تحولات پیش روی آفریقا در سال 2024

به گفته صندوق بین‌المللی پول (IMF)، آفریقا در سال 2024 با 4 درصد سریع‌ترین رشد اقتصادی در جهان، (پس از آسیا) دومین منطقه اقتصادی جهان خواهد بود.

به گفته صندوق بین‌المللی پول (IMF)، آفریقا در سال 2024 با 4 درصد سریع‌ترین رشد اقتصادی در جهان، (پس از آسیا) دومین منطقه اقتصادی جهان خواهد بود، اما پشت سر این رقم یک واقعیت نه چندان خوش‌بینانه وجود دارد. درگیری‌های جدید، کودتاهای نظامی‌بیشتر، ادامه درگیری رژیم صهیونیستی و غزه و ادامه جنگ روسیه و اوکراین موجب سرکوب رشد بهتر در سراسر این قاره می‌ شود.

بسیاری از کشورهای آفریقایی قبلاً ازبهبود آهسته پس از کووید-19، شوک های تغییرات آب و هوایی، افزایش ناامنی غذایی، بی ثباتی سیاسی، رشد ضعیف جهانی و نرخ های بهره بالا رنج می‌بردند. 33 کشور از این قاره به عنوان کمتر توسعه یافته طبقه بندی می‌شوند. این شوک‌های اقتصادی از سال 2020 تاکنون حدود 55 میلیون نفر را به سمت فقر سوق داده است و بیش از دو دهه پیشرفت در کاهش فقر را معکوس کرده است. صندوق بین المللی پول پیش بینی می‌کند آفریقای جنوبی (1) در سال 2024 از نیجریه و مصر به عنوان بزرگترین اقتصاد این قاره پیشی بگیرد. همچنین انتظار می‌رود که برخی از مناطق آفریقا عملکرد بهتری از سایر مناطق داشته باشند. انتظار می رود که شرق آفریقا بار دیگر عملکرد بهتری داشته باشد - موقعیت مکانی، زیرساخت های انسانی و فیزیکی و سیاست به این روند کمک کرده است.

بار بدهی

بحث بر سر بدهی آفریقا در سال 2024 برجسته خواهد شد. نرخ های بهره بالا و دلار قوی تر، خدمات بدهی‌های دلاری را برای کشورهای آفریقایی گران تر می‌کند، چیزی که تعدادی از کشورها را در تنگنای بدهی بیشتری قرار داده است. در آغاز سال 2024، 9 کشور آفریقایی در شرایط بدهی، 15 کشور دیگر در معرض خطر بالا و 14 کشور در معرض خطر متوسط قرار دارند. زامبیا و غنا بدهی‌های خود را نپرداختند و اخیراً اتیوپی نیز به آن‌ها ملحق شد. یک سیستم پرداخت پان آفریقایی که به کشورهای آفریقایی امکان داد و ستد با یکدیگر را با استفاده از ارزهای خود می دهد، در حال افزایش است. این سیستم پرداخت و تسویه آفریقایی که توسط Afreximbank توسعه یافته است، توسط کنیا میزبانی می‌شود. انتظار می‌رود تمامی‌بانک‌های مرکزی تا پایان سال 2024 و پس از آن بسیاری از بانک‌های تجاری تا پایان سال 2025 به آن ملحق شوند.

کالاها

تمرکز بر دسترسی به مواد معدنی استراتژیک و حیاتی از آفریقا و حفاظت از زنجیره تامین آن‌ها همچنان مورد توجه قدرت های خارجی خواهد بود. آفریقا سرشار از مواد معدنی استراتژیک است که همگی برای فناوری‌های مدرن ضروری هستند. امسال شاهد اولین سال بهره برداری کامل از کریدور لوبیتو در آنگولا خواهیم بود، یک پروژه راه آهن با حمایت ایالات متحده و اتحادیه اروپا که در نهایت جمهوری دموکراتیک کنگو (DRC) و ذخایر معدنی زامبیا را به سواحل اقیانوس اطلس متصل می‌کند. با توجه به افزایش تقاضا و قیمت ها، برخی از دولت های آفریقایی به بررسی قراردادهای خود با شرکت های معدنی ادامه می دهند و به دنبال ارزش اضافی هستند. مذاکرات مجدد عمده در مورد قرارداد در بوتسوانا و جمهوری دموکراتیک کنگو در حال انجام است و مقررات جدیدی برای استخراج معادن در مالی و بورکینافاسو وجود دارد.

انتخابات

این یک سال رکورد برای انتخابات در سراسر جهان است و آفریقا 17 انتخابات ریاست جمهوری و/یا قانونگذاری ملی خواهد داشت. انتظار می‌رود که رفراندوم دسامبر 2023 برای تصویب قانون اساسی جدید چاد، پس از تقریباً سه سال انتقال از حکومت نظامی، راه را برای مهامت دبی، رئیس‌جمهور انتقالی برای نامزدی ریاست جمهوری در انتخابات ملی سال 2024 هموار کند. در جامعه توسعه جنوب آفریقا (SADC)، بوتسوانا، کومور، موریس، نامیبیا، موزامبیک و آفریقای جنوبی به پای صندوق های رای خواهند رفت و در جامعه اقتصادی کشورهای غرب آفریقا (ECOWAS)، غنا، احتمالا گینه بیسائو، سنگال و توگو. در بورکینافاسو و مالی، انتقال از حکومت نظامی نامشخص است، زیرا حکومت نظامیان آن‌ها مدام آن را به تعویق می اندازند. انتخاباتی که بیشتر مورد بررسی قرار خواهد گرفت، موزامبیک است که رئیس جمهور جدید خواهد داشت (رئیس فعلی در حال کناره گیری است) و آفریقای جنوبی، جایی که همه چشم ها به این است که آیا ANC حاکم می‌تواند اکثریت مطلق را به دست آورد یا خیر. انتخابات ریاست جمهوری سنگال در ماه فوریه با رقابت شدیدی همراه خواهد بود و انتخابات دسامبر در غنا ممکن است به شکست حزب ملی میهن پرست و بازگشت جان ماهاما، رئیس جمهور سابق و حزب ملی دمکراتیک او به قدرت منجر شود. انتخابات الجزایر و تونس توجهات را به خود جلب خواهد کرد.

اجلاس ها و انجمن‌های متعدد

امسال سال شلوغی از اجلاس های بین المللی برای رهبران آفریقا خواهد بود. در نوامبر 2023، اولین اجلاس عربستان سعودی و آفریقا در ریاض میزبانی شد که آخرین در فهرست رو به رشد اجلاس «آفریقا+1» است. در مقایسه با دومین اجلاس روسیه و آفریقا در سن پترزبورگ در اوت 2023 که 17 رهبر را به خود جذب کرد، بیش از 50 رهبر در این اجلاس شرکت کردند. با این حال، مانند روسیه، عربستان سعودی از کشورهای تعلیق شده از اتحادیه آفریقا دعوت کرد.

آیا پکن نظامیان آفریقایی را به نهمین مجمع همکاری چین و آفریقا در سال 2024 دعوت خواهد کرد؟ این در حالی است که داده‌های جدید نشان می‌دهد وام‌دهی چین به آفریقا به پایین‌ترین سطح خود در تقریباً دو دهه گذشته رسیده است. امسال شاهد افزایش سرعت در انجمن‌ها خواهیم بود. دومین نشست سرمایه گذاری بریتانیا و آفریقا در لندن برای می 2024 برنامه ریزی شده است و از 25 دولت دعوت شده است. کنفرانس ایتالیا-آفریقا در اوایل سال 2024 برگزار خواهد شد و رم، که رئیس گروه جی 7 است، متعهد شده است تا زمانی که در راس آن قرار دارد، موضوع اصلی این قاره باشد. اجلاس بعدی کره و آفریقا در ژوئن 2024 برگزار می‌شود و دهلی نو اعلام کرده است که اجلاس سه ساله بعدی مجمع هند و آفریقا برای سال 2024 برنامه ریزی شده است.

تحت ریاست هند G20، در آگوست 2023، اتحادیه آفریقا به این سازمان پیوست و دارای وضعیتی مشابه اتحادیه اروپا است، که قبلا تنها بلوک منطقه ای با عضویت کامل بود.  از ژانویه 2024، BRICS به دو کشور آفریقایی - مصر (به نمایندگی از آفریقا و جهان عرب) و اتیوپی (مرکز اتحادیه AU) گسترش یافته است. سلسو آموریم، مشاور ویژه ریاست جمهوری برزیل در امور بین الملل، گفت که آفریقا در سال 2024 در سیاست خارجی برزیل نقش محوری خواهد داشت. برزیل رئیس گروه 20 در سال 2024 است.

تعامل بین المللی با آفریقا در سال 2024 افزایش خواهد یافت و بسیاری از کشورهای آفریقایی از این امر استقبال می‌کنند و به دنبال تنوع بخشیدن به مشارکت های جهانی خود یا احیای مشارکت های قدیمی هستند. در مدیریت چگونگی ارتقای اولویت‌های ملی، منطقه‌ای و قاره‌ای با تعداد فزاینده مشارکت کنندگان خارجی، کشورهای آفریقایی نیاز دارند که اولویت‌بندی بهتری داشته باشند که می‌تواند منجر به انتخاب‌های دشوار بیشتر شود.

 

https://allafrica.com/stories/202401110001.html

https://www.chathamhouse.org/2024/01/whats-stake-africa-2024

(1)https://www.bloomberg.com/news/articles/2023-10-17/south-africa-may-topple-nigeria-as-africa-s-biggest-economy