اخبار اقتصادی قزاقستان-آستانه

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی کشور قزاقستان در نیمه اول آبان ماه 1403مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح ذیل ارائه می‌گردد:

مشارکت قزاقستان در ساخت شبکه راه‌آهن افغانستان

3 آبان - وزارت حمل و نقل جمهوری قزاقستان با سازمان حمل و نقل و ارتباطات ترکمنستان تفاهمنامه‌ای امضا کرد که در چارچوب آن، موضوع ساخت یک راه آهن جدید در افغانستان در امتداد مسیر تورگوندی-هرات (115 کیلومتر) قرار دارد.

وزارتخانه قزاقستانی تصریح کرد که راه آهن آکتائو – اوزن – بولاشک (قزاقستان) – سرختیاکا – برکت – عشق‌آباد – ماری – سرخت آباد (ترکمنستان) – تورغوندی (افغانستان) با طول 1.7 هزار کیلومتر در حال حاضر بین سه کشور فعالیت می‌کند.

ظرفیت عبور در گذرگاه مرزی بولاشک 8 میلیون تن در سال است. به گزارش این وزارتخانه، جمهوری قزاقستان در جریان اجرای پروژه تورغوندی – هرات ، آماده ارائه ریل، تراورس و بست است. کل هزینه پس از تعیین مقدار مواد مورد نیاز مشخص خواهد شد. انتظار می رود که مسیر جدید مبادلات تجاری بین این کشورها را افزایش داده و امکانات راهگذر چندمنظوره قزاقستان–ترکمنستان–افغانستان را گسترش دهد. امکان اتصال پاکستان وجود دارد. علاوه بر این ، قزاقستان آماده است تا تامین پیوسته اقلام مورد نیاز را در طول ساخت راه آهن مزار شریف (افغانستان)-کابل (افغانستان)–پیشاور (پاکستان) تضمین کند. این پروژه توسط ازبکستان آغاز شده و در مورد مسیر با دو کشور دیگر که مسیر در آن قرار خواهد گرفت توافق شده است. قزاقستان در صورت راه اندازی این خط راه آهن، به بنادر دریایی اصلی کراچی و لاهور در پاکستان و غیره دسترسی خواهد داشت. زمان تحویل محموله بین آسیای مرکزی و جنوبی تقریبا 10 برابر کاهش می یابد و حجم ممکن است حدود 3 میلیون تن در سال باشد. شرکت ملی راه آهن قزاقستان همچنین جزئیات پروژه ساخت راه آهن تورغوندی–هرات–قندهار – اسپین-بولداک را اعلام نمود. به گفته این شرکت ملی، این بزرگراه از مرز غربی ترکمنستان از طریق افغانستان به پاکستان و سپس به هند می رود. اکنون مرحله مقدماتی آن آغاز شده است. طبق انتظارات شرکت راه آهن قزاقستان، این مسیر علاوه بر رفتن به جنوب، محموله‌های جدید ترانزیتی را از چین، روسیه و بلاروس جذب خواهد کرد. این شرکت ملی روشن کرد که حجم کالاهای حمل شده در یک جهت، در مسیر قزاقستان – ترکمنستان – افغانستان از طریق بولاشک، طی نه ماهه اول امسال، به 383.7 هزار تن رسید. در عین حال، قزاقستان پتانسیل صادرات به این کشور جنوبی در قالب محصولات صنایع غذایی، پتروشیمی، شیمیایی، متالورژی، صنایع سبک و ماشین سازی را دارد. این کشور (افغانستان) همچنین به عنوان یک بازار اولویت دار برای آرد عمل می‌کند که حدود 60 تا 70 درصد از کل حجم آن را تشکیل می دهد. پیش از این گزارش شده بود که فروش خودروهای قزاقستانی در افغانستان آغاز خواهد شد.

https://lsm.kz/kazahstan-mozhet-pomoch-stroit-zheleznuyu-dorogu-v-afganistane

 قزاقستان پلتفرم دولت الکترونیک را به مغولستان صادر می‌کند

7 آبان - همایش تجاری قزاقستان و مغولستان در اولان باتور برگزار شد. وزیر توسعه دیجیتالی قزاقستان در همایش تجاری قزاقستان و مغولستان در اولان باتور اعلام نمود که این کشور سیستم eGov را به مغولستان صادر می‌کند. این پروژه به مغولستان امکان می دهد از پیشرفت های قزاقستان (جایی که بیش از 90 درصد خدمات در حال حاضر به صورت آنلاین ارائه می‌شود) در دیجیتالی کردن خدمات عمومی استفاده کند.

قزاقستان همچنین تجربه خود را در توسعه پارک فناوری بین المللی Astana Hub ارائه کرد که در طول سال‌ها فعالیت بیش از 1500 شرکت از جمله 436 شرکت خارجی را به خود جذب کرده است. وزارت توسعه دیجیتال تجربه موفقی را در ایجاد قطب های فناوری اطلاعات در کشورهای خارجی با هدف حمایت از استارتاپ های اوراسیای مرکزی در بازارهای جهانی ارائه کرد. همچنین یادآوری شد که استارتاپ اجاره اسکوتر برقی قزاقستانی Jet با موفقیت وارد بازار مغولستان شده، بیش از 6 هزار اسکوتر را به ساکنان مغولستان ارائه کرده و استارتاپ‌های مغولی به طور فعال در برنامه‌های شتاب‌دهی Astana Hub شرکت می‌کنند.

به گفته وزارت توسعه دیجیتالی قزاقستان:"به عنوان مثال، استارت آپ Fibo Group با موفقیت برنامه شتاب‌دهی Google for Startups را در پارک فناوری ما به پایان رساند، مشارکت در این برنامه به این استارتاپ امکان دسترسی به تجربه بین المللی و پشتیبانی کارشناسان برجسته را می دهد که گامی مهم برای توسعه بیشتر و ورود آنها به بازارهای جهانی است".

در آستانه سفر توکایف به مغولستان، محافل تجاری و مقامات دو کشور در حال برگزاری جلسات و مذاکرات می‌باشند. رئیس جمهور قزاقستان 16 سال است که به این کشور نرفته است.

 https://ru.sputnik.kz/20241028/kazakhstan-eksportiruet-egov-v-mongoliyu-48125639.html

 اعمال محدودیت روسیه بر صادرات گندم قزاقستان

در سال 2019، بیش از 5.2 میلیون تن غلات از بازار داخلی صادر شد. خریداران اصلی ازبکستان (2.1 میلیون تن)، تاجیکستان (1 میلیون تن)، چین (422.5 هزار تن)، افغانستان (296.3 هزار تن)، ترکمنستان (240 هزار تن)، آذربایجان (238 هزار تن)، ترکیه (202.9 هزار تن) بودند. تن) و روسیه (189.2 هزار تن) و در جمع، 26 کشور مشتری گندم قزاقستان بودند.

در سال 2020، حجم صادرات در همان سطح (5.2 میلیون تن) باقی ماند، اما جغرافیای عرضه تغییر کرده است. این بذر فقط به 19 کشور تحویل شد و ترکمنستان و آذربایجان شروع به خرید کمتر کردند. واردکنندگان اصلی ازبکستان، تاجیکستان، افغانستان، چین، روسیه و ایتالیا بودند.

در سال 2021 فروش گندم بیشتر افزایش یافت؛ تا 5.7 میلیون تن در 23 کشور. در سال 2022 - تا 6.3 میلیون تن در 23 کشور، در سال 2023 - تا 7.2 میلیون تن در 24 کشور.

با این حال، این وضعیت امسال است. صادرات غلات 8 ماهه 3.1 میلیون تن بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته 1.6 برابر کمتر است. این کاهش در تحویل به ازبکستان (-29.7٪)، ایتالیا (-1.9 برابر) و افغانستان (-4.7 برابر) مشخص شده است. در همان زمان، تعداد کشورهای خریدار غلات محلی بسیار کمتر بود: 12 کشور کم شدند.

روسیه به گسترش فهرست کالاهای ممنوعه برای واردات از قزاقستان ادامه می دهد. محدودیت ها ممکن است منجر به فساد 25.2 میلیون تن غلات صادراتی قزاقستان شود.

https://lsm.kz/export-pshenicy-v-2019-2024-godah

 روسیه فهرست کالاهای ممنوعه وارداتی از قزاقستان را گسترش داد

 28 مهر - روسیه پس از گندم و عدس واردات گل از قزاقستان را ممنوع کرد. به گزارش آژانس نظارت کشاورزی روسیه (Rosselkhoznadzor)، محدودیت‌های واردات و صادرات از 21 اکتبر اعمال نخواهد شد. این ممنوعیت مربوط به گل های بریده صادره قزاقستان است.  این آژانس گفت: "قزاقستان اکثریت گل ها را از هلند، لهستان و بلژیک دوباره صادر می‌کند. با این حال، ادارات ذیصلاح این کشورها سطح مناسبی از کنترل ایمنی و تولید را ارائه نمی دهند."

Rosselkhoznadzor همچنین اعلام کرد که این اقدام برای حفظ سلامت گیاهی روسیه ضروری است. این بخش آماری را ارائه کرد، زمانی که برای سال های 2023-2024، 43 مورد تریپس گل غربی (Frankliniella occidentalis Pergande) شناسایی شد که منجر به خسارت 11.5 میلیارد روبل یا 121 میلیون دلار شد.

مشخص نیست این محدودیت تا چه زمانی ادامه خواهد داشت. برای یادآوری، از 17 اکتبر 2024، روسیه واردات گندم (نرم و سفت)، نخود و بذر کتان از قزاقستان را ممنوع کرده است. محدودیت های پوپال شامل گوجه فرنگی، فلفل، تخمه آفتابگردان برای کاشت از کشورهای ثالث و همچنین خربزه‌های تولید شده در قزاقستان است.

در همین حال، محدودیت های روسیه در ترانزیت محصولات کشاورزی قزاقستان ممکن است منجر به فساد 25.2 میلیون تن غلات شود.

قزاقستان همچنین از 21 اوت تا 31 دسامبر 2024 برای محافظت از بازار داخلی و حذف صادرات مجدد غلات، واردات گندم از کشورهای ثالث اتحادیه اوراسیا را ممنوع کرد.

https://lsm.kz/rossiya-prodolzhaet-rasshiryat-spisok-zapreshennyh-k-vvozu-tovarov-iz-kazahstana

تسهیل ورود بانک‌های خارجی به قزاقستان

پیشنهاد شده است که "آستانه ورودی" از 20 میلیارد دلار به 10 میلیارد دلار کاهش یابد. مدینه ابوالقاسمُوا، رئیس آژانس تنظیم و توسعه بازار مالی نیز اظهار داشت که طی چهار سال گذشته حتی یک بانک خارجی وارد بازار قزاقستان نشده است:"اما رئیس دولت در پیام خود دستور تقویت کار در این راستا را داد. ما در حال انجام مذاکرات هستیم و چندین بانک خارجی قبلاً برای افتتاح شعبه خود در قزاقستان ابراز علاقه کرده اند. دارایی آنها تقریباً 10 تا 20 میلیارد دلار است. اکنون سه بانک به عنوان مثال، از کره جنوبی با دارایی‌های حدوداً 135 میلیارد دلاری، آنها قبلاً تصمیم گرفته اند، سازمان اعتباری خرد خود را بر اساس آن ایجاد کنند". یکی دیگر از ساختارهای مالی، که، به گفته ابوالقاسمُوا علاقه نشان می دهد، "بانک تجارت ابوظبی" (ADCB) از امارات متحده عربی است. وی یادآور شد: "ما مذاکراتی با نمایندگان بانک داریم، این بانک از نظر محبوبیت رتبه سوم را در امارات دارد. اکنون آنها ادعا می‌کنند که در کشور ما فعالیت های جهانی انجام نمی دهند. و سومین بانک Lesha است که Bereke را خریداری کرد." به طور کلی، به گفته ابوالقاسمُوا مذاکراتی با بانک‌هایی از آسیا، ترکیه، چین و اتحادیه اروپا نیز انجام شده است. متذکر می‌شویم که مجمع در حال بررسی پیش نویس قانون "در مورد اصلاحات و اضافات برخی از قوانین قانونی جمهوری قزاقستان در مورد توسعه بازار مالی و حمایت از حقوق مصرف کنندگان مالی" است.

 چه تغییرات دیگری ارائه می‌شود؟

کاهش تعداد اسناد برای افتتاح "شعبه" بانک های خارجی با رتبه BB- تا A- از 24 به 17. و برای یک شعبه - از 20 به 10. برای بانک های دارای رتبه A-، مقدار بالاتر به ترتیب به 10 و 8 کاهش می یابد. علاوه بر این ، در حال حاضر پس از کسب مجوز برای افتتاح دفتر نمایندگی، لیست اسناد برای دریافت مجوز بانک نیز از 50 به هفت کاهش می یابد.

 در عین حال، انواع فعالیت های مجاز برای شعب بانک های خارجی گسترش می یابد. عملیات مبادله ارزی، فعالیت های نگهبانی، کار عامل انتقال، مشارکت در تامین مالی سندیکایی و صدور کارت های پرداخت تکمیل می‌شود. و برای مدیران، الزامات در دسترس بودن تجربه مدیریتی مستثنی شده و پیشنهاد می‌شود تجربه کار در سازمان‌های مالی خرد در نظر گرفته شود. او گفت: "با ظهور بازیگران جدید در بخش بانکی، من فکر می‌کنم ریسک پذیری BSU افزایش می یابد و رقابت بیشتری برای مشتریان وجود خواهد داشت. ما انتظار داریم که کاهش خاصی در نرخ های اعتباری وجود داشته باشد."

https://lsm.kz/kazahstan-otkrytiye-filialov-inostrannyh-bankov

افزایش صادرات زباله قزاقستان

جمهوری قزاقستان همچنان به افزایش صادرات مقرون به صرفه ترین زباله‌ها برای بازیافت - پلاستیک و کاغذ باطله - ادامه می دهد. بر اساس گزارش اداره ملی آمار جمهوری قزاقستان، 11 هزار تن بطری فشرده و سایر ضایعات پلاستیکی در ژانویه تا ژوئیه سال جاری در خارج از کشور فروخته شد - 29.1٪ بیشتر از مدت مشابه در سال 2023. با قضاوت بر اساس پویایی بیش از چندین سال است که صادرات این گونه پسماندهای مفید از کشور افزایش مستمری داشته است. سال گذشته حجم مواد خام پلاستیکی ارسالی به خارج از کشور بالاترین میزان از سال 2018 بود: حدود 16 هزار تن.

وضعیت کاغذ باطله تا حدودی متفاوت است. در هفت ماهه اول سال جاری، قزاقستان اجازه داد 13.4 هزار تن ضایعات کاغذ به خارج از کشور صادر شود - 3.6 برابر بیشتر از یک سال قبل. با این حال، در این مورد، رشد با پایه "کم" سال 2023 توجیه می‌شود. گزارش های آمار گمرک برای چندین سال نشان دهنده پویایی ناپایدار صادرات این ماده خام ثانویه است.

خریدار اصلی زباله‌های پلاستیکی از قزاقستان روسیه است. از مجموع حجم صادرات هفت ماهه سال 2024 معادل 11 هزار تن، 5.8 هزار تن معادل 52.9 درصد به کارخانه‌های کشور همسایه ارسال شده است. ازبکستان با سهم 44.7 درصدی در جایگاه دوم قرار گرفت. همسایه‌های جنوبی به‌تدریج بازیافت پلاستیک را در کشور خود توسعه می‌دهند و ظرفیت تولید را افزایش می‌دهند، از جمله به دلیل واردات مواد خام ثانویه. برای این منظور، دولت جمهوری ازبکستان قبلاً اقدامات محدودکننده ای را برای صادرات بطری‌های PET ارائه کرده بود.

کاغذهای باطله و مقوای مستعمل به عنوان مواد خام مورد توجه پردازنده‌های روسیه و گرجستان هستند. امسال تامین کنندگان قزاقستان 4.1 هزار تن از 13.4 هزار تن (یا 30.7 درصد) را به همسایه شمالی خود ارسال کردند. مابقی حجم - حدود 8.6 هزار تن - به گرجستان صادر شد. این کشور پس از چند سال برای اولین بار خریدار ضایعات کاغذ در قزاقستان شد.

دو سال پیش، قزاقستان مقدمه ممنوعیت صادرات بطری‌های PET از این کشور را اعمال کرد. این ممنوعیت به مدت شش ماه از 14 ژوئن تا 14 نوامبر 2022 اجرا شد. سپس نمایندگان انجمن بسته بندی قزاقستان گفتند که این امر به شرکت های داخلی درگیر در بازیافت پلاستیک کمک می‌کند تا مشکل تامین مواد خام کارخانه‌ها را حل کنند. نمایندگان شرکت های جمع آوری و فروش پلاستیک در خارج از کشور در نظراتی در وب سایت Open NPA شکایت کردند که این تصمیم منجر به کاهش قیمت مواد اولیه ثانویه در بازار داخلی می‌شود و جمع آوری ظروف PET برای بازیافت کاملاً بی سود خواهد بود.

با قضاوت بر اساس ارقام، حجم زباله‌های پلاستیکی دسته بندی شده و ارسال شده برای بازیافت برای این سال "کنترل" 2022 تقریباً بدون تغییر باقی مانده است. یعنی ممنوعیت صادرات هیچ تغییر اساسی در بخش تولید ایجاد نکرد. کارخانه‌های بازیافت قزاقستان در آن سال 132 هزار تن زباله پلاستیکی دریافت کردند که تنها 0.2 درصد بیشتر از زمان‌های بدون ممنوعیت بود. در سال گذشته حجم مواد اولیه دریافتی این شرکت ها با کاهش 1 درصدی به 130.7 هزار تن رسید. یعنی در حالی که صادرات افزایش یافت، کارخانه‌های محلی در سال گذشته مواد پلاستیکی بیشتری را برای بازیافت دریافت نکردند.

در همین حال، حجم کار شرکت‌های داخلی که پلاستیک را پردازش می‌کنند و محصولات بسته‌بندی را تولید می‌کنند، بسیار کم است. بر اساس گزارش انجمن بسته بندی قزاقستان، میانگین این رقم برای این کشور 30 درصد است. با قضاوت بر اساس داده‌های وب‌سایت این شرکت، تمام 14 شرکت مشابه که بخشی از انجمن هستند زیر بارگذاری شده‌اند. و اگر میانگین بار تجهیزات در شرکت های بزرگ به 50٪ برسد، در شرکت های کوچک خرابی بیشتر اتفاق می افتد، برخی از آنها فقط 10٪ بارگیری می‌شوند.

مشکل توسعه این صنایع مهم از نظر زیست محیطی با سطح پایین حمایت دولتی و عدم جذابیت سرمایه گذاری چنین مشاغل مرتبط است. این نظر در یک مصاحبه inbusiness.kz گفت: نماینده انجمن تخصصی. مشکلات مربوط به مواد خام، مالیات ها و نبود انگیزه‌های اقتصادی منجر به این واقعیت می‌شود که بازیافت پلاستیک در قزاقستان به خرد کردن آن کاهش می یابد و گرانول هایی برای تولید بیشتر محصولات نهایی ایجاد می‌شود. با این حال، کشورهای همسایه - همان ازبکستان - در حال حاضر بسیار جلوتر رفته اند و از پلاستیک بازیافتی، روکش مصنوعی، پرکننده بالش و خیلی چیزهای دیگر را ساخته اند.

https://energyprom.kz/articles-ru/industries-ru/kazahstan-uvelichivaet-eksport-musora-pochemu-eto-ploho/

 وضعیت خدمات پزشکی قزاقستان در نیمه نخست سال جاری میلادی؛

در سه ماهه دوم سال جاری، قزاقستانی‌ها به طور متوسط 26.9 هزار تنگه (50.7 یورو) برای هر خانوار صرف مراقبت های بهداشتی کرده اند که 9.2 درصد بیشتر از مدت مشابه در سال 2023 است.

بیشترین حجم هزینه‌ها صرف محصولات دارویی شد: 12.2 هزار تنگه (23 یورو)، افزایش سالانه 13٪. هزینه‌های کلیدی نیز شامل هزینه‌های خدمات دندانپزشکی (6.1 هزار تنگه (11 یورو)، منهای 3.2٪) و خدمات بیمارستانی (3.9 هزار تنگه (7.3 یورو) به اضافه 34.5٪) می‌شود. این سه حوزه اصلی در مجموع 82.5 درصد از کل هزینه‌ها را تشکیل می دهند.

قزاقستانی‌ها در مورد مراقبت های بهداشتی در این کشور چه فکر می‌کنند؟ در بهار سال جاری، دفتر آمار ملی ASPiR RK نظرسنجی را در مورد کیفیت زندگی جمعیت انجام داد که از جمله سوالاتی در مورد مراقبت های بهداشتی بود.

در طول این نظرسنجی، 10.8 درصد از پاسخ دهندگان خاطرنشان کردند که در طول سال گذشته مواردی وجود داشته که نتوانسته اند از خدمات مراقبت های بهداشتی استفاده کنند. 15.6 درصد دیگر از پاسخ دهندگان هیچ مشکلی در دسترسی به خدمات مراقبت های بهداشتی نداشتند. در همان زمان، 73.6٪ از پاسخ دهندگان خاطرنشان کردند که آنها هیچ مشکلی با خدمات مراقبت های بهداشتی ندارند، زیرا به سادگی نیازی به جستجوی آنها نیست.

48.6 درصد از پاسخ دهندگان از خدمات پزشکی استفاده نکردند زیرا تصمیم به خوددرمانی داشتند. پاسخ های دیگر ناخوشایندتر هستند. بنابراین، 24.1 درصد از پاسخ دهندگان به دلیل نبود متخصص از خدمات پزشکی استفاده نکردند. 23.5٪ به دلیل صف های طولانی؛ 20.5% از پاسخ دهندگان تصمیم گرفتند که خود به خود بهبود یابند. 20.2 درصد از شهروندان به دلیل داروهای گران قیمت از خدمات پزشکی خودداری کردند. هزینه بالای خود خدمات مانع از 18.9٪ از پاسخ دهندگان شد. 7.8% از پاسخ دهندگان معتقد بودند که به آنها خدمات ضعیفی ارائه می‌شود یا به طور کلی به کارکنان پزشکی اعتماد ندارند. 4.3٪ از پاسخ دهندگان مجبور به رد خدمات خود به دلیل موقعیت نامناسب موسسات پزشکی شدند. کمبود دارو از سوی 3.5 درصد از شهروندان به عنوان یک مانع شناخته شده است.

قیمت داروها و خدمات در کشور واقعا "گزنده" است. علاوه بر این، در پویایی سالانه در سپتامبر 2024، هزینه خدمات سرپایی 11.6٪ دیگر افزایش یافت.

در استان‌ها و مناطق، بیشترین رشد قیمت سالانه در آستانه مشاهده شد: 28.9 درصد در سال. پنج منطقه برتر نیز شامل مناطق آقتوبه (18.3٪ در سال)، اولیتائو (17.9٪)، کاراگاندا (16.5٪) و کوستانای (14.6٪) بودند. کمترین رشد قیمت سالانه در آلماتی (3.3 درصد)، منطقه قزاقستان غربی (3.7 درصد) و شیمکنت (7.1 درصد) مشاهده شده است.

در بین خدمات سرپایی، خدمات دندانپزشکی 12.5 درصد، خدمات پزشکی 11.5 درصد و خدمات پیراپزشکی 9.5 درصد افزایش قیمت داشته اند. در بین خدمات دندانپزشکی، کشیدن دندان با بی حسی موضعی در طول سال 18 درصد، درمان پوسیدگی 15.2 درصد، پروتز دندان 8.8 درصد و جرم گیری 6.8 درصد افزایش قیمت داشته است. در بین خدمات پزشکی، نوبت اولیه پزشک 11 درصد و خدمات تخصصی در کلینیک های سرپایی 9.5 درصد افزایش قیمت داشته است.

در میان خدمات پیراپزشکی، تجزیه و تحلیل عمومی ادرار 22.2٪، سیکلوسکوپی 17.7٪، اشعه ایکس با 12.5٪، سونوگرافی شکم با 8.5٪، MRI با 5.5٪، ماساژ گردن و شانه با 10.5٪، خدمات پرسنل پزشکی کمکی گران تر شد. 4.6٪ و فیزیوتراپی با 8.5٪. در همان زمان، تجزیه و تحلیل عمومی خون کمی ارزان تر شد: 0.1٪.

https://energyprom.kz/articles-ru/markets-ru/dorogo-ne-hvataet-vrachej-net-k-nim-doveriya-kak-minimum-kazhdyj-desyatyj-kazahstanecz-imel-problemy-s-dostupnostyu-uslug-zdravoohraneniya/