جایگاه و اهمیت فرآورده‌های لبنی در اروگوئه
محصولات لبنی به دلیل سرشار بودن از پروتئین‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی، غذایی کامل و حیاتی برای رژیم غذایی کودکان، نوجوانان و بزرگسالان است. کشور اروگوئه تجربه زیادی در تولید و فرآوری شیر و توزیع آن در بازارهای داخلی و بین‌المللی دارد. زنجیره تولید محصولات لبنی در اروگوئه توانسته است ظرفیت‌های مهم خدماتی در حوزه صنعت و بخش توزیع محصول، ایجاد نماید.
بر اساس آمار منتشره شده توسط سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو)، تقریباً 6 میلیارد نفر در جهان، مصرف‌کننده‌ی محصولات و فرآورده‌های لبنی هستند. بیش از 50 میلیون واحدهای تولیدی لبنی جهت پاسخگویی به تقاضای جهانی این محصول، مشغول به تولید شیر و فرآورده‌های آن می‌باشند. کشور اروگوئه با توجه به جایگاه جغرافیایی خود در بین کشورهای حوزه منطقه آمریکای جنوبی، در چند سال اخیر ، نقش به سزایی در تأمین مایحتاج لبنی کشورهای مختلف جهان داشته است.
نگاه ویژه اروگوئه جهت تأمین نیازهای لبنی در سراسر جهان، سبب گردیده تا حدود پنج درصد از کل اراضی حاصلخیز در کشور به تولید شیر اختصاص داده شود. این کشور با جمعیتی حدود سه میلیون و پانصد هزار نفر به تنهایی قادر است شیر مورد نیاز 20 میلیون نفر در دنیا را تأمین نماید.
جایگاه لبنیات در اروگوئه
در میان بخش‌های مختلف کشاورزی و دامداری در اروگوئه، تولید شیر و فرآورده‌های لبنی، با لحاظ وسعت زمین موردنیاز، بیشترین درآمدزایی را در میان سایر اقلام تجاری اروگوئه به خود اختصاص داده اند. به طوریکه در این کشور بیش از 20 هزار نفر در مراکز تولید شیر و صنایع وابسته، مشغول به کار هستند. این کشور سالانه بیش از دو هزار میلیون لیتر شیر تولید میکند. 70 درصد از شیر تولیدی روانه بازارهای صادراتی و 30 درصد در داخل مصرف میشود. محصولات لبنی اروگوئه به 60 بازار مختلف جهان صادر میشود. در آمریکای لاتین، اروگوئه به عنوان صادرکننده محصولات لبنی باکیفیت بالا شناخته شده و در میان کشورهای صادرکننده شیر و محصولات لبنی در سال 2020، توانسته است جایگاه هفتم در سطح بین‌المللی را کسب نماید.
طبق گزارش منتشره توسط بانک جهانی، صادرات محصولات لبنی اروگوئه بین سال‌های 2005 لغایت 2015 تقریباً 26 درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور بوده است. این آمار در مقایسه با آمار مرتبط با سایر کشورهای همسایه‌ی اروگوئه، از توسعه قابل‌ملاحظه ای در بخش تولید حکایت دارد. مراکز شیردوشی و کارخانجات تولید لبنیات در اروگوئه با بهره‌گیری از مکانیسم‌ها و استاندارهای روز جهانی با حداکثر ظرفیت به فعالیت مشغول می‌باشند.
طرح تولید پایدار محصولات لبنی
براساس سیستم جامع ملی اطلاع‌رسانی کشاورزی و دامداری اروگوئه (SNIA)، تمام تولیدکنندگان محصولات دامی اعم از شیر و لبنیات در اروگوئه باید طرحی را برای "تولید پایدار" محصولاتشان ارائه نمایند. ازجمله ویژگی‌های این سیستم می‌توان به نحوه‌ی به‌کارگیری درست و بهینه از منابع طبیعی، زمین و دام، بهبود تصمیم‌گیری‌ها با استفاده از فناوری دیجیتال و تصویربرداری ماهوارهای، مکانیسم پیشرفته فرآیند کنترل کود و سایر مواد شیمیایی و ارزیابی ریسک و بهینه‌سازی استفاده از خاک، آب و زمین اشاره نمود. بازدهی پروژههایی که از طریق این سیستم فعالیت میکنند تا 98 درصد تضمین‌شده است. البته این موضوع چالش مضاعفی برای تولیدکنندگان خرد و شرکت‌های کوچک و متوسط (SMEs) به‌حساب می‌آید، چرا که به‌روزرسانی تجهیزات و ساختارهای لازم در این زمینه نیازمند سرمایه‌گذاری است. علیرغم کمک‌ها و تسهیلات مالی و فنی که به صاحبان کارخانجات لبنی و مراکز شیردوشی ارائه گردیده است، آنان موفق شده‌اند با انجام سرمایه‌گذاری به میزان 30 تا 45 هزار دلار، خود را برای رویارویی با چالش‌های قرن 21 آماده نمایند. در همین راستا "بانک آمریکایی توسعه برای سرمایه‌گذاری"(BID) و شرکت تعاونی اروگوئه‌ای "پرولکو Proleco " توافق‌نامه‌ای را برای ایجاد بستری مناسب جهت تأمین مالی پروژههای طولانی‌مدت (با تعهد اولیه 23.5 میلیون دلار) به امضا رساندهاند. دریافت‌کنندگان این تسهیلات مالی با نرخ سود ترجیحی، تولیدکنندگانی هستند که محصولاتشان به شرکت لبنی کوناپروله (تعاونی ملی تولیدکنندگان محصولات لبنی اروگوئه) ارسال میشود.
صادرات محصولات لبنی
به گزارش موسسه توسعه تجارت و سرمایه‌گذاری اروگوئه موسوم به اروگوئه 21، فروش محصولات لبنی در سال 2020 با 6 درصد افزایش نسبت به سال 2019 به رقم 692 میلیون دلار رسیده است. لبنیات از لحاظ ارزشی در میان اقلام مختلف صادراتی اروگوئه در جایگاه چهارم قرار گرفته است. در این گروه کالایی، شیر خشک بیش از سایر اقلام به فروش رسیده و در مجموع 73 درصد از کل صادرات در این بخش را به خود اختصاص داده است. صادرات شیرخشک افزایش مختصری از لحاظ قیمت (1%) و حجم (3%) به ثبت رسانده است. پنیر دومین محصول عمده صادراتی در میان اقلام لبنی است که 17 درصد از کل وزن محصولات صادراتی را در این گروه کالایی به خود اختصاص داده است. کشورهای الجزایر با 32 درصد ، برزیل 26 درصد و چین با 9 درصد از کل صادرات به ترتیب اولین، دومین و سومین جایگاه مقاصد صادراتی اروگوئه را به خود اختصاص داده‌اند.
چشم انداز صادراتی محصولات لبنی برای سال 2021
با توجه به شروع بحران اقتصادی و مالی ناشی از شیوع ویروس کرونا در سال 2020، بسیاری از صنایع کشاورزی و دامداری به دلایل مختلف دچار آسیب شده اند. با این وجود در بخش شیر و محصولات لبنی در مجموع (از لحاظ ارزشی) نوسانات چندانی در مقایسه با سال 2019 به وجود نیامده و طبق بررسی موسسه اروگوئه، 21 درصد تغییرات ناچیز بوده است.
در سال 2021 نیز با توجه به مرتفع شدن برخی نگرانی‌ها ازجمله تولید و توزیع واکسن؛ پایان ابهامات سیاسی ناشی از انتخابات اخیر در آمریکا؛ روند کاهشی ارزش دلار در این مدت و پیش بینی‌های مرتبط با رشد اقتصادی در شماری از مناطق جهان، اعتماد مصرف کنندگان به بازارهای عمده محصولات لبنی حفظ خواهد شد؛ بنابراین با توجه به ثبات تقاضا در بازار کشورهای آسیایی و ذخایر موجود این قبیل محصولات در اروپا و آمریکا، بهای لبنیات همچنان ثبات خود را حفظ خواهد کرد.
در صنعت تولید شیر در جهان به ویژه تولید انواع شیر خشک، روال بر این است که صادر کنندگان بزرگ این محصول از طریق برگزاری حراج سالانه، قیمت لبنیات و فرآورده‌ای لبنی را تعیین میکنند. اخیرا نیز به پس از برگزاری حراج سالانه در نیوزلند، قیمت محصولات لبنی برای سال 2021 تعیین شده است. به طور مثال شیر خشک (کامل و بدون چربی) با افزایش 2.2 درصدی نسبت به سال قبل به رقم 3 هزار و 380 دلار در هرتن رسیده است. این در حالی است که این رقم در سال گذشته برابر با 3 هزار و 243 دلار در هر تن بوده است. میانگین محصولات لبنی فروخته شده در حراج مذکور در سال 2021 با افزایشی 4.8 درصدی نسبت به سال قبل به رقم 3 هزار و 593 دلار در هرتن رسیده است.
در سال 2020 علیرغم شیوع ویروس کرونا و سختی‌ها و مشکلات آب و هوایی و بالا بودن هزینه‌های تاثیر گذار بر قیمت تمام شده محصولات لبنی، کشور اروگوئه با افزایش 5 درصدی فروش محصولات مواجه بوده است. میزان شیر تولید شده در اروگوئه در سال 2020 برابر با 2 میلیون و 70 هزار لیتر بوده است.
در سال 2021 به غیر از شرکت کوناپروله (CONAPROLE) به‌عنوان بزرگترین تولید کننده محصولات لبنی (تعاونی ملی تولیدکنندگان شیر) در کشور اروگوئه که میزان 80 درصد تولیدات لبنی توسط این شرکت انجام می‌گیرد، سایر کارخانه‌های تولید محصولات لبنی با کمبود شیر در سال جاری مواجه خواهند بود. لازم به ذکر است دو کارخانه بِنتوس (BENTOS) و آلیمنتوس فِرای (ALIMENTOS FRAY) علیرغم ظرفیت تولید ی اسمی 800 هزار لیتری فرآوری شیر، تنها 170 هزار لیتر شیر را فرآوری میکنند.
با توجه به کمبود احتمالی شیر برای کارخانه‌های تولید محصولات لبنی در سایر شهرهای اروگوئه در سال آینده، اتحادیه صنایع شیر و تولیدکنندگان شیر در کشور، به دنبال دریافت معافیت هایی جهت ورود شیر برای استفاده بهینه از ظرفیت‌های کارخانه‌های لبنی در اروگوئه می‌باشند. از این رو مذاکرات با دولت فعلی جهت واردات شیر از کشورهای همسایه به ویژه کشور آرژانتین را آغاز نموده اند.
اروگوئه در سال 2020 بالاترین میزان فروش شیر به برزیل در 4 سال گذشته را به ثبت رسانده است. اروگوئه به همراه آرژانتین، به‌عنوان اصلی‌ترین تأمین‌کنندگان صنایع شیر کشور برزیل می‌باشند.