آخرین وضعیت تجارت ترکیه در سه ماهه اول سال 2022

ترکیه سال 2021 را علیرغم بحران اقتصادی ناشی از پاندمی‌کرونا، با رشد 11 درصدی و ثبت رکورد صادراتِ 225.3 میلیارد دلاری به پایان رساند. بر اساس داده‌های سازمان آمار ترکیه، تولید ناخالص داخلی ترکیه براساس روش تولید با توجه به قیمت‌های جاری در سال 2021 میلادی 42.8 درصد رشد داشته است.

ترکیه سال 2021 را علیرغم بحران اقتصادی ناشی از پاندمی‌کرونا، با رشد 11 درصدی و ثبت رکورد صادراتِ 225.3 میلیارد دلاری به پایان رساند. بر اساس داده‌های سازمان آمار ترکیه، تولید ناخالص داخلی ترکیه براساس روش تولید با توجه به قیمت‌های جاری در سال 2021 میلادی 42.8 درصد رشد داشته است. اما آنچه که مسلم است سقوط بی سابقه ارزش لیر(45% در برابر دلار)،  تورم بالای 36 درصد و تحولات منطقه ای از جمله آغاز جنگ اوکراین در سال 2021، نمیتواند رشد اقتصادی ترکیه در سال 2022 را تضمین کند. قطعا افزایش سرسام آور قیمت انرژی برای کشوری که تمام نیاز خود را از خارج از کشور تامین می نماید، چرخه تولید و صادرات را تحت تاثیر قرار خواهد داد. از طرف دیگر افزایش جهانی قیمت محصولات غذایی، ترکیه را نیز مانند سایر کشورها با چالش تورم مواجه می‌کند.

افزایش تصاعدی نرخ تورم در سه ماهه اول سال 2022 کاملا مشهود است. بر اساس آمار رسمی، نرخ تورم در ماه ژانویه 49 درصد،  ماه فوریه 54.4 و ماه مارس 61.4 درصد اعلام شده است.

گفتنی است گام‌های مهم و تاثیرگذار ترکیه در عرصه سیاست خارجی که از سال 2021 آغاز و همچنان ادامه دارد، علیرغم ایجاد تاثیر مطلوب در مناسبات تجاری بین آنکارا با سایر کشورها، نتوانست گزارش صندوق بین المللی پول در مورد اقتصاد ترکیه را تغییر دهد.

در حالیکه هدف گذاری دولت حزب عدالت و توسعه، جای دادن ترکیه در بین 10 اقتصاد برتر جهان تا سال 2023 بود، ولی در سال 2021 نسبت به سال 2020 از رتبه 19 به رتبه 21 تنزل یافت و اینک بر اساس پیش بینی صندوق بین‌المللی پول ( IMF ) ترکیه در سال 2022 میلادی به رتبه 23 در میان کشورهای برتر اقتصادی در جهان سقوط خواهد کرد و روند افزایشی نرخ برابری ارز در این کشور و کاهش قدرت خرید لیر ترک همچنان ادامه خواهد یافت.

اما مقامات آنکارا با اعلام آمار مربوط به افزایش صادرات در سه ماهه اول سال جاری، کماکان تاکید دارند که بر مشکلات فائق آمده و رشد اقتصادی قابل قبولی را برای سال 2022 برای ترکیه به ارمغان خواهند آورد.

 جدول آخرین وضعیت تجارت ترکیه به تفکیک ماه با احتساب انرژی و فلزات قیمتی(برحسب میلیارد)

حجم کل	صادرات	واردات	سال 2022
45.3	17.5	27.8	ژانویه
48.2	20.4	27.8	فوریه
53.6	22.7	30.9	مارس

 جدول آخرین وضعیت تجارت ترکیه در سه ماهه ژانویه تا مارس 2022 (با احتساب انرژی و فلزات قیمتی)

60.7  میلیارد دلار	حجم صادرات
101.1 میلیارد دلار	حجم واردات
161.8 میلیارد دلار	حجم کل تجارت سه ماهه

 آمارتفکیکی حجم مبادلات تجاری

• افزیش صادرات به کشورهای همسایه

صادرات کشور به همسایگان ایران، یونان، عراق، گرجستان، سوریه و بلغارستان در سه ماهه اول سال جاری با 30.4 درصد افزایش نسبت به مدت مشابه سال گذشته به 5.6 میلیارد دلار رسید.این میزان در مدت مشابه سال قبل 4 میلیارد و 323 میلیون دلار بود.

• افزایش صادرات ترکیه به اتحادیه اروپا

 صادرات ترکیه به کشورهای اتحادیه اروپا در سه ماهه اول امسال نسبت به مدت مشابه سال 2021 با 21 درصد افزایش به 23 میلیارد و 780 میلیون و 323 هزار دلار رسیده است. در مدت مذکور، صنعت خودرو، پوشاک آماده، مواد شیمیایی، فولاد، فلزات آهنی و غیرآهنی با سهم 65 درصدی بیشترین صادرات را به کشورهای عضو اتحادیه اروپا داشته‌اند.

 در بازه زمانی مذکور، صادرات صنعت خودروسازی 4 میلیارد و 883 میلیون و 737 هزار دلار، صنعت لباس و پوشاک 3 میلیارد و 412 میلیون و 44 هزار دلار، بخش شیمی 3 میلیارد و 192 میلیون و 702 هزار دلار، بخش آهن و فلزات غیرآهنی 2 میلیارد و 163 میلیون و 897 هزار و بخش فولاد نیز یک میلیارد و 913 میلیون و 786 هزار دلار بوده است.

 همچنین سهم کشورهای اتحادیه اروپا از صادرات ترکیه در سه ماهه اول سال‌جاری 39.44 درصد بوده است. آلمان از مقاصد اصلی صادرات ترکیه بوده و صادرات به این کشور با 16.3 درصد افزایش به 4 میلیارد و 888 میلیون و 408 هزار دلار رسیده است.

• صادرات 3,5 میلیارد دلاری ترکیه به آمریکا در ربع اول 2022

ترکیه با صادرات حدود 3,5 میلیارد دلاری به آمریکا، به بالاترین صادرت اولین ربع سال نسبت به سال‌های گذشته تحقق بخشید. فروش خارجی به آمریکا در دوره ماه‌های ژانویه– مارس 28,9 درصد افزایش یافت و سهم این کشور از صادرات ترکیه به 5,8 درصد رسید. این کشور درعین حال عنوان کشوری که بیشترین افزایش ارزش فروش خارجی ترکیه را تامین کرده است، به دست آورد.

• افزایش چشمگیر صادرات ترکیه به انگلستان

صادرات ترکیه به انگلستان در سه ماهه نخست امسال با رشد 12.2 درصدی نسبت به مدت مشابه سال 2021 به 3 میلیارد و 57 میلیون و 155 هزار دلار رسیده و انگلستان به چهارمین مقصد اصلی صادرات ترکیه تبدیل شد. به این ترتیب سهم انگلستان در صادرات ترکیه 5.54 درصد بوده است. در بازه زمانی مذکور کشورهای آلمان، آمریکا، ایتالیا در صدر صادرات ترکیه قرار گرفتند. مهمترین بخش صادراتی ترکیه به انگلستان، خودرو و محصولات وابسته به آن بوده است. صادرات این بخش در سه ماهه اول امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته 7.3 درصد افزایش یافته و به 812.6 میلیون دلار رسیده است.

• افزایش صادرات بخش معدن

صادرات محصولات معدنی در سه ماه اول سال جاری با 25.9 درصد افزایش نسبت به مدت مشابه سال 2021 به یک میلیارد و 527 میلیون و 312 هزار دلار رسید. ترکیه در مدت مذکور به ارزش یک میلیارد و 527 میلیون و 312 هزار دلار به 175 کشور جهان صادر انجام داده است. سهم محصولات معدنی از کل صادرات ترکیه 2.5 درصد بوده است.

• کاهش فروش خودرو و خودروهای تجاری سبک در ترکیه

 در دوره ژانویه- مارس، فروش خودرو و خودروهای تجاری سبک در ترکیه با 23.5 درصد کاهش نسبت به مدت مشابه سال 2021 به 152 هزار و 50 دستگاه رسید.

• خرید و فروش 708 هزار و 523 ملک در ترکیه

در سه ماهه اول سال، 708 هزارو 523 معامله خرید و فروش در ترکیه انجام شد و 6 میلیارد و 961 میلیون و 776 هزار لیر از حق الزحمه سند مالکیت درآمد حاصل شد. از این معاملات خرید و فروش، 307 هزار و 396 مورد مسکونی، 122 هزار و 22 مورد زمین، 192 هزار و 184 مورد مزرعه، 34 هزار و 669 مورد کارگاه و مابقی سایر اموال غیرمنقول بوده است.

در بین استان‌هایی که بیشترین تعداد معاملات فروش را داشتند، استانبول با 92 هزار و 833 فروش در رتبه اول قرار گرفت. پس از استانبول آنکارا با 48 هزار و 116، ازمیر با 39 هزار و 543، آنتالیا با 28 هزار و 455، بورسا با 27 هزار و 207، قونیه با 20 هزار و 674، کوجایلی با 19 هزار و 135 و بالیکسیر با 18 هزار و 773 رتبه‌های بعدی قرار دارند.

• بیشترین صادرات سه ماهه اول تمام دوران از صنعت تهویه مطبوع

صنعت تهویه مطبوع در سه ماهه نخست امسال با 16 درصد افزایش نسبت به مدت مشابه سال 2021، یک میلیارد و 613 میلیون دلار صادرات داشته است. بنابراین، صادرات سه ماهه اول به بالاترین حد خود رسیده است. کشورهای اتحادیه اروپا نیز در صدر صادرات تهویه مطبوع قرار دارند بیشترین صادرات نیز به آلمان انجام شد.

• افزایش صادرات کشتی و قایق بادبانی ترکیه

صادرات کشتی و قایق بادبانی در سه ماهه نخست سال جاری با 31.8 درصد افزایش نسبت به مدت مشابه سال 2021 به 278 میلیون و 83 هزار دلار رسید. صادرات کشتی و قایق تفریحی به 105 کشور جهان، سهم 0.5 درصدی از کل صادرات ترکیه را به خود اختصاص داده است.

• رکورد صادرات ماشین آلات ترکیه

صادرات ماشین آلات کشور در سه ماهه اول سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل 12.2 درصد افزایش یافته و به 6.1 میلیارد دلار رسید. بیشترین صادرات این حوزه در دوره مذکور به آلمان و آمریکا انجام شد.

صادرات این بخش به ایتالیا در این بازه زمانی بیش از 20 درصد افزایش یافته است. صادرات ماهانه در ماه مارس به 2.3 میلیارد دلار رسید و رکورد جدیدی به ثبت رسید.

• سرمایه گذاری 1.3 میلیارد دلاری در استارتآپ های ترکیه

شرکت‌های نوپا و استارت‌آپ ‌های ترکیه در سه ماهه نخست سال 2022 موفق به جذب 1.28 میلیارد دلار سرمایه شدند. بدین ترتیب شرکت های مذکور با جذب این میزان سرمایه تنها در سه ماهه اول سالجاری، به رقم 1.5 میلیارد دلار جذب سرمایه در طول کل سال 2021 نزدیک شدند.

طی ماه‌های ژانویه تا مارس 61 سرمایه گذاری در حوزه شرکت‌های نوپا و استارت‌آپ در ترکیه صورت گرفته است. از سوی دیگر، شرکت‌های فعال در حوزه بازی‌های یارانه‌ای و گیم در سه ماهه نخست سالجاری نیز از جمله شرکت‌های نوپای ترکیه بوده‌اند که موفق به جذب بیشترین سرمایه گذاری شده‌اند. طی این مدت، رقم جذب سرمایه توسط 8 شرکت طراحی بازی‌های یارانه‌ای در ترکیه به بیش از 330 میلیون دلار بالغ شده است.

شرکت‌های تازه تاسیس پیشرو در بخش هوش مصنوعی با جذب 122 میلیون دلار سرمایه گذاری توسط شش شرکت و شرکت‌های نوپای ارائه دهنده خدمات مالی با جذب هشت مورد سرمایه گذاری در رده‌های بعدی این فهرست قرار گرفتند.

• صادرات 56.8 میلیارد دلاری محصولات فناوری ترکیه

ترکیه با تمرکز بر اهداف جدید چشم انداز «صنعت فناوری ملی»، در صادرات این محصولات رشد قابل توجهی داشته و در سه ماهه اول امسال با 20.7 درصد افزایش 56.8 میلیارد دلار صادرات را ثبت کرده است. این رقم در مدت مشابه سال گذشته در حدود 47.1 میلیارد دلار بود.

بر اساس داده‌های وزارت بازرگانی و موسسه آمار ترکیه، صادرات محصولات با فناوری بالا، متوسط و پایین در سال گذشته بالغ بر 212 میلیارد و 827 میلیون دلار بوده که در مقایسه با سال 2020، افزایش 33.1 درصدی را ثبت کرده است.

از این میان، نزدیک به 6.5 میلیارد دلار از محصولات با فناوری پیشرفته و 71 میلیارد دلار شامل محصولات با فناوری متوسط بالا بوده است. همچنین سال گذشته نزدیک به 206 میلیارد دلار محصولات مبتنی بر فناوری در رده‌های مختلف وارد کشور شده است.

• افزایش صادرات چای ترکیه

با صادرات هزار و ششصد و شصد تن چای از ترکیه به هشتاد و چهار کشور جهان در ماه‌های ژانویه الی مارس سال جاری ، پنج میلیون و دویست و هفتاد و یک هزار و نهصد و سی و سه دلار در آمد حاصل گردید.

• صادرات میوه و سبزیجات تازه ترکیه در ربع اول سال 2022

ارزش صادرات میوه و سبزیجات تازه ترکیه در ربع اول سال 2022 به 762 میلیون و 663 هزار دلار رسید. در این دوره، نسبت به دوره سال قبل با 5 درصد افزایش به میزان 313 میلیون و 682 دلار مرکبات، با 1 درصد افزایش 301 میلیون و 161 هزار دلار سبزیجات و با 16 درصد افزایش 142 میلیون و 264 هزار دلار میوه صادر شده است.

• طی 3 ماه اول سال جاری به ارزش بیش از 403 میلیون دلار خشکبار صادر شد

طی دوره ژانویه تا مارس 2022 میزان صادرات خشکبار از ترکیه به خارج از کشور با رشد 16 درصدی نسبت به دوره مشابه در سال قبل به 403 میلیون و 251 هزار دلار رسید. طی این مدت، خشکبار تولیدی در ترکیه به 129 کشور جهان صادر شده است.

انگور خشک بدون هسته با 98 میلیون دلار صادرات بیشترین سهم را در خشکبار صادراتی ترکیه به خود اختصاص داده و زردآلوی خشک با 91 میلیون و پسته با 60 میلیون دلار در رتبه‌های بعدی این فهرست قرار گرفته‌اند. همچنین تولیدکنندگان انجیر خشک در ترکیه طی این مدت به ارزش 59 میلیون دلار به خارج از کشور صادرات داشته‌اند. کشورهای عضو اتحادیه اروپا با واردات 652 میلیون دلاری طی سه ماه گذشته بزرگترین مشتری خشکبار صادراتی ترکیه بوده‌اند.

• صادرات خودرو از ترکیه به اتحادیه اروپا 64 درصد رشد کرد

صادرات انواع خودرو ساخت ترکیه به کشورهای عضو اتحادیه اروپا از آغاز ماه ژانویه تا پایان ماه مارس سال 2022 شاهد رشد 64.6 درصدی بوده و به بیش از 4 میلیارد و 833 میلیون دلار بالغ شده است. سهم بخش خودرو از کل صادرات ترکیه طی این مدت نیز 12.4 درصد بوده است. آلمان و ایتالیا بزرگترین مشتریان خودروهای ساخت ترکیه در سه ماهه نخست سالجاری بوده‌اند.

• افزایش صادرات بخش چرم و محصولات چرمی ترکیه

در بازه زمانی ژانویه تا مارس 2022، بخش چرم و محصولات چرمی با 27 درصد افزایش نسبت به دوره مشابه سال قبل، 502 میلیون دلار صادرات داشته است. ایتالیا، آلمان و روسیه 3 کشور اول با بیشترین صادرات چرم و محصولات چرمی در ماه مارس بودند.

• صادرات عسل ترکیه به 42 کشور جهان

در سه ماه اول سال جاری ترکیه 4 هزار و 421 تن عسل به 42 کشور جهان صادر گردید. از این صادرات درآمدی به میزان 11 میلیون و 302 هزار و 715 دلار حاصل گردید. این رقم که در سال 2021 ، 6 میلیون و 327 هزار و 811 دلار بود در سال 2022 ، 162 درصد افزایش یافت.

• آمریکا، آلمان و فرانسه بزرگترین بازار صادراتی مبلمان ترکیه

طی سه ماهه اول سال 2022 یک میلیارد و 149 میلیون دلار انواع مبلمان از ترکیه به خارج از کشور صادر شده است. کل صادرات بخش مبلمان، کاغذ و محصولات جنگلی از ترکیه در سه ماهه اول سالجاری نیز بالغ بر یک میلیارد و 933 میلیون دلار بوده است. آمریکا، آلمان، فرانسه، عراق و لیبی بزرگترین مشتریان مبلمان صادراتی ترکیه طی این مدت بوده‌اند.