رویکرد اقتصاددانان بنگلادشی در مواجه با تعرفه‌های آمریکا
جمعی از اقتصاددانان بنگلادشی هشدار دادند که در پی اعمال تعرفه‌های گسترده وارداتی از سوی ایالات متحده، دولت بنگلادش باید با استفاده از دیپلماسی هوشمندانه و اصلاحات سیاستی، از منافع تجاری خود، به‌ویژه در بخش پوشاک (RMG)، به‌طور جدی محافظت کند.
با توجه به اینکه بنگلادش سالانه حدود 7 تا 8 میلیارد دلار پوشاک به ایالات متحده صادر می‌کند آنان از دولت موقت خواستند در مواجهه با تعرفه‌های جدید آمریکا که تهدیدی جدی برای صادرات پوشاک بنگلادش است دیپلماسی راهبردی و عملی در پیش بگیرد. در نشستی تخصصی در داکا با عنوان «سیاست تجاری در عصر بازی‌های تعرفه‌ای: چشم‌انداز جهانی و بنگلادش» که توسط مؤسسه پژوهش سیاستی (PRI) برگزار شد، کارشناسان تاکید کردند که بنگلادش باید به سرعت وارد تعامل سازنده با آمریکا شود تا جایگاه صادراتی خود را حفظ کند و به عنوان شریک تجاری معقول و قابل اعتماد در فضای نوین تجارت جهانی معرفی گردد. مطابق سیاست جدیدی که آمریکا در تاریخ ۲ آوریل 2025 اعلام کرد، تعرفه‌ای عمومی معادل حداقل ۱۰ درصد بر واردات از تمامی‌کشورها وضع شده است. افزون بر آن، تعرفه‌هایی متقابل بر کالاهای وارداتی از کشورهایی که دارای تعرفه تجاری بالاتر علیه محصولات آمریکایی هستند، اعمال خواهد شد. این اقدام با هدف حمایت از تولید داخلی و اصلاح کسری تراز تجاری آمریکا انجام شده است.
دکتر زاهدی ستار، رئیس مؤسسه PRI، با هشدار نسبت به پیامدهای احتمالی این سیاست برای اقتصادهای درحال‌توسعه مانند بنگلادش، آن را «ضربه پتک بر شیشه» توصیف کرد و گفت: «رژیم جدید تعرفه‌ای آمریکا، حمله‌ای مستقیم به نظم تجارت جهانی مبتنی بر قواعد است و در صورت فراگیر شدن، ساختار تجارت بین‌الملل را دگرگون خواهد کرد.» وی با اشاره به اقدامات کشورهای رقیب مانند ویتنام، هند و کامبوج برای رایزنی با مقامات آمریکایی، خواستار واکنش سریع و فعالانه مقامات بنگلادشی شد و هشدار داد: «ما نباید از قافله عقب بمانیم.»
اقتصاددانان حاضر، به جای اتخاذ رویکردهای تلافی‌جویانه که می‌تواند از منظر قانونی و اقتصادی زیان‌بار باشد، پیشنهاد اصلاح در نظام وارداتی کشور را مطرح کردند. به گفته آنان، کاهش تعرفه بر ماشین‌آلات، محصولات کشاورزی و نیمه‌هادی‌های آمریکایی، در عین داشتن تأثیر مالی اندک، می‌تواند پیام مثبتی در روابط دیپلماتیک ارسال کند.
دکتر ستار تأکید کرد: «باید نشان دهیم که بنگلادش یک شریک تجاری منطقی و آینده‌نگر است.» او همچنین بر ضرورت تنوع‌بخشی به صادرات و کاهش تبعیض علیه بخش‌های صادرات‌محور از طریق حمایت از صنایع کمتر توسعه‌یافته تأکید کرد. وی در ادامه پیشنهادهایی برای بازنگری در تعرفه کالاهایی مانند خودرو و نوشیدنی‌های وارداتی از آمریکا ارائه داد و خواستار تقویت مقررات برای رفع موانع غیرتعرفه‌ای، از جمله ارتقای نظام مالکیت فکری و مقابله با فساد شد. در این نشست، پروفسور رحمان سبحان نیز به عنوان میهمان ویژه حضور یافت و اظهار داشت: «ایالات متحده به سیاست‌های جایگزینی واردات دوران قرن نوزدهم بازگشته است و با استفاده ابزاری از مناسبات اقتصادی، در حال بازتعریف جهانی‌سازی مبتنی بر قواعد است.» وی هشدار داد که این رویکرد می‌تواند پایه‌های تجارت جهانی را متزلزل کند.
دکتر سلیم رایحان، مدیر اجرایی شبکه مدل‌سازی اقتصادی آسیای جنوبی، نیز اشاره کرد که کاهش کمک‌های توسعه‌ای در کنار افزایش تعرفه‌ها، بخشی از یک بسته سیاستی واحد است که ممکن است اولویت‌های تجارت بین‌الملل را جابه‌جا کند.
دکتر محمد عبدالرزاق، رئیس مؤسسه پژوهش و ادغام سیاست برای توسعه، نیز هشدار داد که پذیرش توافقات ناعادلانه دوجانبه می‌تواند به زیان رفاه ملی منجر شود و به جای استفاده از تجارت به‌عنوان محرک رشد، نتایج معکوسی به‌دنبال داشته باشد. با وجود این نگرانی‌ها، برخی کارشناسان معتقدند که همچنان امکان گفت‌وگوهای منعطف با ایالات متحده وجود دارد و بنگلادش می‌تواند با دیپلماسی مدبرانه و سنجیده، در شکل‌دهی به نتایج آتی سهم داشته باشد. از دیگر سخنرانان نشست می‌توان به پروفسور مصطفی‌الرحمان، مدیر اجرایی مرکز گفتگوی سیاسی (CPD)، انورالعالم پرویز، رئیس اتاق بازرگانی بنگلادش، و شمس محمود، مدیرعامل شرکت شاشا دنیـمز اشاره کرد.
https://www.tbsnews.net/economy/bangladesh-needs-swift-strategic-response-us-tariff-shake-economists-1110606