اقتصاد یونان در سال 2024 و چشم‌انداز آن در سال 2025

اقتصاد یونان در سال 2024 رشد قوی خود را حفظ کرد و تولید ناخالص داخلی سال 2.2 درصد رشد داشت. بر این اساس تولید ناخالص داخلی (GDP) یونان در این سال به میزان 252.732 میلیارد دلار رسید. چشم‌انداز آینده رشد اقتصادی یونان در سال 2025 با رشد اقتصادی به میزان 2.3٪ ، عمدتاً به دلیل مصرف خصوصی و سرمایه‌گذاری همچنان قوی پیش‌بینی می‌شود. با این حال انتظار می‌رود تورم در سال 2025، به‌ویژه به دلیل کاهش نرخ تورم مواد غذایی، کالاهای صنعتی غیرانرژی و خدمات، بیشتر کاهش یافته به میزان حدود 2 درصد تنزل یابد.

اقتصاد یونان در سال 2024  با وجود فراز و نشیب هائی، شاهد بهبود نسبی در اکثر شاخص ها بود. این گزارش نمای کلی از شاخص‌های اقتصادی یونان در سال 2024 را ارائه می‌دهد و به بخش‌های مختلفی از جمله تولید ناخالص داخلی (GDP)، نرخ بیکاری، صادرات و واردات، تولید صنعتی، فروش خرده‌فروشی، گردشگری، تورم و بازار املاک  و.... پرداخته و یک تجزیه و تحلیل دقیق‌تر از این بخش‌ها ارائه گردیده است:

رشد اقتصادی:

بر اساس گزارش‌های منتشر شده، اقتصاد یونان در سال 2024 رشد 2.2 درصدی را تجربه کرد که این رشد اقتصادی بالاتر از میانگین رشد منطقه یورو بوده و نشان‌دهنده بهبود وضعیت اقتصادی کشور است. اگرچه یونان در آغاز سال 2024 پیش‌بینی رشد تولید ناخالص داخلی (GDP) خود برای سال 2024 را 2.9٪ پیش‌بینی کرده بود، که این کاهش به دلیل رکود در کشورهای حوزه یورو بود که طبعا بر سرمایه‌گذاری و صادرات یونان نیز تأثیر گذاشته است. به طور کل رشد ضعیف اقتصاد اروپا، به‌ویژه در شرکای تجاری اصلی یونان مانند آلمان، یکی از دلایل اصلی کاهش پیش‌بینی رشد اقتصادی یونان است، به ویژه آنکه بیش از نیمی از سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در یونان از کشورهای شمال اروپا انجام می‌شود و دوسوم صادرات یونان (مانند محصولات کشاورزی، سوخت و دارو) به کشورهای اتحادیه اروپا اختصاص دارد. طبق پیش بینی‌های به عمل آمده برای سال 2025، رشد اقتصادی  یونان در این سال به میزان2.3٪ تعیین شده است که این میزان همچنان بالاتر از میانگین منطقه یورو است.

تولید ناخالص داخلی (GDP):

طبق اعلام صندوق بین المللی پول (IMF) تولید ناخالص داخلی (GDP) اسمی یونان 252.732 میلیارد دلار در سال 2024 اعلام شده است. طبق این گزارش درآمد سرانه یونان 24,342 دلار به ارزش اسمی و 42,066 دلار بر اساس قدرت خرید تعیین گردیده شده است.

بر اساس ارزیابی‌های به عمل آمده، مطابق آمار صندوق بین‌المللی پول برای سال 2024،  اقتصاد یونان پنجاه و دومین اقتصاد بزرگ جهان از نظر از نظر برابری قدرت خرید (PPP) بوده و این کشور شانزدهمین اقتصاد بزرگ اتحادیه اروپا و یازدهمین در منطقه یورو بوده است.

نرخ بیکاری و بازار کار:

 نرخ بیکاری در یونان در سال 2024 به میزان9.8  درصد رسید که این رقم پائین ترین میزان از سال 2009 می‌باشد. نرخ اشتغال نیز1.6  درصد رشد سالانه داشت. به نقل از گزارش سازمان آمار یونان، تعداد بیکاران در دسامبر 2024 به 443.639 نفر رسید که در مقایسه با دسامبر 2023 به میزان 48.529 نفر کاهش یافته است. همچنین نرخ بیکاری زنان 11.3 درصد و مردان 8 درصد اعلام شده است. پیش‌بینی می‌شود این روند کاهشی نرخ بیکاری در سال 2025 نیز همچنان ادامه یابد. این روند کاهش، نشان‌دهنده بهبود شرایط بازار کار و افزایش فرصت‌های شغلی در کشور است. افزایش اشتغال نیز عمدتاً ناشی از تقاضای بیشتر نیروی کار در بخش‌های گردشگری، ساخت‌وساز و تجارت بوده است.

نرخ تورم:

نرخ تورم یونان در سال 2024 حدود 2.9 درصد گزارش شده است. این نرخ تورم نشان‌دهنده ثبات نسبی قیمت‌ها و کنترل مناسب تورم در اقتصاد کشور است. کاهش تورم به دلیل کاهش قیمت انرژی و کالاهای صنعتی غیرانرژی بوده است، با این وجود تورم در بخش خدمات همچنان بالاست. مطابق پیش بینی‌های به عمل آمده از سوی مراکز اقتصادی بین المللی، نرخ تورم یونان در سال 2025 با کاهش نسبی برخوردار شده و به حدود 2.1 خواهد رسید.

صادرات و واردات:

ارزش صادرات یونان در ده ماهه اول سال 2024 به 41.87 میلیارد یورو رسید که در مقایسه با دوره مشابه سال 2023 (42.97 میلیارد یورو) به میزان 2.6 درصد کاهش یافته است. همچنین ارزش واردات یونان در دوره ژانویه تا اکتبر 2024 به 70.19 میلیارد یورو رسید که در مقایسه با دوره نسبی 2023 (68.96 میلیارد یورو) به میزان 1.8 درصد افزایش یافت. به این ترتیب کسری تجاری در ده ماه اول سال به 28.32 میلیارد یورو رسید که در مقایسه با دوره مشابه سال 2023 به میزان 8.9 درصد افزایش داشته است. کسری تجاری از مهمترین ضعف های ساختاری اقتصاد یونان در سالیان اخیر بوده است که این مساله در سال 2024 نیز همچنان مشهود است.

شرکای تجاری در بخش صادرات شامل کشورهای آلمان، ایتالیا، قبرس، ترکیه، بلغارستان، آمریکا و انگلیس می‌باشند. شرکای تجاری در بخش واردات نیز شامل آلمان، ایتالیا، چین، روسیه، هلند، عراق، فرانسه و کره جنوبی می‌باشند.

لازم به ذکر است که صادرات یونان برای دومین سال متوالی در ۲۰۲۴ کاهش یافته و همزمان با افزایش واردات، کسری تجاری افزایش پیدا کرده است. مطابق بررسی‌های و پیش بینی‌های به عمل آمده به نظر نمی‌رسد که این روند در کوتاه‌مدت معکوس شود. به طور کل مشکل کسری تجاری یونان تنها یک مسئله دوره‌ای نیست، بلکه به دو ویژگی ساختاری اقتصاد یونان بازمی‌گردد:

• وابستگی شدید صادرات به چند کشور مشخص در اتحادیه اروپا؛ (از آنجایی که ۵۵.۲٪ صادرات یونان به کشورهای حوزه اتحادیه اروپا انجام میگیرد، هرگونه رکود اقتصادی در حوزه یورو به ویژه آلمان و فرانسه، فشار بیشتری به صادرات یونان وارد خواهد کرد.)
• وابستگی شدید یونان به واردات، هم در بخش کالاهای مصرفی و هم تجهیزات سرمایه‌ای، که با افزایش رشد اقتصادی کشور، میزان آن نیز بالا می‌رود.

بدهی عمومی:

بدهی یونان نسبت به تولید ناخالص داخلی در سال 2024 در مقایسه  به سال 2023 به میزان تقریبی 10 درصد کاهش یافت. بر این اساس یونان بدهی عمومی خود را که بالاترین میزان در منطقه یورو است، از 162٪ تولید ناخالص داخلی در سال 2023 به 149٪ در سال 2024 کاهش داد. (در رتبه بندی میزان بیشترین بدهی عمومی نسبت به تولید ناخالص داخلی در حوزه یورو، در رتبه دوم، ایتالیا با 136.3 درصد از تولید ناخالص داخلی قرار دارد و سپس بدهی فرانسه با 113.8 درصد از تولید ناخالص داخلی می‌آید. میانگین بدهی منطقه یورو 88.2 درصد است.)

مقامات یونانی اعلام کرده اند که یونان در سال 2025 مبلغ 5 میلیارد یورو (5.3 میلیارد دلار) از بدهی‌های دوران کمک‌های مالی را زودتر از موعد مقرر بازپرداخت خواهد کرد که این اقدام نشانه‌ای از بهبود مالی این کشور ارزیابی میگردد. در این راستا دولتمردان یونانی اعلام کرده اند که تا سال 2028، یونان دیگر کشور با بالاترین بدهی در اروپا نخواهد بود و در سال 2028 میزان بدهی این کشور به 133.4٪  تولید ناخالص داخلی خواهد رسید.

بازار مسکن:

قیمت مسکن و آپارتمان‌ در سال 2024 با سرعتی کمتر نسبت به سال 2023 همچنان افزایش یافت. بر این اساس در سال2024،  قیمت ملک و آپارتمان‌ به طور متوسط 9.3٪ رشد داشتند این در حالی است در سال 2023 رشد 13.8٪ را شاهد بوده ایم.

بخش صنعتی و تولید:

تولید صنعتی درسال 2024 رشد مستمری را تجربه کرده و به میزان 6.2٪ نسبت به سال گذشته افزایش یافته است که عمدتاً ناشی از رشد در بخش‌های تولیدی مانند مواد غذایی، نوشیدنی‌ها، محصولات معدنی غیر فلزی و محصولات فلزی پایه بوده است. تولید در بخش ساخت و ساز  نیز  در سال 2024 رشد کرده و به میزان 5.1٪ نسبت به سال گذشته افزایش داشته است.

توریسم:

یکی از حوزه‌های موفق یونان در بخش اقتصادی در سال 2024، حوزه گردشگری بود. لذا گردشگری یونان به میزان قابل توجهی بهبود یافته و تعداد بازدیدکنندگان خارجی در این سال با رشد 10 درصدی در مقایسه با سال 2023 بالغ بر 36 میلیون گردشگر و بازدید کننده از یونان گردید. درآمدهای حاصله از گردشگری 2024 نیز به 22 میلیارد یورو رسید، که این میزان در سال 2023 تقریبا 20 میلیارد یورو بوده است.Bottom of Form پیش‌بینی می‌شود که در سال 2025 نیز همچنان این روند ادامه یابد.

پول و اعتبار:

سپرده‌های بانکی بخش خصوصی در سال 2024 به میزان 2.3 میلیارد یورو کاهش یافت و به 196 میلیارد یورو رسید. اعتبارات بانکی به شرکت‌ها 13.4  درصد سالانه رشد داشته است. در مقابل اعطای وام‌های مسکن با نرخ ( منفی2.8 درصد) کاهش یافت. همچنین نرخ بهره وام‌های بانکی برای شرکت‌ها و مسکن به ترتیب به 5.15  درصد و 3.77  درصد کاهش یافت.

بازار مالی:

بازده اوراق قرضه دولتی یونان کاهش یافته و تحت تأثیر ارتقای رتبه اعتباری کشور به درجه سرمایه‌گذاری بوده است.

نتیجه‌گیری

با بررسی مولفه‌های اقتصادی یونان می‌توان ارزیابی کرد که اقتصاد یونان در مسیر رشد پایدار قرار دارد. مطابق پیش‌بینی‌ها رشد اقتصادی 2025 این کشور همچنان قوی خواهد بود، به‌ویژه به‌واسطه مصرف خصوصی و سرمایه‌گذاری‌های خصوصی که از منابع اتحادیه اروپا حمایت می‌شوند. با این حال، افزایش سرمایه‌گذاری عمومی، کاهش بدهی و سیاست‌های انبساطی مالی نقش مهمی در حفظ این رشد ایفا خواهند کرد. دولت یونان برنامه‌ریزی کرده است تا در سال 2025 مبلغ 5 میلیارد یورو از بدهی‌های دوران کمک‌های مالی را پیش از موعد مقرر پرداخت کند.این اقدام نشان‌دهنده اعتماد به وضعیت مالی عمومی و تعهد به انضباط مالی است. به نظر می رسد که با حفظ ثبات اقتصادی و پیاده‌سازی سیاست‌های متناسب و صحیح، یونان بتواند در سال‌های آتی نیز مسیر رشد و شکوفایی خود را ادامه دهد. هرچند چالش‌هایی مانند تغییرات اقلیمی، وابستگی به اقتصاد اروپا وسیاست‌های حمایت‌گرایانه تجاری جدید که دونالد ترامپ رئیس‌جمهور منتخب آمریکا اعلام کرده، ممکن است به اقتصاد یونان آسیب زده و بر این مسیر تأثیر بگذارد.