بررسی دلایل پیگیری اروگوئه برای انعقاد موافقتنامه تجارت آزاد با سایر کشورها

به گزارش موسسه توسعه تجارت و سرمایه گذاری اروگوئه (موسوم به اروگوئه 21) و واحد مشاوره سیاست های تجاری وزارت اقتصاد و دارایی، اروگوئه در سال 2020، 322 میلیون دلار بابت تعرفه‌های تجاری اقلام صادراتی اش به بازارهای مقصد، هزینه پرداخت کرده است.

آمارهای موجود نشان می دهند که اروگوئه تنها طی پنج سال (بین سال های 2016 و 2020) حدود 1550 میلیون دلار هزینه تعرفه‌های تجاری نموده است. طی این مدت چین، اتحادیه اروپا و آمریکا در مجموع 72 درصد از کل تعرفه‌های پرداختی اروگوئه را تشکیل می دادند. در این ارتباط، به استثنای مرکوسور، بازارهایی که دارای بالاترین تعرفه‌های تجاری بوده و بیشترین حقوق گمرکی را اخذ می‌کنند، اصلی ترین مقاصد صادراتی اروگوئه بوده اند. نسبت ارزش تعرفه‌های پرداختی اروگوئه به کل ارزش صادرات اقلام تجاری این کشور به بازارهای خارجی در سال 2020 (که به 8023 میلیون دلار بالغ شد) 4 درصد بوده است. در جداول ذیل تعرفه‌های پرداختی اروگوئه در اصلی ترین مقاصد صادراتی اش؛ سهم اصلی ترین اقلام تجاری از کل تعرفه‌های مذکور؛ همچنین ارزش کل و سهم تعرفه‌های پرداختی از کل صادرات طی 5 سال مورد بررسی قرار گرفته اند.

تحلیل و بررسی آمارهای موجود در ارتباط با تعرفه‌های پرداختی اروگوئه؛ تعرفه‌هایی که در چارچوب توافقات تجاری این کشور با سایر شرکای تجاری اش تعیین شده اند؛ همچنین بررسی عمده ترین اقلامی‌ که مشمول تعرفه‌های تجاری می‌شوند، حاکی از آن هستند که:

- بطور متوسط تنها 31 درصد از کل صادرات اقلام تجاری اروگوئه در چارچوب یکی از توافقات تجاری این کشور با سایر کشورهای دنیا، جای می‌گیرد.

- 56 درصد از اقلام صادراتی اروگوئه با تعرفه صفر به بازارهای مقصد وارد می‌شوند.

- عمده ترین اقلامی‌ که مشمول تعرفه‌های تجاری می‌شوند محصولات کشاورزی و دامی هستند. عمده این محصولات اعم از گوشت گاوی، لبنیات، سویا، فرآورده‌های گوشتی و برنج برای ورود به بازارهای مقصد با تعرفه‌های تجاری بالایی مواجهند.

- میانگین نرخ تعرفه در ارتباط با گوشت گاوی در سال 2020 حدود 11 درصد بوده است. به عبارت دیگر به ازای هر کیلو محصول صادراتی مذکور 60 سنت پرداخت شده است. تعرفه‌های پرداختی برای گوشت گاوی (جهت ورود به بازارهای خارجی) بطور متوسط در سال 2020 در مجموع 186 میلیون دلار بوده است.

- میانگین نرخ کل تعرفه‌های تجاری که اروگوئه در سال 2020 پرداخت کرده (اعم از صفر و یا بالاتر) 2.6 درصد بوده است. این در حالی است که میانگین نرخ تعرفه‌هایی که صفر نبوده اند، 9 درصد بوده است. در نمودار ذیل ارقام مذکور طی پنج سال گذشته مورد مقایسه قرار گرفته اند:

44 درصد از کل اقلام صادراتی اروگوئه با نرخ های تعرفه ای بالاتر از صفر به بازارهای کشورهای مختلف صادر شده اند. میانگین نرخ این تعرفه‌ها در سال 2020 به میزان 9 درصد بوده است که در مقایسه با میانگین نرخ تعرفه‌ها بین سال های 2016 تا 2019 دو درصد افزایش یافته است.

مسئولان اروگوئه ای طی سال 2021 بر ضرورت تلاش جهت توسعه تجارت خارجی کشور به سوی بازارهایی فراتر از مرکوسور تاکید دارند. لوئیس لاکاژه پو رئیس جمهور اروگوئه به تازگی در اظهاراتی درباره تلاش ها برای انعقاد توافقات تجارت آزاد گفت: پاسخ ترکیه را برای انعقاد موافقتنامه تجارت آزاد دریافت کرده ایم و هم اکنون مسیر بررسی و مطالعه اولیه در این زمینه گشوده شده است و در صورت رضایت بخش بودن، از ماه مارس انعقاد چنین توافقی در دستور کار قرار خواهد گرفت. وی به علاوه خاطرنشان کرد، مطالعات برای انعقاد توافق تجارت آزاد با چین در مرحله "امکان سنجی" است و این روند بصورت مشترک انجام می‌گیرد.

ترئسا آیشنبرگ مدیرعامل اتحادیه صادرکنندگان اروگوئه (UEU) نیز به تازگی در مصاحبه ای بر اهمیت ورود به بازارهای جدید تاکید کرده است. وی در این مصاحبه اظهار داشت: انعقاد توافقات تجاری که طی آن اروگوئه بتواند تعرفه‌های تجاری کمتری برای ورود به بازار سایر کشورها بپردازد از اهمیت بسزایی برخوردار است. اروگوئه تا ماه نوامبر 2021، 340 میلیون دلار بابت تعرفه‌های تجاری پرداخت نموده است که بیش از نیمی از آن مربوط به چین می‌شود. وی افزود: محصولاتی که بیشترین تأثیر را در افزایش تعرفه‌های پرداختی اروگوئه داشته اند عبارتند از: گوشت، محصولات لبنی، غلات، چوب، دانه‌های روغنی و دام زنده. مدیرعامل اتحادیه صادرکنندگان اروگوئه در ادامه افزود: با توجه به روند صعودی هزینه‌های مرتبط با صادرات در ماه  های اخیر و طی سال های گذشته، ورود به بازارهای امارات عربی متحده و قطر قابل توجه هستند، چرا که نیازی به پرداخت تعرفه‌های تجاری بالا نیست. حضور اروگوئه در اکسپوی دبی 2020 بسیار مهم بوده و فرصت لازم را برای آشنایی با کشورهای منطقه فراهم آورده است.

شایان ذکر است که اروگوئه با 18 کشور جهان دارای توافقات تجاری است که به استثنای برخی موارد (از جمله با شیلی و مکزیک)، بیشتر این توافقات یا بین کشورهای مرکوسور و یا میان اعضای این بلوک (بصورت جمعی) با کشورهای ثالث به امضا رسیده اند.

تازه ترین آمارهای منتشره حاکی از آن هستند که در سال 2021 صادرات اروگوئه به 11.5 میلیون دلار بالغ شده که رشد 43 درصدی را در مقایسه با سال 2020 به ثبت رسانده است. لذا به عقیده کارشناسان، اروگوئه در سال 2021 در ارتباط با تعرفه‌های تجاری هزینه بی سابقه ای را در بازارهای مقصد پرداخت کرده است.

اروگوئه حضور در بازار کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس در سال های اخیر را با جدیت دنبال می‌کند. علاوه بر نگاه مقامات این کشور به بازار مواد غذایی رو به گسترش این کشورها، جذب سرمایه گذاری دولت های عرب خلیج فارس نیز در دستورکار مقامات اروگوئه قرار دارد که در این زمینه می‌توان به سفر رئیس جمهور اروگوئه به دوحه در اواخر سال 2021 اشاره نمود. البته سیاست جذب سرمایه گذاری کشورهای عرب خلیج فارس مختص به اروگوئه نمی‌باشد و بین کشورهای منطقه یک نوع رقابت در این زمینه وجود دارد به طوری که در سال 2021 شاهد سفر مقامات 4 کشور آمریکای لاتین (برزیل، کلمبیا، پاراگوئه و اروگوئه) به منطقه خلیج فارس و از جمله سفر به قطر بودیم.   

با توجه به منافع اروگوئه برای امضای موافقتنامه تجارت آزاد با شرکای اصلی تجاری خود بویژه چین، مقامات این کشور موضوع ایجاد انعطاف پذیری و به روز رسانی در بلوک مرکوسور را مطرح نموده اند. ولی این موضوع باید توسط سایر اعضای مرکوسور یعنی برزیل، آرژانتین و پاراگوئه مورد موافقت قرار گیرد که در نشست سران این بلوک در 20 دسامبر 2021 با مخالفت سه عضو دیگر مواجه شد.