نظام بیمه سلامت در اتریش

بیمه سلامت همگانی در اتریش یکی از قدیمی‌ترین و پیشرفته‌ترین نظام‌های تأمین اجتماعی در اروپا است که ریشه‌های آن به قرن نوزدهم بازمی‌گردد. دولت فدرال، ایالت‌ها و صندوق‌های بیمه اجتماعی اتریش سالانه ۵۱ میلیون یورو برای پیشبرد دیجیتالی‌سازی نظام سلامت اختصاص داده‌اند. این سرمایه‌گذاری‌ها به توسعه زیرساخت‌های فناوری اطلاعات، آموزش کارکنان و ارتقاء سیستم‌های موجود کمک می‌کنند. در نهایت اتریش با اجرای پروژه‌های مختلف در حوزه eHealth، از جمله e-card، ELGA#160 و استراتژی‌های ملی، گام‌های مؤثری در جهت دیجیتالی‌سازی نظام سلامت برداشته است. این اقدامات نه‌تنها به بهبود کیفیت خدمات پزشکی منجر شده‌اند، بلکه بهره‌وری و دسترسی بیماران به اطلاعات پزشکی را نیز افزایش داده‌اند.

نظام بیمه سلامت همگانی اتریش، با بیش از دو قرن سابقه، از حمایت‌های ابتدایی کارگران به یک سیستم پیشرفته و دیجیتالی تحول یافته است. این نظام با پوشش تقریباً کامل جمعیت و ارائه خدمات جامع، یکی از نمونه‌های موفق در سطح جهانی محسوب می‌شود.

شروع؛  از حمایت کارگران تا بنیان‌گذاری ساختار بیمه‌ای

اولین گام‌های رسمی در جهت حمایت از سلامت کارگران در اتریش به سال ۱۸۱۰ بازمی‌گردد، زمانی که قانونی تصویب شد که کارفرمایان را موظف می‌کرد تا در صورت بیماری، از خدمتکاران خانگی خود تا چهار هفته مراقبت کنند. در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، تحت تأثیر مدل بیمه‌ای بیسمارک در آلمان، اتریش نیز شروع به توسعه صندوق‌های بیمه اجتماعی کرد. تا سال ۱۹۱۸، بیش از ۶۰۰ صندوق بیمه سلامت، بازنشستگی و حوادث کاری در قلمرو اتریش تأسیس شده بود.

 توسعه؛ پس از جنگ جهانی دوم: قانون بیمه اجتماعی عمومی (ASVG)

پس از جنگ جهانی دوم، اتریش با هدف بازسازی نظام رفاهی خود، در سال ۱۹۵۵ قانون بیمه اجتماعی عمومی را تصویب کرد. این قانون، بیمه سلامت را برای کارمندان اجباری کرد و آن را به‌عنوان یک حق قانونی برای شهروندان به رسمیت شناخت. بر اساس این قانون، افراد با شروع اشتغال به‌طور خودکار تحت پوشش بیمه سلامت قرار می‌گیرند و از خدماتی مانند مراقبت‌های بیمارستانی، معاینات پیشگیرانه و پوشش دارویی بهره‌مند می‌شوند. در دهه‌های بعد، دامنه پوشش بیمه‌ای گسترش یافت و گروه‌هایی مانند کشاورزان (۱۹۶۵) و کارمندان دولت (۱۹۶۷) نیز تحت پوشش قرار گرفتند.

  اصلاحات؛ افزایش ظرفیت و دیجیتال‌سازی در قرن ۲۱

با افزایش هزینه‌های سلامت و پیچیدگی‌های ساختاری، دولت اتریش در سال ۲۰۱۰ تحت رهبری وزیر بهداشت وقت، آلوئیس اشتوگر، فرآیند اصلاحات را آغاز کرد. این اصلاحات با هدف افزایش ظرفیت، بهبود کیفیت خدمات و کنترل هزینه‌ها انجام شد و در سال ۲۰۱۳ به تصویب رسید. یکی از نتایج کلیدی این اصلاحات، تعیین سقف بودجه برای هزینه‌های سلامت بود. در سال ۲۰۱۲، اتریش قانون پرونده سلامت الکترونیکی را تصویب کرد که زمینه‌ساز ایجاد سیستم ملی پرونده‌های سلامت دیجیتال شد. این سیستم با رویکرد طراحی شده که تمامی‌بیمه‌شدگان به‌طور پیش‌فرض در آن ثبت می‌شوند مگر اینکه به‌صورت فعالانه انصراف دهند. این اقدام گامی مهم در جهت دیجیتال‌سازی خدمات سلامت و افزایش کارایی نظام بهداشت و درمان بود.

 ویژگی‌ها:

 کیفیت بیمه سلامت در اتریش

نظام بیمه سلامت عمومی اتریش خدماتی جامع و با کیفیت بالا ارائه می‌دهد که شامل موارد زیر است:

مراقبت‌های پزشکی اولیه و تخصصی، شامل ویزیت پزشک عمومی، متخصص و دندان‌پزشک

درمان‌های بیمارستانی شامل بستری، جراحی و مراقبت‌های ویژه

داروهای تجویزی، با پرداخت هزینه‌ای ثابت (سقف حدود 6 یورو حداکثر برای هر دارو)

مراقبت‌های پیشگیرانه مانند واکسیناسیون و معاینات دوره‌ای

مراقبت‌های دوران بارداری و زایمان شامل مراقبت‌های قبل و بعد از زایمان

توان‌بخشی و مراقبت‌های روانی شامل خدمات فیزیوتراپی و روان‌درمانی و غیره

بیش از ۹۹ درصد از جمعیت اتریش تحت پوشش این بیمه قرار دارند، که نشان‌دهنده دسترسی گسترده و کیفیت بالای خدمات است.

شمول بیمه سلامت در اتریش

در اتریش، بیمه سلامت برای اکثر ساکنان اجباری است. این الزام شامل کارمندان، خوداشتغال‌ها، بازنشستگان و دریافت‌کنندگان مزایای اجتماعی می‌شود. برای افرادی که به‌صورت خودکار تحت پوشش قرار نمی‌گیرند، امکان بیمه‌نامه اختیاری وجود دارد. بیمه سلامت در اتریش به‌صورت اجباری برای گروه‌های زیر اعمال می‌شود:

کارمندان و کارگران با ثبت‌نام خودکار توسط کارفرما

خوداشتغال‌ها مانند فریلنسرها و صاحبان مشاغل آزاد

بازنشستگان با ادامه پوشش بیمه پس از بازنشستگی

دریافت‌کنندگان مزایای بیکاری یا کمک‌های اجتماعی با پوشش کامل بیمه توسط دولت

دانشجویان با امکان ثبت‌نام در بیمه سلامت دانشجویی

افراد تحت تکفل مانند همسر و فرزندان تا سن معین

 ساختار اقتصادی بیمه سلامت در اتریش

نظام سلامت اتریش در دو سطح عمل می‌کند:

الف) بیمه سلامت عمومی اجباری: برای تمامی ساکنان اتریش، شامل کارمندان، خوداشتغال‌ها، بازنشستگان، بیکاران و دانشجویان که از طریق ثبت نام در صندوق بیمه دولتی اتریش انجام می‌شود. 

ب) بیمه‌های تکمیلی خصوصی: برای افرادی که مایل به دریافت خدمات اضافی مانند اتاق‌های خصوصی در بیمارستان‌ها یا انتخاب پزشک هستند. این بیمه از طریق ثبت نام در صندوق‌های خصوصی انجام می‌شود.

 منابع تأمین مالی بیمه سلامت

الف) پرداخت حق بیمه سلامت توسط کارفرماها و کارمندان

در صورتی که افراد خویش‌فرما نباشند، کارمند و کارفرما،‌ هر یک 3.8 درصد از حقوق ناخالص را به عنوان حق بیمه سلامت خود به اداره بیمه پرداخت می‌کنند که توسط کارفرما به صندوق سلامت واریز می‌شود. اما در صورتی که افراد خویش‌فرما باشند،‌ 9.1 درصد از درآمد ناخالص خود را به حساب صندوق واریز می‌نمایند. این سهم به صندوق‌های بیمه اجتماعی واریز می‌شوند. تا پیش از اصلاحات ساختاری، بیش از ۲۰ صندوق مختلف در اتریش وجود داشت که در سال ۲۰۲۰ در پنج صندوق اصلی ادغام شدند.  

ب) منابع مالی عمومی

دولت فدرال، ایالت‌ها و شهرداری‌ها نقش مهمی در تأمین مالی نظام سلامت دارند، به‌ویژه در بخش‌های بیمارستانی و مراقبتی. در این راستا حدود 8 درصد از هزینه ‌های بیمارستانی از محل مالیات بر ارزش افزوده،‌25 درصد از بودجه ایالت‌ها و شهداری‌ها و حدود 5 درصد از کمک‌های اجتماعی و سایر منابع تامین می‌شود. در مجموع حدود 40 درصد از هزینه‌های بیمارستانی از منابع عمومی تامین می‌شود.  

ج) پرداخت‌های مستقیم

اگرچه بیمه سلامت عمومی اکثر خدمات را پوشش می‌دهد، اما بیمه‌شدگان ممکن است برای برخی خدمات هزینه‌های اضافی پرداخت کنند، از جمله پرداخت هزینه دارو تا سقف مشخص، برخی هزینه‌ها برای بستری در بیمارستان برای خدمات خاص،‌ و همچنین گاهی هزینه‌هایی برای برخی تجهیزات یا درمان‌های خاص اضافی.

 بیمه سلامت سالمندان و بازنشستگان

در اتریش، سالمندان و بازنشستگان تحت پوشش کامل بیمه سلامت عمومی قرار دارند. این پوشش به‌صورت خودکار و اجباری برای افرادی که از طریق سیستم بازنشستگی اتریش مستمری دریافت می‌کنند، اعمال می‌شود. همچنین، افرادی که از کشورهای عضو اتحادیه اروپا یا کشورهای دارای توافق‌نامه تأمین اجتماعی با اتریش هستند، می‌توانند از مزایای مشابهی بهره‌مند شوند. میزان پوشش برای ایشان مانند دیگر شهروندان است و تفاوتی وجود نداد. برای بازنشستگان، سهم  بیمه‌ای به‌صورت خودکار از مستمری بازنشستگی کسر می‌شود. علاوه بر این، برخی هزینه‌های اضافی ممکن است وجود داشته باشد که مانند دیگر افراد است. سالمندانی که از کشورهای عضو اتحادیه اروپا یا کشورهای دارای توافق‌نامه تأمین اجتماعی با اتریش هستند، می‌توانند تحت شرایط خاصی به بیمه سلامت عمومی اتریش بپیوندند. این افراد ممکن است نیاز به ارائه مدارکی مانند سابقه بیمه‌ای یا مستمری بازنشستگی داشته باشند.

 سلامت الکترونیک و دیجیتال در اتریش

در سال‌های اخیر، اتریش گام‌های مهمی در راستای دیجیتالی‌سازی نظام بیمه سلامت برداشته است. این اقدامات با هدف بهبود کیفیت خدمات، افزایش بهره‌وری و تسهیل دسترسی بیماران به اطلاعات پزشکی انجام شده‌اند. در ادامه، به مهم‌ترین دستاوردها و برنامه‌های اجرایی در این حوزه می‌پردازیم.  

کارت بیمه دیجیتال

از سال ۲۰۰۵، اتریش سیستم e-card را به‌عنوان جایگزینی برای گواهی‌های کاغذی بیمه سلامت راه اندازی کرد. این کارت هوشمند به بیمه‌شدگان امکان می‌دهد تا به‌صورت دیجیتال خدمات پزشکی دریافت کنند. از سال ۲۰۲۰، تمامی e-cardهای جدید برای افراد بالای ۱۴ سال با عکس دارنده کارت صادر می‌شوند تا از سوءاستفاده جلوگیری شود. در حال حاضر، بیش از ۸ میلیون e-card فعال در کشور وجود دارد.

پرونده سلامت الکترونیکی (ELGA)

ELGA  یک سیستم ملی پرونده سلامت الکترونیکی است که اطلاعات پزشکی بیماران، از جمله نتایج آزمایش‌ها، گزارش‌های بیمارستانی و نسخه‌های دارویی را به‌صورت متمرکز ذخیره می‌کند. این سیستم از سال ۲۰۱۲ به‌صورت تدریجی راه‌اندازی شده و اکنون به‌طور گسترده در سراسر کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد. بیماران هم می‌توانند با استفاده از ELGA  به سوابق پزشکی خود دسترسی داشته و آن‌ها را مدیریت کنند.

 استراتژی سلامت الکترونیک eHealth اتریش

جولای ۲۰۲۴، دولت فدرال، ایالت‌ها و صندوق‌های بیمه اتریش استراتژی ملی eHealth را برای دوره ۲۰۲۴ تا ۲۰۳۰ را راه‌اندازی و اجرایی کردند. این استراتژی با هدف دیجیتالی‌سازی نظام سلامت و بهبود خدمات بهداشتی تدوین شده است. از جمله اهداف کلیدی این استراتژی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

گسترش قابلیت‌های  ELGA، از جمله نسخه‌نویسی الکترونیکی و گواهی واکسیناسیون دیجیتال

اتصال خدمات اورژانس و خط تلفن ۱۴۵۰ (خط تلفن عمومی خدمات سلامت) به سیستم   ELGA

توسعه خدمات سلامت از راه دور (تله‌مدیسین) و مشاوره‌های آنلاین

 اصل اولویت خدمات دیجیتال

در سال ۲۰۲۴، قانون جدیدی تصویب شد که راهبرد دولت در حوزه سلامت دیجیتال را طبقه‌بندی میکند. بر این اساس راهبرد کلی در ارائه خدمات سلامت این گونه است که اولویت با ارائه خدمات دیجیتال، سپس خدمات سرپایی و در نهایت خدمات بستری است. این رویکرد با هدف کاهش هزینه‌ها و افزایش کارایی در نظام سلامت اجرا می‌شود.

 سرمایه‌گذاری در دیجیتال‌سازی

دولت فدرال، ایالت‌ها و صندوق‌های بیمه اجتماعی اتریش سالانه ۵۱ میلیون یورو برای پیشبرد دیجیتالی‌سازی نظام سلامت اختصاص داده‌اند. این سرمایه‌گذاری‌ها به توسعه زیرساخت‌های فناوری اطلاعات، آموزش کارکنان و ارتقاء سیستم‌های موجود کمک می‌کنند. در نهایت اتریش با اجرای پروژه‌های مختلف در حوزه eHealth، از جمله e-card، ELGA  و استراتژی‌های ملی، گام‌های مؤثری در جهت دیجیتالی‌سازی نظام سلامت برداشته است. این اقدامات نه‌تنها به بهبود کیفیت خدمات پزشکی منجر شده‌اند، بلکه بهره‌وری و دسترسی بیماران به اطلاعات پزشکی را نیز افزایش داده‌اند.

 https://healthsystemsfacts.org/national-health-systems/the-mixed-beveridge-bismarck-model/austria/austria-health-system-history/?utm_source=chatgpt.com

https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/108404/HiT-3-5-2001-eng.pdf?isAllowed=y&sequence=9&utm_source=chatgpt.com

https://en.wikipedia.org/wiki/Healthcare_in_Austria?utm_source=chatgpt.com

https://www.gesundheitskasse.at/cdscontent/load?contentid=10008.768503&version=1656489322&utm_source=chatgpt.com

https://de.wikipedia.org/wiki/Gesundheitssystem_in_%C3%96sterreich

https://de.wikipedia.org/wiki/E-card_%28Chipkarte%29?utm_source=chatgpt.com

https://www.oesterreich.gv.at/en/themen/gesundheit/elektronisches-gesundheitssystem/elektronischer_impfpass.html

https://www.trade.gov/market-intelligence/austria-e-health-strategy-new-opportunities-us-exporters?utm_source=chatgpt.com

https://p4h.world/en/news/austrias-federal-law-will-enact-digital-before-outpatient-before-inpatient-principle-for-health-financing-sustainability/?utm_source=chatgpt.com