جاذبه‌های گردشگری استان ترکستان قزاقستان

بر اساس آمار رسمی از ابتدای سال 2023 تاکنون حدود 500 هزار نفر وارد منطقه ترکستان شده اند.

این رقم نسبت به مدت مشابه سال قبل 104 درصد افزایش داشته است. چه مکان‌های دیدنی برای گردشگران در ترکستان وجود دارد؟

مقبره خواجه  احمد یسوی - طلسم ترکستان

مقبره خواجه  احمد یسوی یکی از اصلی ترین مواردی است که گردشگران را به این منطقه جذب می‌کند. این بنای تاریخی که از بناهای معماری قرون وسطایی به شمار می‌رود، به دستور امیر تیمور در سال‌های 1396-1399 بر روی قبر خواجه  احمد یسوی ساخته شد.

  این بنا دارای گنبدها و طاق های فراوان است. 35 اتاق در ساختمان وجود دارد. ارتفاع مقبره 37.5 متر است.

سه دیوار بیرونی با کاشی‌های سرامیکی آبی رنگ که سوره‌ها و آیات قرآن کریم روی آن‌ها نوشته شده است.

  دستگیره‌های برنزی در، نقره ای و طلاکاری شده و همچنین شش چراغ نیز از جمله مرواریدهای هنر معماری هستند.

 در سال 2003، در بیست و هفتمین نشست یونسکو، که در پاریس برگزار شد، مقبره کوزه خواجه  احمد یسوی در فهرست میراث فرهنگی جهان قرار گرفت. هزینه ورودی مقبره برای شهروندان قزاقستان 200 تنگه و برای خارجی‌ها 500 تنگه است. هزینه خدمات راهنما 3000 تنگه خواهد بود. در نزدیکی مقبره یک حمام  شرقی و یک  "قوم اویل" (دهکه ملی)  و همچنین شهرک کولتوبه  وجود دارد. در ترکستان، گردشگران باید از مقبره آریستان باب، واقع در منطقه اوتیرار دیدن کنند. آریستان باب معلم خواجه  احمد یسوی است. شاید به همین دلیل است که مردم می‌گویند: «شب را در مقبره آریستن بابا بگذران، در یسویی آرزو کن"

  مقبره آریستن باب در سرزمین باستانی اوتیارار بر روی قبر پیشگوی مذهبی آریستن باب که در قرن یازدهم می زیسته ساخته شده است. ساخت مقبره در قرون XIV-XV انجام شد. در محل مقبره چاهی با آب شفابخش بسیار شور وجود دارد. در حال حاضر مقبره آریستان باب تحت حفاظت دولت است.

رشته کوه خانتاگی در 40 کیلومتری شهر ترکستان قرار دارد. همانطور که از نامش پیداست کوهی وجود دارد که شبیه تخت خان است.   طبق افسانه‌ها، یک بار خان در خواب دید که بر اثر نیش عنکبوب بیوه سیاه خواهد مرد.   این موضوع توسط روشنفکران تأیید شد. در آن سال دام های زیادی بر اثر نیش عنکبوت های سمی تلف شدند. خان از ترس جان خود به یال های مرتفع کاراتاو مهاجرت کرد.

رزمندگان او به ویژه با غیرت از خان در برابر عنکبوت های بیوه سیاه‌ها محافظت کردند. تابستان گذشت و در پاییز باد شدیدی وزید - سه روز و سه شب این باد می وزید - و نگهبانان هوشیاری خود را از دست دادند.  خان که سه روز از قصر بیرون نرفته بود، دید که طوفان گذشته است، به سوی مردم رفت و بر تخت نشست. اما وقتی غذا شروع شد، یک کاراکورت از یکی از ظروف بیرون آمد و خان از نیش سمی آن جان سپرد. از آن پس این کوه را خانتاگی می نامند. اکنون این قلمرو حصارکشی شده و در حفاظتگاه طبیعی دولتی کاراتاو تحت حفاظت قرار گرفته است

غار آکمچت با گنجایش 10000 نفر در منطقه بایدیبک قرار دارد. این غار ۲۵۴ متر طول، ۶۵ متر عرض و ۲۵ متر ارتفاع دارد. آب از سوراخ خفاش می چکد. طاق غار از داخل شبیه شنیرک (سقف یورت) است.

در بین مردم افسانه ای وجود دارد که روزی مرد مقدسی در آنجا یورت  گذاشت و آنها از راه پله‌ها به یورت رفت و آمد می‌کردند.  همسران بی فرزند و افراد عادل مبتلا به بیماری همچنان شب را در این غار می‌گذرانند. به طور کلی در مورد غار آکمچت   Akmechet  بسیار گفته می‌شود. یکی از آنها می‌گوید که چگونه جنگجویان قزاق که به مقابله با فاتحان ژونگارها رفته بودند، ناگهان خود را در باران شدیدی دیدند. بیش از 10 هزار سرباز وارد غار شدند و نماز صبح را اقامه کردند.

از آن زمان به بعد این غار آکمچت نامیده می‌شود. گفته می‌شود در زمان‌های بعدی، دو جغد بزرگ در این غار زندگی می‌کردند. فضولات آنها انبوهی را در کف غار تشکیل داده است. و همچنین، مردم محلی می‌گویند که یک مار سفید بزرگ در غار زندگی می‌کند او به ندرت خود را به مردم نشان می دهد. یعنی در جامعه محلی این تصور وجود دارد که خفاش و مار زیارتگاه این مکان هستند.

درخت توت هزار ساله در روستای کرناک از توابع شهرستان کنتائو می روید. ریشه‌های درخت در حال خشک شدن است، اما شاخه‌ها هنوز سبز هستند.   مردم محلی به این درخت «مزهرات توت» می‌گویند. درختی به ارتفاع 8-9 متر در پایه به سختی می‌تواند توسط 6 نفر در آغوش گرفته شود.

عبدالاتیپ اسمایلوف، سرپرست محلی می‌گوید. : «به طور کلی در مورد این درخت افسانه‌های مختلفی وجود دارد. یکی از آنها می‌گوید که آن به دستور فرمانده عرب قوتیب بن مسلم که در قرن هشتم اسلام را در آسیای مرکزی گسترش داد، نشانده شده است.

  در روایتی دیگر، مردی متدین به نام امام باهلی، چوبی را به زمین زد تا اسبی را به آن ببندد و درختی رشد کرد.  در برخی از روایات آمده است که یاران پیامبر (ص) از اینجا عبور کردند و عصا را کنار چشمه رها کردند.

اگرچه ریشه‌های درخت پژمرده شده است، اما شاخه‌های آن سبز می‌شوند. و تنه اصلی به سه قسمت تقسیم شده است . ساکنان تنه‌های خمیده را با تکیه گاه نگه می دارند. اخیراً مردم مناطق مختلف به دیدن درخت تنومند  میآیند. حتی از خارج هم می آیند. همه اینجا قرآن می خوانند و خواسته‌های خود را بیان می‌کنند.

به گفته عبدالاتیپ اسمایلوف، سه درخت توت تاریخی از این دست در روستا وجود داشت. دو عدد  از آنها توسط بچه‌های روستا سوزانده شدند. اهالی محل از سومی مراقبت کردند و آن را حصار کشیدند. آنها مخصوصاً برای این درخت  یک چاه ، یک کانال حفر کردند. سالهای زیادی بدون آبیاری بود. به همین دلیل خشک شد. آبیاری در حال حاضر انجام می‌شود ما خوشحالیم که درخت شروع به زنده شدن کرد.

بسیاری از مردم از کاروان سرای   Keruen-saray بازدید می‌کنند. بزرگترین مجموعه گردشگری چند منظوره "Keruen-saray" در شهر ترکستان واقع شده است. این پروژه سرمایه گذاری توسط شهر گردشگری ترکستان اجرا شد.

  ساخت این مجموعه در دسامبر 2019 آغاز شد و در سال 2021 تاسیسات به بهره برداری رسید. مساحت مجموعه 20.5 هکتار می‌باشد در قلمرو این مجموعه خیابانی از بازرگانان و صنعتگران دوران جاده ابریشم، آمفی تئاتر برای نمایش اسب، بازار شرقی، مراکز خرید و بوتیک ها، هتل ها و رستوران، مرکز اسپا و تناسب اندام، سینما و خانواده مراکز تفریحی وجود دارد.  تمام سازه‌ها توسط یک کانال به هم متصل می‌شوند. رژه قایق ها در کانال وجود دارد.

کاروانسرای پس از مقبره خواجه احد یسوی به مرکز اصلی جذب سرمایه گذاری و گردشگران تبدیل می‌شود.   هزینه بازدید از مرکز تفریحی برای خانواده 2500 تنگه، تئاتر پرواز 6500 تنگه، تور قایق از 4000 تنگه و نمایش فواره رایگان است.

یک نسخه طلاکاری شده از شاهزاده تاکسای در ترکستان نگهداری می‌شود . در مرکز «اولی دالا الی» واقع در شهر ترکستان، نسخه ای طلاکاری شده از شاهزاده تاکسای نگهداری می‌شود. ساکنان و مهمانان شهر می‌توانند یکی از 4 "آدم  طلایی" موجود در قزاقستان را در مرکز "Uly Dala Eli" ببینند. که  روی آن  دو یال hryvnia موقت و یک ریخته گری وجود دارد. روی لباس، در ناحیه سینه، جواهرات طلا به شکل سگ پشمالو و قوچ و انگشتر آویزهایی به شکل نیش گرگ روی آستین‌های عبا دوخته شده است . روی آستین‌ها دو دستبند به شکل حیوانات افسانه ای که شبیه شکارچیان گربه شاخدار هستند.

ایمن میرزابکوا، محقق مرکز اولی دالا الی، گفت: «در سال 2012، طی کاوش‌های باستان‌شناسی، قبر زنی با رتبه بالا در قلمرو منطقه قزاقستان غربی پیدا شد که قدمت آن به دوره باستانی سارماتی قرن ششم قبل از میلاد باز می‌گردد.  دانشمندان با توجه به موقعیت مکانی این یافته را "پرنسس تاکسای" نامیدند.

  مرمتگر کیریم آلتین بیکوف ظاهر شاهزاده خانم Sarmatian را که با جواهرات غنی از طلا دفن شده بود بازسازی کرد و کار خود را به موزه ملی و موزه منطقه ای تاریخ محلی اورال اهدا کرد. بعداً یک نسخه از مرمت به شهر ترکستان اهدا شد.

امروزه مرکز ویزیت که بر اساس پروژه ای منحصر به فرد ساخته شده است، کتابخانه فابر، ایستگاه راه آهن ترکستان، تالار کنگره، تئاتر اپرا و باله، استادیوم ترکستان آرنا و کاخ عروسی در ترکستان فعالیت می‌کنند.

در موزه می‌توانید با یافته‌های کمتر شناخته شده آشنا شوید، در موسسات فرهنگی می‌توانید کنسرت های استادان هنر جهانی و محلی را ببینید. کتاب های کمیاب را می‌توان در کتابخانه پیدا کرد.

  هتل های "KARAVANSARAY" "Turkistan Hotel"، "Boutique Hotel Silk Way"، "Ramada by Wyndham Turkistan"، "Hampton by Hilton Turkistan"، "Rixos Turkistan" آماده پذیرایی از مهمانان هستند. گردشگری در ترکستان در 4 جهت توسعه می یابد به طور کلی امروز 3 حوزه گردشگری در منطقه ترکستان در حال توسعه است: گردشگری تاریخی و فرهنگی. گردشگری زیست محیطی و گردشگری سلامت.

رئیس اداره فرهنگ و گردشگری منطقه ترکستان نوردولت مدئوف گفت: این منطقه از نظر تاریخی و فرهنگی غنی است. 1789 اثر تاریخی و فرهنگی در قلمرو این منطقه وجود دارد.   علاوه بر این، گردشگری فرهنگی و تاریخی محرک اصلی صنعت گردشگری منطقه است.

به عنوان مثال، بیش از 1.2 میلیون گردشگر در سال 2022 به آرامگاه خواجه احمد یسوی و آریستن باب آمدند. در عین حال گردشگری اکولوژیک در حال تبدیل شدن به یکی از حوزه‌های اولویت دار است.

در قلمرو منطقه 4 محل - سایت‌طبیعی حفاظت شده ویژه وجود دارد. ذخایر آکسو-ژاباگیلی و کاراتائو هستند که در فهرست سایت های زیست کره یونسکو و همچنین پارک طبیعی ملی Sairam-Ogem و پارک طبیعی منطقه ای سیرداریا-ترکستان گنجانده شده اند.

در سال گذشته تعداد بازدیدکنندگان از سایت‌های طبیعی حفاظت‌شده ویژه واقع در منطقه حدود 80 هزار نفر بوده که این رقم نسبت به سال 2021، 171.8 درصد افزایش داشته است.   بر اساس نتایج پنج ماهه نخست سال جاری بیش از 40 هزار نفر از این مناطق بازدید کردند. علاوه بر این، منطقه ترکستان به خاطر اشیایی که در کوه‌ها و کوهپایه‌ها قرار گرفته اند، شناخته شده است.   کازیگورت تاو، آکبورا بولاگی، کیریک شیلتن، ژیلاک آتا مقدس، تنگه ماشات، مکان‌هایی مانند ژیلاگان آتا، کیریک کیز وجود دارد.

نوردولت مدئوف می‌گوید. : "منطقه ترکستان یکی از مناطق جمهوری است که گردشگری سلامت در آن توسعه یافته است" تا به امروز 72 منطقه درمانی و تفریحی در این منطقه وجود دارد.

  بر اساس نتایج سال گذشته، موسسات درمانی و بهداشتی در اینجا در اختیار 142.4 هزار شهروند قرار گرفت. به طور کلی پتانسیل گردشگری سلامت در منطقه ترکستان در روستای کوکترک دهستان ساریاگش متمرکز است. نوردولت مدئوف گفت: بخش گردشگری در منطقه ترکستان در حال تبدیل شدن به یکی از صنایع با چشم انداز خوب است.   این منطقه بین آسیای مرکزی و مناطق به شدت در حال توسعه قزاقستان واقع شده است. خطوط راه آهن مهمی از قلمرو منطقه ترکستان می‌گذرد.   پنج منطقه واقع در بزرگراه "چین غربی- اروپای غربی" در قلمرو این منطقه واقع شده است.

[1] https://www.inform.kz/ru/gde-otdohnut-v-turkestanskoy-oblasti_a4077357