اخبار و تحولات اقتصادی چین (آذر ماه 1399)

برخی از مهمترین اخبار و تحولات اقتصادی چین که در آذر ماه 1399 در رسانه‌های این کشور منتشر شده به شرح زیر بوده است:

بانک توسعه آسیا رشد اقتصادی چین را ۷.۷ درصد پیش بینی کرد

رسانه‌های چین آذرماه گزارش کردند که احیای اقتصاد چین در سال جاری نیز سریعتر از حد انتظار بوده؛ از این رو بانک پیش بینی خود از رشد اقتصادی چین در سال ۲۰۲۰ را از ۱.۸ به ۲.۱ درصد افزایش می دهد. بر اساس این گزارش، تولید ناخالص داخلی چین در سه ماهه سوم سال جاری در مقایسه با دوره مشابه سال گذشته ۴.۹ درصد رشد یافته است. گزارش نشان می دهد اقتصاد چین در ۹ ماهه امسال هم رشد مثبت ۰.۷ درصد داشته است.

تولیدات صنعتی چین افزایش یافت

به گزارش رسانه‌ها، با ادامه فعالیت کارخانه‌های چین و اقدامات موثر دولت برای کنترل شیوع کرونا، میزان تولید صنعتی این کشور برای هشت ماه متوالی افزایش یافت. داده‌های اداره ملی آمار چین نشان داد که تولید صنعتی با ارزش افزوده چین که یک شاخص مهم اقتصادی محسوب می‌شود، در ماه نوامبر 7 درصد افزایش یافت و انتظارات بازار را پشت سر گذاشت.

عرضه یوان دیجیتال و مباحث مربوط به آن

رئیس بانک مرکزی چین اعلام کرد که از اوایل نوامبر یوان دیجیتال در بیش از 4 میلیون معامله به ارزش کل 2 میلیارد یوان معادل 306 میلیون دلار استفاده شده است. از 11 دسامبر نیز حدود 100 هزار بن نقدی دیجیتال به ارزش 20 میلیون یوان برای شهروندان سوژو در استان جیانگسو صادر شد. قرار است دومین خرده فروش آنلاین بزرگ چین به نام JD.com به اولین مرکز خرید مجازی این کشور تبدیل شود. در این خصوص، رئیس سابق بانک مرکزی چین معتقد است که یوان دیجیتال نظم سیستم پولی جهان را بر هم نخواهد زد. او همچنین افزود که این ارز دیجیتال ملی با هدف تغییر سیستم پولی جهان عرضه نشده است. یک گزارش جدید منتشره از «آکادمی مطالعات فضای مجازی» چین نشان داد اقتصاد دیجیتال این کشور سال گذشته به 35.8 تریلیون یوآن (5.45 تریلیون دلار) رسیده است که 36.2 درصد تولید ناخالص داخلی این کشور محسوب می‌شود.

اظهارات رئیس جمهور چین در زمینه مبارزه با فقر

شی جین پینگ رهبر چین در سخنرانی خود در اوایل دسامبر اعلام کرد کشورش توانسته به هدف دراز مدت خود در از بین بردن فقر مطلق تا پایان سال 2020 دست یابد که یک پیروزی مهم برای چین محسوب می‌شود. چین طی 70 سال اخیر توانسته با موفقیت 850 میلیون نفر را از فقر رها کرده و سهمی 70 درصدی از کل جمعیت رها شده از فقر در جهان را به خود اختصاص دهد و در پایان سال جاری توانست بزرگترین و قدرتمند ترین نبرد تاریخ بشر علیه فقر را به پیروزی برساند. یادآور می‌شود طبق اهداف توسعه اجتماعی اقتصادی برای چهاردهمین برنامه پنج ساله 2021- 2025 که دوره انتقالی است چین توجه خود را بر حفظ نتایج کاهش فقر متمرکز می‌کند. 

رشد سرمایه گذاری مستقیم خارجی در چین

ماه گذشته وزارت تجارت چین در گزارش جدید خود اعلام کرد در ۱۱ ماه ابتدایی ۲۰۲۰ سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (اف‌دی‌آی) در چین ۶.۳ درصد نسبت به سال قبل رشد کرده و به ۸۹۹.۳۸ میلیارد یوآن (معادل ۱۳۷.۳ میلیارد دلار) رسیده است. داده‌ها نشان داد تنها در ماه نوامبر، سرمایه‌گذاری مستقیم در چین ۵.۵ درصد نسبت به سال گذشته جهش کرد و به ۹۸.۷ میلیارد یوآن (معادل ۱۵ میلیارد دلار) رسید.

چین «علی بابا» و دو شرکت دیگر را جریمه کرد

رگولاتوری چین شرکت بزرگ علی بابا را به علت عدم اعلام صحیح خریدهای گذشته آن جریمه کرد. ناظران بازار این تحول را نشانه‌ای از تصمیم جدی پکن برای ساماندهی حوزه فناوری و کسب و کارهای فعال در این زمینه دانسته‌اند. علی بابا، لیترچر و شرکت هایوباکس هر یک توسط اداره تنظیم مقررات بازار چین موسوم به اس ای ام آر که رگولاتوری این کشور محسوب می‌شود، حدود ۷۶۵۰۰ دلار جریمه شدند.

چین با کمبود کانتینر برای صادرات مواجه شد

افزایش تراز تجاری چین، صادرات سه کانتینر در برابر یک کانتینر وارداتی و تاخیر در بازگرداندن کانتینرها به دلیل شیوع ویروس کرونا، چین را با کمبود شدید کانتینر مواجه کرده است. هزینه اجاره یک کانتینر ۴۰ فوت از چین به سواحل شرقی ایالات متحده در ماه گذشته به رقم چهار هزار و ۹۲۸ دلار رسید که ۸۵ درصد بیشتر از اوائل خرداد سال جاری است. تولیدکنندگان کانتینر در چین، شیفت های تولید خود را افزایش داده و ظرفیت خود را هم بیشتر کرده اند تا سعی کنند به تقاضاها پاسخ دهند اما تا کنون نتوانسته اند بین عرضه و تقاضا تناسب ایجاد کنند.

افزایش تولید نفت چین

بر اساس داده‌های رسمی منتشر شده در ماه گذشته، تولید نفت داخلی چین در ماه نوامبر بر اساس محاسبه سالیانه 1.2 درصد افزایش یافت و به 15.96 میلیون تن رسید. تولید نفت چین از ابتدای سال تا پایان ماه نوامبر به 178.63 میلیون تن رسید که بر اساس محاسبه سالیانه 1.6 درصد افزایش نشان می دهد.

افزایش تنش بین چین و استرالیا و درخواست کانبرا از سازمان تجارت جهانی

با افزایش تنش تجاری میان چین و استرالیا در پی اقدام چین در اعمال تعرفه‌های گمرکی، کانبرا خواستار ورود سازمان تجارت جهانی به این مناقشه شد. طبق گزارش ها  بیش از 50 کشتی حامل زغال سنگ استرالیا در بندرهای چین بلاتکلیف بوده و منتظر تخلیه بار هستند. سخنگوی وزارت خارجه چین در پاسخ به علت این امر گفت در سالهای اخیر، گمرک چین در مورد ایمنی و کیفیت زغال سنگ وارداتی، کار نظارت و تجزیه و تحلیل میزان خطر انجام داده و دریافته که زغال سنگ وارداتی برای حفاظت از محیط زیست فاقد صلاحیت است. گفتنی است استرالیا سال گذشته ۱۴ میلیارد دلار زغال سنگ به چین صادر کرد. رسانه‌های چین علت این موضوع را کاهش استفاده از سوخت‌های فسیلی در دهه‌های آینده عنوان کرده‌اند، در حالی که این کشور برای واردات زغال سنگ از دیگر کشورها نه تنها ممنوعیتی وضع نکرده بلکه در برخی موارد واردات این محصول از دیگر کشورها را افزایش داده برای نمونه زغال سنگ کره شمالی را جایگزین زغال سنگ استرالیا کرده است. نخست وزیر استرالیا می‌گوید چین این ممنوعیت را که نقض قوانین تجارت بین‌الملل به شمار می‌آید به طور رسمی‌به کشورش اعلام نکرده است.

استمرار تنش در روابط هند و چین و اقدامات تنبیهی دهلی نو علیه پکن

در ماه گذشته هند با فیلتر ۴۳ نرم افزار چینی از جمله خدمات خرید گروه علی‌بابا، شمار نرم افزار‌های چینی مسدود شده در این کشور را به بیش از ۲۰۰ مورد رساند. در جدیدترین موج فیلتر اپلیکیشن‌های چینی توسط هند، نرم افزار علی‌اکسپرس که یکی از بزرگ‌ترین فروشگاه‌ها برای خریداران خارجی است و تائوبائو (که بازاری مبتنی بر ویدئوست) مسدود شدند. به گفته پایگاه اینترنتی تک کرانچ، در حال حاضر، هیچ برنامه چینی در میان 500 برنامه برتر مورد استفاده در هند باقی نمانده است. دولت هند اعلام کرد این ممنوعیت‌ها در جهت منافع امنیت ملی است. دولت چین در واکنش به اقدام هند برای ممنوعیت ۴۷ برنامه تلفن همراه این کشور به دلیل ادعاهای امنیتی، تأکید کرد که هند اصول اساسی بازار و قوانین سازمان تجارت جهانی را نقض کرده است.

فرار اپل از تنش‌های تجاری چین و آمریکا با مهاجرت به ویتنام

اپل قصد دارد برای جلوگیری از تحمیل هزینه‌های اقتصادی یا تحریم این شرکت توسط دولت آمریکا به علت فعالیت حرفه‌ای در چین تولید بسیاری از محصولات خود را به ویتنام منتقل کند. شرکت «فاکس کان» که تولیدکننده بسیاری از محصولات محبوب اپل است قصد دارد خط مونتاژ محصولاتی همچون آی‌پد و مک بوک را به استان باک گیانگ ویتنام منتقل کند. انتظار می‌رود این فرایند تا نیمه اول سال ۲۰۲۱ به پایان برسد. پیش از این ادعا شده بود که شرکت سونی هم قصد دارد خط تولید تلویزیون‌های خود را از چین به ویتنام منتقل کند. قبلاً اخباری نیز در مورد ایجاد خط تولید جدید آیفون در هند و مکزیک منتشر شده بود که نشان می‌دهد دوران تولید انحصاری انبوه محصولات اپل در چین به سر آمده است.

عراق در آستانه قرارداد نفتی کم سابقه با چین

در ماه گذشته گزارش ها حکایت از آن داشت که دولت عراق در سایه کسری بودجه و بحران مالی، در آستانه امضای قرارداد چند میلیارد دلاری و پنج­ساله با شرکت نفتی «ژنهوای» چین است که بر اساس آن روزانه 130 هزار بشکه نفت به این شرکت خواهد فروخت. در قالب امضای این قرارداد، عراق، پول یک سال اول فروش نفت خود به شرکت چینی را به صورت پیش پرداخت و با قیمت کنونی جهانی نفت دریافت خواهد کرد که بنا بر ارزیابی بلومبرگ نزدیک به دو میلیارد دلار خواهد شد که می‌تواند برای این کشور به دلیل ناتوانی در پرداخت حقوق کارمندان ناشی از کاهش قیمت نفت و پیامدهای شیوع کرونا قابل توجه باشد. تحرکات جدید در روابط چین و عراق پس از وقفه یکساله توافق برای تحکیم روابط صورت گرفته است. در دولت سابق «عادل عبدالمهدی» و در جریان سفر وی به چین، هشت توافقنامه اقتصادی و فرهنگی بین بغداد و پکن امضا شد که مهمترین آنها فروش نفت عراق به چین در ازای مشارکت پکن در پروژه‌های زیربنایی عراق بود. این موافقتنامه مورد حمایت جریانات شیعه، سنی و کرد عراق است ولی با مخالفت و کارشکنی آمریکا مواجه شده است.

خط آهن ترکیه با چین

اولین محموله باری قطار ترکیه به شیان چین رسید، اواخر آذرماه اولین قطار ترکیه به چین با ۴۸ کانتینر شامل محموله لوازم خانگی از استانبول به مقصد شیان چین به راه افتاد تا باب بحث های جدیدی در خصوص رقابت های اقتصادی در منطقه را باز کند. بر اساس برنامه اعلامی در ترکیه، قطاری که روزهای اخیر از استانبول به راه افتاد با گذر از تونل زیر دریای مرمره که در سالهای گذشته احداث شده بود از خاک ترکیه وارد خاک گرجستان شده و از گرجستان وارد خاک جمهوری آذربایجان شده و توسط کشتی در دریای خزر ۴۲۰ کیلومتر طی مسیر کرده و وارد قزاقستان خواهد شد، تا به مقصد نهایی خود برسد. محموله یاد شده در 12 روز مسیری 8 هزار و 696 کیلومتری استانبول تا شیان را طی کرد. یادآوری می‌شود طی این مسیر از راه دریایی 30 روز زمان می‌برد.

چین دور زدن تحریم­های آمریکا علیه کره شمالی را علنی کرده است

نشریه «وال استریت ژورنال» ماه گذشته گزارش کرد که به گفته مقامات آمریکایی بر خلاف سال­های قبل که چینی­ ها کمک به کره شمالی برای دور زدن تحریم­های آمریکا را مخفیانه انجام می­دادند، اکنون دیگر ابایی از علنی کردن این اقدامات خود و نقض تحریم­های آمریکا ندارند زیرا به دنبال کمک به پیونگ­یانگ برای تحمل فشار دولت ترامپ هستند. طبق این اظهارات، تصاویر ماهواره ­ای نشان می­دهد همزمان با کاهش وارادات زغال سنگ چین از استرالیا، کشتی ­های  کره شمالی با پرچم­ این کشور صدها محموله زغال سنگ را به منطقه نینگبو-ژوسان چین منتقل کرده ­اند.

رونق صادرات واکسن چینی کرونا

تا کنون کشورهای ترکیه، امارات، مصر، بحرین و اندونزی به صورت رسمی واکسن کرونا را از چین خریداری نموده اند و سخنگوی وزارت بهداشت ایران نیز اعلام کرده در حال رایزنی با چین، هند و روسیه برای خرید واکسن کرونا است. چین از آمادگی این کشور برای تولید انبوه واکسن کرونا و اجرای واکسیناسیون سراسری در داخل کشور و اعطای رایگان این واکسن به کشورهای درحال توسعه خبر داده است. مصر نخستین محموله واکسن چینی سینوفارم را از طریق امارات دریافت کرد. رسانه‌های ترکیه نیز از خرید 50 میلیون واکسن کرونا توسط این کشور از چین خبر داده اند و خبرها حاکی از از تحویل سه مرحله ای آن است. در مرحله اول، 10 میلیون واکسن در ماه دسامبر تحویل ترکیه خواهد شد.

اتحادیه اروپا و چین در آستانه توافق بزرگ سرمایه گذاری

در آذرماه گزارش شد کمیسیون اروپا پس از هفت سال مذاکره با چین، متن توافق نامه ای را با موضوع حمایت از سرمایه گذاری برای تائید به ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا ارائه داده است. احتمال دارد این توافق به زودی بین اتحادیه اروپا و شی جین پینگ رئیس جمهوری چین منعقد شود. طبق گزارش ها به منظور نهایی کردن این توافق به زودی «والدیس دومبروفسکیس» معاون اجرایی کمیسیون امور اقتصادی و تجاری اتحادیه اروپا با «لیو هه» معاون نخست وزیر و نماینده چین در مذاکرات تجاری با آمریکا دیدار و گفت و گو خواهد کرد.

پیشی گرفتن حجم تجارت چین با اتحادیه اروپا از حجم تجارت آمریکا با این اتحادیه

اواسط آذرماه اعلام شد امسال برای نخستین بار حجم تجارت چین با اتحادیه اروپا از حجم تجارت آمریکا با این اتحادیه پیشی گرفته است. یکی از سخنگویان وزارت خارجه چین حجم تجارت پکن و بروکسل را خبری خوب برای دو طرف خواند. آمارهایی که نشریه « نیوزویک» از اتحادیه اروپا به دست آورده نشان می دهد حجم تجارت چین با اتحادیه اروپا از ژانویه تا سپتامبر امسال به 516.8 میلیارد دلار رسید؛ در حالیکه در همین مدت حجم تجارت آمریکا با اتحادیه اروپا 501 میلیارد دلار بود. این نشریه آمار جدید را دستاوردی برای چین خوانده است.

چین، بزرگترین صادرکننده کالا به انگلیس

گزارش اداره ملی آمار انگلیس که در ماه گذشته منتشر شد حاکی از آن است که این کشور در سه ماهه دوم سال جاری میلادی برای اولین بار در تاریخ بیش از هر کشور دیگری از چین کالا وارد کرده است. بر اساس این گزارش انگلیس 11 میلیارد پوند از چین کالا وارد کرده و سهم چین در واردات انگلیس از 8.6 درصد در سه ماهه اول به 13.4 درصد در سه ماهه دوم رسیده است.

تحریم ده‌ها شرکت چینی و مقامات این کشور توسط آمریکا

طبق گزارش ها، آمریکا ده‌ها شرکت چینی دیگر از جمله شرکت SMIC، بزرگترین سازنده تراشه‌های رایانه‌ای چین را نیز به لیست سیاه خود اضافه کرد. بر اساس این گزارش ها، مجموعا ۸۰ شرکت چینی از جمله «شرکت بین‌المللی تولید نیمه‌رسانا» موسوم به SMIC به دستور دولت ترامپ در لیست سیاه آمریکا قرار گرفتند. بهانه آمریکا برای تحریم این شرکت‌ها، ارتباط آنها با ارتش و نهادهای نظامی چین است و ادعا می‌شود که برخی از آنها در حال کمک به ساخت جزیره مصنوعی در دریای جنوبی چین و تجهیز نظامی آن هستند. 

اخراج شرکت‌های چینی از بازار سهام آمریکا

در آذرماه ترامپ لایحه ای را امضا کرد که می‌تواند شرکت‌های چینی را از بازار سهام آمریکا خارج کند، مگر اینکه آنها با استانداردهای حسابرسی آمریکا موافقت کنند. این اقدام، اعمال فشار دیگری از سوی جمهوریخواهان علیه پکن پیش از خروج ترامپ از کاخ سفید به شمار می رود. "قانون پاسخگو کردن شرکت‌های خارجی" اجازه نمی‌دهد اوراق قرضه شرکت‌های خارجی در صورتی که آنها سه سال متوالی با حسابرسی "هیات نظارت دولتی آمریکا" مخالفت کنند در هیچکدام از بازارهای سهام آمریکا وارد شوند. در حالی که این قانون شامل تمام شرکت‌های خارجی می‌شود، حامیان آن قصد دارند با آن شرکت‌های چینی فعال در ایالات متحده نظیر علی بابا و پتروچاینا را هدف بگیرند.