اخبار اقتصادی قزاقستان-آکتائو

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی قزاقستان در هفته اول بهمن ماه 1402 مندرج در روزنامه‌ها و رسانه‌های این کشور به شرح زیر می‌باشد:

تصویب گسترش مرزهای استان مانگیستائو در مصلحت

در نهمین جلسه فوق العاده مصلحت منطقه ای اجلاس هشتم، موضوع تغییر مرز اداری استان مانگیستائو مورد بررسی قرار گرفت و به تصویب رسید.

پس از تصویب این قانون یک نقشه شماتیک مطابق با قانون جمهوری قزاقستان "در مورد ساختار اداری و سرزمینی" توسط صنعت نوآوری و هوافضای جمهوری قزاقستان برای تایید به دولت جمهوری قزاقستان ارسال خواهد شد. پیش از این، در یک فرمان دولتی که در تاریخ 28 دسامبر 2023 در مورد تغییر مرزهای استان مانگیستائو منتشر شد به اداره منطقه دستور داده شد تا اقدامات لازم را انجام دهد.

https://www.inaktau.kz/news/3722670/maslihat-odobril-rassirenie-granic-mangistauskoj-oblasti

تغییر ساعت رسمی قزاقستان از اول مارس

بر اساس فرمان دولت قزاقستان در 19 ژانویه، یک منطقه زمانی واحد از اول مارس در سراسر کشور وجود خواهد داشت. شهرهای آستانه، آلماتی و شیمکنت و همچنین مناطق آبای، اکمولا، آلماتی، ژامبیل، ژتیسو، کاراگاندی، کوستانای، پاولودار، قزاقستان شمالی، ترکستان، اولیتاو و قزاقستان شرقی به وقت محلی یک ساعت به عقب برمی‌گردند.

 تا پیش از این قزاقستان از دو منطقه زمانی UTC+05.00 و UTC+06.00 استفاده می‌کرد که بیشتر قلمرو کشور، به جز مناطق غربی، در منطقه زمانی UTC+06.00 قرار داشتند. بر اساس نظر کارشناسان  ایجاد یک منطقه زمانی واحد، موانع موقت بین ساکنان مناطق کشور را از بین می‌برد، هماهنگی حمل و نقل و سایر ارتباطات را بهبود می‌بخشد و تأثیر مفیدی بر انجام تجارت و تعامل بین سازمان‌های دولتی و خدمات اضطراری خواهد داشت. علاوه بر این انتقال به منطقه زمانی واحد UTC+05.00 بر ریتم های بیولوژیکی و سلامت انسان تأثیر مثبت خواهد گذاشت. 175 کشور در دنیا از یک منطقه زمانی استفاده می‌کنند وفقط 22 منطقه در دنیا دارای دو یا چند منطقه زمانی می‌باشند 

https://astanatimes.com/?p=79361

مانگیستائو دومین استراحتگاه محبوب در قزاقستان

وزارت‌ گردشگری ‌و ورزش‌ قزاقستان فهرستی از محبوب ترین مناطق تفریحی قزاقستان را براساس تعداد گردشگران از ژانویه تا سپتامبر 2023 ارائه کرد. در بازه زمانی ژانویه تا سپتامبر 2023، بیش از 3 میلیون و 73 هزار نفر از مناطق تفریحی داخلی بازدید کردند که 344 هزار نفر بیشتر از سال 2022 بوده و نسبت به مدت مشابه در سال 2022 رشد  12.6 از خود نشان می دهد. در نه ماه اول سال 2022، حدود 2 میلیون و 729 هزار نفر از استراحتگاه‌های قزاقستان بازدید کردند.

 محبوب ترین منطقه تفریحی برای نه ماه اول سال 2023، خوشه کوه آلماتی بود که یک میلیون و 728 هزار گردشگر از آن بازدید کردند. استان مانگیستائو با 300 هزار نفر بازدیدکننده در رتبه دوم قرار دارد. منطقه استراحتگاه     Shchuchinsko-Borovskaya  با 243 هزار گردشگر در مکان سوم و منطقه تفریحی آلاکول (منطقه آبای) (204 هزار) و منطقه تفریحی بلخاش (94 هزار) در جایگاه بعدی قرار دارند.

     بر اساس آمار، حجم خدمات ارائه شده توسط مکان‌های مناطق تفریحی نیز افزایش یافته در حالیکه آمار ژانویه تا سپتامبر 2022، هتل ها در مناطق تفریحی رقم 74 میلیارد تنگه را نشان می دهد در بازه زمانی مورد نظر در سال 2023 این رقم با 29 میلیارد تنگه افزایش به بیش از 103 میلیارد تنگه (افزایش 39درصد) رسیده است.

https://www.inaktau.kz/news/3722712/mangistau-vosel-v-paterku-samyh-popularnyh-kurortov-kazahstana

حل و فصل جریمه 5میلیارد دلاری میدان کاشاگان

سهامداران میدان کاشاگان در آستانه انعقاد قراردادی با مقامات قزاقستان برای حل اختلاف بر سر جریمه زیست محیطی 5 میلیارد دلاری هستند. شرکای بین المللی از جمله انی، شل، اکسون موبیل و توتال انرژی، پیش نویس توافقنامه حل و فصلی را آماده کرده اند که دولت را از اجرای تحریم های زیست محیطی باز می دارد و ضمنا شامل تعهد این شرکت ها برای سرمایه گذاری بیشتر در پروژه‌های اجتماعی می‌شود. این هزینه‌ها بالغ بر 110 میلیون دلار خواهد بود.

https://azh.kz/ru/news/view/97723

تعلیق انتقال نفت در ترمینال دریایی کنسرسیوم خط لوله خزر (CPC)

 شرایط نامساعد جوی در منطقه عملیاتی ترمینال دریایی CPC، کنسرسیوم را مجبور کرده تا حمل و نقل نفت را تا عادی شدن وضعیت جوی و لغو هشدارهای طوفان متوقف کند. در سال 2023، CPC با صادرات 63.4 میلیون تن به رکورد صادرات نفت دست یافت. لازم به ذکر است که 88 درصد از این حجم یعنی بیش از 56 میلیون تن در قزاقستان تولید شده است. در سال 2023، شرکت KazTransOil صادرات نفت قزاقستان را از بندر آکتائو افزایش داد و به 3.4 میلیون تن رسانید که این رقم در سال 2022، حدود 1.1 میلیون تن کمتر بود. از سرگیری عملیات خط لوله نفت و ارسال نفت متعاقبا اعلام خواهد شد.

https://azh.kz/ru/news/view/97742

عرضه گاز مایع کاشاگان به بازار داخلی

 در راستای اجرای دستورالعمل دولت مبنی بر تامین گاز مایع در بازار داخلی، وزارت نیرو به همراه سهامداران میدان کاشاگان در خصوص عرضه گاز مایع به توافق اولیه رسید. بر اساس توافق اولیه، شرکت ملی KZG برای مذاکره با سهامداران میدان کاشاگان در مورد عرضه احتمالی آینده گاز مایع تولید شده در کارخانه یکپارچه نفت و گاز بولاشک معرفی شد.

 درحال حاضر طرفین درحال همکاری برای تصمیم گیری نهایی سرمایه گذاری در یک پروژه زیرساختی در زمینه گاز مایع در سال 2024 هستند. قرار است تا پایان سال 2025 عرضه گاز مایع به بازار قزاقستان آغاز شود. در سال 2027 پس از تکمیل زیرساخت های میدان کاشاگان، حجم تولید LPG به 700 هزار تن در سال خواهد رسید.

https://azh.kz/ru/news/view/97729

ساخت خط برق Aktobe - Atyrau در سال 2024

به گفته نخست وزیر علیخان اسماعیلوف، ساخت واحد سوم نیروگاه اکیباستوز GRES-2 یکی از پروژه‌های بزرگی بود که راه اندازی آن با تأخیر مواجه شده است. نخست وزیر تاکید کرد ظرف یک ماه آینده عملیات اجرایی این طرح آغاز می‌شود.

علاوه بر این، اتصال منطقه انرژی غرب به سیستم یکپارچه ملی همچنان یک موضوع حل نشده باقی مانده است. در این راستا به KEGOS دستور داده شده است که ساخت خط انتقال برق Aktobe - Atyrau را در سال جاری آغاز کند. با توجه به قطعی گسترده برق در ماه دسامبر سال گذشته مسئولیت توسعه شبکه‌های برق منطقه ای از دستور کار استانداری‌ها خارج و به دولت سپرده شد.

https://azh.kz/ru/news/view/97708

کریدور میانی و برگزاری مجمع سرمایه گذاران جهانی در بروکسل

در ژوئن 2023، بانک اروپایی بازسازی و توسعه مطالعه‌ای را منتشر کرد که نیازهای سرمایه‌گذاری زیرساختی اولویت‌دار در هر پنج کشور آسیای مرکزی را برای بهبود قابل توجه مسیر شناسایی می‌کرد. کارشناسان سرمایه گذاری را 18.5 میلیارد یورو (20.2 میلیارد دلار) تخمین زدند. این نیازهای سرمایه‌گذاری مربوط به بازسازی و نوسازی شبکه راه‌آهن، راه‌آهن، توسعه انبارهای نورد، افزایش ظرفیت بندر، بهبود نقاط عبور مرزی،  مراکز لجستیک چندوجهی است. در متن این گزارش آمده است: در زیرساخت های سخت، علاقه زیادی از سوی موسسات مالی بین المللی وجود دارد که در این میان اتحادیه اروپا نیز با توجه به محدودیت های خود می‌تواند از توسعه این راه‌های ارتباطی به منافع حیاتی خود دست پیدا کند.

انتظار می رود که اتحادیه اروپا در 29 تا 30 ژانویه در بروکسل میزبان مجمع سرمایه گذاران دروازه جهانی در مورد اتصال پایدار حمل و نقل بین اروپا و آسیای مرکزی باشد که کریدور میانی یکی از کلیدی ترین مباحث این نشست می‌باشد.

https://astanatimes.com/?p=78921

تاثیر مهم مسیر صادراتی (CPC) بر اقتصاد قزاقستان

 کنسرسیوم خط لوله خزر از تعلیق انتقال نفت در پایانه دریایی به دلیل شرایط نامساعد خبر داد. برای درک جدی بودن این وضعیت، باید حجم صادرات نفت قزاقستان از طریق CPC و سایر مسیرها را در نظر بگیریم. در سال 2023، CPC با صادرات 63.4 میلیون تن به رکورد صادرات نفت دست یافت. این در حالی ست که سایر مسیرها با این آمار سال 2023 را به پایان بردند:

- خط لوله نفت باکو-تفلیس-جیهان  1.4 میلیون تن نفت؛

- 1.6 میلیون تن از میدان تنگیز از طریق بندر آکتائو؛

- حدود 2 میلیون تن نفت از بندر آکتائو به سمت بندر ماخاچکالا؛

- یک میلیون تن نفت از طریق خط لوله نفتی آتیرا-سامارا برای تحویل به آلمان

     این آمار نشان می دهد که در سال گذشته سهم CPC از صادرات کل نفت مسیرهای ترانزیتی 87 درصد می‌باشد. از این رو، با توجه به اینکه بیش از نیمی از کل درآمد صادراتی کشور مربوط به فروش نفت می‌باشد، هر نوع توقف یا کاهش پمپاژ نفت به ویژه از طریق خطوط لوله بزرگ نفت، صادرات کل کشور را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد.

https://azh.kz/ru/news/view/97760                                    

 رایگان شدن هزینه عوارض بزرگراه آکتائو-بینو

     به عنوان بخشی از اجرای پروتکل وزارت صنعت و توسعه زیرساخت جمهوری قزاقستان در تاریخ 24 مه 2023، به صورت دوره ای جاده‌هایی که نیاز به پرداخت عوارض دارند معرفی و به اطلاع عموم مردم رساتده می‌شوند.

     بنابراین، طبق داده‌های ارائه شده، امسال مرحله دوم عوارض برای چهار بخش از رده‌های فنی II و III به طول کل 1.3 هزار کیلومتر برنامه ریزی شده است. مسیر Kostanay - Troitsk، بزرگراه Aktobe  - Orenburg" مسیر  Aktau – Beine و Kyzylorda –Aktobe در مرز ازبکستان.

     در سال 2023، 30 میلیون و 283 هزار و 900 هزار تنگه برای 17 قطعه عوارضی بزرگراه دریافت شد. لازم به یادآوری است که از 9 اکتبر، هزینه ای برای سفر در بزرگراه Beineu - Akzhigit در نظر گرفته شده است. هزینه رانندگی خودرو در هر بخش به دسته فنی بزرگراه بستگی دارد. جریمه سفر بدون پرداخت در چنین مسیرهایی در روز هشتم محاسبه می‌شود.

https://www.inaktau.kz/news/3722260/avtodoroga-aktau-bejneu-stanet-platnoj

افتتاح مرکز تجاری و لجستیک بین المللی جدید در مرز قزاقستان و چین

     یک مرکز تجاری و لجستیک بین المللی جدید در 19 ژانویه در مرز قزاقستان و چین در نزدیکی روستای دوستیک افتتاح شد. این تاسیسات جدید قرار است زیرساخت های لجستیکی برون مرزی را توسعه و بهبود و ظرفیت گذرگاه جاده آلاکول را افزایش دهد. ماکسات کالیاکپاروف معاون وزیر حمل و نقل در مراسم افتتاحیه گفت: داستیک نقطه ورود در مرز شرق قزاقستان و اروپا است. ما قصد داریم در آینده چنین مراکزی را برای پردازش و ذخیره محموله باز کنیم. مرکز باز شده به نوبه خود اولین مرکز در مرزهای شرقی است.

     مارات کارابایف، وزیر حمل و نقل در نوامبر سال گذشته گفت که حجم محموله از چین به اروپا از طریق قزاقستان در سال‌های اخیر به طور قابل توجهی افزایش یافته و چین 27 درصد از ترافیک ترانزیت قزاقستان (6.2میلیون تن) را به خود اختصاص داده است.

https://astanatimes.com/?p=79357

تاکیدتوکایف بر اهمیت‌کریدور میانی

     رئیس جمهور قزاقستان، گفت که مسیر حمل و نقل بین المللی ترانس خزر یا کریدور میانی به طور موثر مکمل طرح «کمربند و جاده» به شمار می آید. وی این اظهارات را در دیدار با نمایندگان جامعه تجاری ایتالیا در رم بیان کرد.

     توکایف افزود: قزاقستان برای تبدیل شدن به یک مرکز منطقه ای، فعالانه در حال توسعه کریدور میانی است. طی 15 سال گذشته، قزاقستان بیش از 35 میلیارد دلار در زیرساخت های حمل و نقل سرمایه گذاری کرده است."در سه سال آینده، ما قصد داریم بیش از 1300 کیلومتر راه آهن بسازیم. این امر باعث افزایش حمل و نقل کالا به چین، آسیای جنوبی و اروپا می‌شود. بنابراین، از سرمایه گذاران ایتالیایی دعوت می‌کنیم تا در توسعه بنادر ما مشارکت فعال داشته باشند. با 13 مسیر بین المللی در سراسر قزاقستان و پروازهای مستقیم بین آلماتی و میلان، ما مانند گذشته به هم متصل هستیم. "

     کریدور میانی که از چین شروع شده و از کشورهای آسیای مرکزی مانند قزاقستان، ازبکستان و ترکمنستان عبور کرده و از دریای خزر، آذربایجان، گرجستان و ترکیه گذشته و به اروپا می رسد در صورت توسعه می‌تواند یک مسیر جایگزین برای کریدور شمالی و کریدور جنوبی محسوب گردد. این‌ کریدور یک مسیر زمینی را ارائه می دهد که بخش های شرقی آسیا از جمله چین را به اروپا متصل می‌کند و مسیرهای دریایی طولانی تر را دور می زند.

https://en.trend.az/casia/kazakhstan/3850732.html

رکورد انتقال نفت توسط کنسرسیوم خط لوله خزر در سال 2023

    نیکلای گوربان، مدیرکل CPC در نشست خبری ۱۶ ژانویه اعلام کرد که کنسرسیوم خط لوله خزر با انتقال ۶۳.۵ میلیون تن نفت در سال ۲۰۲۳ رکوردی تاریخی را به نام خود ثبت کرد. گوربن افزود که از این مقدار، 56 میلیون تن توسط کشتی‌های قزاقستانی حمل شده و تاکید کرد که بخش قزاقستان 1.7میلیون ساعت کار بدون تصادف را ثبت کرده است. مجموع مسافت پیموده شده در طی این مدت 3.4 میلیون کیلومتر می‌باشد.

     در چند سال آینده، CPC قصد دارد حدود 400 کیلومتر از بخش خطی خط لوله اصلی نفت را تغییر دهد. در دسامبر 2023 این کنسرسیوم شروع به جایگزینی 27 کیلومتر اول کرد. همچنین برنامه ریزی برای جایگزینی دو دستگاه پهلوگیری از راه دور در سال 2026، که هر دو از سال 2001 فعال هستند، در دستور کار قرار دارد.

     در سال 2023، درآمد تلفیقی CPC به 2.3 میلیارد دلار رسید که سهم قزاقستان 460 میلیون دلار بود. سود خالص CPC -K به 77 میلیارد تنگه (170.1 میلیون دلار) و پرداخت مالیات به 80 میلیارد تنگه (176.7 میلیون دلار) رسید. سهامداران CPC در سال گذشته 1.34 میلیارد دلار سود سهام دریافت کردند که برای اولین بار به طور جداگانه به سهامداران در قزاقستان، مبلغ 93.5 میلیون دلار، سود موقت پرداخت شد.

https://astanatimes.com/2024/01/caspian-pipeline-consortium-transports-record-63-5-million-tons-of-oil-in-2023/

امضای قراردادهای راهبردی شرکت نفتی انی با شرکت های قزاقی

مدیرعامل انی و رئیس هیئت مدیره KMG یک توافقنامه تأیید مشترک در مورد یک پروژه نوآورانه 250 مگاواتی هیبریدی تجدیدپذیر-گاز در قزاقستان امضا کردند. این نیروگاه در شهر Zhanaozenمنطقه مانگیستائو ساخته خواهد شد. انی همچنین تفاهم نامه ای را با Sovereign Wealth Fund Samruk-Kazyna در مورد   پروژه‌های انتقال انرژی اضافی و همچنین موافقت نامه همکاری با QazaqGaz امضا کرد.

     انی از سال 1992 در قزاقستان حضور دارد و در آنجا اپراتور مشترک میدان کاراچاگانک و شریک سهامی در پروژه‌های مختلف در شمال دریای خزر از جمله میدان دریایی کاشاگان است. Eni همچنین یک اپراتور مشترک با KMG در بلوک اکتشافی Abay است. Eni در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر قزاقستان از طریق Arm Wind، شرکت تابعه Plenitude، با ظرفیت نصب کلی 150 مگاوات فعالیت می‌کند.

https://www.energy-pedia.com/news/kazakhstan/eni-signs-strategic-agreements-with-kazakh-companies-during-the-official-visit-of-the-president-of-kazakhstan-tokayev-to-italy-193935

افزایش ظرفیت اسکله بار خشک بندر آکتائو

     بندر آکتائو قزاقستان قصد دارد دو اسکله N. 3 و N. 12 را بازسازی کند. بازسازی برای افزایش ظرفیت اسکله‌های بار خشک به منظور اطمینان از عملکرد هاب کانتینری انجام خواهد شد. مطالعه امکان سنجی ساخت هاب کانتینری تا سه ماهه دوم سال 2024 تکمیل و در سال 2025 تکمیل خواهد شد. در چارچوب این پروژه، طول اسکله بار خشک شماره 3 به 50 متر (طول فعلی 100 متر) و ساخت اسکله جدید به طول 150 متر در نظر گرفته شده است

     شایان ذکرست که کل گردش کالای بندر آکتائو از ژانویه تا اکتبر 2023 به 3.785 میلیون تن رسید که 22 درصد بیشتر از مدت مشابه در سال 2022 (3.109 میلیون تن) می‌باشد. به این ترتیب، در 10 ماهه نخست سال جاری، 3 میلیون و 120 هزار تن نفت جابجا شده که نسبت به مدت مشابه سال 2022 (1 میلیون و 957 هزار تن) 54 درصد افزایش داشته است. البته در این بازه زمانی انتقال غلات از 384000 تن در سال 2022 به 162000 در سال 2023 کاهش یافت.

https://en.trend.az/casia/kazakhstan/3850701.html

افتتاح اولین مسیر سفر دریای خزر در سال 2024

     روسیه به همراه کشورهای حاشیه خزر قصد دارند در تابستان سال 2024 اولین مسیر مسافرتی دریای خزر را به بهره برداری برسانند. این مسیر در چارچوب پروژه «راه بزرگ ولگا» ایجاد شده و به تمامی‌  کشورهای حاشیه خزر آذربایجان، ایران، قزاقستان، ترکمنستان و روسیه خواهد رفت.

     به‌گفته معاون وزیر توسعه اقتصادی فدراسیون روسیه دیمیتری ولواچ، ساخت کشتی تفریحی Veliky Peter اکنون در محوطه کارخانه کشتی سازی لوتوس در آستاراخان در حال انجام است که از طریق آن، گردشگران روسی و خارجی می‌توانند به سفرهای دریایی از طریق دریای خزر در روسیه بروند. وی همچنین بر چشم انداز توسعه جریان‌های گردشگری بین روسیه و قزاقستان در سال جاری تاکید نمود و گفت ما آماده ادامه فعالیت فعال در زمینه ارتقای همکاری گردشگری با قزاقستان هستیم.

     در میان مقاصد محبوب برای گردشگران روسی، قزاقستان پس از آبخازیا و ترکیه در رتبه سوم قرار دارد. در سال های اخیر سفرهای متقابل توریستی بین دو کشور افزایش چشمگیری داشته است. در سال 2022، تعداد شهروندان روسیه که سفرهای توریستی به قزاقستان داشتند به 2.4 میلیون نفر رسید و حدود 1.7 میلیون گردشگر از قزاقستان به روسیه آمدند. برای نه ماه ابتدای سال 2023، تعداد گردشگران قزاقی که روسیه را مقصد سفر خود انتخاب کرده بودند از 1.6 میلیون نفر فراتر رفت و حدود 2.2 میلیون نفر گردشگر روسی از قزاقستان دیدار کردند.

https://baq.kz/2024-zhyly-kaspiy-tenizine-birinshi-kruiz-marshruty-ashylady-321736/