اقتصاد دریامحور عمان

موقعیت استراتژیک عمان بعنوان یک نقطه اتصال حیاتی در مسیر تجارت دریایی بسیار حایز اهمیت است و این کشور در توسعه چندین صنعت مرتبط با دریا اهتمام ورزیده و سرمایه گذاران زیادی را در طول سال ها جذب کرده است.

مقدمه:

در سالهای اخیر، عمان با موقعیت جغرافیایی استراتژیک، ایجاد زیرساختهای حمل ونقل و یک محیط سیاسی باثبات و قابل اعتماد، گامهای مهمی در ایجاد محیطی جذاب برای سرمایه گذاران خارجی و منطقه ای برداشته است از این رو، این کشور با پروژه‌هایی مانند توسعه بندر دقم، توسعه منطقه آزاد صلاله و صحار سرمایه گذاری‌های زیادی در زیرساخت های حمل و نقل خود انجام داده است. این ابتکارات به ایجاد عمان به عنوان یک مرکز لجستیکی بزرگ در منطقه کمک کرده است.

تثبیت موقعیت استراتژیک عمان در تقاطع مسیرهای اصلی تجارت دریایی بین آسیا و آفریقا، آن را به طور طبیعی به قطبی برای فعالیتهای دریایی تبدیل کرده است. این مزیت جغرافیایی به عمان این امکان را میدهد تا به عنوان یک مرکز مهم ترانزیت و لجستیک عمل کند و جابجایی کالاها را تسهیل نماید. بنادر این کشور حجم قابل توجهی از تجارت جهانی را تسهیل می‌کنند و عمان را به بازیگری محوری در حمل و نقل و لجستیک بین المللی تبدیل می‌کنند.

عمان تاریخ دریایی پرافتخاری دارد که اکنون با انقلاب جهانی اقتصاد آبی همگرا شده است. عمان با قرار گرفتن در پیوند خطوط اصلی کشتیرانی، دارای منابع دریایی فراوان و تقویت شده توسط سیاست های آینده نگر دولت، به عنوان چراغی برای رشد اقتصاد آبی است پیش بینی‌های بانک جهانی نشان می دهد که اقتصاد آبی می‌تواند تا سال 2030 تا 3 تریلیون دلار به اقتصاد جهانی کمک کند در سالهای اخیر، بخش اقتصاد آبی عمان شاهد رشد خارق العادهای بوده است و کارشناسان پیش بینی میکنند که نرخ رشد چشمگیر بیش از 8 درصد افزایش یابد. این یک چشم انداز قانع کننده برای سرمایه گذارانی که به دنبال فرصت هایی در بخش های دریا محور هستند ترسیم می‌کند.

موقعیت استراتژیک:

 موقعیت جغرافیایی عمان و روابط دیپلماتیک مثبت منطقه‌ای، فرصت‌های استراتژیک متعددی را ارائه می‌دهد که در صورت استفاده ماهرانه توسط دولت، می‌تواند شاهد تبدیل شدن سلطنت به یک مرکز حمل‌ونقل و لجستیک منطقه‌ای و جهانی باشد. در واقع، تقویت ظرفیت‌ها و قابلیت‌های حمل‌ونقل در چشم‌انداز 2040 عمان، برنامه جامع توسعه اجتماعی،اقتصادی دولت است.

شیلات و آبزی پروری:

خط ساحلی گسترده عمان که بیش از 3165 کیلومتر امتداد دارد، یک اکوسیستم ایده آل برای تولید غذاهای دریایی فراهم می‌کند. صنعت شیلات و آبزی پروری عمان قرار است تا سال 2030 رشد قابل توجهی را تجربه کند. محبوبیت محصولات دریایی عمانی، شامل میگوها و مجموعه ای از انواع ماهی، در سطح داخلی و جهانی در حال افزایش است. این بخش به طور قابل توجهی به اقتصاد  عمان کمک می‌کند و برای هزاران نفر اشتغال ایجاد میکند. نوسازی ناوگان ماهیگیری و توسعه تاسیسات پیشرفته آبزی پروری بر تعهد این کشور برای پاسخگویی به تقاضای فزاینده برای غذاهای دریایی با هدف بلندپروازانه افزایش 25 درصدی تولید تا سال 2025 تاکید می‌کند.

حمل و نقل و بنادر:

موقعیت استراتژیک عمان در مسیرهای دریایی ، آن را به عنوان یک مرکز لجستیکی مهم در منطقه قرار می دهد. با برنامه‌های بلندپروازانه برای گسترش بندر و افزایش فعالیت های تجاری، این بخش چشم انداز سرمایه گذاری پرسودی را ارائه می دهد. عمان دارای چندین بندر با موقعیت استراتژیک است که موقعیت خود را به عنوان یک پیوند دریایی مهم منطقه ای مستحکم می‌کند. سرمایه گذاری‌های قابل توجه در افزایش ظرفیت بندر و افزایش خدمات دریایی، مانند ساخت بندر دقم و توسعه بندر صحار و صلاله برای تقویت زیرساخت های خود صورت پذیرفته است.

بنادر:

هفت بندر دریایی عمان در قلب شبکه‌های لجستیکی، استراتژی‌ها و اهداف بلندمدت آن قرار دارند. سه بندر آب های عمیق آن واقع در دوقم، صلاله و صحارکه به مناطق ویژه اقتصادی و آزاد در طول خطوط ساحلی خلیج فارس و اقیانوس هند خدمات ارایه می دهند. این بنادر با حدود 90 بندر در تقریباً 40 کشور متصل می‌شوند. بندر دقم جدیدترین بندر آبهای عمیق عمان است با توسعه مداوم آن فرصت های سرمایه گذاری جذابی را ارائه می دهد، در حالی که بندر صلاله بزرگترین و شلوغ ترین بندر کشور است.

چهار بندر آب‌های کم عمیق شامل بندر سلطان قابوس، بندر شناص، بندر سویق و بندر خصب  با حمایت از صنایع هدفمند و فعالیت‌های فراکشتی به زیرساخت‌های دریایی قوی کشور کمک می‌کنند. بندر سلطان قابوس به‌عنوان دروازه منطقه‌ای برای سفرهای دریایی و گردشگری قرار گرفته است، بندر شناص از تجارت آبزی پروری و کشاورزی حمایت می‌کند، و نزدیکی بندر سویق به بندر خشک خزائن  ان را بعنوان یک بندر کوچک ولی استراتژیک تبدیل کرده است.

بندر صلاله

 بندر صلاله که به لحاظ استراتژیک در مسیر اصلی کشتیرانی شرقی-غربی قرار دارد، دروازه منطقه ای خلیج فارس و مرکز حمل و نقل در دریای عرب است. این بندر به عنوان بهترین بندر واقع در منطقه برای دسترسی به خاورمیانه، شبه قاره هند و شرق آفریقا دیده می‌شود.

این بندر چند منظوره دارای امکاناتی برای جابه‌جایی محموله‌های فله، کانتینر، محموله‌های عمومی و مایع، کشتی‌های کروز و ... است و علاوه بر آن خدمات ارزش افزوده‌ای مانند بانکرینگ، تعمیر کانتینر، ایستگاه حمل و نقل کانتینری، انبارداری و تعمیر کشتی را ارائه می‌دهد.

ترمینال کانتینری بندر صلاله که از نوامبر 1998 عملیاتی شده است زیرساخت های آن می‌تواند به بزرگترین کشتی‌های کانتینری جهان و همچنین محموله‌های فله، ذخیره سازی و انبارداری خدمات ارایه دهد. ظرفیت این ترمینال سالانه 5 میلیون TEU است.این بندر دور از تنگه هرمز واقع شده است  که باعث کاهش حق بیمه حمل و هزینه‌های کلی حمل و نقل می‌شود.

در سال 2023، بندر صلاله جایگاه خود را به عنوان دومین بندر کارآمد کانتینری در جهان برای دومین سال متوالی حفظ کرد

بندر دقم

بندر دوقم دروازه ورود به بزرگترین منطقه ویژه اقتصادی در کل منطقه خاورمیانه است. بندر دقم رو به دریای عرب و در خارج از تنگه هرمز قرار دارد و موقعیت مناسبی برای خدمات دهی به کریدورهای تجاری اصلی شرقی و غربی دارد

موقعیت آن برای خطوط کشتیرانی جهانی برای خدمت به بازارهای بزرگ و در حال توسعه شبه قاره هند، شرق و جنوب آفریقا و همچنین کشورهای شورای همکاری خلیج فارس جذاب است.

بندر دقم که در جنوب شرقی عمان و در نزدیکی پروژه‌های بزرگ نفت و گاز و معدن سلطنتی قرار دارد،یک سرمایه‌گذاری مشترک بین عمان وکنسرسیوم بندر آنتورپ(بلژیک) است.

این منطقه همچنین به دلیل منابع فراوان ماهی شناخته شده است و در نتیجه، دقم در نظردارد که به مرکزی برای صنایع فرآوری ماهی و پروژه‌های آبزی پروری تبدیل شود.

بندر دقم به سرعت در حال تبدیل شدن به یک چشم انداز مهم دریایی در منطقه خاورمیانه است و این پتانسیل را دارد که در دراز مدت به یکی از بزرگترین بنادر خاورمیانه تبدیل شود.

جذابیت بندر دقم موقعیت ژئوپلیتیکی واستراتژیک آن است که از تنگه هرمز و خلیج فارس دورتر است. این موقعیت سودمندی است که دولت عمان در تلاش است تا از آن استفاده کند، زیرا قصد دارد دقم را به عنوان مقصدی امن، باثبات و تجاری مناسب برای سرمایه گذاری صنعتی و اقتصادی قرار دهد. در واقع، سلطان نشین عمان و به طور خاص بندر دوقم  از مزایای شهرت بین المللی این کشور به عنوان بخشی از آرامش و پرچمدار صلح و آشتی منطقه ای بهره می‌برند.

بندر دقم یکی از مهمترین پروژه‌های توسعه ای در عمان است . موقعیت استراتژیک آن در خطوط کشتیرانی بین المللی، سه قاره آسیا، آفریقا و اروپا را به هم متصل می‌کند و با نزدیک شدن به بازارهای بزرگ در حال ظهور در آفریقا، هند و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس، مزیت رقابتی به آن می‌بخشد.

بندر صحار

بندر صحار یک بندر با عمق عمیق است که در یک منطقه جغرافیایی مرکزی و استراتژیک نزدیک به فعالیت های اقتصادی پر جنب و جوش و پر رونق در خلیج فارس و شبه قاره هند واقع شده است. بندر صحار یکی از محدود بنادر جهانی مجهز به اسکله‌های عمیق در آب است که قادر به جابجایی بزرگترین کشتی‌های جهان است. علاوه بر این، این بندر برای واردات و صادرات طیف گسترده ای از مواد خشک، کالاهای فله ای، مایع و همچنین کانتینرهای حمل و نقل ایده آل است.

بندر صحار در حال حاضر بزرگترین بندر و مجتمع صنعتی در سلطان نشین عمان است و یک سرمایه گذاری مشترک50: 50 بین بندر روتردام و سلطنت عمان است.

 این بندر مثلث منطقه ای ابوظبی، دبی و صحار را در بر می‌گیرد. نزدیکی آن به مناطق داخلی این مثلث عربی و همچنین منطقه باطنه در شمال عمان، جایی که سرمایه گذاری صنعتی و اقتصادی در حال حاضر در بالاترین حد خود قرار دارد، به اهمیت آن می افزاید. شبکه ای از بزرگراه‌های مدرن در سطح جهانی، اتصال یکپارچه و جابجایی کارآمد محموله را از صحار به مسقط (200 کیلومتر)، دبی (160 کیلومتر) و ابوظبی (180 کیلومتر) جابجا می‌کند.

موقعیت بندر صحار در خارج از تنگه هرمز همچنین باعث صرفه جویی در حق بیمه برای حمل و نقل در داخل آب های خلیج فارس می‌شود و در نتیجه هزینه‌های حمل و نقل کلی را کاهش می دهد. این بندر که مجهز به آخرین نسل کشتی‌های بزرگ است، بعنوان جایگزینی امن، فوق‌العاده مدرن و کارآمد برای حمل و نقل در بین  بندرهای موجود در منطقه است.