بازوی بشردوستانه خود، مرکز کمکهای بشردوستانه و امداد ملک سلمان، برای حمایت از بخش آب و فاضلاب و کاهش رنج مردم برادر فلسطین در نتیجه بحران انسانی است که آنها تجربه میکنند.