اخبار اقتصادی قزاقستان - آکتائو

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی قزاقستان در هفته اول آبان ماه 1403 مندرج در روزنامه‌ها و رسانه‌های این کشور به شرح زیر می‌باشد:

پیشنهاد استاندار مانگیستائو جهت ایجاد منطقه ویژه معاف از گمرک میان قزاقستان و ازبکستان

     نورداولت کیلی‌بای، استاندار مانگیستائو، در نشست مشترک بین منطقه‌ای دولت‌های قزاقستان و ازبکستان در سمرقند ازبکستان، پیشنهادهایی را برای گسترش روابط تجاری و اقتصادی بین این منطقه و ازبکستان بیان کرد. به گفته استاندار، جاده ای که مانگیستائو را به ازبکستان متصل کند، در دست ساخت است. این جاده به گمرک تاژن در قزاقستان منتهی می‌شود.  کیلی‌بای در این دیدار گفت: بخش عمده‌ای از محصولات غذایی، سبزیجات، میوه‌ها و خشکبار از بخارا، سمرقند، نورکوس و سیردریا به بازارهای عمده‌فروشی منطقه حمل می‌شوند. گمرک تازن روزانه حدود 250 تا 300 کامیون جابجا می‌کند که از این تعداد 25 تا 30 کامیون به منطقه مانگیستائو می آیند و نزدیک به 11 هزار تن کالا را حمل می‌کنند. وی افزود هیئت ما شامل موسس مرکز توزیع عمده فروشی آکتائو است که یکی از بزرگترین مراکز کشورقزاقستان به شمار می آید. این مرکز آماده است تا فضای تجاری لازم را برای کارآفرینان ازبکستان فراهم کرده و یک فضای تجاری به نام «ساخت ازبکستان» را جهت نمایش محصولات این کشور دائر نماید. استاندار مانگیستائو همچنین پیشنهاد افتتاح منطقه ویژه معاف از گمرک به مانند مجتمع تجاری خورگاس را به منظور تقویت روابط تجاری دو کشور داد. افتتاح منطقه تجاری و اقتصادی امکان افزایش چهار برابری مبادلات تجاری بین منطقه مانگیستائو و ازبکستان را فراهم می‌کند.

     در ادامه این نشست، موافقت نامه همکاری بین بخش های مختلف استانداری مانگیستائو و منطقه‌های قره قلپکستان، بینو و خوجیلی به امضا رسید که از مهم ترین آن‌ها می‌توان به قرارداد شرکت نوکوس دیلیشا ازبکستان با مرکز توزیع عمده فروشی آکتائو اشاره کرد. تاجران ازبکستان آماده ساخت مراکز تجاری بزرگ در منطقه آکتائو و بینو می‌باشند. در حال حاضر 140 شرکت ازبکستانی در منطقه مانگیستائو وجود دارد که حجم تجارت شان با منطقه در سال 2023 13.2 میلیون دلار آمریکا می‌باشد. سهم واردات از ازبکستان حدود 25 درصد از کل گردش تجاری منطقه است.

https://en.inform.kz/news/kazakhstan-uzbekistan-eye-establishment-of-duty-free-special-zone-on-border-66365e/

حمل غلات به ایران از طریق بندر آکتائو

     مارات کارابایف وزیر حمل و نقل گزارش داد که 1.05 میلیون تن غلات در ماه سپتامبر2024 حمل و نقل شده که تقریبا یک چهارم بیشتر از سال گذشته است. از این مقدار 867 هزار تن صادرات و 186 هزار تن  در داخل جمهوری به مصرف رسیده است. در این مدت افزایش ترافیک به مقاصد سنتی کشورهای آسیای مرکزی 28 درصد و محموله‌ها به ایران از طریق بندر آکتائو از سر گرفته شد.

     طبق پیش بینی‌ها، محموله‌ها می‌تواند در ماه اکتبر به 1.25 میلیون تن برسد. وزیر اطمینان داد که این سرعت تا پایان سال در سطح 1.2 تا 1.3 میلیون تن در ماه باقی خواهد ماند. تعداد کل لکوموتیوها 1621 دستگاه بوده که در سال جاری، 185 دستگاه لکوموتیو جدید، خریداری شده است.

https://www.inaktau.kz/news/3848278/vozobnovilas-otpravka-zerna-v-iran-cerez-port-aktau

پایان ساخت پایانه غلات در بندر کوریک

     ساخت ترمینال غلات با ظرفیت یک میلیون تن در سال در بندر کوریک به پایان رسید و اکنون بارگیری آزمایشی در حال انجام است. در سال جاری حمل محموله از طریق بندر کوریک بالغ بر یک میلیون و 600 هزار تن بوده است. بیش از 80 درصد کالاهای حمل شده از چین و آسیای مرکزی به اروپا از قزاقستان عبور می‌کند.کوتاه ترین مسیر حمل و نقل "راهروی میانی" است که از بندر کوریک می‌گذرد. از سال 2017، بیش از 10 میلیون تن محموله از طریق بندر کوریک حمل شده که اخیراً همراه با حمل و نقل ریلی، حمل و نقل جاده ای نیز به طور فعال توسعه یافته است. به همین دلیل سال گذشته برای اولین بار حجم حمل و نقل کالا از طریق بندر کوریک از مرز 2 میلیون تن گذشت.

باکیتکری علیبکوف قائم مقام مدیرکل بندر کوریک گفت: در حال حاضر فعالیت کریدور میانی با توجه به شرایط ژئوپلیتیکی در مقایسه با کریدورهای شمالی و جنوبی، پویاتر می‌باشد.به گفته مدیریت بندر، در سال2024حجم حمل و نقل از مرز 2 میلیون و 300 هزار تن عبور می‌کند.علیبکوف گفت ما ساخت ترمینال غلات را با ظرفیت یک میلیون تن به پایان رساندیم و اکنون مذاکراتی با سرمایه گذاران در مورد بازسازی اسکله سوم در حال انجام است تا حجم حمل بار از طریق بندر سالانه 500 تن دیگر افزایش یابد.

https://otpannews.kz/ru/news/2106

انصراف قزاقستان از پیوستن به بریکس

     قزاقستان تصمیم گرفته است برای عضویت در گروه اقتصادی بریکس اقدامی انجام ندهد. بریک اوالی، دبیر مطبوعاتی ریاست جمهوری تاکید کرد که قزاقستان از نزدیک رشد بریکس را زیر نظر دارد و از تلاش های اعضای موسس آن برای ترویج "نظم جهانی عادلانه و دموکراتیک عاری از هژمونی هر ابرقدرت" حمایت می‌کند. وی توضیح داد که در حالی که رییس جمهور قاسم جومارت توکایف پیشنهادهایی برای پیوستن به بریکس دریافت کرده، دولت تصمیم گرفته است فعلا از ارائه درخواست عضویت خودداری کند.اوالی با اشاره به روند پیچیده ارزیابی عضویت و منافع ملی قزاقستان گفت: «در عین حال، در حال حاضر و به احتمال زیاد در آینده قابل پیش‌بینی، قزاقستان از ارائه درخواست به بریکس خودداری خواهد کرد.

     این اعلامیه پس از آن صورت می‌گیرد که رییس جمهور توکایف در پانزدهمین اجلاس سران در ژوهانسبورگ در آگوست 2023 برای پیوستن به این گروه ابراز علاقه کرد. در آن زمان، توکایف اظهار داشت که قزاقستان مایل است به توسعه پتانسیل بریکس به عنوان یک کشور عضو کمک کند. با این وجود، رییس جمهور توکایف قصد دارد در اجلاس آتی بریکس که از 22 تا 24 اکتبر 2024در شهر کازان برگزار می‌شود، شرکت کند.

     بریکس، یک سازمان بین دولتی ست که در سال 2009 توسط برزیل، روسیه، هند و چین تأسیس شد و در ژانویه 2024، پنج کشور جدید  مصر، اتیوپی، ایران، عربستان سعودی و امارات متحده عربی به آن پیوستند. براساس گزارش صندوق بین المللی پول، تا سال 2024، این گروه حدود 45 درصد از جمعیت جهان، 28.7 درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی و حدود 20 درصد از تجارت بین المللی را تشکیل می دهد. کشورهای عضو بریکس همچنین دارای ارزش ترکیبی دارایی مالی بیش از 25 تریلیون دلار هستند.

https://caspiannews.com/news-detail/kazakhstan-decides-to-refrain-from-joining-brics-2024-10-17-30/

ممنوعیت صادرات میوه و سبزیجات قزاقستان به روسیه

     ناظر ایمنی کشاورزی روسیه این هفته واردات گوجه فرنگی، فلفل، خربزه تازه، گندم، بذر کتان و عدس را از قزاقستان به طور موقت ممنوع کرد. مقامات روسی اعلام کردند: این تصمیم به دلیل عدم اقدام مقامات ذیصلاح در قزاقستان و به منظور اطمینان از ایمنی گیاهی قلمرو روسیه گرفته شده است.

     این اقدام محدود، اندکی پس از آن صورت گرفت که قزاقستان، بزرگترین اقتصاد آسیای مرکزی، از پیوستن به بریکس ، بلوک اقتصادهای نوظهور که روسیه در حال حاضر ریاست آن را بر عهده دارد، خودداری کرد. در این زمینه دیمیتری پسکوف، سخنگوی پوتین گفت که قزاقستان دوست، شریک استراتژیک و متحد ما است. ما برای روابط خود ارزش قائلیم. اما قزاقستان، خود  در مورد نحوه مشارکت در سازمان‌های بین المللی تصمیم می‌گیرد.          

https://www.politico.eu/article/russia-bans-vegetables-from-kazakhstan-after-country-refuses-to-join brics/?mc_cid=2221c39ffd&mc_eid=d6e1ece040

حمایت  OTSاز پیشنهادات قزاقستان برای ایجاد شوراهای جدید

     وزرای اقتصاد و تجارت سازمان کشورهای ترک (OTS) در سیزدهمین نشست خود در 18 اکتبر2024 در بیشکک از طرح های قزاقستان برای ایجاد شورای مالی سبز ترک و همچنین شورای بانک های مرکزی (ملی) کشورهای عضو OTS حمایت کردند. این مراسم با حضور نورلان بایبازاروف، معاون نخست وزیر و وزیر اقتصاد ملی قزاقستان و همچنین هیئت هایی از جمهوری آذربایجان، ترکیه، جمهوری قرقیزستان، ازبکستان و مجارستان برگزار شد. بایبازاروف خاطرنشان کرد که قزاقستان توسعه ادغام ترک ها را در اولویت قرار می دهد و از ابتکارات و پیشنهادات سازنده کشورهای برادر استقبال می‌کند.

     نشست بعدی وزرای اقتصاد و تجارت OTS در ترکستان قزاقستان برگزار خواهد شد، جایی که راه اندازی منطقه ویژه اقتصادی TURAN یکی دیگر از ابتکارات قزاقستان با حمایت کشورهای عضو OTS برنامه ریزی شده است. گردش تجاری بین قزاقستان و کشورهای OTS از ژانویه تا آگوست2024، حدود 7.2 میلیارد دلار می‌باشد.در حال حاضر، این سازمان دارای پنج کشور عضو و دو کشور ناظر است. کشورهای عضو عبارتند از آذربایجان، قزاقستان، جمهوری قرقیزستان، ترکیه و ازبکستان. دو کشور ناظر نیز مجارستان و ترکمنستان هستند.

https://astanatimes.com/2024/10/ots-backs-kazakhstans-proposals-to-create-new-councils/

مشارکت قزاقستان  در بودجه سازمان همکاری شانگهای

     در فرمانی که به امضای رییس جمهور توکایف در 15 اکتبر2024 رسید، کمک قزاقستان به بودجه سازمان همکاری شانگهای(SCO) 15.2درصد، اعلام شد.پیش از این، سهم قزاقستان 16.4 درصد بود.

     هفته گذشته، سران دولت های کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای در جریان نشست خود در اسلام آباد هشت سند از جمله تصمیم در مورد مفهوم توسعه گفتگوی جدید اقتصادی را امضا کردند. بر اساس مصوبه SCO، سهم بلاروس 5.8 درصد، هند 5.9 درصد، ایران 5.8 درصد، چین 17.6 درصد، جمهوری قرقیزستان 7.6 درصد، پاکستان 5.9 درصد، روسیه 17.6 درصد، تاجیکستان 6 درصد و ازبکستان 12.6 درصد خواهد بود. اولژاس بکتنوف، نخست وزیر قزاقستان، پروتکل را از طرف قزاقستان امضا خواهد کرد. پروتکل به طور موقت از 1 ژانویه 2025 اعمال خواهد شد.

https://astanatimes.com/2024/10/kazakhstan-contributes-15-2-share-to-sco-budget/