اقتصاددانان اروپایی و بررسی راهکارهای گذر از جنگ تعرفه ای

اتحادیه اروپا همچنان در شوک انتخاب ترامپ و وضع تعرفه‌های تجاری علیه این اتحادیه توسط آمریکاست و مشغول بررسی راهکارهایی برای مقابله با بحران و تفوق در این جنگ تجاری است. در این راستا تعرفه‌های آمریکا علیه اروپا به طور موقت تعلیق شده و اتحادیه اروپا درصدد رسیدن به توافق با آمریکا برای حذف این تعرفه‌ها لااقل در برخی از بخشها است. اما این درخواست توسط آمریکا رد شده است.

مقدمه

 اقتصاددانان اروپایی در پی یافتن راه حلی برای این موضوع هستند. در این راستا سه موسسه اقتصادی در اتریش و آلمان، سه سناریو را برای خروج از بحران اقتصادی احتمالی معرفی کرده اند. این سه موسسه عبارتند از موسسه تحقیقات اقتصادی اتریش (WIFO) در وین، مؤسسه تحقیقات اقتصادی آلمان (DIW) در برلین و مؤسسه اقتصاد جهانی (IfW) در کیل آلمان.

این سه سناریو عبارتنداز:

 سناریو 1) عقد تفاهم نامه‌های تجاری با شرکای جدید

 سناریو 2) تعمیق تجارت با شرکای تجاری موجود

سناریو 3) بهبود رابطه با آمریکا و تلاش برای حذف بخشی از تعرفه‌ها

 

سناریو 1) عقد تفاهم نامه‌های تجاری با شرکای جدید

  اقتصاددانان این سه موسسه به بررسی هر یک از این سه سناریو پرداخته و نتایج تحقیق هر یک را بر اقتصاد اتحادیه اروپا بررسی کرده اند. در ادامه این نتایج برای کل اتحادیه و همچنین به طور خاص نتایج هر یک از سه سناریو برای اقتصاد اتریش، بررسی خواهد شد.

در این تحقیق، اقتصاددانان معتقدند، اتحادیه اروپا باید از فرصت به‌وجود آمده بهره ببرد و تجارت آزاد خود را میان کشورهای بیشتری توزیع کند تا بتواند رشد اقتصادی خود را تضمین کند. اتریش به‌ویژه از تعمیق و گسترش توافق‌های موجود سود می‌برد.

به گفته اورزولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، از آنجا که ایالات متحده تحت ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ غیرقابل‌اعتمادتر شده، شرکای تجاری احتمالی اکنون به سمت اتحادیه اروپا روی می‌آورند. برای اروپا، این فرصتی برای تنوع بخشی است. پژوهشگران در یک مدل محاسبه کرده‌اند که کدام یک از سه سناریو بیشترین رفاه را به همراه خواهد داشت.

همچنین درصورت انعقاد توافق‌نامه‌های تجاری جدید، مثلاً با هند، استرالیا، کشورهای مرکوسور (آمریکای جنوبی) یا کشورهای جنوب‌شرقی آسیا، اتحادیه اروپا از این موضوع به‌طور ملموسی سود می‌برد. در این سناریو، باز هم با فرض وجود تعرفه‌های آمریکا، تولید ناخالص داخلی کشورهای اتحادیه اروپا به طور متوسط 0.25 درصد رشد خواهد کرد، مشروط بر اینکه نه‌فقط تعرفه‌ها، بلکه موانع غیرتعرفه‌ای مانند مقررات سخت‌گیرانه استانداردهای محصول نیز به‌طور متوسط هشت درصد کاهش یابد. به گفته هندریک مالکوو، اقتصاددان موسسه مطالعات اقتصادی اتریش، این میزان در پایین‌ترین حد متعارف در توافق‌نامه‌های تجارت آزاد است. 

نتایج نشان می‌دهد: تجارت آزاد و عقد قرارداد با شرکای جدید سودآورتر است، البته نه به طور یکسان برای همه کشورهای اتحادیه اروپا. به عنوان نمونه برای آلمان چنین سناریویی بهترین راه ممکن است. اما برای اتریش سناریو 2 یعنی تعمیق رابطه با شرکای موجود بهترین راهکار است. هرچند ترکیب این دو سناریو میتواند بسیار راهگشا و سودمند باشد. باید توجه داشت که این سناریوها مانع الجمع نیستند.

 

سناریو 2) تعمیق تجارت با شرکای تجاری موجود ( شرکای قدیمی، تحرک تازه)

بیشترین رشد اقتصادی برای اتحادیه اروپا در سناریویی حاصل می‌شود که در آن توافق‌نامه‌های موجود تعمیق پیدا می‌کنند، یعنی «سناریو ۲». اتحادیه اروپا چنین توافق‌هایی را با مجموعاً ۵۵ کشور و منطقه دارد. اگر موانع غیرتعرفه‌ای (یعنی موانعی به جز تعرفه‌ها) به‌طور متوسط پنج درصد کاهش یابند، یعنی تجارت فرامرزی کالاها با کشورهای ثالثی مانند صربستان و کانادا، الجزایر و شیلی یا بریتانیا و کره جنوبی تسهیل شود، در این صورت تولید ناخالص داخلی اتحادیه اروپا در میان‌مدت یعنی طی 3 تا 5 سال آتی 0.28 (بیست و هشت صدم) درصد افزایش خواهد یافت. البته چنین سناریویی تلاش بسیار عظیمی می طلبد که در شرایط عادی امکانپذیر نخواهد بود.

با فرض اینکه ایالات متحده تعرفه‌های کلی به میزان ۲۵ درصد بر صادرات اتحادیه اروپا اعمال کند، تجارت فراآتلانتیکی به‌شدت کاهش خواهد یافت. به طور میانگین صادرات اتحادیه اروپا به آمریکا به نصف کاهش می یابد. در مورد اتریش میزان صادرات این کشور به آمریکا 61.6 درصد کمتر از میزان کنونی خواهد بود. با این حال، تولید ناخالص داخلی واقعی اتریش 0.25 (بیست و پنج صدم)درصد رشد خواهد داشت، زیرا به جای صادرات به آمریکا، کالاهای بیشتری به کشورهای دیگر صادر می‌شوند.

برای برخی از کشورهای عضو اتحادیه، مثل آلمان بستن توافق‌های جدید سود بیشتری نسبت به تعمیق توافق‌های موجود دارند. اما کشور دیگری مثل اتریش، از این موضوع سود کمتری می‌توانند ببرند. پژوهشگران اتریش را به عنوان یک مورد خاص در اتحادیه اروپا طبقه‌بندی می‌کنند. در اتریش، رشد اقتصادی با افزایش تنها 0.05 (پنج صدم) درصد خواهد بود که به‌مراتب پایین‌تر از میانگین اتحادیه خواهد بود. دلیل آن این است که اگرچه در این حالت به بازارهای جدید بیشتری صادرات صورت می‌گیرد، اما صادرات کل اتریش فقط 0.45 (چهل و پنج صدم) درصد افزایش می‌یابد، در حالی که در سناریوی مربوط به شرکای موجود، رشد صادرات 6.3 درصد خواهد بود. پژوهشگران استدلال می‌کنند که اقتصاد اتریش به‌شدت بر بازارهای سنتی متمرکز است. بازارهای آمریکای جنوبی یا جنوب‌شرقی آسیا تا کنون نقش کوچکی در جهت‌گیری صادراتی اتریش ایفا کرده‌اند. در نتیجه برای کشورهایی مانند اتریش، ترکیب سناریوهای ۲ و ۳ سودمند خواهد بود، زیرا می‌توانند هم نقاط قوت موجود را توسعه دهند و هم امکان‌های تنوع‌بخشی جدید را کشف کنند.

 

سناریو 3) بهبود رابطه با آمریکا و تلاش برای حذف بخشی از تعرفه‌ها

بر اساس این مدل، کم‌سودترین گزینه یا سناریو، یک توافق نسبی با ایالات متحده است. این سناریو اساساً به پیشنهاد کمیسیون اروپا شباهت دارد که بر حذف تعرفه‌ها بر کالاهای صنعتی متمرکز است. ترامپ تا کنون این پیشنهاد را رد کرده است. چنین توافقی می‌تواند از زیان‌های اقتصادی عمده جلوگیری کند، اما باعث افزایش رفاه یا رشد اقتصادی نمی‌شود. طبق مدل محاسباتی انجام شده، در صورت تحقق این سناریو در سطح کل اتحادیه اروپا، تولید ناخالص داخلی واقعی تنها ۰٫۰۰۲ (دو هزارم) درصد کاهش می‌یابد؛ در کشورهایی مانند اتریش هم افزایش ناچیز ۰٫۰۰۵ (پنج هزارم ) درصدی را ایجاد خواهد شد.

مؤسسه مطالعات اقتصادی اتریش برآورد می‌کند که تعرفه‌های کلی ایالات متحده بر کالاهای اروپایی که 20 درصد اعلام شده و فعلاً به‌طور موقت تعلیق شده‌، می‌توانند در میان‌مدت تا بلندمدت ۰٫۳۳ (سی و سه صدم) درصد از تولید ناخالص داخلی اتریش را کاهش دهند. رسیدن به توافق جزئی با آمریکا توسط اتحادیه اروپا یعنی توافق بر سر حذف تعرفه بر کالاهای صنعتی که آمریکا تاکنون آن را رد کرده، می‌تواند به‌ویژه صنعت را تحت تأثیر قرار می‌دهد و آسیب جدی آن جلوگیری کند، اما نقطه‌ضعف آن این است که ساختار تجارت به‌طور عمده بر بازار آمریکا متمرکز باقی می‌ماند و در صورت بروز مجدد تنش‌های سیاسی، خطرناک است.

 

تعرفه‌های آمریکا به‌عنوان فرصتی برای تغییر سالم

صنایع و بخش‌هایی که در هریک از این سناریوها بیشترین سود را می‌برند، بسیار متفاوتند. توافق‌نامه‌های تجاری جدید با کشورهای جدید، می‌توانند به‌ویژه صنعت خودروسازی را تقویت کنند؛ مدل محاسبه‌شده نشان می‌دهد که این بخش ۵ درصد یا معادل ۵۳٫۸ میلیارد یورو در سطح اتحادیه رشد خواهد داشت. به‌طور کلی، این سناریو بیشترین سود را برای صنایع کلیدی به همراه دارد.

مفروضات مطرح‌شده درباره حصول توافق‌نامه‌های تجاری جدید، پتانسیل موجود را نشان می‌دهند. درخواست پژوهشگران این است که اتحادیه اروپا نباید منتظر «کاهش نامشخص تنش‌ها» در روابط با ایالات متحده باشد، بلکه باید فعالانه با شرکای تجاری موجود و جدید وارد تعامل شود. به این ترتیب، شوک‌های خارجی را می‌توان بهتر تحمل کرد و مقاومت اقتصادی و سیاسی افزایش می‌یابد. تنوع‌بخشی تجاری، دیگر یک انتخاب نیست. بلکه پیش‌شرطی برای یک مدل رشد پایدار و فراگیر اروپایی است.

 

https://www.derstandard.at/story/3000000265968/weniger-usa-mehr-freihandelspartner-wie-europa-krisenfester-werden-koennte