بررسی وضعیت انرژی‌های تجدیدپذیر در کشور کنیا

کنیا گام های مهمی در توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر برداشته است و به عنوان پیشرو در بخش انرژی سبز آفریقا ظاهر شده است. کنیا با ظرفیت نصب شده 2819 مگاوات برق را از منابع تجدیدپذیر متنوع تولید می‌کند. انرژی زمین گرمایی که 47 درصد از ترکیب انرژی کشور را تشکیل می دهد، کنیا را به عنوان یک رهبر جهانی در این زمینه قرار می دهد. علاوه بر این، انرژی آبی، باد و منابع خورشیدی اجزای جدایی‌ناپذیر چشم‌انداز انرژی‌های تجدیدپذیر کنیا هستند. کنیا اصلاحات نظارتی، از جمله تعرفه‌های خوراک و همکاری‌های بین المللی مانند Power Africa را برای جذب سرمایه گذاری‌های خصوصی در پروژه‌های انرژی تجدیدپذیر اجرا کرده است. این کشور با راه‌حل‌های نوآورانه خارج از شبکه، سیستم‌های خانه خورشیدی و بازارهای رقابتی برای سیستم‌های فتوولتائیک خورشیدی، فعالانه به فقر انرژی پرداخته است. انطباق با تغییرات اقلیمی‌توسط کنیا حمایت می‌شود، و پروژه‌هایی مانند "TWENDE" با هدف تقویت انعطاف‌پذیری و رسیدگی به اثرات تغییرات آب و هوا انجام می‌شوند. با نگاهی به آینده، چشم انداز کنیا 2030 اهداف بلندپروازانه، از جمله دسترسی همگانی به انرژی پایدار، بهبود بهره وری انرژی، و افزایش سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در ترکیب انرژی تا سال 2030 را ترسیم می‌کند. در حالی که چالش ها مانند فقر انرژی و استفاده ناکافی از پتانسیل انرژی‌های تجدیدپذیر همچنان پابرجاست، انتقال به انرژی سبز مشهود است.

منابع انرژی تجدیدپذیر در کنیا:

کنیا دارای ترکیبی متنوع از منابع انرژی تجدیدپذیر در مجموعه تولید انرژی خود است. این کشور تولید کننده پیشرو انرژی زمین گرمایی در آفریقا است و دارای بزرگترین نیروگاه زمین گرمایی در این قاره است. انرژی آبی، عمدتاً از رودخانه تانا، بخش قابل توجهی از ترکیب انرژی‌های تجدیدپذیر کنیا را تشکیل می دهد. پروژه برق بادی دریاچه تورکانا بزرگترین پروژه انرژی بادی در آفریقا است. انرژی خورشیدی به طور فزاینده ای محبوب می‌شود، به ویژه در مناطق روستایی که اتصال به شبکه محدود است. دولت کنیا از پروژه‌های انرژی تجدیدپذیر از جمله نیروگاه خورشیدی گاریسا حمایت کرده است.

سیاست های نظارتی و اقتصادی:

کنیا تعرفه‌های خوراک (FIT) را برای جذب سرمایه گذاری‌های خصوصی در تولید انرژی‌های تجدیدپذیر معرفی کرده است. اصلاحات ساختاری و نظارتی در بخش انرژی انجام شده است که منجر به ایجاد آژانس هایی مانند کمیسیون تنظیم مقررات انرژی شده است. کنیا یکی از ذینفعان طرح قدرت آفریقا است که از پروژه‌های انرژی تجدیدپذیر و همکاری با ایالات متحده حمایت می‌کند.

صندوق آب و هوای سبز:

کنیا به طور فعال با صندوق آب و هوای سبز برای رسیدگی به اثرات تغییرات آب و هوایی بر اقتصاد خود، به ویژه در مناطق خشک، کار می‌کند. پروژه "به سوی پایان دادن به شرایط اضطراری خشکسالی (TWENDE)" با هدف تقویت واکنش اقلیمی و بهبود انعطاف پذیری بخش کشاورزی در سرزمین‌های خشک انجام می‌شود.

اهداف آینده:

Kenya Vision 2030 یک برنامه جامع است که بر توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر به عنوان یک پروژه کلیدی تمرکز دارد. هدف دولت کنیا دستیابی به دسترسی جهانی به انرژی پایدار، دو برابر کردن نرخ بهره وری انرژی و دو برابر شدن سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در ترکیب انرژی تا سال 2030 است. استراتژی ملی برق‌سازی کنیا در حال گسترش دسترسی به برق به جوامع دوردست از طریق راه‌حل‌های خارج از شبکه است.

چالش ها: فقر انرژی همچنان یک چالش در کنیا، به ویژه در مناطق روستایی، با حدود 40 درصد از جمعیت فاقد دسترسی مطمئن به برق است. بهره برداری ناکافی از پتانسیل انرژی‌های تجدیدپذیر، از جمله نیروگاه‌های آبی، زمین گرمایی، بادی و خورشیدی، چالش هایی را برای پاسخگویی به تقاضای فزاینده برای برق ایجاد می‌کند.

وابستگی زیاد به نفت وارداتی و زیست توده چوب به فشارهای محیطی و تخریب زمین کمک می‌کند. بخش انرژی‌های تجدیدپذیر کنیا در حال پیشرفت است، اما همچنان از نظر دسترسی عادلانه، موانع فنی و مالی و استفاده بهینه از منابع فراوان انرژی تجدیدپذیر خود با چالش هایی مواجه است. دولت و همکاری‌های بین‌المللی فعالانه برای رسیدگی به این چالش‌ها و دستیابی به توسعه پایدار انرژی در کشور تلاش می‌کنند.

ظهور کنیا به عنوان ابرقدرت انرژی‌های تجدیدپذیر آفریقا:

کنیا، تحت رهبری رئیس جمهور ویلیام روتو، در تعهد خود به انرژی پاک و پایدار پیشرفت چشمگیری دارد. کنیا با هدف دستیابی به 100 درصد انرژی پاک تا سال 2030، به نقاط عطف مهمی دست یافته است، به ویژه در استفاده از منابع انرژی کم کربن مانند انرژی زمین گرمایی، آبی، باد و انرژی خورشیدی. این مقاله به بررسی صعود کنیا به عنوان یک ابرقدرت انرژی پاک آفریقایی و پیامدهای بالقوه آن برای توسعه پایدار این قاره می‌پردازد.

انرژی زمین گرمایی فراوان:

کنیا از منابع گسترده انرژی زمین گرمایی خود استفاده کرده است و در بیش از 50 درصد از تولید برق کم کربن خود مشارکت دارد. ظرفیت زمین گرمایی کشور می‌تواند هشت برابر افزایش یابد و فرصت هایی را برای تولید سبز و صادرات برق منطقه ای ایجاد کند.

بهبود دسترسی به انرژی:

تلاش های کنیا برای گسترش انرژی‌های تجدیدپذیر دسترسی به انرژی را به میزان قابل توجهی افزایش داده است. در سال 2013، تنها 28 درصد از جمعیت به برق دسترسی داشتند که تا سال 2020 به بیش از 71 درصد افزایش یافت. ابتکاراتی مانند پروژه دسترسی خورشیدی خارج از شبکه کنیا، خدمات برق را به مناطق محروم از طریق مشارکت عمومی و خصوصی گسترش داده است.

مقابله با روند سوخت های فسیلی:

در میان فشارهای جهانی برای سوخت‌های فسیلی، کنیا بر تعهد خود به انرژی پاک ایستاده است و در برابر "طرف گاز" پیشنهاد شده توسط رهبران اروپایی و شرکت‌های چند ملیتی سوخت‌های فسیلی مقاومت می‌کند. پرزیدنت روتو بر مسیر انرژی سبز کنیا، همسو با اهداف آب و هوای جهانی تأکید می‌کند.

نقش آفریقا در توسعه پایدار:

گسترش انرژی‌های تجدیدپذیر در آفریقا برای توسعه پایدار و رسیدگی به نابرابری‌های جهانی در انتشار گازهای گلخانه ای بسیار مهم است. آفریقا با پتانسیل گسترده ای که برای انرژی‌های تجدیدپذیر دارد، در حال حاضر تنها بخش کوچکی از سرمایه گذاری جهانی در زمینه انرژی پاک دریافت می‌کند.

پتانسیل انرژی‌های تجدیدپذیر کنیا:

پتانسیل انرژی‌های تجدیدپذیر کنیا شامل منابع فراوان خورشیدی و بادی است که ظرفیت انرژی زمین گرمایی آن را تکمیل می‌کند. پروژه‌هایی مانند نیروگاه بادی دریاچه تورکانا و سیستم‌های خانه خورشیدی، تحول انرژی پاک کنیا را پیش بردند.

سیاست های دوستدار انرژی‌های تجدید پذیر:

دولت کنیا سیاست‌هایی مانند تعرفه‌های خوراک را برای ایجاد انگیزه در تولید انرژی‌های تجدیدپذیر در سطح برق و شبکه کوچک اجرا کرده است. یک چارچوب سیاست متنوع، پذیرش فناوری‌های تجدیدپذیر مختلف را تسریع کرده است.

سرمایه گذاری در فناوری‌های تجدیدپذیر:

کنیا معافیت های مالیات بر ارزش افزوده را برای محصولات انرژی‌های تجدیدپذیر بازگردانده است و انرژی پاک را در دسترس تر می‌کند. این کشور سرمایه گذاری قابل توجهی را جذب کرده است و رتبه پنجم جهانی را در زمینه فرصت های سرمایه گذاری در انرژی پاک دارد.

فراوانی منابع طبیعی:

پتانسیل انرژی زمین گرمایی کنیا، واقع در امتداد دره بزرگ ریفت، منبع انرژی تقریبا بی حد و حصری را ارائه می دهد. انرژی خورشیدی و منابع بادی در کنیا نیز قابل توجه است و آن را به مکانی بهینه برای این فناوری‌ها تبدیل می‌کند.

راه حل های مناسب برای نیازهای مختلف:

کنیا از تولید در مقیاس ابزار و سیستم‌های خانه خورشیدی برای رفع نیازهای مختلف انرژی در مناطق شهری و روستایی استفاده کرده است. کسب‌وکارهای نوآورانه‌ای مانند M-KOPA برای ارائه راه‌حل‌های خورشیدی پرداختی و گسترش دسترسی به انرژی پدید آمده‌اند.

انرژی خورشیدی کنیا تقویت می‌شود:

گذار کنیا به سمت انرژی پاک و دسترسی بهتر به انرژی، حمایت قابل توجهی از بخش رو به رشد انرژی خورشیدی دریافت کرده است. از سال 2022، کنیا پیشرفت قابل توجهی داشته است و بیش از 80 درصد برق آن از منابع تجدید پذیر تامین می‌شود. این کشور متعهد به دستیابی به 100% انرژی پاک تا سال 2030 است که نیازمند رویکردهای نوآورانه برای بهره برداری از منابع غنی خورشیدی و سایر پتانسیل های انرژی است. کنیا با نصب بیش از 170 مگاوات ظرفیت تولید خورشیدی تا سال 2022 شاهد رونق انرژی خورشیدی بوده است. در سال 2021، نزدیک به دو سوم از کل ظرفیت خورشیدی به شبکه ملی اضافه شد که نشان دهنده شرایط عالی منطقه برای تولید انرژی خورشیدی است. نرخ برق رسانی کنیا بین سال‌های 2014 و 2018 دو برابر شد، که ناشی از ترکیبی از سیستم‌های متصل به شبکه و خارج از شبکه بود. ابتکاراتی مانند پروژه دسترسی خورشیدی خارج از شبکه کنیا با هدف گسترش دسترسی به برق به مناطق بدون خدمات از طریق مشارکت عمومی و خصوصی است. تحول سیستم های پرداخت نقش مهمی در بهبود دسترسی به انرژی ایفا کرده است. Kenya Power از یک سیستم توکن به خدمات انتقال پول و بانکداری تلفن همراه تبدیل شد و راحتی کاربر را افزایش داد.

توسعه دهندگان خورشیدی تجاری و صنعتی محلی به محرک های کلیدی انتقال انرژی پاک کنیا تبدیل شده اند و بیش از 99 درصد انرژی خورشیدی توسط تولیدکنندگان مستقل برق تولید می‌شود. با وجود فرصت ها، توسعه دهندگان خورشیدی در زمینه‌هایی مانند برآورد دقیق تابش خورشیدی و هدایت ساختارهای نظارتی پیچیده با چالش هایی روبرو هستند. اهداف انرژی پاک آینده کنیا به ترکیبی از راه حل های خورشیدی درون شبکه و خارج از شبکه نیاز دارد. همکاری با شرکای بین المللی، مانند شبکه انرژی فناوری پاک آمریکا و آفریقا و آلمان، می‌تواند استقرار پروژه‌های خورشیدی توزیع شده در سراسر کشور را تسریع بخشد. تلاش‌های دولت توسط سازمان‌هایی مانند شرکت برق روستایی و انرژی‌های تجدیدپذیر کنیا در اجرای پروژه‌های انرژی تجدیدپذیر که تحول اجتماعی و اقتصادی را ترویج می‌کنند، ضروری است. انتقال انرژی پاک کنیا در حال پیشرفت قابل توجهی است که عمدتاً توسط بخش انرژی خورشیدی هدایت می‌شود. صنعت خورشیدی در حال رشد این کشور، همراه با تلاش‌ها در زمینه انرژی خورشیدی خارج از شبکه و مشارکت با متحدان بین‌المللی، می‌تواند به کنیا در دستیابی به اهداف انرژی پاک و دسترسی به انرژی در سال 2030 کمک کند که هم به نفع محیط زیست و هم برای شهروندانش باشد.

کنیا به عنوان نیروگاه زمین گرمایی جهانی مطرح می‌شود:

کنیا، که در حال حاضر هشتمین مصرف‌کننده انرژی زمین گرمایی است، در توسعه ظرفیت زمین گرمایی پیشرو است و در این تلاش از دیگر کشورها پیشی می‌گیرد. اهداف بلندپروازانه انرژی سبز این کشور شامل تقریباً دو برابر کردن کل تولید انرژی زمین گرمایی تا سال 2030 است. پس از تکمیل پروژه‌های در حال انجام، کنیا در فهرست جهانی مصرف‌کنندگان انرژی زمین گرمایی، پس از ایالات متحده، اندونزی و فیلیپین، جایگاه چهارم را به دست خواهد آورد. بر اساس گزارش Global Energy Monitor، کنیا قصد دارد بیش از 50 درصد از برق خود را از منابع زمین گرمایی تامین کند. تولید برق زمین گرمایی به دلیل عدم انتشار گازهای گلخانه ای در طول تولید برق، مانند سایر منابع تجدید پذیر، سودمند است. علاوه بر این، مزیت تولید برق ثابت و قابل اعتماد، غلبه بر ماهیت متناوب انرژی خورشیدی و بادی را ارائه می دهد و آن را برای مصرف کنندگان برق صنعتی و ژنراتورها جذاب می‌کند.

علاوه بر این، بخش زمین گرمایی فرصت‌های شغلی مستقیم و غیرمستقیم بیشتری را در مقایسه با سایر منابع انرژی تجدیدپذیر ایجاد می‌کند. به گفته شرکت انرژی ایتالیایی Enel (ENEI.MI)، تقریباً 34 شغل در هر مگاوات نصب شده در بخش زمین گرمایی ایجاد می‌شود، در مقابل 19 شغل در بخش باد و 12 شغل در تاسیسات فتوولتائیک خورشیدی. با توجه به رشد سریع اقتصادهای آفریقا، با جمعیت مورد انتظار 1.7 میلیارد نفر تا سال 2030، صنایعی که شغل ایجاد می‌کنند و انتقال انرژی جهانی را تسریع می‌کنند، احتمالاً از رفتار ترجیحی دولت ها و حمایت گسترده اجتماعی برخوردار خواهند شد.

در نتیجه، بخش زمین گرمایی ممکن است به رشد خود ادامه دهد، حتی در مواجهه با رقابت از منابع انرژی مقرون به صرفه تر، به لطف پتانسیل آن برای تحریک ایجاد شغل و حمایت از انتقال انرژی. محدودیت‌های جغرافیایی وجود دارد، زیرا تأسیسات انرژی زمین گرمایی معمولاً در نزدیکی مرزهای صفحات تکتونیکی اصلی قرار دارند و به طور جهانی امکان‌پذیر نیستند. با این وجود، در مناطقی با حرکت صفحات تکتونیکی فعال و مخازن گرمایی زیرزمینی قابل دسترسی، تأسیسات زمین گرمایی وسیله ای مقرون به صرفه برای تولید برق پاک ارائه می دهند. در کنیا، دره بزرگ ریفت به عنوان منبع اصلی انرژی زمین گرمایی عمل می‌کند. این مکان در امتداد شکاف آفریقای شرقی، یکی از فعال‌ترین مناطق شکاف قاره‌ای جهان قرار دارد، این مکان دسترسی نسبتاً ساده‌ای به مخازن گرمایی زیرزمینی برای زمین‌شناسان فراهم می‌کند. بر خلاف میانگین جهانی، که در آن حفاری در اعماق حدود 3000 تا 4000 متر برای ایجاد یک چاه زمین گرمایی مورد نیاز است، برخی از چاه‌های کنیایی تنها 900 متر عمق دارند، همانطور که پکتسا مانگی، مدیر کل شرکت تولید برق کنیا اشاره کرد.

بر اساس داده‌های اندیشکده Ember، کنیا تعهد قابل توجهی به توسعه سایت های زمین گرمایی نشان داده است و ظرفیت زمین گرمایی خود را از سال 2010 تا 2022 به میزان 375 درصد افزایش داده است، نرخ رشدی که از سایر تولیدکنندگان عمده زمین گرمایی پیشی می‌گیرد. مهندسان و مدیران پروژه کنیایی تخصص قابل توجهی در بخش زمین گرمایی به دست آورده‌اند که اغلب پروژه‌هایی را از ارزیابی سایت و ارزیابی اثرات زیست‌محیطی گرفته تا طراحی نیروگاه در کشورهای دیگر پیشرو می‌کنند. این امر به کشورهای همسایه مانند اتیوپی و جیبوتی کمک کرده است تا پروژه‌های زمین گرمایی را با راهنمایی کارشناسان کنیایی آغاز کنند. با وجود این گام های مهم، پتانسیل زمین گرمایی آفریقای شرقی تا حد زیادی دست نخورده باقی مانده است. طبق برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد، شرق آفریقا پتانسیل تولید بیش از 20 گیگاوات برق از منابع زمین گرمایی را دارد که بیش از دو برابر ظرفیت برق نصب شده فعلی کنیا و اتیوپی است.

برای شرکت های تولید برق کنیا، افزایش ظرفیت زمین گرمایی آنها را قادر می سازد تا منابع برق را بدون توسل به مصرف سوخت فسیلی بالاتر، که در حال حاضر حدود 12 درصد است، گسترش دهند. این به حفظ وضعیت کشور به عنوان یکی از پاک ترین بخش های برق در آفریقا کمک می‌کند. علاوه بر این، برای کل قاره آفریقا، که پیش‌بینی می‌شود تا سال 2050 رشد اقتصادی قابل توجهی را تجربه کند، توسعه ظرفیت زمین گرمایی آفریقای شرقی تحت رهبری کنیا به چندین اقتصاد این امکان را می‌دهد تا به برق بدون آلایندگی بیشتری دسترسی داشته باشند و استقلال انرژی را برای کل قاره افزایش دهد. این نشان می دهد که در حالی که در حال حاضر تلاش های توسعه زمین گرمایی کنیا عمدتاً محلی است، پیامدهای رشد قابل توجه در تولید برق پاک در سراسر آفریقای شرقی می‌تواند در نهایت در بازار جهانی انرژی بازتاب پیدا کند.

پروژه گسترش زمین گرمایی اولکاریا، استان دره ریفت، کنیا:

کنیا با تمرکز ویژه بر منطقه اولکاریا در استان ریفت ولی، گام های مهمی در بهره برداری از نیروی زمین گرمایی برداشته است. این منبع انرژی بومی و تجدیدپذیر ثابت کرده است که دارایی ارزشمندی برای نیازهای انرژی کشور است. دره بزرگ ریفت، یک شگفتی زمین شناسی، در کنیا امتداد دارد و زمینه ای منحصر به فرد برای توسعه نیروی زمین گرمایی فراهم می‌کند.

کاوش اولیه:

در اواخر دهه 1950، کنیا حفاری اکتشافی را تا عمق حدود 950 متری در منطقه اولکاریا انجام داد. در دهه 1960، مشارکت با سازمان ملل، منابع زمین گرمایی را در منطقه ای به وسعت 80 کیلومتر مربع در اولکاریا ارزیابی کرد. اولین نیروگاه زمین گرمایی اولکاریا I با ظرفیت 45 مگاوات در سال 1981 تاسیس شد.

توسعه:

کنیا طی دو دهه و با سرمایه گذاری تقریباً یک میلیارد دلاری، حدود 579 مگاوات برق زمین گرمایی از 10 گیگاوات بالقوه تولید کرده است. شرکت تولید برق کنیا (KenGen)، یک شرکت دولتی، مالک اکثریت ظرفیت زمین گرمایی (80٪) است و بقیه متعلق به OrPower 4، یکی از شرکت های تابعه Ormat International است. اولکاریا برای توسعه و مدیریت راحت تر به هفت قسمت تقسیم شده است.

رشد اولکاریا:

اولکاریا I میزبان نیروگاه KenGen با سه توربو ژنراتور 15 مگاواتی است که بین سال های 1981 و 1985 راه اندازی شده اند. اولکاریا I در ماه فوریه با دو واحد 70 مگاواتی جدید توسعه یافت و ظرفیت آن را افزایش داد. اولکاریا II دارای یک نیروگاه 70 مگاواتی است که در سال 2003 راه اندازی شد و یک واحد 35 مگاواتی که در سال 2010 راه اندازی شد، مجموعاً 105 مگاوات.

Olkaria III دارای یک نیروگاه 110 مگاواتی است که متعلق به OrPower 4 است که از توربین‌های نیروگاهی باینری چرخه Rankine Organic استفاده می‌کند.

Olkaria IV پتانسیل بیش از 350 مگاوات را نشان داده است و یک نیروگاه 140 مگاواتی در سال 2014 راه اندازی شد. توسعه 280 مگاواتی در 2014-2015 شامل واحدهای Olkaria I و IV بود.

مزایا و تاثیرات:

پاسخگویی به تقاضای رو به رشد: توسعه کنیا در انرژی زمین گرمایی ناشی از نیاز به برآورده ساختن افزایش تقاضای انرژی است. پروژه توسعه اولکاریا توسط شرکت های ژاپنی و کره جنوبی مدیریت شد و توشیبا ژنراتورهای توربین بخار را ارائه کرد.

دستاوردهای زیست محیطی و اقتصادی:

انرژی زمین گرمایی به کنیا کمک کرده است تا اتکای خود به سوخت‌های فسیلی را کاهش دهد و در هزینه‌های قابل توجهی صرفه‌جویی کند. پروژه توسعه منجر به کاهش 65 درصدی هزینه سوخت شرکت تولیدکننده و کاهش قابل توجه قیمت برق شده است. همچنین به کاهش کمبود برق در طول خشکسالی و حمایت از رشد اقتصادی کمک کرده است.

سرمایه گذاری بین المللی:

این پروژه از نهادهای مختلف توسعه بین المللی مانند بانک جهانی، آژانس همکاری بین المللی ژاپن، بانک سرمایه گذاری اروپا، آژانس توسعه فرانسه و KFW آلمان کمک مالی دریافت کرد.

سرمایه‌داران بین‌المللی بر تأثیر تحول‌آفرین برق مقرون‌به‌صرفه بر آموزش، کسب‌وکار و کاهش فقر تأکید می‌کنند.

برنامه‌های آینده:

چشم انداز کنیا 2030:

برنامه انرژی بلندمدت کنیا، "VISION 2030" انرژی زمین گرمایی را در اولویت قرار می دهد و هدف آن تامین 29 درصد انرژی از نقاط داغ دره ریفت تا سال 2030 است.

پروژه‌های آینده:

برنامه‌های آتی شامل ساخت ششمین واحد 70 مگاواتی در اولکاریا I، پروژه‌های اولکاریا V و VI، هر کدام با دو واحد 140 مگاواتی است. شرکت توسعه زمین گرمایی در حال کاوش در 16 میدان دیگر از جمله مننگای و ایبورو است تا 8 گیگاوات برق جدید زمین گرمایی اضافه کند. پروژه توسعه زمین گرمایی اولکاریا کنیا نمونه ای از تعهد این کشور به منابع انرژی پایدار و تجدیدپذیر است که به طور قابل توجهی اتکای آن به سوخت های فسیلی را کاهش می دهد و نیازهای رو به رشد انرژی را برطرف می‌کند. موفقیت انرژی زمین گرمایی در دره ریفت نویدبخش آینده انرژی کنیا است.

نیروگاه زمین گرمایی 35 مگاواتی در میدان بخار مننگای

کنیا قرار است ساخت نیروگاه زمین گرمایی 35 مگاواتی را در میدان بخار مننگای، واقع در شهرستان ناکورو، آغاز کند. این پروژه بخشی از تعهد مستمر کنیا برای مهار انرژی زمین گرمایی، پس از موفقیت میدان‌های زمین گرمایی اولکاریا است. پروژه Menengai که توسط Globeleq، یک تولید کننده مستقل برق متمرکز در آفریقا توسعه یافته است، نقش مهمی در اهداف انرژی پایدار کنیا ایفا می‌کند. پروژه زمین گرمایی Menengai توسط Globeleq با مالکیت 70٪ توسط British International Investment و 30٪ توسط Norfund توسعه یافته است.

Globeleq یک قرارداد مهندسی، تدارکات و ساخت و ساز (EPC) و یک قرارداد خدمات بلندمدت (LTSA) به شرکت تویوتا تسوشو (TTC) برای پروژه مننگای اعطا کرد. بودجه این پروژه 108 میلیون دلار است و اولین سرمایه گذاری Globeleq در زمینه انرژی زمین گرمایی است. عملیات تجاری در سال 2025 انتظار می رود و شامل یک توربین بخار و ژنراتور تولید شده توسط فوجی الکتریک خواهد بود. بخار مورد نیاز این پروژه توسط شرکت دولتی توسعه زمین گرمایی کنیا (GDC) تحت یک قرارداد اجرای پروژه 25 ساله و تامین بخار تامین خواهد شد. پس از بهره برداری، برق تولید شده به کنیا پاور، شرکت توزیع ملی، تحت یک قرارداد خرید برق به مدت 25 سال فروخته خواهد شد. پروژه مننگای بخشی از تعهد کنیا به پروژه‌های سرمایه گذاری سبز سریع به ارزش 3.99 میلیارد دلار است که در COP27 در نوامبر 2022 اعلام شد. قراردادهای تامین مالی این پروژه با بانک توسعه آفریقا (AfDB)، بانک تجارت و توسعه آفریقای شرقی و جنوبی و Finnfund در دسامبر 2022 امضا شد.

AfDB  29.5 میلیون دلار را به عنوان بدهی اصلی و 22.4 میلیون دلار را در تأمین مالی مشترک برای پروژه مننگای بسیج کرد. این بانک قبلاً 145 میلیون دلار برای توسعه میدان بخار مننگای سرمایه گذاری کرده بود.

همچنین 20 میلیون دلار کمک مالی از صندوق فناوری پاک تسهیل کرد و ضمانت ریسک جزئی 4 میلیون دلاری را برای افزایش قابلیت بانکداری پروژه ارائه کرد.

مجتمع مننگای:

مجتمع مننگای با توان 1600 مگاوات یکی از میدان‌های زمین گرمایی کنیا است که توسط شرکت توسعه زمین گرمایی (GDC) توسعه یافته است. هدف GDC توسعه 465 مگاوات معادل بخار زمین گرمایی در مجتمع مننگای است. در ابتدا، دولت کنیا پیش بینی کرد که ساخت اولین نیروگاه زمین گرمایی 35 مگاواتی در مننگای در مارس 2018 آغاز شود. تأخیرها تجربه شد و در دسامبر 2020، طبق گزارش ها، دولت تولیدکنندگان مستقل برق (IPP) را به دنبال ارزیابی تاخیر توسط AfDB کنار گذاشت. با وجود این چالش ها، برخی از IPP های مننگای به پروژه ادامه دادند و Sosian Energy ساخت و ساز را در دسامبر 2022 به پایان رساند.

Globeleq سهام کنترلی Quantum Power را در سال 2021 به دست آورد.

چشم انداز کنیا این است که ظرفیت زمین گرمایی خود را به میزان قابل توجهی افزایش دهد و از پتانسیل تخمینی 10000 مگاوات در منطقه دره ریفت استفاده کند.

پروژه‌های در دست اجرا:

KenGen، با همکاری GDC، در حال بررسی پروژه‌های مختلف زمین گرمایی، از جمله گسترش در Olkaria و میدان زمین گرمایی Eburru در نزدیکی آن است.

GDC قصد دارد پروژه زمین گرمایی Baringo-Silali را که دارای پتانسیل زمین گرمایی تخمینی 3000 مگاوات است، توسعه دهد و با سه پروژه 100 مگاواتی شروع شود.

اختلاف پیرامون نقش نیروگاه بادی دریاچه تورکانا در خاموشی سراسری کنیا

خاموشی سراسری در کنیا در 25 آگوست جنجال بر سر علت آن برانگیخت و دولت نیروگاه بادی دریاچه تورکانا (LTWP) را مسئول از دست دادن 270 مگاوات می داند، در حالی که LTWP مسئولیت آن را رد می‌کند. خاموشی که بیش از 20 ساعت به طول انجامید، کل کشور را تحت تاثیر قرار داد و چالش های اقتصادی را به نمایش گذاشت و مسائل مربوط به بخش انرژی کنیا را نمایان کرد.

اپراتور شبکه ملی کنیا، شرکت برق و روشنایی کنیا (Kenya Power)، خاموشی را به از دست دادن 270 مگاوات از LTWP، بزرگترین مزرعه بادی کشور نسبت داد. خاموشی که بیش از 55 میلیون شهروند را تحت تأثیر قرار داده است، نتیجه کاهش تولید LTWP است که شامل 365 توربین بادی با ظرفیت 850 کیلووات است.

LTWP ادعاهای Kenya Power را رد می‌کند و بیان می‌کند که مزرعه بادی به دلیل یک وضعیت ولتاژ بیش از حد در شبکه ملی، رویدادی خارج از کنترل آن، مجبور به تعطیلی شد. به طور معمول، چنین وقفه‌هایی باید توسط سایر ژنراتورهای برق جبران شود، اما مسائل بیشتر در شبکه ملی مانع از سرگیری عملیات LTWP شده است. پس از جداسازی منابع تولید آسیب‌دیده، کنیا پاور با استفاده از سد هفت فورک هیدرو 600 مگاواتی تلاش‌هایی را برای بازیابی منبع تغذیه آغاز کرد. روند بازسازی در مناطق مرکزی و شرقی که نیروگاه‌های برق آبی در آن قرار دارند آغاز شد.

کنیا، با یکی از سریع‌ترین اقتصادهای در حال رشد آفریقا، به دلیل سوء مدیریت و زیرساخت‌های ناکافی با چالش‌های تامین برق مواجه است. در حالی که کشور به شدت به انرژی‌های تجدیدپذیر (90 درصد تولید برق) متکی است، هزینه‌های برق به دلیل عواملی مانند افزایش قیمت سوخت، کاهش ارزش ارز و تعرفه‌های نوسان افزایش یافته است. مصرف کنندگان با افزایش قبوض برق تحت فشار قرار گرفته اند که منجر به ناآرامی عمومی و بحث های سیاسی در مورد هزینه‌های زندگی شده است.

انرژی باد در کنیا:

انرژی باد در کنیا در دو دهه گذشته به تدریج در حال رشد بوده است زیرا این کشور به دنبال کاهش اتکای خود به سوخت‌های فسیلی و انتقال به منابع انرژی تجدیدپذیر است. انرژی بادی در کنیا نقش مهمی در انتقال این کشور به منابع انرژی پایدار و تجدید پذیر ایفا می‌کند و در عین حال به چالش ها و اثرات مرتبط با توسعه آن می‌پردازد. کنیا به سرعت به عنوان یک پیشرو در تولید انرژی بادی در قاره آفریقا ظاهر شد و پروژه بارز آن کارخانه باد دریاچه تورکانا (LTWP) است. با ظرفیت 310 مگاوات، LTWP بزرگترین مزرعه بادی آفریقا است و کمک قابل توجهی به انتقال کنیا به انرژی‌های تجدیدپذیر کرده است. این مقاله به بررسی دستاوردهای کنیا در انرژی باد، پتانسیل آن برای گسترش بیشتر، و تعهد دولت به 100٪ انرژی‌های تجدیدپذیر می‌پردازد.

توسعه تاریخی: کنیا از نظر تاریخی به نفت خام و گاز طبیعی وارداتی برای تولید برق متکی بود. با این حال، این کشور در اوایل دهه 2000 شروع به سرمایه گذاری در منابع انرژی تجدیدپذیر مانند باد، خورشید، زمین گرمایی و انرژی آبی کرد تا وابستگی خود را به سوخت های فسیلی کاهش دهد.

مزارع بادی اولیه: اولین مزرعه بادی در کنیا در تپه‌های Ngong با ظرفیت 0.4 مگاوات در اوایل دهه 2000 تاسیس شد. با گذشت سالها، ظرفیت تولید برق بادی افزایش یافت و در سال 2015 به 25.5 مگاوات رسید.

سهم فعلی انرژی بادی: در سال 2017، انرژی بادی 1.09 درصد از ترکیب انرژی ملی را با ظرفیت 25.5 مگاوات تشکیل داد. سهم انرژی غیر فسیلی در ترکیب انرژی کنیا بین سال‌های 2010 تا 2018 90 درصد افزایش یافته است که انرژی بادی و خورشیدی 3 درصد از این سهم را تشکیل می‌دهند.

پتانسیل منابع بادی: کنیا در منطقه ای با پتانسیل انرژی باد قابل توجه، به ویژه در مناطق دره ریفت مانند شهرستان‌های مارسابیت و تورکانا واقع شده است. این کشور دارای دامنه سرعت باد زمینی بالاتر از میانگین در مقایسه با میانگین جهانی است.

نیروگاه بادی دریاچه تورکانا: نیروگاه بادی دریاچه تورکانا (LTWP) بزرگترین نیروگاه بادی آفریقا با ظرفیت 310 مگاوات است. در سال 2017 با هزینه 700 میلیون دلار تکمیل شد و حدود 15 تا 17 درصد از ظرفیت انرژی نصب شده کنیا را تامین می‌کند.

نیروگاه بادی کیپتو: نیروگاه بادی کیپتو، واقع در شهرستان کاجیادو، دومین نیروگاه بادی بزرگ کنیا با ظرفیت 102 مگاوات است. این کشور از 250000 خانوار پشتیبانی می‌کند و به هدف کنیا برای دستیابی به دسترسی جهانی به برق تا سال 2030 کمک می‌کند.

مزرعه بادی Ngong Hills: مزرعه بادی Ngong Hills که در سال 1993 راه اندازی شد، اولین مزرعه بادی کنیا بود. ظرفیت آن 25.5 مگاوات است و برنامه‌هایی برای افزایش ظرفیت آن 10 مگاوات دیگر وجود دارد.

پروژه‌های برق بادی برنامه ریزی شده: کنیا چندین پروژه انرژی بادی برنامه ریزی شده دارد، از جمله نیروگاه بادی Meru، نیروگاه بادی Bubisa، نیروگاه بادی Lamu، مزرعه بادی بهاری، Chania Green Generation، Limuru Wind Farm، و پروژه برق بادی Ol-Ndanyat.

چالش ها و اثرات: توسعه مزارع بادی در کنیا با چالش های مرتبط با تأثیرات بر جوامع بومی و محیط زیست مواجه شده است. جوامع بومی نگرانی‌هایی را در مورد تصاحب زمین و جابجایی ایجاد کرده‌اند، در حالی که ارزیابی‌های زیست‌محیطی برای پایش و کاهش اثرات بر گیاهان و جانوران محلی انجام می‌شود.

سیاست و اهداف: کنیا اهداف بلندپروازانه ای برای انرژی‌های تجدیدپذیر تعیین کرده است، با هدف چشم انداز کنیا 2030 تولید 2036 مگاوات نیروی بادی تا سال 2030. سیاست ها و ابتکارات مختلفی برای ترویج انرژی‌های تجدیدپذیر ایجاد شده است، از جمله قانون انرژی در سال 2006 و حراج انرژی‌های تجدیدپذیر. سیاست در سال 2021

منابع باد فراوان:

کنیا دارای منبع انرژی باد قابل توجهی است، به طوری که 73 درصد از این کشور سرعت باد 6 متر بر ثانیه یا بالاتر در ارتفاع 100 متری از سطح زمین را تجربه می‌کنند.

مناطق خاص، مانند دریاچه تورکانا، به دلیل ویژگی‌های جغرافیایی، سرعت باد حتی بالاتری دارند.

تعهد به 100% انرژی‌های تجدیدپذیر:

رئیس جمهور کنیا بر تعهد این کشور برای تولید 100 درصد انرژی خود از منابع تجدیدپذیر تاکید کرد.

اگرچه ممکن است هدف اولیه تعیین شده محقق نشده باشد، اما این کشور خط لوله قابل توجهی از پروژه‌های تجدیدپذیر برای دستیابی به این هدف دارد.

کاهش هزینه و مزایای مصرف کننده:

انتقال به انرژی بادی می‌تواند به کاهش بار مصرف کنندگان کمک کند، زیرا در مقایسه با دیزل ژنراتورهای گران قیمت که در زمان کمبود برق استفاده می‌شوند مقرون به صرفه تر است.

تعرفه‌های کمتر خوراک (FiT)[i] برای انرژی بادی، در مقایسه با انرژی خورشیدی، باد را به گزینه‌ای مناسب برای تولید بیشتر انرژی پاک تبدیل می‌کند.

عوامل فعال کننده:

سیاست های دوستدار انرژی‌های تجدید پذیر:

دولت کنیا یک سیاست تعرفه خوراک (FiT) را برای ایجاد انگیزه در تولید انرژی بادی معرفی کرد.

چارچوب‌های خط‌مشی از پروژه‌های ریزشبکه و مقیاس ابزار پشتیبانی می‌کنند و نرخ‌های پذیرش قابل توجهی را برای فناوری‌های تجدیدپذیر افزایش می‌دهند.

محیط نظارتی حمایتی:

دولت در تعامل با ذینفعان بخش انرژی‌های تجدیدپذیر، از جمله تولیدکنندگان مستقل برق (IPP) و سرمایه گذاران فعال بوده است. قانون انرژی 2019 شامل مقرراتی برای تسهیل سرمایه گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر، کاهش هزینه‌های مطالعات امکان سنجی اولیه است.

مشارکت مشترک:

نهادهای دولتی مانند سازمان تنظیم مقررات انرژی و نفت (EPRA) و وزارت انرژی و نفت (MOEP) به طور فعال با سهامداران در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر تعامل دارند. نقشه‌های منابع و داده‌های سرعت باد در دسترس ذینفعان قرار می‌گیرد و شفافیت و تصمیم گیری آگاهانه را ارتقا می دهد.

فرصت های IPP:

با افزایش تقاضای برق کنیا، فرصت های متعددی برای تولیدکنندگان مستقل برق برای سرمایه گذاری در انرژی باد وجود دارد. حذف کارآمد منابع تولید گران قیمت و ناکارآمد همچنان یک اولویت برای دولت است.

نتیجه:

رشد چشمگیر کنیا در تولید انرژی بادی، به رهبری نیروگاه بادی دریاچه تورکانا، نشان دهنده تعهد این کشور به انرژی پاک و پایدار است. کنیا با داشتن منابع باد فراوان و محیط نظارتی حمایتی، موقعیت خوبی برای گسترش ظرفیت انرژی بادی خود دارد. کنیا با انتقال به انرژی بادی می‌تواند بار هزینه مصرف‌کنندگان را کاهش دهد و در راستای هدف خود برای دستیابی به انرژی‌های تجدیدپذیر 100% تلاش کند. این تحول فرصت هایی را برای سرمایه گذاران داخلی و بین المللی فراهم می‌کند و به اهداف توسعه پایدار کشور کمک می‌کند.

[i] تعرفه خوراک (FiT) یک مکانیسم سیاستی است که توسط دولت ها برای ترویج تولید برق از منابع انرژی تجدیدپذیر مانند خورشید، باد، زیست توده و انرژی آبی استفاده می‌شود. این طرح برای تشویق افراد، مشاغل و سازمان‌ها برای سرمایه‌گذاری و تولید انرژی پاک و تجدیدپذیر با ارائه قیمت تضمین‌شده و بالاتر از بازار برای برقی که تولید می‌کنند و به شبکه تغذیه می‌کنند، طراحی شده است.

ویژگی‌های کلیدی یک تعرفه خوراک (FiT) معمولاً عبارتند از:

قیمت گذاری ثابت: برنامه‌های FiT قیمت ثابت و ممتازی را برای هر واحد برق تولید شده از منابع تجدیدپذیر تعیین می‌کنند. این قیمت معمولاً بالاتر از نرخ رایج بازار برق است.

قراردادهای بلند مدت: برنامه‌های FiT اغلب شامل قراردادهای بلندمدت (مثلاً 15 تا 20 سال) است که قیمت برق تولید شده را تضمین می‌کند و ثبات و قابلیت پیش بینی را برای سرمایه گذاران فراهم می‌کند.

دسترسی به شبکه: تولیدکنندگان انرژی تجدیدپذیر به شبکه برق دسترسی دارند و به آنها امکان می‌دهد برق اضافی را به شبکه بفروشند.

ساختار مشوق: FiTs با ارائه یک جریان درآمد ثابت و اطمینان از اینکه سرمایه‌گذاری اولیه در سیستم‌های انرژی تجدیدپذیر در طول زمان بازپرداخت می‌شود، انگیزه‌های مالی برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر ایجاد می‌کند.

تکنولوژی خاص: نرخ های فیت می‌تواند بر اساس نوع و اندازه فناوری انرژی تجدیدپذیر متفاوت باشد. نرخ ها ممکن است برای منابع خورشیدی، باد، زیست توده و سایر منابع متفاوت باشد.

انحطاط: برخی از برنامه‌های FiT شامل مکانیسم‌های نزولی می‌شوند، به این معنی که نرخ‌ها در طول زمان کاهش می‌یابد تا کاهش هزینه‌های فناوری انرژی‌های تجدیدپذیر را منعکس کند. این امر پذیرش زودهنگام را تشویق می‌کند.

مدت زمان سیاست: برنامه‌های FiT معمولاً مدت زمان مشخصی دارند و ممکن است توسط دولت مورد بررسی و تنظیم قرار گیرند.

تعرفه‌های خوراک به طور گسترده در سراسر جهان برای تحریک سرمایه گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر و ترویج گذار به سیستم انرژی کم کربن استفاده شده است. آنها در رشد سریع ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر، به ویژه در کشورهایی که به دنبال کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و وابستگی به سوخت های فسیلی هستند، موفق بوده اند. با این حال، برخی از چالش‌های برنامه‌های FiT شامل پتانسیل هزینه‌های بالا، نیاز به تعدیل منظم تعرفه‌ها، و رقابت با سایر مکانیسم‌های حمایتی به دلیل رقابتی شدن فناوری‌های انرژی تجدیدپذیر است. در نتیجه، برخی از مناطق به سیاست‌های جایگزین، مانند مزایده‌ها و قراردادهای خرید برق (PPA) برای ترویج انرژی‌های تجدیدپذیر روی آورده‌اند.