چشم انداز اقتصاد افریقای جنوبی در سایه رژیم ویزایی این کشور
با تداوم سختگیری‌های وزارت داخله آفریقای جنوبی در صدور روادید، انتقادها در رسانه‌های داخلی این کشور از رژیم ویزایی و تاثیر منفی آن بر اقتصاد افزایش یافته است.
روزنامه (Daily Maverick) در گزارشی با عنوان "رژیم ویزای افریقای جنوبی منجر به از دست دادن نیروی کار ماهر خارجی می‌شود" از تاثیر منفی سختگیری‌های صدور رواید بر عملکرد فعالان اقتصادی در کشور نوشت: حکومت با تعیین ضوابط و مقررات بی مورد باعث شده که اقتصادی بی رونق کشور، فرصت های جذب مهارت ها و فرصت های اقتصادی را نیز از دست دهد. رژیم صدور ویزای افریقای جنوبی معمولا زمان بر، سخت گیرانه و غیرموثر و از موانع جذب سرمایه گذاری خارجی است، چون نه تنها منجر به ایجاد مشکلاتی برای بخش تولید شده، بلکه شکاف های مهارتی را افزایش داده و باعث کند شدن رشد اقتصادی می‌شود.
بر اساس این گزارش، وزارت داخله بین سال 2015 تا 2021 فقط 160.097 مجوز صدور ویزای مهارتی شغلی ضروری(critical skilled-worker permits) صادرکرده است که بطور میانگین در طول هرسال 2200 رواید صادر شده . نرخ رد ویزا در این دوره حدود 52درصد بوده است که این تعداد برای اقتصاد بزرگی مانند افریقای جنوبی که با کمبود قابل ملاحظه مهارت ها روبرو است، یک نقصان و کمبود است. همچنین میزان ویزای تجاری (business visa) رد شده در یک دوره مشابه، بیش از 68 درصد بوده است.
بیشترکمپانی‌های خارجی فعال در افریقای جنوبی نیز از این وضعیت انتقاد دارند. بعنوان مثال بررسی‌های نشان می دهد تعدادی از شرکت های آلمانی بخاطر اینکه موفق نشدند برای نیروهای کار مورد نیازشان مجوزهای کار بگیرند، مجبورشدند فعالیت خود را محدود یا متوقف کنند. چراکه این شرکت ها در کنار مشکلاتی مانند حمل و نقل و کمبود برق در کشور، با مشکل دیگری یعنی فقدان کارگر ماهر، مواجه شدند. در واقع دولت در حال کارشکنی برای جذب پتانسیل نیروی کار خارجی ماهر است.
دریافت مجوز کار در افریقای جنوبی مملو از موانع است.کارفرما باید ثابت کند هیچ شهروند یا فردی با اقامت دائم که دارای صلاحیت، مهارت و تجربه مورد نیاز باشد، در داخل کشوروجود ندارد. اثبات این موضوع نیاز به تبلیغات، طی پروسه ای زمان بر و پرهزینه برای کارفرما است.
متقاضیان باید گزارش های پزشکی، سوابق جنایی، برنامه‌های سفر و.....را ارائه دهند. آنها می‌گویند برخی از درخواست ها ماهها طول می‌کشد تا پردازش می‌شوند، در حالی که برخی دیگر از درخواست ها از بین می روند و گم می‌شوند. در برخی موارد نیز متقاضیان مجوز می‌گیرند، اما همسرشان مجوز نمی‌گیرند.
همچنین صدور گواهی عدم سوءپیشینه پلیس باید درکشور مبدا توسط متقاضی اخذ شود، چون درخواست این گواهی در افریقای جنوبی هزینه بر و طولانی است. برای ویزای مهارت های حیاتی
(critical skills visa) درخواست متقاضی بایدتوسط سازمان صلاحیت های دار افریقای جنوبی تایید شود که بیش از شش ماه طول می‌کشد. متقاضیان ابتدا باید در یک نهاد حرفه ای در افریقای جنوبی ثبت نام و درخواست نمایند که شواهد نشان می دهد، بجز در رشته‌های معدودی مانند، پزشکی و مهندسی و گاهی حقوق؛ عموما با بیشتر درخواست ها تقریبا مخالفت می‌شود. اگرچه انتظار می رود پروسه صدور مجوز برای درخواست های مربوط به برنامه‌های مهارت های حیاتی هشت هفته طول بکشد، اما گاهی این پروسه بیش از یکسال زمان می‌برد و هیچ تضمینی وجود ندارد که با این درخواست ها موافقت شود.گفته می‌شود، به توصیه منفی وزارت کار به بسیاری از درخواست های ویزای کار جواب منفی داده می‌شود. حتی صدور روادید گردشگری و تجاری کوتاه مدت نیز آسان نیست.
همچنین بررسی‌ها نشان می دهد بخاطر پروسه طولانی صدور ویزا، بسیاری از سازمان‌های افریقایی و بین المللی که با افریقای جنوبی کار می‌کنند، سعی می‌کنند از میزبانی رویدادها یا جلسات در این کشور خودداری نمایند. در نتیجه افریقای جنوبی درآمد حاصل از این رویدادهای پرسود و تجارت بین المللی را از دست می دهد.
یکی دیگر از مشکلات، این که همسران دارندگان ویزای مهارت های حیاتی(critical skills visa) اجازه کار در این کشور را ندارند. تنها راهکار، درخواست اقامت دائم از طرف آنهاست که دستکم پنج سال طول می‌کشد.
مدیرکل پیشین امور داخلی وزارت داخله در سال 2002 از کاهش درخواست نیروی کار ماهر خارجی برای صدور مجوز کار خبر داد و گفت: درخواست مجوز کار از 22 مورد به 8 مورد کاهش یافت.
گزارش سازمان توسعه و همکاری اقتصادی و سازمان بین المللی کار در سال 2018، نشان می دهد که ممکن است کارگران مهاجر، سرانه تولید ناخالص داخلی افریقای جنوبی را تا پنج درصد افزایش دهند. بانک جهانی نیز در گزارشی مشابه در همین سال اعلام کرد، کارگران مهاجران در افریقای جنوبی تاثیر مثبتی بر اشتغال و دستمزد افراد محلی داشته و حدود دو شغل برای هر مهاجر ایجاد میکند.
بنظر می رسد افریقای جنوبی باید فورا دوره‌های زمانی صدور روادید را کاهش داده و مراحل اخذ ویزای کار را ساده نماید مقررات مهاجرت باید به همسران خارجی با ویزای وابسته (همسر) اجازه دهد در افریقای جنوبی کار کنند.
Dailymaverick.co.za