اخبار اقتصادی تاجیکستان

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی تاجیکستان در هفته سوم آذر ماه 1403 مندرج در روزنامه‌ها و رسانه‌های این کشور به شرح زیر می‌باشد:

افزایش 19.5 درصد گردش مالی خارجی تاجیکستان با کشورهای همسود

خبرگزاری خاور:  بر اساس گزارش آژانس آمار تاجیکستان حجم گردش مالی خارجی در ژانویه تا اکتبر سال جاری نسبت به ژانویه تا اکتبر سال گذشته با کشورهای همسود  19.5 درصد یا 557.1 میلیون دلار و با سایر کشورها 17.8 در صد یا 589.4 میلیون دلار افزایش یافت.

صادرات کالا در ژانویه تا اکتبر 2024 بالغ بر 1547.3 میلیون دلار بوده که 1.6 درصد یا 24.2 میلیون دلار بیشتر از ژانویه تا اکتبر 2023 است. واردات کالا به جمهوری 5767.8 میلیون دلار بوده که 24.2 درصد یا 1122.3 میلیون دلار بیشتر از ژانویه تا اکتبر سال 2023 است.

در ژانویه تا اکتبر سال جاری، در مقایسه با ژانویه تا اکتبر سال گذشته صادرات عمدتا محصولات حیوانی 2.5 میلیون دلار، محصولات غذایی آماده 8.6 میلیون دلار، محصولات صنایع شیمیایی 20 میلیون دلار، پلاستیک و محصولات ساخته شده از آن 2.1 در صد (1.4 میلیون دلار)، مواد نساجی و محصولات ساخته شده از آن 5.4 در صد (11.5 میلیون دلار)، الیاف پنبه 1.7در صد (با 2.3 میلیون دلار)، فلزات پایه( اساسی) و محصولات از آن  1.6 برابر (با 151.0 میلیون دلار)  افزایش یافته است.

واردات حیوانات، محصولات با منشاء حیوانی 1.7 در صد یا 30.3 میلیون دلار، محصولات با منشاء گیاهی 7.8 در صد (29.1 میلیون دلار)، محصولات غذایی آماده 24.7 در صد  (93.5 میلیون دلار)، محصولات معدنی 38.5 در صد  (با 293.8 میلیون دلار)، محصولات صنایع شیمیایی 9.1 در صد  (با 35.6 میلیون دلار)، چوب و محصولات ساخته شده از آن 38.7 در صد  (با 75.9 میلیون دلار)، مواد نساجی و محصولات ساخته شده از آنها 13.4 در صد (با 13.4 میلیون دلار)، محصولات ساخته شده از سنگ، گچ، سیمان11.3 در صد  (با 12.6 میلیون دلار) فلزات اساسی و محصولات ساخته شده از آنها 23.3 در صد  (با 98.5 میلیون دلار)، ماشین آلات و تجهیزات 24.4 در صد  (با 153.9 میلیون دلار)، دستگاه‎های نوری ((Optical instrument 7.6 در صد  (با 3.1 میلیون دلار) بیشتر شده است.

شرکای اصلی صادرات کالا عبارتند از: قزاقستان 11.9 در صد  از کل صادرات کالا، چین 20.3 در صد،  سوئیس 19.3 در صد ، ترکیه 12.2، ازبکستان 9.3 در صد، افغانستان 5.8 در صد، روسیه 5.3 در صد، ایران 5.5 در صد ، هلند 3.7 در صد، امارات 1.1 در صد، ایالات متحده آمریکا  1.0 در صد، ایتالیا 0.8 در صد را به خود ختصاص داده اند.

واردات عمدتا از کشورهای مانند روسیه 26.6 در صد از کل واردات، چین 22.1 در صد، قزاقستان 15.6 در صد، ازبکستان 5.9 درصد، ایران 3.5 درصد، ترکیه 2.7 در صد، جمهوری کره 2.4 در صد، بلاروس 2.3 در صد، آلمان  1.4 در صد، ایالات متحده آمریکا 1.7 در صد، ژاپن 1.3 در صد، هند 1.0 در صد، پاکستان و ایتالیا  0.6 در صد  انجام می‌شود.

https://khovar.tj/rus/2024/12/tadzhikistan-uvelichil-vneshnetorgovyj-oborot-so-stranami-sng-na-19-5/

سرمایه گذاری 2.6 میلیارد دلار سرمایه گذاران چینی در اقتصاد تاجیکستان

خبرگزاری خاور: طی 10 سال گذشته، سرمایه گذاران  کشور چین 2.6 میلیارد دلار در اقتصاد تاجیکستان سرمایه گذاری کرده‎اند که بیش از 57 درصد آن سرمایه گذاری مستقیم است. این مطلب را فرخ یوسف‎زاده، معاون اول رئیس کمیته دولتی سرمایه گذاری و مدیریت اموال دولتی جمهوری تاجیکستان طی اجلاسی با حضور مدیران و نمایندگان شرکت‎های سرمایه گذاری و صنعتی جمهوری چین اعلام کرد.

فرخ یوسف‎زاده خاطرنشان کرد: در سایه سیاست خردمندانه امامعلی رحمان، رئیس جمهوری تاجیکستان سیاست درهای باز در تاجیکستان اجرا می‌شود و به منظور گسترش جغرافیای جذب سرمایه‎گذاری و ساده سازی ورود به اقتصاد کشور تاجیکستان، اصلاحات لازم به طور مرتب انجام می‌گیرد.  

در ادامه وی افزود: اقداماتی به طور مرتب برای بهبود فضای سرمایه گذاری، افزایش دسترسی و ساده سازی رویه‎های اداری انجام می‌شود. به ویژه در چارچوب اصلاحات در حال انجام، فعالیت‏های تجاری در کشور ما به صورت الکترونیکی و رایگان ثبت می‌شود و فعالیت‎های تجاری در عرض 24 ساعت به صورت غیرنقدی و الکترونیکی ثبت می‌شود. یکی دیگر از زمینه‎های اصلاحات در تاجیکستان، منطبق کردن فعالیت‎های بخش خصوصی با الزامات قانونی مدرن است.

تاکید شد که بر اساس قانون جمهوری تاجیکستان «در مورد سرمایه گذاری»، سرمایه گذاران خارجی دارای ضمانت و شرایط عملیاتی مطلوب هستند. سرمایه گذاران خارجی حق دارند میزان درآمد ارزی دریافتی در نتیجه فعالیت‎های سرمایه گذاری را به خارج از تاجیکستان منتقل کنند و برای انجام سایر معاملات ارزی به آنها ضمانت‎های قانونی ارائه می‌شود.

در جریان این رویداد خاطرنشان شد که در دنیای مدرن، توسعه کارآفرینی و سرمایه گذاری مبنای پیشرفت اقتصادی هر کشور است و حمایت همه جانبه و ایجاد شرایط مطلوب در اولویت سیاست اقتصادی بسیاری از کشورها از جمله تاجیکستان است.

معاون اول رئیس کمیته دولتی سرمایه گذاری و مدیریت اموال دولتی جمهوری تاجیکستان گفت: ما علاقه مند به تقویت روابط دوجانبه سودمند بین محافل(جوامع) تجاری تاجیکستان و چین، از جمله کارآفرینان منطقه خودمختار سین‎کیانگ (ایغورستان) هستیم. من اطمینان دارم که تقویت این همکاری‎ها در زمینه‎های مختلف منافع دو کشور را تامین خواهند کرد.

لازم به ذکر است که موقعیت جغرافیایی تاجیکستان در میانه آسیای مرکزی از اهمیت راهبردی برخوردار است و این امکان را به آن می دهد تا به حلقه ارتباطی بین کشورهای منطقه تبدیل شود.

در این رویداد همچنین بیان شد که یکی از اولویت‎های جمهوری تاجیکستان جذب سرمایه گذاری مستقیم و فناوری‎های مدرن برای استفاده موثر از منابع عظیم برق آبی تاجیکستان، تبدیل آن به یک کشور ترانزیتی و تضمین سطح بالایی از رفاه برای ساکنان این کشور و همچنین فرصت‎های شغلی آنها را در بخش‎های تولیدی گسترش دهند.

در واقع امروز جمهوری تاجیکستان بر اساس ثبات شرایط سیاسی، بهبود شاخص‎های کلان اقتصادی، افزایش تقاضا در بازار داخلی، تقویت توان فکری و انسانی و در نظر گرفتن اجرای اقدامات اصلاحی در تاریخ استقلال این کشتور در حال عبور مرحله بسیار مهمی‌برای ایجاد شرایط مساعد برای سرمایه گذاری و فعالیت‎های تجاری موجود است.

طی این رویداد شرکت‎های چینی مطلع شدند که جمهوری تاجیکستان 98 درصد برق از ذخائر آب تولید می‌کند. تاجیکستان ششمین کشور پیشرو روی کره زمین از نظر درصد تولید انرژی سبز است. در کنار این، ابتکارات جهانی امامعلی رحمان، رئیس جمهور تاجیکستان، در زمینه آب با حمایت دسته‎جمعی جامعه جهانی، به همکاری فعال همه ذینفعان در زمینه آب، مدیریت ذخائر آب و اجرای پروژه‎ها در حوزه آب و انرژی و همچنین اجرای فناوری‏ها و نوآوری‎های مدرن کمک کرد.

شایان ذکر است که در 21 جولای سال جاری، مجمع سرمایه گذاری تاجیک و چین در دوشنبه برگزار شد. در حاشیه آن اسناد متعددی به ارزش 536 میلیون دلار در زمینه صنعت، حمل و نقل و ساختمان به امضاء رسید.

https://khovar.tj/rus/2024/12/kitajskie-investory-vlozhili-v-ekonomiku-tadzhikistana-2-6-millioniarda-dollarov/

افزایش تولید میوه در تاجیکستان

خبرگزاری‌هالوا:  بر اساس گزارش آژانس آمار جمهوری تاجیکستان از آغاز سال جاری، تولید میوه تقریبا یک چهارم افزایش یافته است. به این ترتیب طی ده ماه 692.4 هزار تن میوه در کشور جمع آوری شد. به گفته کارشناسان آمار، این میزان 22.3 درصد بیشتر از سال گذشته است. در عین حال حجم انگور 45 درصد (245.4 هزار تن)، زردآلو 14.8 درصد (269.4 هزار تن) و سیب 11.7 درصد (202.7 هزار تن) افزایش یافته است.

مقامات این آژانس افزودند: «رشد حجم محصولات کشاورزی نشان دهنده تقویت بخش کشاورزی تاجیکستان است که برای تضمین امنیت غذایی این کشور مهم است».

همچنین در این مدت 1.72 میلیون تن غلات شامل 873 هزار تن گندم (5.8+ درصد)، 1.19 میلیون تن سیب زمینی (20.6+ درصد) و 2.93 میلیون تن سبزی جمع آوری شد.

https://halva.tj/news/v_tadzhikistane_uvelichilos_proizvodstvo_fruktov_/?tg_rhash=cd8f2dd43a655e

 تقویت روابط دانشگاه دولتی تجارت تاجیکستان با دانشگاه اقتصاد و تجارت بین الملل چین

خبرگزاری خاور: هیات تاجیکستان از دانشگاه اقتصاد و تجارت بین الملل در پکن بازدید کرد. در جریان این بازدید، خال نظر خیرالله، رئیس دانشگاه دولتی تجارت تاجیکستان، با ر ژائو ژونگ شیو، رئیس دانشگاه اقتصاد و تجارت بین‌الملل، دیدار و گفتگو کرد.

طرفین در خصوص امکان همکاری‎های دوجانبه در زمینه آموزش از جمله برنامه‎های تبادل دانشجو، برنامه‎های آموزشی عملی مشترک و اجرای پروژه‎های مشترک در زمینه اقتصاد سبز و انرژی سبز بحث و تبادل نظر کردند.

در جریان مذاکرات، خاطرنشان شد که دانشگاه دولتی تجارت تاجیکستان در زمینه بیمه و توسعه اقتصاد «سبز» در جمهوری تاجیکستان از مزایای قابل توجهی برخوردار است و همچنین دانشگاه پیشرو در زمینه بیمه بین کشورهای مشترک المنافع است.

این دو حوزه به خوبی با اولویت‏های حرفه‏ای هر دو طرف مطابقت دارد. در چارچوب طرح «یک کمربند و  یک راه» و برنامه‎های سازمان همکاری شانگهای، فرصت‎هایی برای اجرای پروژه‎های علمی، تبادل تجربیات و ارتقای همکاری‎ها برای دستیابی به نتایج قابل توجه وجود دارد.

همچنین نمایندگان دانشگاه دولتی تجارت تاجیکستان با  تیدونگ وانگ، مدیر دانشکده تجارت این دانشگاه دیدار کردند. این نشست با هدف تقویت همکاری‎های دوجانبه و اجرای پروژه‎های مشترک در زمینه‏هایی مانند تبادل تجربه، اقتصاد سبز، آماده سازی دوره‌های کوتاه مدت و دوره‎های کارآموزی در زمینه‎های کلیدی مورد علاقه هر دو طرف برگزار شد.

شایان ذکر است که این سفر گامی مهم در جهت تقویت همکاری‎های دوجانبه، توسعه روابط آموزشی و فرهنگی در سطح بین المللی است.

https://khovar.tj/rus/2024/12/tadzhikskij-gosudarstvennyj-universitet-kommertsii-ukreplyaet-sotrudnichestvo-s-universitetom-mezhdunarodnoj-ekonomiki-i-torgovli-kitaya/

افتتاح مرکز منابع انرژی‎های تجدیدپذیر در تاجیکستان

خبرگزاری خاور: در دانشگاه فنی(تکنیکی) تاجیکستان به نام محمد عاصمی، به منظور اجرای استراتژی توسعه اقتصاد «سبز» برای سال‎های 2037-2023، مرکز منابع انرژی‎های تجدید پذیر به بهره برداری رسید.

هدف این مرکز توسعه حرفه‎ای شدن متخصصان داخلی و آماده سازی متخصصان بسیار ماهر که پاسخگوی بازار کار و اجرای اقداماتی برای اجرای تولید برق در جمهوری تاجیکستان به طور کامل از منابع تجدیدپذیر، یعنی تامین 100 درصدی انرژی «سبز» است.

مرکز منابع انرژی‎های تجدیدپذیر با مواد آموزشی جدید و تجهیزات لازم توسط سفارت جمهوری فدرال آلمان در دوشنبه تامین می‌شود و تمرکز اصلی آن ارائه برنامه‌های آموزشی برای بانوان و جوانان، توسعه حرفه‎ای و سایر فعالیت‎های علمی در میدان انرژی خواهد بود.

مشاوره‎ها و آموزش‎های عملی از طریق این مرکز شامل شرکت کنندگانی از سراسر کشور می‌باشد و با هدف ارائه مهارت‎ها و دانش لازم برای برآوردن نیازهای بخش انرژی و توسعه پرسنل در زمینه انرژی‏های تجدید پذیر می‌باشد.

یکی از راه‎ حل های موفقیت آمیز مشکلات مربوط به تغییرات اقلیم، توسعه اقتصاد «سبز»است که مستلزم توسعه انرژی «سبز» است. مرکز انرژی‏های تجدید‎پذیر هدف دانشگاه فنی تاجیکستان برای توسعه آموزش با کیفیت و در عین حال مطابقت آن با اهداف توسعه پایدار است.

 https://khovar.tj/2024/12/markazi-zahirav-oid-ba-manba-oi-bar-arorshavandai-energiya-iftito-shud/

 افزایش 13.3 در صدی حجم حمل و نقل در تاجیکستان

خبرگزاری خاور:  بر اساس سرویس اطلاعاتی آژانس آمار تاجیکستان، در ژانویه تا اکتبر سال جاری، 110256.9 هزار تن محموله توسط انواع حمل و نقل جا بجا شده است که نسبت به مدت مشابه سال گذشته 13.3 درصد افزایش یافته است.  

از طریق جاده 104800.1 هزار تن بار جابجا شده که 95 در صد از حجم کل محموله‎های حمل شده توسط انواع حمل و نقل را شامل می‌شود. حجم حمل و نقل جاده‎ای نسبت به ژانویه تا سپتامبر 2023 13.8 درصد افزایش داشته است.

ساختار حمل و نقل بار از طریق جاده در قلمرو جمهوری تاجیکستان نشان می دهد که 31942.8 هزار تن بار در منطقه سغد یا ( 30.7 درصد) از کل حجم حمل و نقل کالا به این ترتیب در منطقه ختلان  38146.2 هزار تن ( 36.6 در صد)، منطقه بدخشان 934.4 هزار تن ( 09. در صد) ، شهر دوشنبه  15893.0 هزار تن (15.3در صد) و نواحی تابعه جمهوری17883.7 هزار تن (17 درصد) جا بجا شده است.

همچنین 5455.8 هزار تن بار از طریق راه آهن (با حساب بارگیری، تخلیه و ترانزیت کالا) جابجا شده است که در مقایسه با ژانویه تا اکتبر 2023، این حجم 3.7 درصد افزایش یافته است.

حجم معاملات حمل و نقل انواع نقلیات در ژانویه تا اکتبرسال جاری بالغ بر 11121.4 میلیون تن در کیلومتر بوده و 13.1 درصد بیشتر از ژانویه تا اکتبر سال گذشته بوده است.

در ژانویه تا اکتبر 2024، 837797.9 هزار مسافر توسط انواع وسایل حمل و نقل مسافر جابجا شده‌اند که 12.5 درصد بیشتر از سطح ژانویه تا ژوئیه 2023 است. حمل و نقل جاده‏ای جایگاه اصلی را در حمل و نقل مسافران با سهم 99.9 در صد به خود اختصاص داده است.

شایان ذکر است که گردش مالی مسافران توسط انواع حمل و نقل در ژانویه تا اکتبر 2024 نسبت به ژانویه تا اکتبر 2023 18.7 درصد افزایش یافته است.

https://khovar.tj/rus/2024/12/tadzhikistan-uvelichil-obem-perevozok-na-13-3/

افزایش واردات خودروهای برقی در تاجیکستان

اسپوتنیک: بر اساس اطلاعات گمرک تاجیکستان، در 9 ماهه سال جاری، 8778 دستگاه خودروی برقی وارد این جمهوری تاجیکستان شده است که نسبت به کل سال گذشته 5423 دستگاه بیشتر است.

به گفته مقامات وزارت نقلیات جمهوری تاجیکستان در راستای اجرای «برنامه توسعه حمل و نقل برقی در جمهوری تاجیکستان برای سال های 2028-2023 » واردات خودروهای برقی به این جمهوری ادامه دارد.

خاطرنشان شد که «استراتژی توسعه اقتصاد سبز برای سال های 2037-2023» در تاجیکستان به تصویب رسیده است که ارائه شیوه‎های پایدار در تمام زمینه‎های اقتصاد این کشور را پیش بینی می‌کند.

مقامات این وزارتخانه خاطرنشان کردند: از این رو وزیر نقلیات تاجیکستان توسعه حمل و نقل پایدار «سبز» را یکی از وظایف اصلی این وزارتخانه و نهادهای زیرمجموعه آن می داند.

همچنین وزیر نقلیات این کشور خبر داد که بر اساس گزارش بخشی، تا اول نوامبر  سال جاری در مقیاس کشور، 48989 وسیله نقلیه که در اقتصادی کشور استفاده می‌شود ثبت رسیده است. 

بر اساس گفته مقامات این وزارتخانه در اول ژانویه 2014، 66674 دستگاه خودرو شامل 52362 کامیون، 16554وسیله نقلیه مسافربری و58774  خودرو در جمهوری تاجیکستان ثبت شده است.

همزمان وزارت نقلیات اعلام کرد که از مجموع 48989  دستگاه خودرو،  22036 دستگاه کامیون،6316 دستگاه خودرو مسافربری(سواری) و20634  دستگاه خودرو سبک هستند.

در 10 ماهه امسال حجم حمل و نقل با سامانه حمل و نقل جاده‎ای وزارت نقلیات 34 میلیون و 461 هزار تن بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته 14 درصد بیشتر است.

 https://sputnik.tj/20241203/afzoishi-voridot-khudravho-barqi-dar-tojikiston-1065353927.html

ایجاد مناطق آزاد تجاری در مرز‏‎های تاجیکستان و قرقیزستان توسط ازبکستان

آسیا پلاس:  شوکت میرضیایف، رئیس جمهور ازبکستان در نشست توسعه اجتماعی و اقتصادی منطقه فرغانه گفت مناطق جدیدی در ناحیه بشاریک و شهر کوواسا در استان فرغانه ازبکستان ایجاد خواهند شد.

در ناحیه بشاریک که در مرز با تاجیکستان قرار دارد مرکز تجاری و لجستیکی به طور فعال در حال ساخت است. دومین مجتمع مشابه در کوواسای، در مرز با قرقیزستان برنامه ریزی شده است. منطقه مشابهی در ترمز در مرز با افغانستان نیز فعال است.

انتظار می رود که ایجاد این مجتمع‎ها موجب افزایش 50 میلیون دلاری صادرات و ایجاد 2000 شغل جدید می‌شود. این اقدامات با هدف بهبود فضای سرمایه گذاری و توسعه روابط تجاری با کشورهای همسایه انجام می‎شود.

https://asiaplustj.info/ru/news/tajikistan/economic/20241204/na-tadzhiksko-uzbekskoi-granitse-poyavitsya-zona-svobodnoi-torgovli

ویژگی اقتصادی تاجیکستان و کشورهای آسیای مرکزی

اسپوتنیک: اقتصاد تاجیکستان از نوع کشاورزی-صنعتی است، در حالی که مسئولان افزایش سهم صنعت را هدف گذاری کرده‎اند.تاجیکستان یکی از جمهوری‎های اتحاد جماهیر شوروی سابق است که پس از به دست آوردن استقلال نتوانست صنعت سازی اقتصاد را تکمیل کند.

برای این منظور یک استراتژی ملی در تاجیکستان اجرا می‌شود که سهم صنعت در ساختار تولید ناخالص داخلی تا 21 درصد و کاهش کشاورزی تا 17 درصد پیش بینی شده است.

فاز اول آن باید در سال 2025 تکمیل شود. و تا سال 2030، مقامات قصد دارند تاجیکستان را به یک جمهوری صنعتی-کشاورزی تبدیل کنند.همچنین این نوع اقتصاد در قرقیزستان توسعه یافته است.

در عین حال، در قزاقستان، ازبکستان و ترکمنستان، سهم صنعت در تولید ناخالص داخلی از 28.6، 27.8 و 32.7 و در جمهوری تاجیکستان 16.2در صد و قرقیزستان 16 در صد را در برگرفته است. 

 https://sputnik.tj/20241203/kishvarhoi-osiyoi-markazi-shaklhoi-iqtisod-bartari-1065357349.html

تصویب بودجه دولتی جمهوری تاجیکستان برای سال 2025

خبرگزاری خاور: ششمین اجلاس مجلس نمایندگان مجلسی عالی جمهوری تاجیکستان در دوشنبه برگزار شد. در این نشست، پیش نویس «برنامه استقراض خارجی دولتی جمهوری تاجیکستان برای سال 2025» و پیش بینی شاخص‎های آن برای سال 2027-2026، پیش نویس قانون جمهوری تاجیکستان «در مورد بودجه دولتی جمهوری تاجیکستان برای 2025» و «پیش‌بینی شاخص‌های بودجه دولتی برای سال‏های 2027-2026»، «جهت‌های اصلی سیاست پولی جمهوری تاجیکستان برای سال 2025 در دوره میان مدت»، قانون جمهوری تاجیکستان «درباره اصلاحات و الحاقات به قانون جمهوری تاجیکستان «درباره حسابرسی»، قانون جمهوری تاجیکستان «در مورد اصلاحات و الحاقات به قانون جمهوری تاجیکستان «در مورد حسابداری و گزارشگری مالی» و سایر پیش نویس‏های قوانین مورد بحث  و بررسی قرار گرفت.

بودجه سال 2025 با پیش بینی تولید ناخالص داخلی کشور برای سال 2025 به میزان 166.1 میلیارد سامانی، درآمدهای بودجه دولت از کلیه منابع وارداتی به میزان 49.6 میلیارد سامانی با افزایش 15.4 درصدی واردات مالیات داخلی از طریق سازمان امور مالیاتی به مبلغ 22.7 میلیارد سامانی با 20.4 درصد افزایش، گمرک 10.4 میلیارد سامانی با افزایش 23.4 درصد، واردات غیر مالیاتی 1.2 میلیارد سامانی با افزایش 34.4 درصد، پروژه‎های سرمایه گذاری دولتی به ارزش 11.2 میلیارد سامانی با 60 درصد کمک بلاعوض و 40 درصد وام برنامه ریزی شده است.

تخصیص 23.9 میلیارد سامانی برای تأمین مالی حوزه‎های اجتماعی، ماهیت اجتماعی روشن بودجه سال 2025 را تأیید می‌کند.

15.2 میلیارد سامانی از بودجه برای توسعه بخش‎های واقعی اقتصاد اختصاص یافت که به تقویت ظرفیت‏های تولید و افزایش توان صادراتی کشور کمک می‌کند.

برنامه هزینه‎ای بودجه کشور بر اساس تحلیل پیامدهای احتمالی و ارزیابی توسعه بخش های اقتصادی از تمامی منابع تامین مالی به مبلغ 51.6 میلیارد سامانی با افزایش 7.5 میلیارد سامانی تهیه شده است.

در ساختار هزینه‎های دولتی بودجه کشور، تامین مالی از محل اعتبارات بودجه به میزان 37.7 میلیارد سامانی با 24.5 درصد افزایش و اعتبارات اختصاصی سازمان بودجه به میزان 2.7 میلیارد سامانی با افزایش 12.9 درصدی پیش بینی شده است.

از نظر پیش‌بینی شاخص‌های بودجه کشور برای سال‌های 2027-2026، شاخص‌های پیش‌بینی درآمدها و هزینه‌های بودجه دولت، دوره منطقی پیش‌نویس بودجه سال 2025 است.

https://khovar.tj/rus/2024/12/prinyat-zakon-respubliki-tadzhikistan-o-gosudarstvennom-byudzhete-respubliki-tadzhikistan-na-2025-god/

برگزاری کنفرانس سالانه EDB در مورد مسائل توسعه اقتصادی و یکپارچگی آسیای مرکزی

خبرگزاری خاور: کنفرانس سالانه «ترویج توسعه پایدار در آسیای مرکزی» در آلماتی آغاز به کار کرد.

این رویداد مهم در پایان سال شامل بحث‏هایی در مورد مبرم ترین مسائل سال 2024 است. به طور خاص، نیاز به رشد پایدار و سریع به منظور مبارزه با فقر در آسیای مرکزی، حل مشکل اتصال حمل و نقل که به ویژه در کشورهای محصور در خشکی آسیای مرکزی حاد است، مورد بحث قرار گرفت. این ممکن است یک محدودیت ساختاری باشد، اما می‌تواند تبدیل منطقه به یک مرکز حمل‌ونقل جهانی، توسعه ارگانیک و یکپارچه پیوند «آب – انرژی - غذا» را به عنوان مبنایی برای امنیت، صلح و توسعه سرعت بخشد.

در طول کنفرانس، تیم تحقیقاتی بانک توسعه اوراسیا EDB)) همچنین یک پایگاه داده تعاملی جدید در مورد تامین مالی غیردولتی به MDBs در اوراسیا ارائه کرد که اطلاعات مربوط به چنین سرمایه گذاری‎هایی را در منطقه جمع آوری می‌کند.

موضوع کنفرانس امسال تقویت همکاری‏های منطقه‎ای و توسعه پایدار است. در طی دو روز، اعضای میزگرد قصد دارند در مورد موضوعات کلیدی مانند تسهیل تجارت، استراتژی‏های سرمایه گذاری و راه حل‎های نوآورانه برای توسعه زیرساخت‎ها بحث کنند.

در میان مهمانان و سخنرانان این رویداد، نمایندگانی از بانک جهانی، بانک توسعه اسلامی و موسسه بانک توسعه اسلامی، برنامه جهانی غذا، برنامه توسعه سازمان ملل متحد، بانک توسعه قزاقستان، کمیسیون اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد برای آسیا و اقیانوسیه (ESCAP)، مرکز اقدام آب و هوا و فناوری‌های شبکه سازمان ملل متحد و سازمان‌های دولتی حضور دارند.

در جریان میزگردها، مهم ترین چالش‎های پیش روی منطقه اوراسیا و همچنین نمونه‌هایی از ابتکارات موفق و بهترین شیوه‎ها در حوزه‏های مختلف مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

در جریان نشست، موضوعاتی مانند «مشارکت در آسیای مرکزی: کار با چالش‌های جهانی، اما از منظر محلی»، «اتصال حمل‌ونقل در آسیای مرکزی: رویکردهای MDB»، «مقیاس‌سازی جریان‌های مالی و تأمین مالی مشترک از سوی مؤسسات توسعه مالی (DFI) در آسیای مرکزی: چالش‌ها و فرصت‌ها» مورد بحث قرار گرفت.

همچنین در طول این رویداد، برنامه ریزی شده است پرزنتیشن ویژه «سازوکار فناوری UNFCCC برای مبارزه با تغییرات اقلیمی در اوراسیا و آسیای مرکزی» ارائه شد.

این کنفرانس دو روزه برای ذینفعان بستری برای شبکه‌سازی و به اشتراک‌گذاری دانش فراهم می‌کند که به تقویت مشارکت‌ها کمک می‌کند که باعث رشد اقتصادی در کشورهای شرکت‌کننده در آینده می‌شود.

https://khovar.tj/rus/2024/12/prohodit-ezhegodnaya-konferentsiya-eabr-po-voprosam-ekonomicheskogo-razvitiya-i-integratsii-tsentralnoj-azii/

رشد اقتصادی تاجیکستان در سال 2025 بالاترین میزان در فضای اوراسیا

آسیا پلاس: بانک توسعه اوراسیا (EDB ) بیشترین رشد اقتصادی در منطقه را در سال 2025 برای تاجیکستان و قرقیزستان و کمترین رشد را برای روسیه و بلاروس پیش بینی کرده است.

پیش بینی اقتصاد کلان بانک توسعه اقتصادی اروپا که در 5 نوامبر سال جاری منتشر شد، بیان می‌کند که در سال آینده، رشد تولید ناخالص داخلی در تاجیکستان 8.4درصد، ارمنستان 5.5درصد، بلاروس 2.6درصد، قزاقستان 5.5درصد، قرقیزستان  8.7درصد، در روسیه 2.4درصد انتظار می رود.

رشد اقتصادی تاجیکستان به دلیل «قیمت‎های بالاتر برای طلا و سایر فلزات است که اساس صادرات را تشکیل می‎دهد و همچنین قیمت‎های پایین تر برای انرژی و محصولات غذایی وارداتی» بیان شده است.

تحلیلگران EDB معتقدند: «کاهش هزینه‌های واردات وجوه اضافی را آزاد می‌کند که کشور می‌تواند برای تأمین مالی مصرف و سرمایه‌گذاری استفاده کند، که تأثیر مثبتی بر رشد اقتصادی خواهد داشت».

آنها خاطرنشان می‌کنند که «رشد تولید ناخالص داخلی در تاجیکستان به دلیل ماهیت فراگیر توسعه و نرخ رشد بالای جمعیت کشور، بالاترین میزان در میان کشورهای عضو EDB خواهد بود.»

این نشریه خاطرنشان می‌کند که تقاضای داخلی قوی و نرخ‌های صادرات قوی، رشد اقتصادی ارمنستان، قرقیزستان و تاجیکستان را تضمین می‌کند که از میانگین جهانی بیشتر است. در تاجیکستان و قرقیزستان، سرعت توسعه صنعتی از رشد تولید ناخالص داخلی پیشی خواهد گرفت و انتظار می رود فعالیت سرمایه گذاری بالایی داشته باشد.

تحلیلگران EDB انتظار دارند که عوامل مثبتی که نرخ های بالای رشد اقتصادی در قزاقستان را تضمین می‌کند، محرک سیاست بودجه، کاهش نرخ بهره، افزایش تولید نفت و برنامه‎های دولتی با هدف توسعه منطقه‎ای و ساخت زیرساخت باشد.

در روسیه، انتظار می رود که توسعه فعالیت‎های اقتصادی با محرک‎های مالی و افزایش صادرات به چین حمایت شود. در بلاروس، محرک‏های اصلی رشد افزایش تقاضا از سوی روسیه و فعالیت بالای مصرف کننده خواهد بود.

کارشناسان EDB پیش بینی می‎کنند که تورم به تدریج به سطوح هدف در کشورهای منطقه نزدیک می‌شود. رشد قیمت مصرف کننده از 7.9 درصد در سال 2024 به 6.4 درصد در سال 2025 کاهش خواهد یافت.

نرخ های بهره بالا همچنان تورم را مهار می‌کند که پیش بینی می‌شود در روسیه 6.5 درصد و در قزاقستان 7.3 درصد باشد.

در تاجیکستان و قرقیزستان، رشد قیمت‌ها در محدوده هدف پیش بینی می‌شود: تا پایان سال 2025، تورم در قرقیزستان 5.0 درصد و در تاجیکستان 5.8 درصد خواهد بود.

در ارمنستان، تورم تا حد پایین محدوده هدف (4±1.5 درصد) افزایش می یابد و به 3.1 درصد می رسد.

انتظار می‌رود رشد قیمت در بلاروس شتاب متوسط داشته باشد و تورم تا پایان سال 2025 به 6.6 درصد برسد.

https://asiaplustj.info/ru/news/tajikistan/economic/20241205/eabr-rost-ekonomiki-tadzhikistana-v-2025-godu-ostanetsya-samim-visokim-na-evraziiskom-prostranstve

  راه اندازی مرکز هوش مصنوعی  « AI Factory» در تاجیکستان

آسیا پلاس: شورای هوش مصنوعی وابسته به وزارت صنعت و فناوری‎های نوین تاجیکستان از ایجاد AI Factory  مرکز هوش مصنوعی خبر داد که به بستری برای توسعه فناوری‎های پیشرفته و اجرای پروژه‎های نوآورانه در این کشور تبدیل خواهد شد.

این گام با هدف حمایت از استراتژی ملی برای توسعه هوش مصنوعی و تقویت موقعیت تاجیکستان در اکوسیستم فناوری جهانی است.

مرکز جدید بر برنامه‎های آموزشی، خدمات مشاوره‏ای، حمایت از استارت آپ‎ها و تحقیقات علمی متمرکز خواهد بود. آکادمی هوش مصنوعی (AI Academy ) دوره‏هایی را در زمینه یادگیری ماشین، بینایی کامپیوتر و پردازش زبان طبیعی ارائه می دهد که متخصصانی را در سطوح پایه و پیشرفته آموزش می دهد.

در همان زمان، این مرکز راه‌حل‌های نوآورانه‌ای را برای شرکت‌ها توسعه می‌دهد و ادغام فناوری‌های هوش مصنوعی در فرآیندهای تجاری را ترویج می‌کند. انکوباتور استارتاپ از تیم های جوان در ایجاد محصولات و عرضه آنها به بازار پشتیبانی می‌کند و تحقیقات بلندمدت این مرکز با هدف توسعه فناوری‎های نوآورانه، اخذ پتنت و تجاری‎سازی آنها خواهد بود.

اجرای این پروژه از طریق همکاری با شرکای بین المللی، از جمله i1 Global Capital Pte. که در مدیریت دارایی و سرمایه گذاری در پروژه‎های با فناوری پیشرفته تخصص دارد، امکان پذیر شد. این مشارکت فناوری‌های پیشرفته و تجربیات بین‌المللی را گرد هم می‌آورد و پایه محکمی‌برای توسعه راه‌حل‌های نوآورانه متناسب با اهداف استراتژیک منطقه فراهم کرد.

این مرکز به هسته‎ای برای تشکیل یک اکوسیستم هوش مصنوعی کامل تبدیل خواهد شد که از بخش‎های کلیدی اقتصاد مانند کشاورزی، مراقبت‎های بهداشتی و صنعت پشتیبانی می‌کند. این طرح همچنین با هدف ایجاد شغل، توسعه برنامه‎های آموزشی و حمایت از نوآوری است که رقابت پذیری کشور را در عرصه بین المللی به میزان قابل توجهی افزایش می دهد.

 AI Factory - یک پلت فرم استراتژیک است که بهترین شیوه‎ها، تخصص و نوآوری را برای رشد تکنولوژیکی پایدار در تاجیکستان گرد هم می آورد.

شایان ذکر است که این بیانیه مطبوعاتی توسط شورای هوش مصنوعی وابسته به وزارت صنعت و فناوری‎های نوین تاجیکستان تهیه شده است.

راه‎اندازی برنامه جوانان و تجارت در تاجیکستان توسط بانک اروپایی بازسازی و توسعه

آسیا پلاس: بانک‏های محلی 22 میلیون دلار برای وام دادن به مشاغل کوچک دریافت خواهند کرد.

بانک اروپایی بازسازی و توسعه (EBRD)  برنامه «جوانان در تجارت» را در تاجیکستان راه اندازی می‌کند که هدف آن توسعه کارآفرینی جوانان است.

هدف این برنامه فراهم کردن دسترسی بهتر به امور مالی و آموزش برای کارآفرینان جوان در تاجیکستان است، جایی که 30 درصد از جمعیت آن 18 تا 34 سال سن دارند.

تامین مالی EBRD تا سقف 22 میلیون دلار به سه نهاد مالی بانک «اروند»، بانک «هما» و بانک «سرمایه گذاری و اعتبار » (ICB)  محلی ارائه خواهد شد.

انتظار می رود در آینده دو سازمان مالی دیگر مانند «ایمان اینترنشنال » و بانک «استختا» به برنامه  «جوانان و تجارت» بپیوندند. برنامه «جوانان در تجارت» همچنین خدمات غیر مالی را به مشاغل کوچکی که الزامات بانک را برآورده می‎کنند ارائه می دهد.

در چارچوب برنامه «مشاوره کسب و کار کوچک»، بانک به کارآفرینان جوان کمک می‌کند تا مهارت‎های کارآفرینی خود را از طریق آموزش، خدمات مشاوره‎ای یارانه‎ای و فرصت‎های شبکه سازی توسعه دهند.تمام سازمان‎های مالی که به برنامه جوانان در تجارت پیوسته‎اند، به طور فعال در تاجیکستان کار می‌کنند.

آنها از کسب و کارهای کوچک تحت رهبری یا متعلق به کارآفرینان جوان حمایت می‌کنند که حدود 30 درصد از سبد وام آنها را تشکیل می دهند. بر اساس تحقیقات انجام شده توسط EBRD، بسیاری از جوانان در تاجیکستان می خواهند تجارت کنند، اما تعداد بسیار کمی از آنها به فرصت‎های اقتصادی برابر دسترسی دارند.

نزدیک به نیمی از 250.000 شرکت خرد، کوچک و متوسط  (MSME) متعلق به جوانان است که به دنبال حمایت مالی هستند، اما در حال حاضر کمتر از 15 درصد می‌توانند به منابع مالی دسترسی داشته باشند.

برنامه «جوانان در تجارت» EBRD همچنین برای رسیدگی به چالش‌های دیگری مانند استخدام کارکنان، شناسایی بازارها و مشتریان جدید و غیره طراحی شده است که کارآفرینان جوان در تاجیکستان با آن مواجه هستند.

شایان ذکر است که بانک اروپایی بازسازی و توسعه یکی از سرمایه گذاران بین المللی پیشرو در تاجیکستان است. تا به امروز، بیش از 1 میلیارد یورو در چارچوب 182 پروژه هزینه کرده است.

https://www.asiaplustj.info/ru/news/tajikistan/economic/20241129/ebrr-zapuskaet-programmu-molodezh-v-biznese-v-tadzhikistane