صنعت تولید سیمان و ساختمان سازی در کوبا

صنعت سیمان کوبا در سال 2021 پایین ترین رکورد خود را نسبت به شش دهه گذشته رقم زد.

سابقه تلاش کوبا برای افزایش تولید سیمان و برآوردهای انجام شده

سابقه اقدامات اولیه به منظور تامین سیمان مورد نیاز کوبا در منطقه کاماگوئی به سال 2018 بازمی‌گردد، در آن سال "گروه تجاری سیمان" که یک گروه وابسته به دولت می‌باشد چراغ سبزی را برای اجرای برنامه احیای تامین سیمان کوبا دریافت کرد، با این چشم انداز که با صنایع جدید خود، جایگزین کارخانه‌های قدیمی‌ تولیدی سیمان یعنی "26de Julio"، "سانتیاگو دو کوبا" و "سیگوانی" شود. قرار بر این بود که این تحول و پیشرفت ها در مرحله دوم و تا سال 2025، به بقیه شرکت های سیمان در این جزیره نیز تسری یابد. در نهایت، این سرمایه‌گذاری‌ها در صنعت تولید سیمان به تولید با نرخ‌هایی ادامه می‌دهد که از یک دهم قابلیت‌های طراحی آن نیز فراتر نمی‌رود.

بر اساس برآوردهای "رنه مسا ویلافانیا"، وزیر ساخت و ساز کوبا، سال 2021 بدترین سال برای صنعت سیمان این کشور طی بیش از شش دهه گذشته بود. به گفته این مقام، برنامه تولید سیمان در این کشور 560 هزار تن برای سال 2021 پیش بینی شده بود و حتی کاهش تقریبی 50 درصدی تولید نسبت به سال 2020 نیز قابل پیش بینی بود. با این حال وزیر ساخت و ساز کوبا می‌گوید تولید این مقدار پیش بینی شده نیز محقق نشد و تولید نهائی حداقل 83 هزار تن از میزان تولید مورد انتظار پایین تر بود. کوبا برای سال 2022 در انتظار بهبود کامل شرایط است.

تخمین تولید سیمان برای سال 2023

با بهره بردن از هماهنگی کامل کارخانه‌های جدید تولید سیمان در استان سانتیاگو دو کوبا و اولین محصول تولیدی کارخانه واقع در منطقه "نوویتاس"، بیش از 1.4 میلیون تن سیمان می‌تواند در طول سال آینده از کوره‌های تولید سیمان کوبا بیرون آید و انتظار می رود روند تولید سیمان در این کشور در سه ماهه اول سال 2023 منظم گردد. وزیر ساخت و ساز کوبا همچنین این ریسک را پذیرفته که حدود 150 هزار تن سیمان به قیمت ارز آزاد برای افراد و اشکال جدید مدیریت غیردولتی به بازار عرضه شود و پس از اینکه تولیدات جدید، کل بازار داخلی را تحت پوشش قرار داد، صادرات این محصول آغاز خواهد شد.

شرایط حاد تولید حتی قبل از همه گیری کرونا

تولید سیمان کوبا از قبل از همه‌گیری کرونا در وضعیت قرمز قرار داشت. بین سال‌های 2015 تا 2019، این جزیره همراه با سه کشور دیگر آمریکای لاتین در زمره کشورهایی با کمترین مصرف سرانه مصالح ساختمانی قرار داشت (رقم سرانه 132 کیلوگرم در سال برای کوبا می‌باشد که کمتر از نیمی از میانگین سرانه منطقه‌ای است که حدود 272 کیلوگرم به ازای هر نفر است). همچنین گزارش‌های "فدراسیون بین‌آمریکایی سیمان" نشان می‌دهد که برخلاف آنچه کشورهای همسایه کوبا انجام دادند، کاهش تولید نمی‌تواند با خرید محصول خارجی جبران شود.

توقف تولید، شرایط را برای اجرای برنامه‌های دولت در حوزه ساخت مسکن دشوار می‌کند

در دسامبر 2018، وزیر ساخت و ساز کوبا به "مجلس ملی قدرت خلق" که نقش پارلمان قانونگذاری در کشور دارد اطمینان داد که طی یک دهه می‌توان مشکل مسکن در کوبا را حل کرد. دستیابی به این هدف به ساخت 527575 ساختمان و بازسازی 402120 ساختمان دیگر بستگی داشت. سیاست جدید مسکن در کوبا، که توسط کارگزاری مسئول آن ارائه شده، طی 47 صفحه به توضیح فناوری‌های مورد استفاده در هر منطقه و سرمایه گذاری‌هایی که باید در صنایع حامی این بخش انجام شود، می‌پردازد.

با وجود کمبود حدود 930 هزار مسکن جدید و  تعداد 1 میلیون و 490 هزار مسکن در وضعیت نامناسب (که نیازمند بازسازی است)، وزارت ساخت و ساز اعلام کرده که بخش عمده ای از اقدامات در این خصوص باید بر عهده مردم و طبق الگوی آنها صورت گیرد. "ویویان رودریگز سالازار"، مدیر کل مسکن کوبا، در ماه می 2020 توضیح داد که تنها در هاوانا و سانتیاگو "مداخله دولت به دلیل پیچیدگی‌های موجود در این مناطق، بیشتر خواهد بود." این مقام مسئول گفت: "برنامه‌ها حتی با وجود شرایط اضطراری بهداشتی متوقف نمی‌شوند. ما تا پایان سه ماهه اول، 9558 خانه تحویل دادیم و طی پنج سال گذشته چنین نتایجی کسب نکرده بودیم."

ساخت مسکن در سال 2020

در طول سال 2020، سیاست مسکن در کوبا برای ساخت 41 هزار خانه جدید برنامه ریزی شده بود و در سال 2021 این هدف به 43600 مورد افزایش یافت. این اقدامات اولین گام‌های مربوط به فرآیندی بودند که باید در پایان دهه به برنامه‌ریزی‌های جدید منتهی شود (افزایش تولید 65 هزار مسکن در سال)، لیکن حتی در مطلوب‌ترین سناریوها نیز به سختی می‌توان این اهداف را برآورده کرد. به طور خلاصه، در پایان سال 2020 کوبا توانست تنها 32874 خانه جدید را به صندوق مسکن خود اضافه کند. در مقایسه با سال 2021، اگرچه هنوز آماری منتشر نشده، اما همه دیدگاه‌ها به نتایج محتاطانه تری اشاره دارند.

"اداره ملی آمار و اطلاعات کوبا" گزارش داد که "تولید میلگرد" بین سال های 2017 تا 2020، حدود 48 درصد، درب و پنجره‌های آلومینیومی تا سال 2016، حدود 53 درصد و بتن پیش ساخته (که در ساخت و ساز ساختمان‌ها استفاده می‌شوند) در سال 2018، حدود 67 درصد و همگی نسبت به بالاترین نقطه تولید خود طی دوره پنج ساله اخیر کاهش یافته اند.

سیمان مورد نیاز کوبا برای 2022

برای ساخت مسکن در کوبا در سال 2022 باید از بیش از یک میلیون و چهارصد هزار تن سیمان استفاده شود. این امر به معنای لزوم سرمایه‌گذاری تخمینی ۷۴۴ میلیون دلاری دولت در شش کارخانه سیمان سازی کوبا است. در متن این سیاست جدید آمده است: «تقاضای منابع، مستلزم افزایش و استفاده بهینه از تولیدات فعلیِ صنعت ملی در کنار گسترش ظرفیت‌های تولیدی است».