مقایسه اقتصاد 4 کشور بزرگ منطقه اروپای شرقی و مرکزی

عامل کلیدی محرک رشد تولید ناخالص داخلی در هر چهار کشور (لهستان، مجارستان، رومانی و چک)، تقاضای داخلی به ویژه مصرف خانوارها عنوان شده است که خود ناشی از رشد درآمد واقعی در این کشورها به لطف کاهش تورم و رشد قابل ملاحظه دستمزدها است.

موسسه رتبه بندی اقتصادی Credit Agricole  لهستان در گزارش اکتبر 2024 خود، به بررسی اقتصاد لهستان و مقایسه آن با دیگر رقبای منطقه ای آن یعنی مجارستان، رومانی و چک پرداخته است. اهم نکات مطرح شده در این گزارش به شرح ذیل است.

الف. رشد ناخالص داخلی

بر مبنای گزارش موسسه Credit Agricole در مورد رشد تولید ناخالص داخلی، کشور رومانی، تا پایان سال 2024، رشد 2.8 درصدی را تجربه خواهد کرد تا مانند سال گذشته، در بین رقبای منطقه ای، پیشتاز باشد. همچنین لهستان که در  سال های 2023 و 2024، با فاصله اندکی پس از رومانی قرار داشته است، پیش‌بینی می‌شود در سال 2025، با رشد 3.5 درصدی در کنار این کشور قرار گیرد. در مورد مجارستان نیز، در حالی که در سال 2023 بدترین نتیجه با رقم منفی 0.9 درصد برای این کشور ثبت شده است، پش‌بینی شده است رشد ناخالص داخلی در سال های 2024 و 2025، به ترتیب 2.3 درصد و 3.4 درصد شده و در نتیجه به رقبای منطقه ای خود نزدیک شود. جمهوری چک نیز که در سال 2023، رشد تولید ناخالص داخلی منفی 0.3 درصدی را ثبت نموده است، تا پایان 2024 تنها 1 درصد و تا پایان 2025، حدود 2.6 درصد رشد خواهد کرد تا این کشور از لحاظ تولید ناخالص داخلی پس از رقبای منطقه ای خود قرار گیرد.  

در این گزارش، عامل کلیدی محرک رشد تولید ناخالص داخلی در هر چهار کشور، تقاضای داخلی به ویژه مصرف خانوارها عنوان شده است که خود ناشی از رشد درآمد واقعی در این کشورها به لطف کاهش تورم و رشد قابل ملاحظه دستمزدها است. در عین حال، هر چهار کشور با یک چالش در رشد اقتصادی خود مواجه هستند که عبارت است از کاهش تقاضای خارجی که البته گریبان‌گیر همه کشورهای اتحادیه اروپا خواهد بود و علت عمده آن، اقتصاد بیمار رهبر اقتصادی این منطقه یعنی آلمان است.  همچنین انتظار می‌رود سرمایه‌گذاری‌های خارجی که در سال 2024 در این کشورها روند کاهشی داشت، در سال 2025 به میزان قابل توجهی چه در بخش خصوصی و چه در بخش دولتی افزایش یابد و این روند با اختصاص بودجه اتحادیه اروپا تحت عنوان چشم انداز مالی 2021 تا 2027 برای اجرای پروژه‌های زیربنایی حمایت خواهد شد.  

ب. تورم

سه کشور لهستان، چک و رومانی، تا پایان سال 2023، تورم حدود 10 درصدی را ثبت نمودند. در حالی که این رقم در مورد مجارستان 17.6 درصد بوده است. با این وجود، سیاست های کنترل تورمی‌بانک های مرکزی این کشورها نتیجه مثبت داشته است و تورم هر چهار کشور کاهش قابل توجهی داشته است، اما لهستان در سال 2026، بار دیگر، با معضل افزایش تورم روبرو خواهد بود که به اعتقاد اقتصاددانان دلیل اصلی آن، برداشته شدن یارانه‌های انرژی توسط دولت است. پیش‌بینی شده است تورم در در لهستان در مارس 2025 حتی به 5.4 درصد هم برسد.  

نرخ کاهش تورم در رومانی، از نکات مورد توجه در گزارش موسسه Credit Agricole است که بر مبنای آن، تورم در ماه‌های اخیر در این کشور به تدریج در حال کاهش بوده و در ماه اوت به 5.1 درصد رسیده است. این کاهش تورم عمدتاً به دلیل کاهش قیمت انرژی به ویژه گاز طبیعی و کاهش رشد قیمت مواد غذایی بوده است و پیش‌بینی شده است تا پایان سال 2024 و 2025 روند کاهش تورم ادامه یابد، که عمدتاً به دلیل عوامل کاهش دهنده تورم در سمت عرضه محصولات است، مانند کاهش قیمت کالاها و تغییرات قانونی اخیر در بخش انرژی که باعث کاهش قیمت برق شده است.

در دو نمودار زیر که ارقام لهستان به رنگ مشکی، رومانی به رنگ خاکستری، مجارستان به رنگ قرمز و چک به رنگ آبی متمایز شده‌اند، به ترتیب رشد ناخالص داخلی و تورم چهار کشور یاد شده از سال 2019 الی 2024 مقایسه شده است که بر مبنای آن، در حالی که مجارستان در سال 2021، گوی رقابت را در رشد اقتصادی از رقبای خود ربوده است، اما در سال های 2022 و 2023 روند نزولی را تجربه کرده است و جای خود را به لهستان و رومانی داده است.

متن کامل گزارش از طریق لینک زیر قابل مشاهده است.

https://www.credit-agricole.pl/o-banku/poznaj-credit-agricole-bank-polska