میزان جذب سرمایه خارجی ازبکستان در سه ماهه اول

در سه ماهه اول سال 2025 کشور ازبکستان شاهد افزایش 20 درصدی سرمایه گذاری‌های خارجی می‌باشد و این شاخص در مدت مورد نظر به 8.7 میلیارد دلار رسیده است و این افزایش نزدیک به 20 درصد در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته رشد را نشان می دهد.

این وجوه بیشتر به سمت پروژه‌های بزرگ در زمینه‌هایی همچون؛ انرژی ، متالورژی ، تولید شیمیایی ، داروسازی ، حمل و نقل ، کشاورزی ، مدیریت آب ، آب و برق و بخش اجتماعی هدایت می‌شوند. اولویت اصلی در این سرمایه گذاری‌ها در کشور ازبکستان بیشتر اطمینان از این است که سرمایه گذاری‌های صورت گرفته به ارزش افزوده، تولید، مبادله و اشتغالزایی در داخل این کشور منجر شود.

رئیس جمهور ازبکستان اخیراً در نشست با مقامات اقتصادی ازبکستان، درباره پیشرفت های حاصل از بخش سرمایه گذاری و برنامه‌های استراتژیک پیش رو در ازبکستان تاکید نمود که با پایان نیمه اول سال 2025 ، پیش بینی می‌شود حجم سرمایه گذاری‌های خارجی جذب شده از 18 میلیارد دلار فراتر رود و دولت قصد دارد تا پایان سال 2025 در مجموع 42 میلیارد دلار سرمایه گذاری خارجی را جذب نماید. این افزایش سرمایه گذاری در راستای حمایت از توسعه و گسترش 81 شرکت بزرگ و ایجاد حدود 8000 مشاغل متوسط و کوچک در سراسر این کشور می‌باشد. در این جلسه، به مقامات دستور داده شد که به صورت جداگانه روی هر پروژه متمرکز شوند  و اطمینان حاصل کنند که وزارتخانه‌ها، ادارات منطقه ای (Khokimiyats) و مقامات حوزه صنعت از نزدیک برای پرداختن به چالش ها و تسریع در اجرای آن همکاری می‌کنند.

با توجه به عدم قطعیت های اقتصادی جهانی، رئیس جمهور ازبکستان بر اهمیت همکاری نزدیک با هر سرمایه گذار برای به حداکثر رساندن اثربخشی سرمایه خارجی تأکید کرد. رئیس دولت همچنین بر لزوم راه اندازی پروژه‌های جدید سرمایه گذاری، متنوع سازی بخش های صنعتی و ایجاد مشاغل پایدار و با درآمد بالا تأکید کرد.

مهمترین بخش های جاذب سرمایه گذاری خارجی در ازبکستان در سال گذشته:

ازبکستان در حال افزایش جذب سرمایه گذاری خارجی است که این مهم ناشی از آزادسازی و درهای باز اقتصادی، کاهش مداخله دولت در تجارت و ساده سازی رویه‌های اداری می‌باشد. براساس داده‌های کمیته ملی آمار ازبکستان، این کشور 333.8 تریلیون (26.4 میلیارد دلار) سرمایه خارجی در سال 2024 را جذب کرده است –که در قیاس با سال 2023 حدود 65.5 درصد افزایش یافته است. این شاخص نشانگر دومین سال متوالی رشد قوی و توانمند در جریان جذب سرمایه خارجی در این کشور می‌باشد.

سرمایه گذاری مستقیم خارجی (FDI) همچنان یک مشارکت کننده بزرگ است که تقریبا نیمی از کل سرمایه خارجی را تشکی می دهد. سرمایه گذاری باقیمانده به صورت وام و سایر جریان‌های مالی انجام شد. در میان بخش هایی که بیشترین سرمایه را جذب نمودند؛ تولید با 119.2 تریلیون صوم (9.2 میلیارد دلار) بیشترین سرمایه خارجی را به خود اختصاص داده است و این نشان دهنده افزایش 60.6 درصدی نسبت به سال گذشته است. بخش انرژی با 65 تریلیون صوم (5 میلیارد دلار) ، 62.5 درصد افزایش نسبت به مدت مشابه سال گذشته، در حالی که معدن 57 تریلیون صوم (4.4 میلیارد دلار) را به خود جلب کرد و حجم جذب سرمایه گذاری خارجی را نسبت به سال 2023 دو برابر کرد.

پروژه‌های مهم شامل ساخت مجتمع های شیمیایی گاز در مناطق بخارا و سرخانداریا ، توسعه سنگ آهن Tebinbulok ، ایجاد یک مجتمع متالورژی در کاراکالپاکستان و چندین ابتکار در زمینه انرژی سبز است. این شرکت های بزرگ در توسعه و رشد رتبه ازبکستان در بین سرمایه گذاران بین المللی نقش مهمی ایفا نمودند.

از اول آوریل 2025 ، 15،700 شرکت با سرمایه خارجی در ازبکستان فعالیت می‌کردند - افزایش 10.6 درصدی در مقایسه با سال قبل داشته است. از این تعداد ، 11700 شرکت با سرمایه گذاری کاملاً خارجی و 4000 شرکت با سرمایه گذاری مشترک ایجاد شدند. نکته قابل توجه، تعداد شرکتهای متعلق به اتباع خارجی طی چند سال گذشته این است که این تعداد اخیراً دو برابر شده است، در حالی که تعداد سرمایه گذاری‌های مشترک از سال 2021 30.5 درصد کاهش یافته است. این روند حاکی از ترجیح فزاینده در بین سرمایه گذاران خارجی برای مالکیت کامل در ازبکستان است.

منطقه تاشکند - شامل پایتخت و اطراف منطقه - قطب اصلی حضور و فعالیت مشاغل خارجی است. بیش از 12000 شرکت با سرمایه خارجی در این منطقه ثبت شده اند. موقعیت استراتژیک، زیرساخت ها و پتانسیل بازار شهر همچنان به جذب سهم بیشتر از فعالیت های تجاری بین المللی ادامه  می‌دهد.

 

 از نظر بخش های تجاری، صنعت و تجارت با 5،700 شرکت با سرمایه خارجی هدایت می‌شود. این پیشرفت و توسعه بیشتر مرهون فعال بودن بازار داخلی و نقش روزافزون صادرات ازبکستان، به ویژه در تهیه محصولات تازه به کشورهای همسایه مرتبط است. بخش صنایع با 3،300 شرکت خارجی در رده دوم قرار دارد که نشان دهنده تأکید دولت بر توسعه صنعتی به عنوان بخشی از استراتژی سرمایه گذاری خود است.

سایر بخش های جذاب شامل ساخت و ساز و بخش ارتباطات و ارتباطات از راه دور است که هر یک میزبان حدود 1100 شرکت خارجی است. بخش هتل داری و رستوران (HORECA)  نیز مورد توجه خوبی در این فعالیت ها قرار داشته است و 645 شرکت خارجی در سراسر کشور در این زمینه فعالیت می‌کنند.

وقتی صحبت از این سرمایه گذاران می‌شود، کارآفرینان چینی و روسی فعال ترین تجار و بازرگانان خارجی فعال در ازبکستان هستند. تا آوریل 2025، شرکت های چینی 23.6 درصد از کل شرکت های سرمایه خارجی در ازبکستان را به خود اختصاص دادند، در حالی که شرکت های روسی 19.3 درصد را تشکیل می دادند. شرکت های ترکیه با 12.3 درصد سهم در رتبه بعدی قرار دارند و قزاقستان با 1100 شرکت مقام چهارم را به دست آورده است.

چشم انداز سرمایه گذاری خارجی ازبکستان تا حد زیادی آسیایی گرا باقی مانده است. این کشور در کنار همسایگان خود در آسیای میانه و CIS، از طرف شرکای تجاری استراتژیک مانند امارات متحده عربی و سایر کشورهای عربی  نیز مورد توجه قرار گرفته است.