اخبار اقتصادی قرقیزستان

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی قرقیزستان در هفته چهارم فروردین 1404 مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح زیر ارائه می‌گردد:

فلزات خاکی کمیاب: قرقیزستان چه چیزی می‌تواند به بازیگران جهانی ارائه دهد؟

مشکل عناصر کمیاب خاکی در منطقه یکی از موضوعات اصلی در دستور کار نشست آسیای مرکزی و اتحادیه اروپا بود که در سوم تا چهارم آوریل در سمرقند برگزار شد. اخیراً چین، ایالات متحده و اتحادیه اروپا به ذخایر فلزات کمیاب در آسیای مرکزی علاقه مند شده اند و رقابت بین آنها در حال تشدید است.

منافع اتحادیه اروپا - در جریان سفر جوزف سیکلا کمیسر همکاری‌های بین المللی اتحادیه اروپا به کشورهای آسیای مرکزی در اواسط ماه مارس، تمرکز اصلی بر روی مذاکرات استخراج و انتقال مواد معدنی کمیاب و مهم از منطقه به اروپا بود.

در دیدار با جاپاروف وی اظهار داشت بروکسل اهمیت ویژه ای به همکاری‌های بین منطقه ای در زمینه فلزات خاکی کمیاب می دهد و خاطر نشان ساخت این موضوع جایگاه مهمی در دستور کار نشست آتی اتحادیه اروپا و آسیای مرکزی خواهد داشت.

سیکا در مصاحبه ای با رادیو آزادی اظهار داشت می‌توان از استانداردهای اروپایی در فرآوری مواد معدنی کمیاب استفاده کرد. وی خاطر نشان ساخت قرقیزستان همچنین از ظرفیت  تبدیل شدن به یک شریک تجاری در آینده در زمینه تامین مواد خام مهم اروپا برخوردار است.  شایان ذکر است که  در اجلاس سران آمریکا و آسیای مرکزی که در 20 سپتامبر 2023 برگزار شد، مشخص شد که واشنگتن به دنبال فرصت هایی برای به دست آوردن ذخایر فلزات کمیاب در این منطقه است. بیانیه مشترکی که پس از این نشست به تصویب رسید، توجه را به ایجاد یک زنجیره تامین متنوع، پایدار و قابل اعتماد برای مواد معدنی ضروری و توسعه فناوری‌های جدید برای استخراج و فرآوری مواد خام جلب کرد.

حقیقت این است که قرقیزستان ظرفیتهای بسیاری در این زمینه دارد. به گفته اسکندر شارشیف، تحلیلگر اقتصادی، رقابت بین کشورهای قدرتمند برای عناصر خاکی کمیاب در آسیای مرکزی  با رشد تولید فناوری پیشرفته مرتبط است.  علاوه بر این، هوش مصنوعی بر روی تجهیزاتی کار می‌کند که از فلزات کمیاب در تولید خود استفاده می‌کنند. در 30 سال گذشته، چین 98 درصد از فلزات خاکی کمیاب جهان را خریداری و کنترل کرده است. بازار فلزات خاکی کمیاب با 98 میلیارد دلار بازار چندان بزرگی نیست. با این حال، با ارزش افزوده، چندین تریلیون دلاری ارزش گذاری شده است، به همین دلیل چنین مبارزه ای وجود دارد.

بر اساس منابع مختلف، منطقه آسیای مرکزی حاوی 40 درصد از ذخایر منگنز و کروم جهان و همچنین ذخایر قابل توجهی از آنتیموان، سرب، تیتانیوم و عناصر خاکی کمیاب است.

قرقیزستان دارای تعدادی منابع معدنی استراتژیک با اهمیت بین المللی است، اما مواد خام عمدتاً برای فرآوری به چین ارسال می‌شود. از سوی دیگر، اتحادیه اروپا برای عناصر خاکی کمیاب سنگین مورد نیاز برای تولید با فناوری پیشرفته کاملاً به چین وابسته است.

در ژانویه 2024، رئیس جمهور قرقیزستان فرمان " اجرای پروژه ملی استخراج پلی متال و عناصر خاکی کمیاب برای توسعه پویای اقتصاد قرقیزستان" صادر کرد. بموجب فرمان مذکور به دولت دستور داده شده است تا یک سازمان تخصصی علمی و تولیدی به صورت خوشه ای بر اساس شرکت دولتی قرقیزژئولوژی ایجاد کند تا با استفاده از روش های مدرن زمین شناسی و ژئوفیزیک، مطالعه جامعی در مورد ذخایر دارای چشم انداز پلی متال و عناصر کمیاب خاکی انجام دهد و از همکاری با شرکت های پیشرو در اجرای فناوری‌های مدرن در فرآیند استخراج و فرآوری فلزات اطمینان حاصل کند.

کارشناسان می‌گویند که قرقیزستان باید تلاش کند تا در توافقات با کشورها تعهداتی را برای توسعه صنایع فرآوری و فناوری پیشرفته در کشور لحاظ کند.

دویشنبیک کامچیبکوف، کارشناس زمین شناس معتقد است که صرف نظر از اینکه چه کسی عناصر خاکی کمیاب را در معدن کوتتسای II استخراج می‌کند، دولت قرقیزستان باید به جای واگذاری ابتکار عمل به بازیگران بین المللی، سعی کند فناوری‌های پردازش را در داخل کشور جذب کند. شصت و سه هزار تن حجم بسیار زیادی برای فلزات کمیاب است.

دولت قرقیزستان یک میلیارد صوم در سال 2024 برای اکتشاف مواد معدنی ارزشمند اختصاص داده است. در حال حاضر، شرکت دولتی Kyrgyzgeology در حال انجام اکتشاف برای عناصر کمیاب خاکی در معدن کوتسای است و شرکت قرقیزالتین در حال انجام اکتشاف در معدن تیتانومغناطیس در قیزیل-امپل است.

https://rus.azattyk.org/a/33368532.html

 

توسعه همکاری قرقیزستان و چین در زمینه فناوری‌های دیجیتال

 وزارت توسعه دیجیتالی با هیئتی از شهر کارامای چین دیدار شد.

 طرفین در مورد تبادل تجربه در پردازش داده، رایانش ابری و خدمات دولتی دیجیتال گفتگو کردند.

طرف قرقیزی دستاورد های را در زمینه دیجیتال سازی از جمله سیستم Tunduk و G-cloud ارائه کرد. شرکای چینی تجربه خود را در ایجاد مراکز داده به اشتراک گذاشتند.

طرفین همچنین یکدیگر را به رویداد های کلیدی فناوری اطلاعات: KIT-2025 در بیشکک (۲۹ تا ۳۰ مه) و انجمن چین-SCO در کارامای (ژوئن ۲۰۲۵)  دعوت کردند.

https://ru.kabar.kg/news/kyrgyzstan-i-kitaj-razvivayut-sotrudnichestvo-v-cifrovyh-tehnologiyah/

 

حجم مبادلات تجاری قرقیزستان و روسیه به 3.5 میلیارد دلار رسید

در نشستی که بین عادلبک قاسمعلیف، رئیس کابینه وزیران قرقیزستان و رئیس اداره ریاست جمهوری و الکسی اوورچوک ، معاون نخست وزیر روسیه برگزار شد، پویایی مثبت در توسعه روابط تجاری و اقتصادی دو کشور مورد اشاره قرار گرفت.

در سال 2024، حجم تجارت متقابل قرقیزستان و روسیه به 3.5 میلیارد دلار آمریکا رسید که نسبت به سال قبل از آن رشد ثابت 14.5 درصدی را نشان می دهد. این نشست در قالب گسترده با حضور روسای وزارتخانه‌ها و ادارات کلیدی دو کشور برگزار شد که در آن طرفین علاقه متقابل خود را برای افزایش بیشتر حجم تجارت تایید کردند.

طرفین طی یک گفتگوی سازنده و اساسی در مورد طیف گسترده ای از موضوعات همکاری دوجانبه در زمینه‌های کلیدی اقتصادی، اجتماعی، سرمایه گذاری، صنعتی و فرهنگی گفتگو کردند. چشم انداز اجرای پروژه‌های مشترک با اهمیت استراتژیک برای توسعه اقتصادی قرقیزستان و روسیه و همچنین انجام وظایف تعیین شده توسط رهبران دو کشور مورد توجه ای ویژه قرار گرفت.

https://ru.kabar.kg/news/tovarooborot-mezhdu-kyrgyzstanom-i-rossiej-dostig-35-mlrd/

قرقیزستان و ترکیه قصد دارند گردش مالی تجاری خود را به 5 میلیارد دلار برسانند

دانیار امانگلدیف، معاون اول کابینه وزیران قرقیزستان در چارچوب یک سفر کاری به ترکیه با عمر بولات، وزیر تجارت آن کشور دیدار کرد. طرفین در مورد اجرای توافقات حاصل شده در سفر رسمی اخیر رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه به قرقیزستان (5 نوامبر 2024) بحث و تبادل نظر و اقدامات و فعالیت های مشخصی برای دستیابی به این هدف بلندپروازانه مشخص کردند.

در این دیدار همچنین موضوعات گسترش همکاری‌های تجاری، اقتصادی و سرمایه گذاری مورد بحث و بررسی قرار گرفته و توجه ویژه به آمادگی برای نشست بعدی کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی و تجاری کردند. طرفین برای توسعه بیشتر روابط دوجانبه، تشویق سرمایه گذاری متقابل و تعمیق روابط تجاری ابراز علاقه کردند.

https://ru.kabar.kg/news/kyrgyzstan-i-turciya-namereny-uvelichit-tovarooborot-do-5-mlrd/

 

کمک های اهدایی سازمان بهداشت جهانی به قرقیزستان

سازمان بهداشت جهانی  تجهیزات آزمایشگاهی مورد نیاز به ارزش بیش از 8 میلیون صوم به وزارت بهداشت قرقیزستان برای تقویت نظارت بر بیماری‌های عفونی و ظرفیت آزمایشگاهی در این کشور ارائه کرد.

این کمک با هدف تقویت توانایی قرقیزستان برای شناسایی موثر، پیشگیری و واکنش به شیوع بیماری‌های عفونی است. تجهیزات آزمایشگاهی به سه مؤسسه مراقبت ‌های بهداشتی منتقل شد: مؤسسه ملی بهداشت عمومی، مرکز نظارت بهداشتی و اپیدمیولوژیک دولتی بیشکک، و مرکز پیشگیری از بیماری ‌ها و نظارت بهداشتی و اپیدمیولوژیک دولتی شهر اوش. همچنین در آینده نزدیک این تجهیزات به مرکز پیشگیری و کنترل عفونت های قرنطینه و به ویژه خطرناک منتقل می‌شود.

مجموعه تجهیزات شامل جعبه‌های لامینار برای اطمینان از ایمنی میکروبیولوژیکی، یخچال هایی برای نگهداری تست های سرولوژیکی و PCR، استریل کننده‌های بخار و موارد دیگر است.

تجهیزات اهدایی تشخیص آزمایشگاهی طیف گسترده ‌ای از بیماری ‌های عفونی از جمله سرخک، هپاتیت، به ویژه عفونت ‌های خطرناک و غیره را تسهیل می ‌کند. خرید تجهیزات آزمایشگاهی در چارچوب اجرای پروژه منطقه ‌ای صندوق پاندمی «یک سلامت» امکان ‌پذیر شد، این ابتکار در راستای تلاش ‌های جهانی برای تقویت امنیت سلامت و آمادگی همه‌ گیری است.

سازمان بهداشت جهانی به طور مستمر از سیستم بهداشتی در قرقیزستان با ارائه کمک های فنی و تقویت ظرفیت آزمایشگاهی برای بهبود آمادگی و واکنش به شرایط اضطراری بهداشتی حمایت می‌کند.

منبع: خبر کی جی

https://ru.kabar.kg/news/voz-predostavil-laboratornoe-oborudovanie-dlya-uluchsheniya-diagnostiki-v-kyrgyzstane/

 

گردش مالی تجارت خارجی قرقیزستان از ابتدای سال تاکنون به 2.1 میلیارد دلار رسید

باکتی بک کودایبرگنوف، رئیس کمیته ملی آمار قرقیزستان در نشستی در بیشکک اعلام کرد که بر اساس داده‌های اولیه، حجم تجارت خارجی و متقابل قرقیزستان در ژانویه تا فوریه سال جاری به حدود 2.1 میلیارد دلار آمریکا رسیده و نسبت به ژانویه تا فوریه سال گذشته 13.2 درصد کاهش داشته است. به گفته وی، صادرات 4.7 درصد و واردات 14.6 درصد کاهش داشته است. در ساختار گردش تجاری، صادرات 15.2 درصد و واردات 84.8 درصد است.

در حجم کلی مبادلات تجاری این کشور، تجارت متقابل با کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا به 34.9 درصد رسیده که 46.1 درصد در بخش صادرات و 33 درصد در بخش واردات بوده است.

حجم تجارت متقابل بین قرقیزستان و کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا در ژانویه تا فوریه 2025 به حدود 724 میلیون دلار آمریکا رسید و در مقایسه با ژانویه تا فوریه سال گذشته 17.3 درصد افزایش داشت. بیشترین سهم تجارت متقابل کشور در این دوره با روسیه (69.28 درصد) و قزاقستان (3 درصد) بوده است.

حجم تجارت خارجی با کشورهای ثالث (خارج از اتحادیه اقتصادی اوراسیا) بالغ بر 1.3 میلیارد دلار آمریکا بوده و نسبت به ژانویه تا فوریه سال گذشته 23.9 درصد کاهش داشته است.

در حجم کلی مبادلات تجاری قرقیزستان، تجارت خارجی با کشورهای ثالث 65.1 درصد بوده که 53 درصد صادرات و 67 درصد واردات بوده است.

https://ru.kabar.kg/news/vneshnij-tovarooborot-kyrgyzstana-s-nachala-goda-sostavil-21-mlrd/

افزایش 13.1 درصد تولید ناخالص داخلی قرقیزستان از ابتدای سال

باکتی بک کودایبرگنوف، رئیس کمیته ملی آمار قرقیزستان در جمع خبرنگاران در بیشکک اعلام کرد که از ابتدای سال 2025، اقتصاد این کشور در شاخص های کلیدی رشد داشته است.

بر اساس اطلاعاتی که وی ارائه کرد، تولید ناخالص داخلی در ژانویه تا مارس 2025، بر اساس برآوردهای اولیه، بیش از 329.1 میلیارد صوم بوده و نسبت به ژانویه تا فوریه سال 2024 به میزان 13.1 درصد افزایش داشته است.

کودایبرگنوف خاطرنشان کرد در این دوره: بخش خدمات 51 درصد تولید ناخالص داخلی، بخش تولید کالا 31.5 درصد و مالیات بر محصولات 17.5 درصد بوده است.

https://ru.kabar.kg/news/vvp-kyrgyzstana-s-nachala-goda-sostavil-3291-mlrd-somov-rost-131/

اختصاص 222 میلیون دلار به قرقیزستان برای پروژه‌های سرمایه گذاری توسط بانک توسعه آسیا

به گفته آلتین بک کودایبردیف، معاون وزیر دارایی قرقیزستان، بانک توسعه آسیا 222 میلیون دلار برای تأمین مالی پروژه‌های سرمایه گذاری عمومی در قرقیزستان اختصاص خواهد داد که 74.8 میلیون دلار آن به صورت کمک های بلاعوض و 147.2 میلیون دلار به صورت قرضه ارائه می‌شود. این وام به مدت 32 سال با نرخ سود 1.5 درصد به قرقیزستان داده خواهد شد. بهره هشت سال اول مهلت با نرخ 1 درصد است.

این بودجه برای اجرای پروژه‌های سرمایه گذاری و همچنین برای بازسازی سیستم های آبیاری و انرژی، سازگاری با تغییرات اقلیمی و افزایش پایداری بخش آب برنامه ریزی شده است. نمایندگان پارلمان به اتفاق آرا از این توافق حمایت کردند.

https://kaktus.media/doc/521778_aziatskiy_bank_razvitiia_vydelit_kyrgyzstany_222_mln_na_investicionnye_proekty.html

 

حواله‌ها به قرقیزستان در ماه فوریه ۲۴۶.۵ میلیون دلار بوده است

بانک ملی قرقیزستان گزارش داد: در ماه فوریه ۲۰۲۵ کل حجم انتقال پول به قرقیزستان ۲۴۶.۵ میلیون دلار بوده است. بخش عمده ای از این حواله‌ها به طور سنتی از کشور های مستقل مشترک المنافع - ۲۳۳.۶ میلیون دلار است. حجم انتقال پول از کشور های غیر مشترک المنافع بالغ بر ۱۲.۹ میلیون دلار بوده است. در عین حال حجم حواله‌ها از قرقیزستان به خارج از کشور در ماه فوریه ۲۴.۶ میلیون دلار بوده است. از این حجم ۲۰.۲ میلیون دلار به کشور های مشترک المنافع و ۴.۴ میلیون دلار به کشور های غیر منتقل شده است.

https://ru.kabar.kg/news/denezhnye-perevody-v-kyrgyzstan-v-fevrale-sostavili-2465-mln/

هوش مصنوعی در پزشکی. روسیه آماده سرمایه گذاری ۲۰ میلیون دلار است

دفتر مطبوعاتی اتاق بازرگانی و صنعت قرقیزستان گزارش داد: شرکت روسیه قصد دارد ۲۰ میلیون دلار برای پیاده سازی هوش مصنوعی در پزشکی قرقیزستان سرمایه گذاری کند.  هدف این پروژه دیجیتال سازی سوابق پزشکی بیماران، راه اندازی تشخیص های هوشمند و انتخاب درمان بهتر بر اساس تجزیه و تحلیل داده‌ها است. در روسیه این سیستم در حال حاضر با موفقیت به ویژه در مسکو کار می‌کند و در چارچوب برنامه دولتی در سطح فدرال اجرا می‌شود. در جمهوری قرقیزستان شرکت سرمایه گذار با وزارت بهداشت همکاری خواهد کرد.

https://24.kg/obschestvo/325674_iivmeditsine_rossiyskaya_kompaniya_gotova_investirovat_20_millionov_/

 

کمک های مالی سازمان‌های بین المللی به قرقیزستان

قرقیزستان در سال 2024 40 درصد کمک مالی بیشتری از سازمان‌های بین المللی دریافت کرد.

در سال 2024، قرقیزستان به میزان قابل توجهی میزان تامین مالی دولتی دریافتی از سازمان‌های بین المللی را افزایش داد.  همانطور که صندوق اوراسیا برای تثبیت و توسعه در گزارش سالانه خود با عنوان «تامین مالی دولتی در منطقه اوراسیا: حجم رکورد حمایت از اهداکنندگان» گزارش داده است، این کشور 600 میلیون دلار جذب کرده است که 40 درصد (یا 240 میلیون دلار) بیشتر از سال 2023 است.

بر اساس گزارشی که در سایت رسمی صندوق تثبیت و توسعه اوراسیا منتشر شده است، موسسات مالی بین المللی، آژانس های توسعه و صندوق های آب و هوایی در مجموع 12.6 میلیارد دلار بودجه دولتی برای کشورهای منطقه اوراسیا تصویب کرده اند. این تقریباً دو برابر سال 2023 (6.5 میلیارد دلار) است و یک رکورد برای کل دوره نظارت است.

در قرقیزستان تمرکز اصلی بر تامین مالی پروژه‌های حمل و نقل است. بزرگترین پروژه بهسازی جاده کمربندی «ایسیک کول (بخش برسکون - کاراکول) » با حمایت بانک توسعه آسیایی به مبلغ 109.5 میلیون دلار بود.

علاوه بر بخش حمل و نقل (123.9 میلیون دلار)، حوزه‌های کلیدی تامین مالی عبارت از: زیرساخت و شهرسازی - 81 میلیون دلار؛ کشاورزی - 79.2 میلیون دلار؛ انرژی - 79 میلیون دلار؛ تامین آب - 73.4 میلیون دلار. این‌ها مبنای رشد پایدار اقتصاد جمهوری را تشکیل می‌دهند و منعکس‌کننده تلاش‌ها برای مدرن‌سازی آن هستند. اکثر حمایت ها به دلار آمریکا (87.8 درصد) و شکل اصلی کمک وام (81.3 درصد) و سهم کمک های بلاعوض 18.7 درصد است.  در میان کشورهای منطقه، بزرگترین دریافت کنندگان تامین مالی دولتی عبارتند از: قزاقستان - 4 میلیارد دلار؛ ازبکستان - 3.7 میلیارد دلار؛ ارمنستان - 1.5 میلیارد دلار.

گزارش صندوق اوراسیا برای تثبیت و توسعه همچنین به افزایش تمرکز بر امنیت غذایی اشاره کرد که بودجه تایید شده در این زمینه به 1.3 میلیارد دلار رسید که بالاترین سطح ثبت شده است. علاوه بر این، افزایش قابل توجهی در بودجه برای زیرساخت های اجتماعی - مراقبت های بهداشتی و آموزش وجود داشته است.

صندوق اوراسیا برای ثبات و توسعه یک مکانیسم مالی منطقه ای با سرمایه بیش از 9 میلیارد دلار است که در سال 2009 توسط ارمنستان، بلاروس، قزاقستان، قرقیزستان، روسیه و تاجیکستان تأسیس شد. هدف آن ارتقای ثبات اقتصاد کلان و توسعه پایدار کشورهای شرکت کننده از طریق وام های ضد بحران، سرمایه گذاری و کمک های فنی است.

https://ru.kabar.kg/news/kyrgyzstan-v-2024-godu-poluchil-na-40-bolshe-finansovoj-pomoshi-ot-mezhdunarodnyh-organizacij/

 

وزیر انرژی در مورد هزینه فروش برق به افغانستان و پاکستان تحت پروژه کاسا - ۱۰۰۰ را خبر داد

در تاریخ ۹ آوریل تالایبک ابرایف وزیر انرژی قرقیزستان در برنامه رادیو بیرینچی گفت: برای  اجرا پروژه کاسا - ۱۰۰۰ تمام مصالح ساختمانی از خارج آورده می‌شود، نرخ ارز تغییر کرده، تدارکات و حمل تغییر کرده است.

اگر قبلاً محصولات مستقیماً از ترکیه آورده می‌شد، اکنون به دلیل اقدامات نظامی در اوکراین، ما باید اکنون دور بزنیم. طبیعتاً هزینه لجستیک افزایش یافته است. در حال حاضر مذاکرات با کمک کنندگان برای جذب بودجه اضافی برای اجرای پروژه در جریان است.

این پروژه در حال اجراست و توسط ۳ بانک جهانی تامین مالی می‌شود.

حتی در مرحله انعقاد قرارداد موضوع قیمت تمام شده صادرات به افغانستان و پاکستان مطرح شد. پس از راه اندازی این پروژه برق قرقیزستان از طریق تاجیکستان به افغانستان و پاکستان صادر خواهد شد. برق را به افغانستان ۸ سنت و به پاکستان ۹ سنت خواهیم فروخت. پس از راه اندازی این پروژه از ماه می تا سپتامبر قرقیزستان باید ۱.۵ میلیارد کیلووات ساعت برق به ۲ کشور صادر کند. امروز افغانستان از ازبکستان و ترکمنستان برق می خرد. در پاکستان در تابستان به دلیل هوای گرم کمبود وجود دارد، بنابراین در تابستان ما باید صادرات برق به آنجا انجام دهیم.

https://www.tazabek.kg/news:2256936?from=portal&place=last