وضعیت مهارت های حرفه ای و مهاجرت نیروی کار ماهر در آفریقای جنوبی

اقتصاد آفریقای جنوبی به عنوان برترین اقتصاد آفریقا و یکی از کشورهای عضو بریکس، از کمبود شدید مهارت های حرفه ای نیروی کار رنج می‌برد. بنا به ارزیابی چند مرکز تحقیقاتی که در گزارش زیر نظرات آنها ذکر شده است، اقتصاد این کشور تقریباً در همه بخش ها با کمبود مهارت های حیاتی مواجه است که بر رشد کسب و کارها و تولید ناخالص داخلی این کشور تاثیرگذار است.

به طورکلی، دو عامل مهم باعث کمبود مهارت‌های حرفه ای در آفریقای جنوبی شده اند:

1. تحصیلات عالیه گران قیمت که به دلیل نابرابریهای شدید اقتصادی و اجتماعی به جا مانده از دوران آپارتاید، اکثریت شهروندان از این فرصت محروم هستند. بر اساس گزارش Statista حدود ۹۶۸۱۰۹ هزار دانشجو در مؤسسات آموزش عالی (دانشگاه‌ها و مراکز فنی) آفریقای جنوبی در سال ۲۰۲۱ ثبت‌نام کرده‌اند که حدود ۷۳.۵ درصد از آن‌ها سیاه‌پوست، ۱۴.۸ درصد سفیدپوست، 4% هندی/آسیایی و 7.3% نفر رنگین پوست بوده اند.
2. دستمزدهای پایین که باعث شده است نیروهای انسانی با مهارت های بالاتر برای دستیابی به مشاغل و فرصت هایی بهتر، این کشور را ترک نمایند. طبق داده‌ها، میانگین حقوق در آفریقای جنوبی در حال حاضر 24813 رند( هر دلار آمریکا حدود17رند) در ماه است.

 

مهارت ها و مشاغل حرفه ای مورد نیاز در آفریقای جنوبی

طبق گزارش شرکت مشاره ای و ارائه کننده خدمات استخدام  Adcorp  که در 31 اکتبر 2022 منتشر شده است، آفریقای جنوبی با کمبود مهارت های حیاتی به خصوص در بخش فناوری اطلاعات برای پاسخگویی به تقاضای روزافزون اقتصاد این کشور مواجه است. گروه ارائه دهنده خدمات مالی Absa، نیز در گزارش مشابهی در سال 2022 به کمبود مهارت های حرفه ای به خصوص در صنعت فناوری دیجیتال آفریقای جنوبی اشاره کرده است. بنا به گزارش ابسا، مهارت های علم داده نه تنها در بخش فناوری، بلکه در بخش های دیگر مانند رسانه و سرگرمی، خدمات مالی و خدمات حرفه ای تقاضای زیادی دارد، چون فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی، ماهیت مشاغل و همچنین مهارت‌های لازم برای انجام آن‌ها را با سرعت فزاینده‌ای تغییر می دهند.

نظرسنجی مرکز PwC آفریقای جنوبی در سال 2022 نیز حاکی از آن است که کارکنان شرکت ها، خواستار توسعه مهارت‌های بیشتردر فضای فناوری اطلاعات - از جمله افزایش مهارت‌های فنی و دانش اتوماسیون، برنامه‌نویسی و کدگذاری، مدل‌سازی و تجزیه و تحلیل داده‌ها – هستند تا  شانس بیشتری برای بقا در یک فضای فناوری اطلاعات در دنیای پس از کووید داشته باشند.

در نظرسنجی جامع  دیگری که توسط JCSE-IITPSA ICT Skills در سال 2021 در این کشور انجام شده، مهارت‌های اولویت‌دار برای کارفرمایان این کشور عبارتند از:

• امنیت سایبری
• تجزیه و تحلیل داده‌های بزرگ
• تولید نرم افزار
• هوش مصنوعی
• توسعه اپلیکیشن‌ها
• مدیریت داده‌ها
• تست اتوماسیون / تست عملکرد
• اینترنت اشیا
• قابلیت اتصال

طبق جدیدترین ارزیابی در آفریقای جنوبی که توسط مرکز  Career Junction در سال 2022 انجام شده، کمبود مهارت ها در بیشتر بخش ها از جمله در بخش های پزشکی و بهداشت؛ بازاریابی؛ طراحی، رسانه و هنر؛ مدیریت کسب و کار و مهندسی احساس می‌شود، اما در بخش‌های فناوری اطلاعات و مالی شدید تر است. بنا به این گزارش، در بخش فناوری اطلاعات، کسب و کارها در این کشور در تلاش هستند تا استعدادهای بالا را به ویژه در موارد زیر جذب کنند:

• توسعه نرم افزار
• معماری فنی / تجاری
• طراحی، توسعه و مدیریت پایگاه داده
• تجزیه و تحلیل سیستم ها
• تجزیه و تحلیل داده‌ها / ذخیره سازی داده‌ها
• تحلیل کسب و کار

در بخش مالی، کمبود مهارت های حرفه ای زیر وجود دارد:

• حسابرسی مستقل
• مالیات بندی
• مدیریت محاسبات بیمه ای
• آنالیز مالی
• حسابداری مدیریت و هزینه

به گزارش مرکز فوق، در بخش پزشکی و بهداشت، کمبود شدید مهارت ها در بین کارکنان پرستاری و حرفه ای وجود دارد، در حالی که در بخش بازاریابی، کمبود متخصصان مدیریت، محسوس تر است. در بخش طراحی، رسانه و هنر نیز کمبود مهارت ها در زمینه طراحی وب، چندرسانه ای، طراحی سه بعدی و همچنین طراحی گرافیک، چاپ و بسته بندی مشهود است. در بخش مدیریت و بازرگانی، مهارت های مربوطه به توسعه کسب و کارها و در بخش مهندسی، مهندسی راه و ساختمان  و سازه، کمبود وجود دارد.

بسیاری از شغل هایی که  توسط مرکز  Career Junction شناسایی شده اند  در لیست مهارت های حیاتی وزارت امور داخلی آفریقای جنوبی که در اوت 2022 منتشر شده، فهرست شده اند. فهرست مهارت های فوق، الزامات و صلاحیت های لازم برای درخواست ویزای کار و یا مجوز اقامت دائم در این کشور را تعیین می‌کند. هدف این کشور، حفظ استعدادهای داخلی و جذب متخصصان ماهر و تشویق آنها به مهاجرت به آفریقای جنوبی برای حمایت از مشاغل و صنایع محلی است.

آخرین فهرست مربوط به مشاغل مهم که در سایت وزارت داخلی این کشور درج شده به شرح ذیر است:

• توسعه دهندگان نرم افزار (IT))
• برنامه نویسان (IT))
• متخصصان داده (IT))
• تحلیلگران سیستم های فناوری اطلاعات و ارتباطات (IT))
• تحلیلگران تحقیقات بازار (بازاریابی/ فناوری اطلاعات)
• کارشناس بیمه (مالی)
• تحلیلگران سرمایه گذاری (مالی)
• متخصصان مالیاتی (مالی)
• حسابرسان مستقل (مالی)
• پرستاران (پزشکی و بهداشت)
• متخصصان چند رسانه ای (طراحی، رسانه و هنر)
• طراحان چند رسانه ای (طراحی، رسانه و هنر)
• کارشناسان توسعه کسب و کار (کسب و کار و مدیریت)
• مهندسین عمران (مهندسی)

معضل مهاجرت نیروهای کار ماهر از آفریقای جنوبی

شرکت خدمات حرفه‌ای Accenture درگزارشی دراوایل اکتبر 2022 هشدار داد که آفریقای جنوبی برای رفع کمبود مهارت‌ها به ویژه در حوزه فناوری اطلاعات، فرصت زیادی ندارد، زیرا این مهارت ها نه تنها در سطح محلی بلکه در سطح بین المللی نیز مورد تقاضای شدید قرار دارند و با تغییر شکل نحوه استخدام و اهمیت روزافزون کار از راه دور که به یک گزینه برای بسیاری از شرکت ها به دلیل شیوع کووید 19تبدیل شده، شرکت‌های محلی بایستی با شرکت‌های بزرگ بین‌المللی برای جذب مجموعه محدودی از مهارت‌ها و استعدادها رقابت کنند.

بر اساس تحقیق موسسه Remchannel، علت اصلی مهاجرت ازاین کشور دستمزدهای پایین نیروی کار حرفه ای است. در حال حاضر، وزارت امور داخلی و همچنین مرکز آمار آفریقای جنوبی، داده‌های مربوط به مهاجرت از این کشور را ردیابی نمی‌کنند. اما سازمان ملل متحد داده‌های مربوط به تعداد مهاجران و مکان‌هایی که شهروندان این کشور در چند دهه اخیر مهاجرت کرده‌اند را ثبت می‌کند.

بر اساس گزارش شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل، تا پایان سال 2020، 914,901 شهروند آفریقای جنوبی در سایر کشورها و مناطق دیگر جهان زندگی می‌کنند که این رقم در سال 2015، 786,554 بوده است. این داده‌ها همچنین نشان دهنده سه برابر شدن مهاجرت از این کشور بین سال های 2015 تا 2020  نسبت به سالهای 2010 و 2015 است که به بیش از 128000 نفر  بالغ  می‌شود.

بریتانیا، بیشترین تعداد مهاجر را از آفریقای جنوبی دارد و تقریباً 250 هزار نفر در نظر سنجی‌های این کشور، محل تولد خود را آفریقای جنوبی ذکر کرده اند. پس از آن، استرالیا، ایالات متحده آمریکا و نیوزلند قرار دارند.

آمار منتشر شده توسط وزارت کشور بریتانیا نشان می دهد که بین سه ماهه اول 2020 و سه ماهه سوم 2021، 5845 کمک هزینه شهروندی به شهروندان آفریقای جنوبی که به این کشور نقل مکان کرده اند، پرداخت شده است.

آخرین به روز رسانی آمار استرالیا نیز نشانگر آن است که در پایان سال 2021، 201930 هزار نفر از آفریقای جنوبی در این کشور زندگی می‌کرده اند که2230 نفر بیشتر از آمار ثبت شده در پایان سال 2020 است.

طبق داده‌های منتشر شده توسط مرکز آمار نیوزلند، فقط بین ماههای ژانویه تا مه 2022، درخواست بررسی اقامت 11,364 نفر از آفریقای جنوبی تأیید شده است. اکثریت قریب به اتفاق این درخواست ها (11238) متقاضی دریافت روادید تجاری و مهارت بوده اند. بر اساس این گزارش، درخواست 27852 نفر نیز در انتظار تصمیم گیری است.

داده‌های ایالات متحده نیز نشان دهنده آن است که که 2386 نفر در سال 2021 از آفریقای جنوبی به این کشور مهاجرت کرده اند و در مجموع حدود 117 هزار نفر آفریقای جنوبی در این کشور زندگی می‌کنند.

داده‌های آمار کانادا در سال 2021 همچنین نشان دهنده روند رو به رشد مهاجرت شهروندان آفریقای جنوبی به این کشور است و کانادا در حال تبدیل شدن به یکی از مقاصد اصلی و جدید مهاجرت  آنها است. بین سال‌های 2015 تا 2020 بیش از 25000 آفریقای جنوبی وضعیت موقت، اقامت دائم یا شهروندی کانادا را به دست آورده اند.