عملکرد بخش معدن برزیل در سال 2019

برزیل از غنی ترین کشورهای جهان در برخورداری از ذخایر معدنی می‌باشد. این کشور ازمیزان قابل توجهی از ذخایر نیوبیوم، سنگ آهن بوکسیت آلومینیوم، طلا، فسفات، پتاسیم،سرب، مس و روی برخوردار می‌باشد. تولیدات بخش معدن این کشور در سال 2019 با رشد 39.2 درصدی به 153.4 میلیارد رئال (38 میلیارد دلار) رسید. ثبت این رقم، نتیجه افزایش میانگین قیمت سنگ آهن، رشد ملایم ساخت و ساز در بخش مسکن، افزایش قابل ملاحظه تولید منگنز و همچنین کاهش ارزش رئال برزیل در مقابل دلار بود که منجر به تقویت صادرات گردید. کل صادرات مواد معدنی این کشور به 359 میلیون تن به ارزش 32.5 میلیارد دلار بالغ شد که 68 درصد آن را صادرات سنگ آهن تشکیل می دهد. کل واردات مواد معدنی نیز به 41 میلیون تن به ارزش 8.2 میلیارد دلار رسید.

برزیل کشوری با قلمرو وسیع و برخوردار از محیط های جغرافیای متنوع است. این دو موضوع برزیل را به یکی از بزرگترین کشورهای دارنده ذخایر معدنی دنیا تبدیل نموده است. نیمی از قلمرو این کشور را سنگ های دوران پرکامبرین[1] تشکیل می دهد. مناطق کراتونیک دارای سنگ های رسوبی با ذخایر آهن، منگنز، طلا، نقره و دیگر فلزات وزمین‌های رسوبی جوانتر، دارای ذخایر زغال سنگ و بخش های فلات قاره دارای ذخایر باریم و اورانیوم می‌باشند.

برزیل از بزرگترین دارندگان مواد معدنی فلزی نظیر بوکسیت آلومینیوم، سنگ آهن، نیوبیوم و نیکل و از تولید کننده بزرگ فلزات گرانبها مانند طلا نیز هست.این کشور اولین ذخایر نیوبیوم و تانتالیت، دومین ذخایر سنگ آهن، منگنز و منیزیت، سومین دخایر قلع، چهارمین ذخایر بوکسیت آلومینیوم، پنجمین ذخایر طلا و کائولین، هفتمین ذخایر اورانیوم، هشتمین ذخایر فسفات و پتاسیم، دهمین ذخایر سرب و مس و یازدهمین ذخایر  فلز روی دنیا را بخود اختصاص داده است.. اهمیت سنگ های معدنی فلزی برزیل نظیر سنگ آهن، منگنز و بوکسیت بیشتر می‌باشد و این مواد معدنی پایه اصلی بخش معدن برزیل را تشکیل می­دهند و معادن طلا، مس و نیوبیوم در درجه بعدی به لحاظ اهمیت قرار دارند.البته در این بین، جایگاه سنگ آهن شاخص می‌باشد زیرا صادرات سنگ آهن حدود 70 درصد کل صادرات مواد معدنی این کشور را تشکیل می دهد.

 بیشتر معادن صنعتی این کشور در ایالت های میناس جرایس و پارا  قرار دارند که بیشتر بر استخراج سنگ آهن، بوکسیت و طلا متمرکز هستند.ایالت های ماتو گروسو و آماپا نیز میزان قابل توجهی منگنز برخور دارند. مقادیر زیادی از کائولین در حوزه آمازون یافت می‌شود. ذخایر کم کیفیت زغال سنگ نیز در ایالت های ریو گرانده دو سول و سانتا کاتارینا قراردارند.

میزان ذخایر مواد معدنی برزیل و رتبه  این کشور در جهان در سال 2019 ( آمار ایبرام)

ردیف	نوع محصول	میزان ذخایر (تن)	رتبه در دنیا
1	نیوبیوم	11 میلیون	1
2	آهن	29 میلیارد	2
3	منگنز	140 میلیون	2
4	منیزیت	390 میلیون	2
5	بوکسیت آلومینیوم	2.6 میلیارد	4
6	طلا	2.400	5
7	فسفات	315 میلیون	8
8	پتاسیم	24 میلیون	8
9	مس	11.8 میلیون	10
10	سرب	137 هزار	10
11	روی	1.8  میلیون	11

 

بخش معدن از اهمیت زیادی در اقتصاد برزیل برخوردار است. این کشور سومین کشور دنیا به لحاظ تولیدات معدنی پس از کشورهای استرالیا و کانادا می‌باشد. بخش معدن 180 هزار شغل مستقیم و 2.5 میلیون شغل غیر مستقیم ایجاد می‌کند. حدود 9400 واحد معدن در این کشور فعال است که در محدوده حدود 0.5 درصد قلمرو برزیل فعالیت می‌کند. 

عملکرد بخش معدن  برزیل در سال 2019

گزارش منتشر شده توسط موسسه معدن برزیل[2] ( موسسه معدن برزیل مشهور به ایبرام چتر سازمانی است که شرکت ها و موسساتی که در بخش معدن فعالیت دارند را نمایندگی می‌کند.  از وظایف این موسسه ایجاد شرایط مناسب برای فعالیت تجاری، رقابت پذیری و توسعه پایدار است. این موسسه در راستای تشویق ابتکارات در این بخش و گسترش فناوری‌ها و روش های روز بهره برداری معادن، اقدام بر برگزاری نشست ها، تحقیق و مطالعه و انتشار آمار مربوط به فعالیت های معدنی می‌کند) .در 12 ماه فوریه سال 2020 (23 بهمن ماه 1398) درباره فعالیت های معدنی در برزیل در سال 2019 نشان می دهد که درآمد تولیدات بخش معدن علیرغم تاثیرات منفی شکستن سد مواد معدنی  برومادینو[3]بر فعالیت های معدنی،رشد 39.2 درصدی داشته است. درآمد حاصل از بخش معدن از 110.2 میلیارد رئال (27 میلیارد دلار) در سال 2018 به 153.4 میلیارد رئال (38 میلیارد دلار)در سال 2019 افزایش یافته است. ثبت این رقم نتیجه افزایش قیمت جهانی سنگ آهن، رونق نسبی بخش ساخت و ساز و بازیابی تولید مصالح ساختمانی و افزایش قابل ملاحظه تولید منگنز و همچنین کاهش ارزش ارز ملی برزیل در مقابل ارزهای خارجی بود که  باعث تقویت صادرات گردید.

تولید سنگ آهن به عنوان اولین محصول صادراتی معدنی این کشور که سهم 68 درصد از کل صادرات محصولات معدنی این کشور را به خود اختصاص داده است؛ کاهش 40 میلیون تنی (8.8 درصد) داشته و به رقم 410 میلیون تن رسید.شکسته شدن سد مواد معدنی برومادینو (متعلق به شرکت واله، بزرگترین تولید کننده سنگ آهن دنیا) در ماه ژانویه 2019 منجر به مرگ 272 نفر  وتوقف فعالیت تعداد زیادی از سدهای مشابه در معرض خطر گردید و در نتیجه باعث کاهش تولید و صادرات سنگ آهن گردید. علیرغم اینکه استخراج سنگ آهن در برزیل کاهش یافت ولی افزایش قیمت سنگ آهن در بازارهای جهانی باعث منتفع شدن شرکت های تولید کننده آن گردید. متوسط قیمت سنگ آهن در سال 2018 حدود 69 دلار در هر تن بود که در سال 2019 به 93 دلار رسید.

تولید مصالح معدنی متاثر از رونق مجدد بخش ساخت و ساز با رشد 3.5 درصدی به 532 میلیون تن رسید. میزان تولید بوکسیت به 30 میلیون رسید که کاهش 5 میلیون تنی (15 درصدی) نسبت به سال 2018 داشت. با این رقم، برزیل در جایگاه چهارمین کشور بزرگ تولید کننده بوکسیت آلومینیوم دنیا قرار گرفت. فسفات نیز 7 میلیون تن، منگنز با 2.7 میلیون تن، آلومینیوم اولیه با 1 میلیون تن، کسنتانتره پتاسیم با 200 هزار تن، کنستانتره زیک، طلا با 100 تن، دیگر مواد معدنی عمده تولیدی این کشور در سال 2019 بودند.

 

تولیدات اصلی معدنی برزیل در سال 2019 (آمار ایبرام)

نوع ماده معدنی	تولید سال 2019 (تن)	رتبه در دنیا
مصالح ساختمانی	532 میلیون	-
سنگ آهن	410 میلیون	2
بوکسیت	30 میلیون	4
فسفات	7 میلیون	6
منیزیت	1.7 میلیون	3
منگنز	2.7 میلیون	3
پتاسیم	200 هزار	8
مس	335	4
کنستانتره روی	240 هزار	10
نیوبیوم	90 هزار	1
نیکل	78 هزار	4
طلا	100	9

 

صادرات مواد معدنی

صادرات مواد معدنی برزیل در سال مورد اشاره به 358 میلیون تن رسید که در مقایسه با سال 2018  که رقم 409 میلیون تن به ثبت رسیده بود، کاهش 12.3 درصدی داشت. علیرغم کاهش وزنی صادرات معدنی برزیل درآمد صادراتی این کشور رشد 8.5 درصدی داشت و از 30 میلیارد دلار به 32.5 میلیارد دلار رسید که15 درصد کل صادرات این کشور را تشکیل می دهد.

سنگ آهن اولین کالای معدنی صادراتی برزیل در سال 2019 بود که 68 درصد کل ارزش صادراتی محصولات معدنی را به خود اختصاص داده است. صادرات این محصول در سال 2019 به 340 میلیون تن رسید که نسبت به سال 2018 که رقم 389 میلیون تن ثبت شده بود، کاهش 12.6 درصدی داشت ولی به لحاظ ارزش صادرات، این ماده معدنی با رشد 9.73 درصدی از 20.21 میلیارد دلار به 22.18 میلیارد دلار افزایش یافت.

طلا دومین کالای صادراتی معدنی برزیل در سال 2019 بود. صادرات این محصول به 92 تن به ارزش 3.6 میلیارد دلار رسید که به لحاظ وزنی کاهش 3 درصدی داشت ولی به لحاظ ارزش، افزایش 27 درصدی داشت. مس با 1.1 میلیون تن به ارزش 2.25 میلیارد دلار سومین کالای معدنی صادراتی برزیل در سال 2019 بود. صادرات این محصول علیرغم کاهش 9 درصدی وزن صادراتی، به  لحاظ درآمد ایجاد شده، افزایش 14 درصدی داشت.

نیوبیوم دیگر کالای عمده معدنی صادراتی برزیل بود که صادرات آن به 105 هزار تن به ارزش 2.27 میلیارد دلار رسید. سنگ های طبیعی و تزئینی با 2.1 میلیون تن صادرات، به ارزش 1 میلیارد دلار رسید. منگنز جایگاه خوبی در زمینه صادرات داشت صادرات این کالا با رشد 45 درصدیبه  لحاظ وزنی به 3.7 میلیون تن رسید. به لحاظ ارزش نیز صادرات این کالا افزایش 19 درصدی داشت. بوکسیت با 258 میلیون دلار، کلسیم با 193 میلیون دلار، دیگر کالاهای معدنی صادراتی برزیل در سال 2019 بودند. برزیل 2.5 میلیون تن دیگر انواع سنگ­های معدنی به ارزش 292 میلیون دلار صادر نمود. 

عمده ترین مواد معدنی  صادراتی  برزیل در سال 2019 (آمار ایبرام)

دریف	ماده معدنی	وزن (تن)	ارزش صادراتی (میلیون دلار)	درصد تغییر (ارزش)
1	سنگ آهن	340 میلیون	22181	9.73
2	طلا	92	3594	27.73
3	مس	1.1 میلیون	2253	14.64
4	نیوبیوم	105 هزار	2271	12.91
5	سنگ های طبیعی و تزئینی	2.1 میلیون	1012	1.97
6	منگنز	3.7 میلیون	483	18.92
7	بوکسیت	7.1 میلیون	258	4.07 -
8	کلسیم	1.4 میلیون	153	10.16 -
9	دیگر مواد معدنی	2.5 میلیون	292	33.14 -
مجموع		358 میلیون	32501	8.5

 

مهمترین اقلام  معدنی وارداتی  برزیل 

کل واردات مواد معدنی برزیل در سال 2019 به 41 میلیون تن به ارزش 8.2 میلیارد دلار رسیدکه نسبت به سال 2018 به  لحاظ وزنی کاهش 2 میلیون تنی وبه  لحاظ ارزش کاهش 241 میلیون دلاری داشت.  پتاسیم اولین کالای معدنی وارداتی این کشور در سال 2019 بود. میزان واردات این محصول به 10.6 میلیون به ارزش 3.46 میلیارد دلار رسید. واردات پتاسیم به لحاظ وزنی تغییری نداشت ولی به لحاظ ارزش ، افزایش و رشد 10.5 درصدی داشت.

زغال سنگ دومین کالای معدنی وارداتی برزیل در سال 2019 بود. واردات این محصول به 21 میلیون تن به رسید که به لحاظ وزنی کاهش 11 درصدی وبه لحاظ ارزشی کاهش 14 درصدی داشت. مس سومین کالای عمده وارداتی برزیل به لحاظ ارزش بود. واردات این محصول به 292 هزار تن به ارزش 483 میلیون دلار رسید که به لحاظ وزنی کاهش 22 درصدی و به لحاظ ارزش کاهش 32 درصدی داشت. گوگرد با 1.7 میلیون تن واردات، چهارمین کالای عمده وارداتی برزیل می‌باشد که ارزش واردات آن به 194 میلیون دلار رسید. واردات گوگرد برزیل به لحاظ وزنی کاهش 28 درصدی وبه لحاظ ارزش کاهش 44 داشت. روی و سنگ های فسفاته با 258 میلیون دلار و سنگ های طبیعی و تزئینی با 24 میلیون دلار، دیگر کالاهای معدنی وارداتی برزیل در سال 2019 بوده است.  واردات دیگر انواع سنگ های معدنی به  رقم 4.5 میلیون تن به ارزش 666 میلیون دلار رسید.

مواد عمده معدنی وارداتی برزیل در سال 2019

ردیف	نوع ماده معدنی	ون واردات (تن)	ارزش (میلیون دلار)	درصد تغییر (ارزش)
1	پتاسیم	10.6 میلیون	3466	10.55
2	زغال سنگ	21 میلیون	2885	14.76 -
3	مس	292 هزار	483	32.19 -
4	گوگرد	1.7 میلیون	194	44.59 -
5	روی	254 هزار	258	6.58 -
6	سنگ های فسفاته	2.3 میلیون	258	83.90
7	سنگ های طبیعی و تزئینی	46 هزار	24	18.49 -
8	دیگر مواد معدنی	4.5 میلیون	666	49.07
مجموع		41 میلیون	8237	2.58 -

 

چشم انداز سرمایه گذاری در بخش معادن برزیل

موسسه ایبرام پیش بین کرده که سرمایه گذاری در بخش معدن برزیل در سال 2020 افزایش 18 درصدی خواهد د اشت. این موسسه برای سال­های 2020 تا 2024 سرمایه گذاری 32.5 میلیاردی را پیش بینی نموده است. براساس گزارش ایبرام تعداد پروژه‌های ارائه شده در بخش معدن افزایش یافته که نشان دهنده افزایش اعتماد سرمایه گذاران برزیلی و خارجی به اطمینان از پیشرفت پروژه‌ها در میان مدت و بلند مدت می‌باشد. 2.3 میلیارد دلار سرمایه گذاری جدید بیشتر در بخش امنیت سدهای مواد معدنی و خارج نمودن آنها از فعالیت صورت گیرد.

براساس پیش بینی فلاویو  پنیدو[4]، رئیس ایبرام، قیمت سنگ آهن در بازارهای جهانی در سال  2020 متاثر از انطباق پذیری بازار و همچنین کاهش مصرف چین افت خواهد کرد.  او گفته  است که این واقعیت که هنوز خیلی از سد های معدنی  فاقد تولید است، قیمت سنگ آهن را بالا نگه نخواهد داشت زیرا نیاز بازار تامین شده است و در صورتی که مصرف بالا رود، قیمت ها افزایش خواهد یافت. پنیدو افزوده، بایستی در نظر داشت که برزیل تنها تولید کننده بازار نیست و کشورهایی مانند استرالیا نیز در صورت وجود تقاضا می‌توانند سنگ آهن مورد نیاز را تامین کنند زیرا کشورهای تولید کننده با حداکثر ظرفیت فعالیت نمی‌کنند. 

پی نوشت :

[1]Precambrian

[2].Instituto Brasileiro de Mineração (IBRAM)

[3]Brumadinho

[4]Flávio Ottoni Penido,