فرآیند ثبت شرکت در اوگاندا

برای انجام فعالیت‌های اقتصادی در اوگاندا یکی از اولین اقداماتی که باید انجام شود، ثبت شرکت در این کشور است.

در صورتی که یک فرد یا شرکت خارجی بخواهد به عنوان یک شخصیت حقوقی با ظرفیت و اختیارات لازم در کشور اوگاندا فعالیت اقتصادی داشته باشد، لازم است در مرحله اول نسبت به ثبت شرکت در این کشور اقدام نماید که مراحل ثبت شرکت به شرح زیر می‌باشد:

براساس ماده ۱ قانون شرکت‌ها در جمهوری اوگاندا مصوب سال 2012، متولی امور ثبت شرکت در کشور اوگاندا، نهادی به نام دفتر خدمات ثبت اوگاندا (URSB) است که طبق ماده 210 قانون ثبت اوگاندا موظف به ثبت شرکت‌ها می‌باشد. در دفتر خدمات ثبت اوگاندا علاوه بر ثبت شرکت‌های دولتی و خصوصی داخلی، شرکت‌های خارجی، اسناد قانونی (مانند اساسنامه، توافق‌نامه‌ها، اسناد، وکالتنامه‌ها و غیره) و اسناد امنیتی (مانند وام‌های مسکن، اموال منقول، اوراق قرضه و غیره) نیز به ثبت می‌رسد.

مراحل ثبت یک شرکت و کسب و کار محلی در اوگاندا

بخش قابل توجهی از مراحل و اقدامات برای ثبت شرکت توسط افراد محلی (با تابعیت اوگاندایی) با ثبت شرکت توسط یک فرد یا شرکت خارجی، مشابه می‌باشد. مراحلی مشترک به شرح ذیل می‌باشد:

انتخاب نام شرکت (کسب و کار): برای این کار باید به آژانس/دفتر خدمات ثبت اوگاندا مراجعه نمود. مدت زمانی که برای این کار پیش‌بینی شده بسیار کوتاه است و طی سی دقیقه این مرحله از کار به صورت رایگان انجام می‌شود. برای دسترسی به دستورالعمل‌های نامگذاری می‌توان به لینک ذیل مراجعه نمود:

https://www.gcic.go.ug/faqs/uganda-registration-services-bureau/

رزرو نام شرکت یا کسب و کار: برای انجام این کار هم باید به آژانس/دفتر خدمات ثبت اوگاندا مراجعه نمود. مدت زمان یک تا سه ساعت برای انجام آن پیش‌بینی شده و باید هزینه‌ای معادل  24 هزار شلینگ اوگاندا پرداخت نمود.

دریافت گواهی ثبت شرکت: گواهی ثبت شرکت توسط آژانس/دفتر خدمات ثبت اوگاندا صادر می‌شود و مدت زمان چهار تا شش ساعت برای آن پیش‌بینی شده است. با ارائه مدارک لازم، دفتر خدمات ثبت اوگاندا گواهی ثبت شرکت را ارائه خواهد کرد و هزینه‌ای دریافت می‌شود.

دریافت مجوز سرمایه‌گذاری: یکی از گزینه‌ها جهت ثبت شرکت برای شرکت‌های خارجی، دریافت مجوز سرمایه‌گذاری است. برای دریافت این مجوز لازم است به آژانس/سازمان سرمایه‌گذاری اوگاندا مراجعه شود. مدت زمان دو تا پنج روز برای آن پیش‌بینی شده و به صورت رایگان انجام می‌شود.

دریافت شماره شناسایی مالیات‌دهنده (TIN): برای دریافت شماره شناسایی مالیاتی لازم است به آژانس/سازمان درآمد اوگاندا مراجعه کرد و مدت زمان یک تا ده روز برای انجام آن پیش‌بینی شده است. دریافت این شماره شناسایی رایگان است، اما در صورت استفاده از  کارگزار (وکیل)، باید هزینه وکیل پرداخت شود که توافقی خواهد بود.

دریافت مجوز (پروانه کسب): برای گرفتن این مجوز لازم است به سازمان/شهرداری/شورای محلی مراجعه شود و مدت زمان لازم برای صدور این مجوز، یک روز پیش‌بینی شده و هزینه‌ای معادل 78750 تا 498750 شلینگ اوگاندا، برای آن در نظر گرفته شده است.

ثبت نام در صندوق ملی تأمین اجتماعیNSSF: برای این کار باید به آژانس/صندوق ملی تأمین اجتماعی NSSF مراجعه کرد و مدت زمان یک تا هفت روز برای آن پیش‌بینی شده و هزینه ای ندارد. این بند برای کارفرمایانی است که پنج کارمند یا بیشتر دارند.

ساخت مهر شرکت: برای دریافت مهر شرکت نیز باید به آژانس ویژه‌ای مراجعه کرد که طی مدت زمان یک روز مهرِ مورد نظر تهیه می‌شود و هزینه ای معادل 225 هزار اوگاندا دریافت می‌کنند. لازم به ذکر است که این مهر با مهر شرکت متفاوت است و اکیدا توصیه شده که در جای امنی قرار گیرد و دسترسی به آن محدود باشد.

مواردی که تا این مرحله بیان شد برای ثبت شرکت محلی و شرکت خارجی مشابه و مشترک است. اما برای ثبت یک شرکت خارجی، چند مرحله اضافیِ دیگر وجود دارد که در ادامه بیان خواهد شد:‌

نحوه ثبت یک شرکت خارجی

برای ثبت یک شرکت خارجی، علاوه بر موارد فوق الذکر به مدارک زیر نیز نیاز است:

نسخه تأیید شده از اساسنامه/منشور/اساسنامه و گواهی از کشور مبدا که به طور رسمی تأیید شده باشد.

تکمیل فرم‌های ثبت نام به شرح ذیل:

فرم 24 - مشخصات مدیران و منشی

فرم 13 - صورت کلیه هزینه‌های جاری

فرم 25 - فهرست نام و آدرس اشخاص ساکن اوگاندا که مجاز به پذیرش خدمات از طرف شرکت هستند

فرم 26 - آدرس و دفتر اصلی شرکت.

لازم به ذکر است یک فرد خود شخصا می‌تواند مراحل فوق الذکر را پیگیری و روند ثبت شرکت را طی نماید، ولی کمک گرفتن از یک وکیل خبره و معتبر برای انجام سریعتر، درست و کامل این پروسه توصیه شده است.

مزایای ثبت شرکت ها در اوگاندا

برای انجام یک فعالیت اقتصادی نه تنها ثبت رسمی‌شرکت یک ضرورت است، بلکه با ثبت رسمی‌شرکت در اوگاندا، مزایایی به شرح ذیل نیز بر آن مترتب می‌باشد:

* کسب هویت/وضعیت قانونی شرکت

*  محافظت از نام تجاری شرکت

* امکان استفاده از فرصت‌هایی مانند گرفتن وام، مشارکت در مناقصه‌‎ها و تأمین مالی

* با رسمی‌شدن کسب و کار، فرصت‌های شغلی بیشتری برای شرکت ایجاد می‌شود

* امکان ثبت مجوزهایی مانند مجوزهای سرمایه‌گذاری، تجاری و مالیاتی فراهم می‌گردد

* فرصت‌ بازاریابی و تبلیغات برای شرکت ایجاد می‌شود

* فرصت و امکان رقابت‌ در بازارهای منطقه‌ای فراهم می‌گردد.

خاتمه کسب و کار و تعطیلی شرکت

اگر شرکتی که به صورت رسمی ثبت شده و فعالیت اقتصادی و تجاری داشته با مشکلات مالی مواجه شود و نتواند صورتحساب‌های خود را پرداخت کند (به عبارتی ورشکسته شود)، توصیه شده که مدیریت شرکت حتما با دفتر رسمی تسویه در URSB تماس گرفته و در مورد یکی از این گزینه‌های ذیل راهنمایی بگیرد:

الف) انحلال شرکت: برای انحلال شرکت و کسب و کار، لازم است دارایی‌های شرکت به فروش رود و از طریق درآمد حاصل از آن رضایت طلبکاران جلب گردد.

ب) نصب مدیریت دوره تسویه حساب و انحلال شرکت: لازم است یک مدیر برای شرکت ورشکسته به منظور مدیریت دوره انحلالِ شرکت، منصوب گردد.

به صورت اکید توصیه شده که هنگام تعطیلی شرکت، به هر دلیلی، شرکت به صورت قانونی منحل گردد تا از تحمیل هزینه‌های اضافی و غیرضروری جلوگیری شود.

مراتب فوق مسائل و موضوعاتی است که به صورت عام به کلیه شرکت‌ها و فعالان اقتصادی برای شروع یک فعالیت اقتصادی و یا تجاری در اوگاندا توصیه شده است، اما به صورت اختصاصی لازم به ذکر است که به کلیه شرکت ها و فعالان اقتصادی کشورمان که علاقمند به شروع فعالیت اقتصادی یا همکاری تجاری با کشورهایی آفریقایی از جمله با کشور اوگاندا هستند، توصیه می‌شود قبل از شروع فعالیت خود حتما به بخش اقتصادی سفارت جمهوری اسلامی ایران در کشور مقصد تماس گرفته و یا مراجعه نمایند و به همین ترتیب قبل از عزیمت به کشور مقصد با کارشناسان ذیربط در وزارت امور خارجه (معاونت اقتصادی و اداره سیاسی مربوطه) و همچنین به کارشناسان سازمان توسعه تجارت که متولی اعزام وابسته‌های بازرگانی به  خارج از کشور می‌باشد، مراجعه کرده و از راهنمایی و مشاوره ایشان بهره‌مند گردند.