اخبار اقتصادی هند - مومبای
گزیده اخبار و تحولات اقتصادی مومبای هند در هفته دوم تیر ماه 1404 مندرج در رسانههای این منطقه به شرح زیر ارائه میگردد:
احتمال احداث پالایشگاه جدید شرکت ONGC در منطقه جامنگر؛ عربستان سعودی تأمینکننده نفت خام خواهد بود
شرکت دولتی «Oil and Natural Gas Corporation» (ONGC) در حال بررسی امکان راهاندازی یک پالایشگاه جدید – از نوع سبز – در ساحل ایالت گجرات، احتمالاً در منطقه جامناگار یا در حوالی دهکده دهروکا است مذاکراتی میان ONGC و عربستان سعودی برای تأسیس یک شرکت مشترک (JV) و نیز احتمالا تأمین نفت خام برای این پروژه در جریان است. در حال حاضر ONGC در مرحله گزارش امکانسنجی دقیق (DFR) بوده و پس از تکمیل آن ظرفیت نهایی و میزان سرمایهگذاری مشخص خواهد شد این طرح در ادامه توافقات همکاری انرژی میان هند و عربستان است که در ماه آوریل ۲۰۲۵ حین سفر نخستوزیر مودی به ریاض اتخاذ شد. چشمانداز دو پالایشگاه جدید در هند بهویژه یکی دیگر در نِلّور (آندرا پرادش) توسط شرکت BPCL نیز دنبال میشود. هدف دولت هند گسترش ظرفیت پالایشی کشور از حدود ۲۵۰ میلیون تن در سال فعلی به حدود ۴۵۰ میلیون تن تا سال ۲۰۳۰ است تا نیاز داخلی بالا و رشد تقاضا تأمین شود .
https://www.moneycontrol.com/news/business/jamnagar-district-likely-to-get-ongc-s-latest-refinery-saudi-arabia-to-supply-crude-oil-13188815.html
شرکت فناوریهای دفاعی Reliance Defence سفارشاتی به ارزش 600 کرور روپیه برای عرضه به شرکت آلمانی Rheinmetall دریافت کردند.
شرکت Reliance Defence که زیرمجموعه Reliance Infrastructure است، موفق شد یک سفارش صادراتی به ارزش ۶۰۰ کرور روپیه (حدود ۷۲ میلیون دلار) از شرکت آلمانی Rheinmetall Waffe Munition GmbH دریافت کند این سفارش که شامل تأمین گلولههای توپخانه و مواد منفجره از کارخانه جدیدی در استان ماهاراشترا است، در قالب توافق راهبردی دو شرکت و پیرو امضای قرارداد مشترک در ماه مه ۲۰۲۵ صورت گرفته است.
این معامله بزرگترین قرارداد در حوزه مهماتسازی پیشرفته برای Reliance Defence تاکنون محسوب میشود و گامی مهم در جهت تقویت جایگاه شرکت در زنجیره تأمین نظامیبینالمللی بهویژه در بازارهای اروپایی است. تأثیر این خبر حتی در بازار سهام نمایان شد؛ سهام Reliance Infrastructure در روز ۲۵ ژوئن با رشد نزدیک به ۵٪ همراه گردید.
Reliance Defence قصد دارد در حاشیه پروژه Dhirubhai Ambani Defence City در منطقه Watad در ناحیه راتناگیری، مجتمعی با واحدهای تولید خمپاره، مواد منفجره و مهمات سبک احداث کند. این کارخانه به عنوان یکی از بزرگترین پروژههای خصوصی صنایع دفاع در هند طراحی شده و نقش کلیدی در تحقق اهداف Make in India و Atmanirbhar Bharat دارد.
https://www.freepressjournal.in/business/reliance-defence-secures-600-crore-export-order-from-germanys-rheinmetall
هند واردات جوت (کنف هندی) از بنگلادش را ممنوع کرد. تنها بندر ناواشیوا مجوز بارگیری و واردات دارد
هند روز ۲۷ ژوئن ۲۰۲۵ با انتشار بخشنامهای از سوی اداره کل تجارت خارجی (DGFT)، واردات برخی محصولات جوت، منسوجات بافتهشده و نخ از بنگلادش از طریق مسیرهای زمینی روی مرز زمینی را ممنوع اعلام کرد. این کالاها تنها از طریق بندر ناواشوا در ماهاراشترا امکان ورود به کشور را دارند این تصمیم تأثیرات قابلتوجهی بر تجارت دو کشور خواهد گذاشت؛ زیرا بسیاری از صادرکنندگان بنگلادشی برای کاهش هزینهها به انتقال زمینی وابسته هستند. انتقال به مسیر دریایی علاوه بر هزینه و زمان بیشتر، ممکن است فشار بیشتری بر بخش داخلی جوت هند وارد کرده و به تنظیم بازار کمک کند .
از منظر سیاست تجاری، دولت هند دلیل این محدودیت را مبارزه با یارانه و قیمتگذاری ناعادلانه صادراتی کالاها از بنگلادش میداند. به گفته منابع خبری، این محدودیت در کنار اقدام قبلی در ماه میبرای محدود کردن ورود کالاهایی مانند لباس آماده و مواد غذایی فرآوریشده از بنگلادش از مسیر زمینی در مناطق شمالشرق، جزئی از رویکرد قرینهسازی روابط تجاری بین دو کشور است .
https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/port-squeeze-india-curbs-cetrain-jute-imports-from-bangladesh-via-land-allows-only-nhava-sheva-port-access/articleshow/122116792.cms
تصویب اولین سیاست کشاورزی مبتنی بر هوش مصنوعی هند توسط ایالت ماهاراشترا و تعیین بودجه 500 کرور روپیه ای برای اجرای آن
در جلسه تابستانی کابینه دولت ایالت ماهاراشترا (اواخر ژوئن ۲۰۲۵)، سیاست جامع MahaAgri‑AI 2025–29 به تصویب رسید که برای اولین بار در هند، به طور ویژه با هدف کاربرد هوش مصنوعی، پهپادها، بلاکچین و تجزیه و تحلیل دقیق در کشاورزی طراحی شده و بودجه اولیه اختصاصی آن ۵۰۰ کرور روپیه (حدود ۵۹/۸۸ میلیون دلار) است.
این پروژه در چهار فاز اجرا خواهد شد: فاز اول شامل تشکیل ساختار سازمانی (کمیته راهبری و مرکز نوآوری AI)، فاز دوم اجرای پایلوت در چند منطقه با ابزارهایی مانند چتباتهای چندزبانه و سیستمهای ژئواسپیشیال، فاز سوم گسترش طرح در مقیاس ایالتی و اتصال به زیرساختهای ملی مانندAgriStack/Bhashini، و فاز چهارم بررسی عملکرد و توسعه به حوزههای دیگر از جمله باغبانی و دامداری همچنین این سیاست به چهار رکن اصلی متکی است:
- زیرساخت داده دیجیتال عمومیکشاورزی با ایجاد Agricultural Data Exchange (ADeX)، موتور هوشزمینه فضایی برای رصد مزارع و سیستم رهگیری زنجیره تأمین بر پایه بلاکچین برای محصولات صادراتی نظیر انگور و موز
- ابزارهای هوشمند برای کشاورزان شامل پلتفرم VISTAAR برای ارائه مشاوره چندزبانه AI، پهپاد، حسگرهای هوشمند و دستیار صوتی/چتبات
- حمایت از استارتآپها و تحقیق از طریق مرکز نوآوری AI در دانشگاههای کشاورزی، خط اعتبارات ویژه، چالشهای منطبق با مناطق خاص و کمک مالی برای توسعه فناوری .
- تقویت ظرفیتسازی و آگاهیبخشی برای کشاورزان و کارشناسان کشاورزی از طریق دورههای آموزشی، کمک هزینهها، رویدادهای سالانه «AI در کشاورزی» و کارگاههای آموزشی .
در مجموع، MahaAgri‑AI اولین سیاست متحد و عملیاتی هوش مصنوعی در بخش کشاورزی هند است که ماهاراشترا را در خط مقدم دگرگونی دیجیتال بخش کشاورزی قرار داده. اجرای فازبندیشده، حمایت از زیرساختها و دسترسی به منابع فناورانه و مالی، آن را به پتانسیل بالایی برای تبدیل به مدل کشاورزی هوشمند در سطح ملی بدل میکند.
https://egov.eletsonline.com/2025/06/maharashtra-approves-indias-first-ai-agriculture-policy-with-%E2%82%B9500-cr-outlay/
بهره برداری از فناوری پاک در مرکز تولید ذغال سنگ ماهاراشترا میتواند 54 تریلیون روپیه سرمایه جذب کند
در روز ۲۵ ژوئن ۲۰۲۵ مؤسسه مطالعات محیطزیست و فناوری iFOREST گزارش «طرح سرمایهگذاری انتقال عادلانه منطقهای» را برای منطقه زغالسنگخیز چاندراپور–ناگپور–یاواتمال (CNY) در ماهاراشترا منتشر کرد. این منطقه که تقریباً ۱۰۰٪ تولید زغالسنگ ایالت و نیمی از ظرفیت برق زغالسنگ محور را دارد، طی ده سال آینده با کاهش چشمگیر مواجه خواهد شد: تولید زغالسنگ حدود ۵۰٪ (معادل ۴۹ میلیون تن) و ظرفیت نیروگاهی زغالسنگ محور نیز حدود ۲۳٪ کاهش خواهد یافت این گزارش تأکید دارد که چنین شرایطی فرصتی بینظیر برای گذار به رشد سبز و توسعه صنایع پاک مانند انرژی خورشیدی، هیدروژن سبز، خودروهای الکتریکی، و حتی نیمههادیها فراهم میکند. بر اساس این برنامه دهساله، امکان جذب سرمایهگذاری حدود ۵.۴ تریلیون روپیه (حدود ۶۴۶/۱۱ میلیارد دلار)، ایجاد 340 هزار شغل مستقیم و رشد ۴٪ در تولید ناخالص منطقهای وجود دارد. سه مکان اقتصادی اصلی برای اجرای این طرح شناسایی شدهاند: Bhadrawati–Wani برای تولید هیدروژن و مواد شیمیایی سبز، Rajura–Chandrapur برای تولید خودروهای برقی و باتری، و Umrer برای صنایع نیمههادی و فنآوری پیشرفته این توسعه مبتنی بر بازسازی حدود ۶۰۰۰ هکتار اراضی معادن زغالسنگ و بهرهگیری از ظرفیت بالای خورشیدی این منطقه (حدود ۳۷ گیگاوات) است.
برای تحقق این هدف، گزارش بر تأمین مالی عمومی و خصوصی اغلب با مشارکت شرکتهای زغالسنگ و Utilities تأکید دارد؛ تقریباً ۳۳۴۰۰ کرور روپیه (حدود ۴ میلیارد دلار) برای بازسازی اراضی، ارتقای مهارت نیروی کار، و تقویت ساختارهای نهادی ضروری است . بخشدار ارشد ایالت، سوجاتا سائونیک، ضمن تمجید از گزارش خواستار ایجاد چارچوبهای سیاستی برای جذب مالیه سبز و حرکت به سمت حملونقل برقی تجاری شده است .
در این راستا، Praveen Pardeshi، مشاور اقتصادی دولت و مدیرعاملMITRA، از موفقیتی مانند تبدیل پمپاژ آبیاری کشاورزان به پمپهای خورشیدی، بهعنوان مثالی از تغییر رفتار موفق نام برد و بر لزوم ابزارهای انگیزشی و سیاستگذاری ناهنجار برای اصلاح رفتار انرژی تأکید کرد. در تصویر کلی، این طرح نه تنها با هدف کاهش کربن و افزایش تابآوری محیطزیستی و اقتصادی، بلکه با تأمین زمینه اشتغال پایدار و تقویت زیرساختهای نوآورانه، فرصتی بزرگ برای تحول منطقهای ماهاراشترا محسوب میشود.
https://www.governancenow.com/news/regular-story/green-transition-in-maharashtras-coal-hub-can-unlock-rs-54-lakh-crore-investment
سروزیر ماهاراشترا: در آینده ای نزدیک ناشیک به پایگاه تولید تجهیزات دفاعی و هوا فضا تبدیل خواهد شد.
دیوندرا فادنویس، وزیر ارشد ماهاراشترا، اعلام کرد ناشیک بهزودی به یکی از قطبهای تولید دفاعی و هوافضای ایالت بدل خواهد شد. وی بهویژه از سرمایهگذاریهای انبوه در این بخش سخن گفت؛ مسیری که علاوه بر ادامه مسیرها در اوتار پرادش و تامیل نادو، ماهاراشترا بهپیشرو در جذب سرمایه و فناوری دفاعی بدل شده است.
برنامههایی در دست اقدام است که شامل ایجاد یک «راهرو دفاعی» از ناشیک تا پونا و احداث بزرگراه کنترلشدهای به بزرگراه Samruddhi است که امکان اتصال سریع به زیرساختها را فراهم میکند، ضمن آن که بندر وادهاوان نیز بهعنوان یک نقطه لجستیکی کلیدی برای حملونقل تجهیزات و قطعات بالقوه در دستور کار قرار گرفته است، با تأکید بر اینکه این بندر قرار است سه برابر بندر JNPT شود.
ناشیک بهواسطه حضور واحدهایی مانند Hindustan Aeronautics Limited (HAL) و زنجیره تأمین جاری، زمینه مساعدی برای توسعه دارد. جمعی از تولیدکنندگان قطعات دفاعی نیز در این شهر فعال هستند، و انجمن تولیدکنندگان ناشیک (NIMA) از این تصمیم استقبال کرده است، چرا که معتقد است ناشیک شایستگی تبدیل شدن بههاب اصلی این صنایع را دارد.
در مجموع، این طرح بخشی از راهبرد کلان ماهاراشترا برای تقویت صنعت دفاعی، توسعه خوشههای صنعتی و بهرهگیری از پروژههایی مانند Make in India و آتمانیر بهارات است. ناشیک از موقعیتی ممتاز برخوردار است تا تبدیل به یک هاب اساسی در هوافضا و دفاع شود.
https://manufacturing.economictimes.indiatimes.com/news/aerospace-defence/nashik-will-become-a-hub-for-defence-aerospace-manufacturing-in-near-future-says-fadnavis/122081467
وزیر صنایع ماهاراشترا: در طول سه سال دولت بی جی پی تفاهم نامههایی به ارزش 15.72 تریلیون روپیه امضا و از راه اندازی کسب و کار 50 هزار کارآفرین پشتیبانی شده است
در کنفرانسی مربوط به رشد صنعتی ایالت در ۲۳ ژوئن ۲۰۲۵، اودای سامانت، وزیر صنعت و زبان مراتی ماهاراشترا، اعلام کرد که در جریان حضور دولت ایالت در اجلاس داووس، ۴۶ تفاهمنامه (MoU) با ارزش مجموعاً ۱۵.۷۲ لک کرور روپیه (حدود ۱۸۸/۲۷ میلیارد دلار) منعقد شده است. از این میان، ۱۵ پروژه تخصیص زمین یافتهاند، هفت پروژه وارد مراحل اجرایی شدهاند، ۲۰ پروژه مشغول دریافت زمین جایگزیناند و چهار پروژه نیز در مرحله اولیه مطالعه هستند.
افزون بر جذب سرمایه خارجی، جایگاه کارآفرینی نیز تقویت شده است: طی سه سال اخیر (از سال ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۵)، دولت ائتلاف «ماها یوَتی» موفق به حمایت از حدود ۵۰٬۰۰۰ کارآفرین جدید شده است. این رقم در مقایسه با دولت پیشین رشد قابلتوجهی را نشان میدهد؛ برای مثال، در سال ۲۰۲۴–۲۵ تنها حدود ۲۲٬۸۴۳ کارآفرین از هدف ۲۵٬۰۰۰ نفر، حمایت دریافت کردهاند .
سامانت همچنین اعلام کرد که این سرمایهگذاریها پروژههای متعددی را شامل میشوند؛ از جمله کارخانه فولاد در گادچیرولی، تولید خودرو (MG Motors و Kirloskar) در چاتراپاتی سامبهاجی نگر، توسعه تولید Mahindra در پونا، و ارتقای ظرفیت صنعتی Reliance در رائیکاد. علاوه بر این، اقدامات زیرساختی نیز در حال اجراست: ایجاد کریدورهای صنعتی در ستارا و کونکان، پروژه فرودگاه بینالمللی پوراندار نزدیک پونا، و معطوف کردن PM Mega Textile Park در آمرآواتی با کاهش قابلملاحظه قیمت زمین برای تحریک سرمایهگذاری داخلی
https://www.freepressjournal.in/mumbai/maharashtra-industrial-growth-1572-lakh-crore-investment-mous-50000-entrepreneurs-created-under-maha-yuti-govt-says-minister-uday-samant-video
هدف گذاری ماهاراشترا برای کاهش بیش از 4 میلیون تن آلاینده کربنی صنایع کوچک و متوسط تا سال 2031
در کنفرانسی مربوط به رشد صنعتی ایالت در ۲۳ ژوئن ۲۰۲۵، اودای سامانت، وزیر صنعت و زبان مراتی ماهاراشترا، اعلام کرد که در جریان حضور دولت ایالت در اجلاس داووس، ۴۶ تفاهمنامه (MoU) با ارزش مجموعاً ۱۵.۷۲ لاخ کرور روپیه منعقد شده است. از این میان، ۱۵ پروژه تخصیص زمین یافتهاند، هفت پروژه وارد مراحل اجرایی شدهاند، ۲۰ پروژه مشغول دریافت زمین جایگزیناند و چهار پروژه نیز در مرحله اولیه مطالعه هستند
افزون بر جذب سرمایه خارجی، جایگاه کارآفرینی نیز تقویت شده است: طی سه سال اخیر (از سال ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۵)، دولت ائتلاف «ماها یوَتی» موفق به حمایت از حدود ۵۰٬۰۰۰ کارآفرین جدید شده است. این رقم در مقایسه با دولت پیشین رشد قابلتوجهی را نشان میدهد؛ برای مثال، در سال ۲۰۲۴–۲۵ تنها حدود ۲۲٬۸۴۳ کارآفرین از هدف ۲۵٬۰۰۰ نفر، حمایت دریافت کردهاند .
سامانت همچنین اعلام کرد که این سرمایهگذاریها پروژههای متعددی را شامل میشوند؛ از جمله کارخانه فولاد در گادچیرولی، تولید خودرو (MG Motors و Kirloskar) در چاتراپاتی سامبهاجی نگر، توسعه تولید Mahindra در پونا، و ارتقای ظرفیت صنعتی Reliance در رائیکاد. علاوه بر این، اقدامات زیرساختی اعم از ایجاد کریدورهای صنعتی در ستارا و کونکان، پروژه فرودگاه بینالمللی پوراندار نزدیک پونا، و معطوف کردن PM Mega Textile Park در آمرآواتی با کاهش قابلملاحظه قیمت زمین برای تحریک سرمایهگذاری داخلی نیز در حال اجراست.
https://www.outlookbusiness.com/planet/industry/maharashtra-msmes-carbon-cut-2031-finance-hurdles
گجرات نخستین سیاست «فضاپیوند» هند را تصویب کرد؛ هدف جذب ۵ میلیارد دلار سرمایه در ۵ سال
ایالت گجرات هند بهتازگی نخستین سیاست رسمی «فضاپیوند» (SpaceTech Policy) کشور را معرفی کرده است، با هدف تبدیل این ایالت به یک قطب نوآوری در فناوریهای فضایی. این سیاست در بازهای پنجساله تدوین شده و هدف آن جذب ۵ میلیارد دلار سرمایهگذاری در حوزه فضایی و ایجاد بیش از ۵۰ هزار فرصت شغلی است.
مطابق با این سیاست، دولت گجرات مشوقهایی را برای شرکتهای فعال در بخش فضا ارائه میدهد، از جمله یارانههای مالیاتی، تسهیلات زیرساختی و کمکهای مالی برای تحقیق و توسعه. سیاست مذکور همچنین از شکلگیری خوشههای فناوری فضایی، همکاری با مؤسسات آموزشی و پژوهشی، و حمایت از استارتاپها و شرکتهای نوپا در این بخش حمایت میکند. گجرات تلاش دارد با استفاده از زیرساختهای صنعتی پیشرفته و همکاری نزدیک با سازمان تحقیقات فضایی هند (ISRO)، اکوسیستمیپویا برای توسعه فناوریهای فضایی، ماهوارهای، و کاربردهای مرتبط با آن، از جمله در کشاورزی، هواشناسی و ارتباطات، ایجاد کند. این سیاست بخشی از تلاش گستردهتر هند برای تقویت حضور خود در صنعت جهانی فضا تلقی میشود. این ابتکار همچنین با هدف تقویت حضور بخش خصوصی در فضا، تسهیل صادرات فناوریهای فضایی، و جذب سرمایهگذاران بینالمللی صورت گرفته و میتواند الگویی برای سایر ایالتهای هند باشد.
https://www.msn.com/en-in/news/india/gujarat-launches-spacetech-policy-aims-to-attract-5-billion-investment-in-5yrs/ar-AA1D9Yaa?ocid=msedgntp&pc=U531&cvid=9b1d8b83341c4c7fac8129df616bbec2&ei=17&apiversion=v2&noservercache=1&domshim=1&renderwebcomponents=1&wcseo=1&batchservertelemetry=1&noservertelemetry=1
قرارداد بزرگ تبادل امکانات سوخت رسانی خصوصی میان ماهاراشترا و گجرات؛ همکاری آدانی–امبانی در خردهفروشی بنزین، دیزل و CNG
در جلسهای مشترک، جیو‑بیپی متعلق به Reliance و آدانی توتال گس (ATGL) به توافق رسیدهاند تا امکانات سوخترسانی خود را بین یکدیگر مبادله کنند: Jio‑bp امکان نصب دیسپنسرهای بنزین و دیزل را در جایگاههای CNG متعلق به ATGL فراهم میکند و به همین ترتیب، ATGL دیسپنسر CNG را در ایستگاههای سوخت مایع Jio‑bp نصب خواهد کرد این توافق نشاندهنده اتحاد استراتژیک بین دو ابرشرکت خصوصی و گامی مهم در بازار وابسته به بخش دولتی است.
با داشتن تقریباً ۲٬۰۰۰ جایگاه جلوی عرضه بنزین/دیزل توسط Jio‑bp و ۶۵۰ جایگاه CNG تحت پوشش ATGL، این اتحاد دسترسی به سوختها و امکانات پاک بیشتر را در بازارهای کوچکتر (شهرهای درجه ۲ و ۳) امکانپذیر میکند. تحلیلگران اشاره کردهاند که این همکاری علاوه بر ارتقای تجربه مشتری، به صرفهجویی هزینهای نیز منجر خواهد شد، زیرا هر دو شرکت قادرند از زیرساختهای موجود برای توسعۀ شبکه با سرعت و کارآمدی بیشتر بهره برند.
https://urbanacres.in/maharashtra-gujarat-fuel-deal-unites-adani-ambani/
دولت گوا برنامه تبدیل شهرهای مَپوسا، واسکو و مارگائو به شهرهای هوشمند را کلید زد
دولت ایالت گوا پروژهای را برای تبدیل سه شهر مهم خود—مَپوسا، واسکو د گاما و مارگائو—به شهرهای هوشمند در دستور کار قرار داده است. در مَپوسا برنامههایی مانند توسعه زیرساخت شهری شامل ساخت مجتمع تجاری ششطبقه، تبدیل ساختمان شهرداری قدیم به کتابخانه مدرن، و بهسازی شبکه جادههای اصلی با عرض چهار خطه {۲۰ تا ۳۰ کرور روپیه (حدود ۲/۴۰ تا ۳/۵۹ میلیون دلار) طرحهای جادهای} در حال اجراست. هدف از این اقدامات، افزایش کیفیت زندگی ساکنان، مدیریت بهتر ترافیک و ارتقای امکانات رفاهی است.
در مارگائو نیز برنامه جامع «طرح اصلی ۲۰۴۱» مستقل تعریف شده که شامل ایجاد سامانه حملونقل یکپارچه، احیا رودخانه سال، ساخت باغهای عمومی، طراحی مسیرهای پیاده و دوچرخهرو، و ایجاد هاب اقتصادی در جنوب شهر میشود. این طرح همچنین تاکید دارد که بخشهایی از این توسعه باید بهصورت مرحلهای و با مشارکت مردم، سرمایهگذاری خصوصی و منابع دولتی اجرایی شود تا شفافیت و قبول اجتماعی حفظ گردد. برای واَسکو د گاما، اطلاعات پروژههای خاص کمیابتر است، اما با توجه به مشوقهای پررنگ دولتی و تجربه موفق در پناجی و پشتیبانی GSUDA، انتظار میرود برنامه مشابهی برای اوجبخشی به فضای شهری، تسهیل حملونقل و جذب سرمایه محلی و ملی اجرایی شود .
https://urbanacres.in/goa-government-plans-to-transform-mapusa-vasco-and-margao-into-smart-cities/