دستور ملی نمودن شرکت ویسنتین از سوی رئیس جمهور آرژانتین

اقدام رئیس جمهور آرژانتین در ملی نمودن شرکت کشت و صنعت ویسنتین به مهمترین خبر روز آرژانتین تبدیل شده و واکنش های مختلفی را در این کشور به دنبال داشته است.

اقدام رئیس جمهور آرژانتین در ملی نمودن شرکت کشت و صنعت ویسنتین به مهمترین خبر روز آرژانتین تبدیل شده و واکنش های مختلفی را در این کشور به دنبال داشته است. مخالفان دولت این اقدام را دخالت دولت در اقتصاد و سلب اعتماد سرمایه گذاران دانستند؛ اما موافقان این طرح، بر حاکمیت آرژانتین بر منابع غذایی خود و نجات این شرکت از ورشکستگی تأکید دارند.

آلبرتو فرناندز رئیس جمهور آرژانتین در حکم شماره 522/2020 که روز سه شنبه 19 خردادماه 1399 در روزنامه رسمی منتشر شد، از شرکت ویسنتین سلب مالکیت نمود و روبروتو دلگادو (وزیر سابق کشاورزی در دولت خانم کرچنر) را به عنوان ناظر و لوچیانو زریچ را به عنوان حسابرس اموال شرکت منصوب نمود. بر اساس حکم رئیس جمهور 66.67 درصد از سهام شرکت ویسنتین به دولت منتقل خواهد شد. منابع مالی مورد نیاز برای بازگشایی دوباره ویسنتین از طریق تاسیس شرکت آگرو ای.پی.اف (وابسته به شرکت نفت آرژانتین) تأمین خواهد شد.

شرکت ویسنتین که تا آذرماه سال 1398، با صادرات 8.4 میلیون تن محصولات کشاورزی، 9 درصد از کل صادرات آرژانتین را در اختیار داشت و بر همین پایه ششمین شرکت بزرگ کشت و صنعت آرژانتین محسوب می‌شد. در شرکت های اقماری وابسته به ویسنتین، 2095 نفر در حوززه تولید روغن، 1000 نفر در بخش پنبه، 376 نفر در بخش صنایع غذایی و 2057 نفر نیز در تاکستان‌های این شرکت مشغول به کار بودند.

این شرکت آذرماه سال گذشته اعلام نمود که قادر به بازپرداخت بدهی‌های خود نیست و به همین دلیل اعلام ورشکستگی کرد. مجموع بدهی‌های این شرکت 99 میلیارد و 345 میلیون پزو (1 میلیارد و 350 میلیون دلار) اعلام شده است. 30 میلیارد پزو از بدهی‌های این شرکت متعلق به بانک جهانی است، اما بزرگترین طلبکار ویسنتین بانک ملی (Banco de Nación) این کشور می‌باشد.

اقدام رئیس جمهور در ملی اعلام کردن این شرکت بازتاب های وسیعی در افکار عمومی آرژانتین داشت و از روز سه شنبه گذشته به مهمترین خبر روز در آرژانتین تبدیل شده است. آقای فرناندز در سخنرانی خود به همین مناسبت، یکی از اهداف سلب مالکیت شرکت ویسنتین را نجات این شرکت و تضمین حقوق 3 هزار تولید کننده مواد غذایی اعلام نمود. وی در سخنرانی خود بر لزوم حاکمیت آرژانتین بر منابع غذاییِ [تولید شده در آن کشور] تأکید نمود و گفت پس از آغاز به کار دوباره ویسنتین، این شرکت نقش تنظیم کننده در بازار مواد غذایی و ارز خواهد داشت. کلودیو لوزانو مدیر کل بانک ملی آرژانتین با استقبال از تصمیم رئیس جمهور، این مداخله را کاملاً صحیح دانست چرا که ادامه مالکیت سابق بر این کارخانه باعث تداوم کلاهبرداری آنها و طولانی شدن بدهی آن شرکت و ضربه به اعتبار آن می‌شد. ادواردو بوزی یکی از رهبران اتحادیه کشاورزان آرژانتین نیز با استقبال از اقدام رئیس جمهور گفت که این شرکت در گذشته باعث ضرر و زیان زیادی به ذرت کاران این کشور شده بود.

همچنین رسانه‌های چپگرا و هوادار آلبرتو فرناندز با اشاره به کارشکنی‌های مالکان سرمایه‌های کشاورزی در آرژانتین به نقش مخرب آنها در اقتصاد این کشور اشاره داشتند. به گفته برخی از این رسانه‌ها، در حالی که آرژانتین برای بازپرداخت بدهی‌های خارجی و واردات کالاهای مورد نیاز خود، نیازمند ارز ناشی از فروش محصولات کشاورزی است، شرکت های خصوصی با انبار غلات و دانه‌های روغنی ضمن افزایش قیمت این کالاها، از محل افزایش قیمت دلار سود کلانی بدست می آوردند. به اعتقاد این رسانه‌ها، دخالت دولت در اداره شرکت ویسنتین علاوه بر متعادل نمودن قیمت مواد غذایی، باعث ارزآوری برای دولت خواهد شد.

از سوی دیگر، جبهه مخالفان راستگرای دولت، با تقبیح تصمیم آقای فرناندز، اقدام او را گامی در راستای چاویزه نمودن اقتصاد آرژانتین اعلام کردند. خانم بولریچ (رهبر ائتلاف مخالف دولت پرو) به همراه شش نفر دیگر از همفکران خود، طی بیانیه ای سلب مالکیت از ویسنتین را اقدامی غیرقانونی، خطرناک و بر خلاف قانون اساسی آرژانتین اعلام کردند. آنها در بیانیه خود این تصمیم را تکرار تجربیات شکست خورده پیشین دانستند و اعلام کردند سلب مالکیت به بهانه حاکمیت بر منابع غذایی، دخالت در بازاری است که اکنون به خوبی کار می‌کند. خانم بولریچ این تصمیم را مدل چاویست ها برای تصاحب همه چیز ارزیابی نمود و آقای فرناندز را میرزا بنویس خانم کرچنر (معاون رئیس جمهور) معرفی کرد و به این گونه او خانم کرچنر را پشت پرده ملی نمودن شرکت ویسنتین معرفی نمود. خانم بولریچ ملی نمودن شرکت ویسنتین را مصداق تقسیم بدهی‌های این شرکت در میان همه مردم آرژانتین دانست.

سایر مخالفان دولت با تأکید بر لزوم حفظ مالکیت خصوصی و امنیت سرمایه گذاری، این تصمیم دولت را باعث آسیب خوردن به اعتماد تولید کنندگان و حرکت به سوی ونزوئلایی شدن اقتصاد تلقی می‌کنند. عصر روز سه شنبه گذشته نیز نمایندگان جناح مخالف دولت موسوم به «جبهه همه برای تغییر» طی شکوائیه ای به دیوان عالی کشور از اقدام رئیس جمهور در سلب مالکیت ویسنتین با استناد به نقض قانون اساسی شکایت و آقای فرناندز را به سوء استفاده از قدرت متهم کردند.

رسانه‌های مخالف دولت حملات خود به این طرح را معطوف به خانم کرچنر کرده اند. کلارین در مقاله ای با اشاره به نمایندگان دولت برای ملی نمودن شرکت ویسنتین، نوشت که آقای دلگادو وزیر کشاورزی در دولت خانم کرچنر و آقای زاریچ نیز از نزدیکان او در حزب لاکامپورا (مهمترین پایگاه حزبی حامی خانم کرچنر) هستند و این نشان می دهد که ملی نمودن ویسنتین طرحی از سوی کریتینا کرچنر و لاکامپورا بوده است. همچنین رسانه‌های نزدیک به مخالفان، اجرای این طرح را به دیدار یک ماه پیش رهبر اتحادیه کارگران اقتصاد مردمی‌با رئیس جمهور بی ارتباط نمی دانند. در این دیدار رهبر اتحادیه درخواستی در 7 ماده به رئیس جمهور تحویل داد که در آن بر حاکمیت آرژانتین بر منابع غذایی، منابع انرژی، سرزمین، آبها و هوا تأکید شده و از رئیس جمهور درخواست کرده بودند تا زمین‌های دولتی را برای تولید مواد غذایی به مردم و شرکت های تعاونی واگذار نماید. در درخواست این اتحادیه آمده بود که حاکمیت بر منابع غذایی شمال تولید، حمل و نقل و بازاریابی محصولات غذایی به صورت مستقل از زنجیره جهانی سرمایه داری مالی است.

آقای فرناندز با تکذیب دست داشتن خانم کرچنر در این تصمیم، ادعای مخالفان دولت در چاویزه کردن اقتصاد را رد کرد و گفت ما از یک شرکت ثروتمند سلب مالکیت نکرده ایم، ویسنتین یک شرکت ورشکسته است. این سلب مالکیت نیست، این نجات این شرکت و تضمین اشتغال کارگران آن است. 

با اعلام تأمین اعتبار ویسنتین از محل صندوق آگرو ای.پی.اف سهام شرکت نفت آرژانتین در بازار وال استریت 14 درصد رشد کرد.

ویسنتین و شرکت سوئیسی گلنکور با تأسیس شرکت مشترک رنوبا (Renova) در حوزه سوخت های سازگار با محیط زیست (بیودیزل) با یکدیگر همکاری می‌کنند. این شراکت ابتدا 50 – 50 بود که با شروع بحران در ویسنتین، 18.6 درصد از سهام ویسنتین در رنوبا از سوی گلنکور خریداری شد.

طی سال های گذشته شرکت های فراملیتی همچون گلنکور (سوئیس)، بونگه (آمریکا)، کافکو (چین)، نیدرا (هلند) و... با خرید سهام شرکت های داخلی، حاکمیت آرژانتین بر محصولات غذایی خود را با تهدید مواجه نموده اند.

روز سه شنبه تظاهرکنندگانِ سازماندهی شده از سوی مخالفان دولت، در مقابل دفتر مرکزی ویسنتین در استان سانتافه مانع از ورود نمایندگان دولت به این شرکت شدند.

ویسنتین از عمده ترین صادرکنندگان محصولات کشاورزی (بخصوص سویا) به ایران در سال گذشته بود.

علیرغم صادرات سالیانه بیش از 60 میلیارد دلاری آرژانتین، به دلیل عدم بازگشت ارز ناشی از صادرات، این کشور همواره با بحران مالی مواجه بوده و در نتیجه دائماً دست به استقراض خارجی می زند. نجات ویسنتین به عنوان یکی از آخرین شرکت های آرژانتینی را می‌توان به تلاش دولت آقای فرناندز برای اعاده حاکمیت آن کشور بر منابع غذایی خود و تضمین بازگشت ارز ناشی از صادرات به آن کشور تعبیر نمود.

تضعیف جایگاه آرژانتین در تعیین قیمت مواد غذایی از دیگر انگیزه‌هایی است که دولت را برای ملی نمودن ویسنتین و استفاده از این شرکت به منظور داشتن جای پا در بازارهای بین المللی مواد غذایی واداشته است. نقش فزاینده مواد غذایی در تعیین قدرت های آینده جهانی با توجه به معضلات زیست محیطی و افزایش جمعیت کره زمین، احتمالاً در تعیین استراتژی‌های میان مدت آرژانتین برای نقش آفرینی در فضای بین المللی تاثیرگذار بوده و مداخله دولت این کشور در بازار مواد غذایی را از این منظر، نباید نادیده گرفت.

از بعد سیاسی موفقیت آقای فرناندز در اجرای این طرح علاوه بر آنکه بر محبوبیت او در میان اقشار آسیب پذیر و کارگر می افزاید، جبهه جدیدی از مقابله احزاب مخالف مقابل او باز خواهد کرد. ملی کردن گلنکور اولین هماورد مستقیم آقای فرناندز با مخالفان دست راستی خود از زمان بدست گرفتن قدرت در 10 ژانویه 2020 تا کنون می‌باشد.