تاثیر جنگ غزه بر پروژه‌های انرژی قبرس

نوشتار پیش رو به تاثیر جنگ غزه بر پروژه‌های مرتبط با انرژی در کشور قبرس اشاره دارد.

تحولات منطقه مدیترانه در سایه جنگ غزه قرار گرفته است. درحالی که با وقوع جنگ در غزه، قبرس با ایفاء نقش پل ارتباطی جهت انتقال شهروندان گرفتار شده غربی و دیگر کشورهای جهان در منطقه درگیری، نقش تاثیر گذار خود را بار دیگر و پس از سیل ویرانگر در لیبی، برجسته کرد اما این رخداد نگرانی‌هایی نیز برای نیکوزیا به همراه داشته است. با فرض ادامه همین وضعیت ، بازهم هیچ قطعیتی درخصوص سرنوشت پروژه‌ها و برنامه‌های قبرس در عرصه انرژی و بویژه حوزه گاز، وجود ندارد. این یک بحران است، اما از منظر انرژی، آنچه اتفاق می‌افتد، به مدت و چگونگی روند جنگ و  تنش‌های ژئوپلیتیک مرتبط بستگی دارد.

اگر بزودی راه حلی برای پایان جنگ بین رژیم صهیونیستی و حماس پیدا نشود، با خطر تبدیل شدن به یک رویارویی منطقه ای با پیامدهای بالقوه جهانی مواجه خواهیم شد. از منظر بین‌المللی، نگرانی این است که آیا جنگ کنونی منجر به اختلال در عرضه نفت و گاز خواهد شد یا خیر؟ قیمت نفت قبل از جنگ هم بدلیل تصمیم عربستان و روسیه برای کاهش عرضه، بالا بود و بلافاصله با وقوع جنگ قیمتها افزایش یافت. البته با مشخص شدن عدم افزایش یکباره تنش، قیمتها به زیر 90 دلار برگشت. از طرفی این جنگ منجر به تعطیلی سکوی گاز تامار رژیم صهیونیستی شده است، که بر عرضه گاز به اردن و مصر تأثیر می‌گذارد. چندین تلاش برای حمله به این سکو انجام شده است و با شدت گرفتن جنگ، مشخص نیست چه زمانی تولید مجدد آن آغاز می‌شود، اما به احتمال زیاد زمان بر خواهد بود. این امر باعث شده تا واردات گاز مصر از 800 میلیون متر مکعب به 200 میلیون کاهش یابد و این کشور در حال حاضر در تامین نیاز داخلی و صادرات گاز مایع با مشکل روبرو است. کاهش صادرات گاز از مصر قطعا بر قیمت آن در اروپا نیز تاثیر می‌گذارد.

پروژه EAST MED از جمله پروژه‌هایی است که تحت تاثیر جنگ کنونی است. جنگ روند بهره برداری از منابع فراوان گازی در منطقه را تحت تاثیر قرار می دهد. یک درگیری طولانی مدت می‌تواند پروژه‌ها و تصمیم گیری‌های نهایی برای سرمایه گذاری در این حوزه را به تاخیر بیندازد و با افزایش ریسک ژئوپلیتیکی، باعث ایجاد تردید و نگرانی در ذهن سرمایه گذاران بین‌المللی شود.

گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، حاکی از آنست که جهان به سرعت به سمت استفاده از انرژیهای پاک و تجدیدپذیر پیش می رود. حتی چین نیز اقدامات وسیعی را در این رابطه شروع کرده است. لذا تاخیر زمانی در عرصه انرژی کاملا به ضرر قبرس می‌باشد چراکه ممکن است بهره برداری از حوزه‌های گازی قبرس زمانی به نتیجه برسد که تقاضا برای آن بشدت کاهش یافته باشد. حتی اگر برخی پیش بینی‌های این آژانس مبنی بر نزدیک بودن پایان استفاده از نفت و گاز، دقیق نباشد، اما چرخش جهانی به سوی استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و پاک حقیقتی غیرقابل انکار است و تاثیرات خود را در میزان تقاضا خواهد داشت.

تبعات گسترده تغییرات اقلیمی و نشستهای متعدد بین‌المللی در این راستا ، از جمله اجلاس بین‌المللی آب و هوایی سازمان ملل در دبی که به زودی برگزار خواهد شد، فشار بر عدم استفاده از سوخت های فسیلی را افزایش داده است. دبیرکل سازمان ملل از کشورها خواسته است بمنظور جلوگیری از گسترش تبعات تغییرات اقلیمی، استفاده از گاز، نفت و ذغال سنگ را کنار بگذارند و آن را استخراج نکنند.

شرکت های بزرگ بین‌المللی چون شورون و موبیل، به تازگی خرید های خود، به ارزش 120 میلیارد دلار را  تکمیل کرده اند. اینگونه بنظر می رسد که این دو شرکت مسیر فعالیت ها و خریدهای خود را تغییر داده و ترکیبی از منابع انرژی ( فسیلی و تجدیدپذیر ) را مد نظر قرار داده اند.

از سوی دیگر ظرفیت تولید بازار گاز با راه اندازی بسیاری از پروژه‌های جدید LNG، از جمله LNG قطر، که بعد از سال 2025 به بهره برداری می رسد، تا 45 درصد افزایش می یابد و انتظار می رود قیمت گاز به میزان قابل توجهی کاهش یابد. مصر عملیات حفاری برای استخراج گاز، همچنین صدور مجوز برای کشف میدان‌های جدید را افزایش داده است. اگر این عملیات ها موفقیت آمیز باشد مشخص نیست که تقاضای بازار گاز و قیمت آن چه سرنوشتی پیدا می‌کند و همچنان صعودی باقی می ماند.

این رویداد ها و تحولات، به‌ویژه با توجه به چشم‌انداز آژانس بین‌المللی انرژی در مورد طول عمر تقاضای نفت و گاز، بیانگر آغاز عصر عدم اطمینان از وضعیت انرژی و تغییر جایگاه انرژی‌های فسیلی در تامین نیازهای کشورها است.

با توجه به تحولات اخیر، وضعیت اجرای پروژه‌های گازی قبرس چندان روشن بنظر نمی رسد. همین چند روز پیش خبری در روزنامه پلیتیس منتشر شد که از به بن بست رسیدن مذاکرات قبرس با شرکت شورون بر سر پروژه آفرودیت خبر می داد. اگرچه دولت از توافق طرفین برای تمدید مهلت مذاکرات خبر داده اما مسئله مهم این است که زمان به نفع قبرس نیست. شکست در مذاکرات با شورون می‌تواند تاثیرات منفی بر روند توسعه میدان گازی کرونوس، که شرکت انی طرف قرارداد برای توسعه آن است، بگذارد. از طرف دیگر عدم توافق با این شرکت ( شورون ) به احتمال زیاد دیگر شرکتهای فعال در این عرصه را برای همکاری با دولت قبرس دچار تردید می‌کند.  

منبع: فیلنیوز