رشد حواله‌های ارزی نیروی کار بنگلادش در خارج از کشور

گزارش جدید بانک جهانی حکایت از آن دارد که میزان حواله‌های ارزی ارسالی از سوی کارگران بنگلادشی شاغل در خارج از کشور به داخل با رسیدن به رقمی ‌بیش از 18 میلیارد دلار، یک جهش و افزایش دو برابری را به ثبت رسانده است. این رشد در حالی حاصل شده است که کارگران مهاجر بنگلادشی طی ماه‌های اخیر به دلیل شیوع کرونا متحمل سختی زیادی گردیدند.

بانک جهانی در گزارش فروردین ماه سال جاری خود به دلیل شیوع جهانی بیماری کرونا کاهش 22 درصدی حواله‌های ارزی کارگران بنگلادشی را پیش‌بینی نمود. حواله‌های ارزی ارسالی کارگران یکی از ستون‌های مهم اقتصاد بنگلادش و دومین منبع بزرگ درآمد ارزی بانک مرکزی این کشور پس از صادرات پوشاک است. میزان این درآمدها در سال 2019 بالغ بر 18.2 میلیارد دلار بوده است که 5.8 درصد تولید ناخالص داخلی این کشور را تشکیل می‌دهد. فارغ از ویژگی‌های این کارگران که بیشترشان فاقد سواد و مهارت‌های تخصصی لازم می‌باشند، این حواله‌ها کمک بزرگی به کاهش فقر در این کشور پرجمعیت می نماید.

حواله‌های ارزی کارگران طی سال‌های 2019-2008 (میلیارد دلار) 

بر اساس داده‌های بانک مرکزی بنگلادش میزان حواله‌های ارزی کارگران شاغل در خارج از کشور از رقم 9.7 میلیارد دلار در سال 9- 2008 به 18.21 میلیارد دلار در سال 20- 2019 رسیده است که یک جهش و افزایش دو برابری را نشان می‌دهد.

با این‌ حال، بر خلاف انتظارات و پیش‌بینی‌ها مبنی بر کاهش درآمدهای ارزی حاصل از حوالجات کارگران مهاجر به دلیل اپیدمی ‌کرونا و بیکاری خیل عظیمی از آنها، شاهد رشد حواله‌های ارزی ارسالی به داخل این کشور بوده‌ایم. بانک مرکزی بنگلادش در گزارش سه ماهه منتهی به سپتامبر سال جاری با اعلام رقم 6.7 میلیارد دلار درآمد ارزی، رشد 36 درصدی حواله‌ها نسبت به مدت مشابه سال گذشته را گزارش نمود. این رشد در شرایطی پدید آمده است که شاهد زمین‌گیر شدن تعداد زیادی از کارگران بنگلادشی در داخل به دلیل توقف پروازهای خارجی و انقضای مدت روادید آنها بوده‌ایم.

بر این اساس بانک جهانی در آخرین گزارش خود در آبان ماه سال جاری، درآمد بالای 20 میلیارد دلار را برای بنگلادش در این عرصه پیش‌بینی کرده است. بدین ترتیب این کشور با حفظ رتبه هشتم در بین کشورهای جهان به دلیل کسب بیشترین درآمد ارزی حاصل از نیروی کار خارج از کشور، در کنار پاکستان تنها کشورهایی هستند که توانسته‌اند در کسب این درآمد آن هم در شرایط نابسامان شیوع کرونا رشد مثبت داشته باشند. هند، چین، مکزیک، فیلیپین، مصر، پاکستان، نیجریه و بنگلادش به ترتیب هشت کشور نخست جهان در کسب درآمد ارزی توسط کارگران مهاجر می‌باشند. نیل به این موفقیت در حالی است که بر اساس گزارش بانک جهانی در سال 2020 به میزان 14 درصد کاهش حواله‌های ارزی کارگری در مقیاس جهانی نسبت به سال 2019 را شاهد خواهیم بود.

در رابطه با علل افزایش حوالجات ارزی کارگران مهاجر، کارشناسان سه دلیل را بیان کرده‌اند:

1- کاهش نقل و انتقال دستی حواله‌های ارزی به دلیل کرونا: هر ساله میزان متنابهی پول از طریق کانال‌های غیرقانونی برای کارگران بنگلادشی که به هر دلیل امکان انتقال آن از طرق رسمی را نداشتند، جابجا می‌شد که با شیوع کرونا و توقف پروازهای بین‌المللی کارگران مجبورند از طرق رسمی مبادرت به انتقال ارز به داخل کشورشان نمایند.

2- بخشنامه ژوئیه 2019 بانک مرکزی بنگلادش مبنی بر اعطای 2 درصد به حواله‌های قانونی.

3- کاهش نرخ بهره بانکی کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی: این امر کارگران بنگلادشی را بر آن داشته است تا درآمدهای ارزی خود را به بانک‌های داخلی سرازیر نمایند.

شایان ذکر است که در حال حاضر بیش از 10 میلیون کارگر بنگلادشی در 160 کشور جهان مشغول به کار می‌باشند. کشورهای عربستان، آمریکا، امارات، مالزی و انگستان پنج کشور اول مقصد این کارگران است. به عنوان مثال در سال 2019 بیش از 2.2 میلیون تبعه بنگلادشی در عربستان مشغول به کار بوده‌اند که حاصل دسترنج آنان آورده‌ای بالغ بر 4 میلیارد دلار عاید اقتصاد بنگلادش نموده است.