ملزومات ورود به بازار کار در ایتالیا
تحصیلات دانشگاهی ابزارهایی را برای ورود به بازار کار فراهم میکنند، اما شرکتها در انتخاب نیروی انسانی به جنبههایی فراتر از مدارک و نمرات نگاه میکنند. در این انتخابها، مهارتهای نرم و توانمندیهایی مانند توانایی همکاری، انعطافپذیری، خلاقیت و حل مسئله نیز مورد ارزیابی قرار میگیرند.
نتایج یک مطالعه که توسط موسسه Randstad Fondazione per la sussidiarietà انجام شده است، با تحلیل آمار تقاضای کار فارغالتحصیلان در آگهیهای شغلی آنلاین در سال 2022 و بررسی استراتژیهای توسعه استعدادها در شرکتهای ایتالیایی، نشان میدهد که در بازار کار ایتالیا، اگرچه مدرک دانشگاهی خصوصا در رشتههای علوم و فناوری، مهندسی و ریاضی همچنان اهمیت خود را حفظ کرده است، اما دیگر تنها عامل تعیینکننده برای یافتن یک شغل خوب نخواهد بود.
اولین نکتهای که مورد توجه قرار میگیرد، همکاری بین شرکتها و دانشگاهها (ارتباط صنعت و دانشگاه) به عنوان یک ابزار مؤثر برای کاهش عدم تطابق در بازار کار است. کارآفرینان بر این باورند که دانشگاهها میتوانند نقش مهمی در حل این مسئله ایفا کنند. ارتقای مهارتهای نرم و بهبود حرفهای کردن مسیرهای تحصیلی در دانشگاهها از مهمترین اقدامات مورد نیاز است. همچنین، تقویت همکاریهای نوآورانه بین شرکتها و دانشگاهها و افزایش همکاری در برگزاری دورههای آموزشی مشترک یا آکادمیها نیز ضروری است.
در ایتالیا، بیش از سه چهارم فارغالتحصیلان در عرض یک سال پس از فارغالتحصیلی به شغل دست مییابند. طبق آمارها، یک سال پس از فارغالتحصیلی، نرخ اشتغال فارغالتحصیلان مقطع کارشناسی 75 درصد و نرخ اشتغال فارغالتحصیلان کارشناسی ارشد 77 درصد میباشد که این نرخ پس از پنج سال به 90 درصد برای هر دو مقطع افزایش مییابد.
مارکو چرزا، مدیر عامل گروه رندستاد، اظهار داشته است: اگرچه نسبت فارغالتحصیلان 25 تا 34 ساله در ایتالیا کمترین میزان در میان کشورهای OECD است، اما داشتن مدرک تحصیلی هنوز هم به عنوان یک عامل مهم برای پیشگیری از بیکاری در این کشور شناخته میشود. وی افزود: با توجه به کمبود استعدادهای ویژه در بازار کار و نیز چالشهای جمعیتی، شرکتها باید علاوه بر مدارک تحصیلی، به تواناییها و مهارتهای واقعی داوطلبین کاریابی نیز توجه کنند.
جورجیو ویتادینی، رئیس بنیاد پیشرفت که در این مطالعه نقش داشته است، اظهار نمود: تحصیلات دانشگاهی ابزارهایی را برای ورود به بازار کار فراهم میکنند، اما شرکتها در انتخاب نیروی انسانی به جنبههایی فراتر از مدارک و نمرات نگاه میکنند. در این انتخابها، مهارتهای نرم و توانمندیهایی مانند توانایی همکاری، انعطافپذیری، خلاقیت و حل مسئله نیز مورد ارزیابی قرار میگیرند.
نتایج مطالعه فوقالذکر نشان میدهد که مهارتهای نرم در تمام حوزههای کاری بسیار اهمیت دارند و حداقل یک مهارت نرم در میان پنج مهارت موردنیاز هر شغل قرار دارد و در این میان، مهارتهایی نظیر توانایی کار در گروه، توانایی تطبیق با تغییرات، ارتباط با مشتریان، خلاقیت و توسعه ایدههای نوآورانه در میان برترین خواستهها قرار دارند. علاوه بر مهارتهای نرم، تسلط بر مهارتهای دیجیتالی نیز به یک فاکتور بسیار حیاتی برای شرکتها و کارفرمایان تبدیل شده است. لزوم دارا بودن مهارتهای دیجیتالی، با تاکید بر فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) و آمار، تقریبا در تمام آگهیهای آنلاین ذکر میگردند. همچنین، در حوزههایی نظیر بازاریابی و مشاغل حقوقی نیز تقاضا برای مهارتهای دیجیتالی رو به افزایش است.
نقش مکان نیز در استقرار در بازار کار ایتالیا مهم است، زیرا 70 درصد از فرصتهای شغلی در مناطق شمالی کشور متمرکز هستند. لومباردیا با 30 درصد از آگهیها در صدر فهرست قرار گرفته است و مناطق رومانیا، ونتو و لاتزیو نیز به ترتیب در ردههای بعدی جای گرفتهاند. در مقابل، کامپانیا با تعداد کمتری از آگهیها روبروست.
اگرچه شرکتها معمولا در جستجوی فارغالتحصیلان در رشتههای فنی و علوم پایه هستند، اما در صورت نبود نیروی کار مناسب در این حوزهها، مهارتهای فردی و علمی در رشتههای علوم انسانی نیز مورد توجه قرار میگیرند و با ترکیب آموزشهای داخلی، مهارتهای فنی بهبود مییابند. در میان 116 پروفایل مورد مطالعه، حوزههایی که بیشترین تقاضا را داشتهاند، شامل موارد زیر بوده است:
اقتصاد و آمار (9 شغل مورد تقاضا): مدیر حسابداری، مدیر توزیع و انبار، کارشناس حسابداری، مدیر بازاریابی، مشاور ریسک بیمه، تحلیلگر کسبوکار، مدیریت محصول، مدیر مالی، مدیر زنجیره تأمین؛
حقوق، علوم انسانی و علوم اجتماعی (7 شغل مورد تقاضا): مدیر بخش، مسئول خدمات، مدیر منابع انسانی، وکیل، کارشناس اجتماعی، روانشناس، مسئول حراست؛
معماری و طراحی (8 شغل مورد تقاضا): مدیر سیستمهای تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات، مهندس انرژی، معمار، مهندس صنایع، مهندس مکانیک، مهندس عمران، توسعه دهنده وب و مهندس الکترونیک؛
علوم پایه (7 شغل مورد تقاضا): شیمیدان، برنامهریزی جغرافیایی، مهندس الکترونیک، تحلیلگر داده، اطلاعات دارویی، تحلیلگر نرمافزار و زیستشناس؛
اطلاعات و فناوری اطلاعات (6 شغل مورد تقاضا): مدیر سیستمهای تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات، توسعه دهنده وب، تحلیلگر داده، طراح گرافیک، مسئول مدیریت آنلاین و مدیر پروژه تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات.
بر اساس مصاحبههای کیفی انجام شده با مدیران منابع انسانی شرکتهای ایتالیایی، روش اصلی استخدام فارغالتحصیلان جدید، علاوه بر استفاده از منابع آنلاین و آژانسهای کار، همکاری با دانشگاهها است. عواملی همچون فرآیند تحصیل، نوع دورههای تحصیلی، نمرههای دانشجویی و مدت زمان تحصیل نقش مهمی در فرآیند انتخاب نیروی انسانی دارند، اما توانمندیهای نرم و مهارتهای افراد نیز اهمیت بسزایی یافتهاند.