اخبار اقتصادی تاجیکستان

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی تاجیکستان در هفته دوم آذر ماه 1403 مندرج در روزنامه‌ها و رسانه‌های این کشور به شرح زیر می‌باشد:

امضا قرارداد عرضه برق بین «برق تاجیک» و «برشنا» افغانستان

آسیا پلاس: شرکت‌های برق تاجیکستان و افغانستان قرارداد عرضه برق برای یک سال آینده را امضا کردند. بر اساس گزارش شرکت برق افغانستان، این قرارداد در تاریخ 24 نوامبر امسال در ترکیه و توسط محمدعمر عسازاده، رئیس شرکت برق تاجیک و عبدالباری عمر، رئیس شرکت برشنا افغانستان امضا شد.در مورد جزئیات دیگر قرارداد و مذاکرات طرفین چیزی گفته نشده است. شایان ذکر است که تاجیکستان و افغانستان در سال 2008 میلادی توافقنامه عرضه برق از تاجیکستان به افغانستان تا سال 2028 را منعقد کردند. بر اساس آن، در پایان هر سال، دو جانب پروتکل اضافی را امضا می‌کنند که حجم و قیمت برق را برای سال آینده مشخص می‌کند.

در 10 ماه سال جاری میلادی تاجیکستان به مبلغ بیش از 102.4 میلیون دلار برق به خارج عرضه کرده است که نسبت به زمان مشابه سال گذشته 3.4 میلیون دلار (3.2 درصد) کمتر است.بیش از 80 درصد صادرات برق تاجیکستان با افغانستان و 20 درصد دیگر با ازبکستان مرتبط است. در فصل سرما، افغانستان با کمبود شدید برق مواجه است و تا حد زیادی به واردات برق از کشورهای آسیای مرکزی – تاجیکستان، ازبکستان و ترکمنستان وابسته است.

https://main.dabs.af/news-details/7227

https://asiaplustj.info/ru/news/tajikistan/economic/20241125/tadzhikistan-i-afganistan-podpisali-kontrakt-o-postavkah-elektroenergii

امضای 11 سند به مبلغ بیش 49.8 میلیون دلار در مجمع بین المللی سرمایه گذاری کولاب

در 22 نوامبر 2024، با ابتکار و حمایت دولت جمهوری تاجیکستان و وزارت توسعه اقتصادی و تجارت جمهوری تاجیکستان، مجمع بین المللی سرمایه گذاری «چشم انداز توسعه مناطق آزاد اقتصادی در جمهوری تاجیکستان» در شهر کولاب استان ختلان برگزار شد که در آن نمایندگان دولت جمهوری تاجیکستان، روسا و نمایندگان وزارتخانه‎ها و سازمان‎های مربوطه کشور تاجیکستان، سازمان‎های بین المللی، شرکای توسعه و طیف گسترده‎ای تجار و سرمایه گذاران ملی و خارجی در مجموع بیش از 300 نفر در آن شرکت کردند.

هدف از برگزاری این مجمع، ارائه فرصت‏های سرمایه‏ گذاری در مناطق آزاد اقتصادی تاجیکستان، ایجاد فضای گفتگوی سازنده و تبادل نظر و تجربیات با مقامات دولتی، سرمایه گذاران ملی و خارجی، کارشناسان بین المللی و ملی و شرکای توسعه، افزایش جذب سرمایه گذاری در مناطق آزاد اقتصادی، واردات فناوری مدرن، پیاده سازی تجارت الکترونیک و اصول اقتصاد «سبز» در فعالیت تاسیسات مناطق آزاد اقتصادی می‌باشد. پیش از آغاز این مجمع، شرکت کنندگان در نمایشگاه اکسپو محصولات مناطق آزاد اقتصادی شرکت کردند و با فعالیت‎ها و کالاهای تولیدی کارخانه‎های اقتصادی مناطق آزاد اقتصادی کشور آشنا شدند.

در چارچوب این مجمع، اسناد جدید همکاری بین اداره منطقه آزاد اقتصادی «کولاب» و سایر شرکا در زمینه ساخت مرکز لجستیک بین المللی، کارخانه نساجی، کارخانه تولید ضد‎یخ، کارخانه برای تولید ترانسفورماتور و تجهیزات برقی و واردات و فروش خودرو به امضا رسید. در این رویداد رئیس این اداره اطلاعات در مورد فرصت‎های سرمایه گذاری در منطقه آزاد اقتصادی کولاب به شرکت کنندگان ارائه کرد.

همچنین در جلسه عمومی این مجمع، مدیران ادارات مناطق آزاد اقتصادی، نمایندگانی از شرکای توسعه کشور و کارآفرینان موفق به ارائه دیدگاه‌هایی در خصوص فرصت‌های سرمایه‌گذاری مناطق آزاد اقتصادی، دیجیتالی‌سازی خدمات دولتی برای تاسیسات مناطق آزاد اقتصادی، ارائه نمونه اولیه کاتالوگ آنلاین محصولات تولیدی مناطق آزاد اقتصادی و ایجاد استارت آپ و تجارت الکترونیک در مناطق آزاد اقتصادی جمهوری پیشنهاد شد.

شایان ذکر است که در جریان این رویداد فرصت بازدید از منطقه آزاد اقتصادی کولاب و آشنایی با فضای مناسب سرمایه گذاری، موقعیت جغرافیایی، توسعه زیرساخت‎ها، فرصت‎های لجستیکی و مزیت‎های موجود به میهمانان داده شد.

به طور کلی در چارچوب مجمع بین المللی سرمایه گذاری «چشم انداز توسعه مناطق آزاد اقتصادی در جمهوری تاجیکستان» بین اداره مناطق آزاد اقتصادی و سرمایه گذاران ملی و خارجی، 11 سند همکاری جدید به مبلغ بیش از 49.8 میلیون دلار امضا شد.

https://www.facebook.com/share/1AfdUbNRBj/?mibextid=xfxF2i

https://khovar.tj/2024/11/dar-forumi-bajnalmilalii-sarmoyaguzor-dar-hatlon-11-sanadi-amkor-ba-imzo-rasid/

تاجیکستان در رتبه سوم سازمان جهانی گردشگری

خبرگزاری خاور: جمهوری تاجیکستان در رتبه بندی سازمان جهانی گردشگری در رده «بهترین مقصد گردشگری برای پذیرش گردشگران خارجی» از ژانویه تا جولای 2024 به دلیل افزایش تعداد گردشگران به این کشور (+75 درصد) پس از آلبانی و صربستان مقام سوم را کسب کرد. بر اساس گزارش مقامات کمیته توسعه گردشگری وابسته به دولت جمهوری تاجیکستان، این رتبه بندی طی رایزنی آموزشی در بانکوک تایلند اعلام شد.

همچنین در رتبه‌بندی دیگر سازمان جهانی گردشگری در راستای «بهترین بازارهای گردشگری از نظر هزینه‌های گردشگری صادراتی»، جمهوری تاجیکستان با افزایش شدید گردشگری صادراتی (+ 420 درصد)  در صدر جدول سازمان جهانی گردشگری قرار گرفت. پس از تاجیکستان، کشورهای صربستان، نپال، لتونی، ایرلند، ترکیه و اوکراین قرار دارند. در این رایزنی آموزشی 41 نفر کارشناس و متخصص در حوزه گردشگری از 30 کشور آسیایی و اقیانوسیه شرکت کردند.از طرف کشور تاجیکستان بحرالله مقیم‎اف، نماینده کمیته توسعه گردشگری وابسته به دولت جمهوری تاجیکستان گزارشی را با موضوع «توسعه صنایع دستی در مناطق دورافتاده» ارائه کرد.

کلودیا ویرا، نماینده سازمان جهانی گردشگری سازمان ملل، صنعت گردشگری را یکی از بخش‌های مهم اقتصاد ملی و اجتماعی در آسیا و اقیانوسیه توصیف کرد. مشخص شد که در سال 2023 تعداد گردشگران در کشورهای آسیایی و اقیانوس آرام به 238 میلیون نفر رسیده است. همچنین در سال 2023، 182 میلیون نفر در منطقه وارد حرفه خدمات شدند.

https://khovar.tj/2024/11/sozmoni-a-onii-sajyo-to-ikiston-az-isobi-afzoishi-tedodi-a-ongardon-ba-mamlakat-dar-zinai-seyum-aror-girift/

عزم تاجیکستان جهت استخراج 3 میلیون تن زغال سنگ

خبرگزاری خاور: بر اساس گزارش مقامات وزارت صنعت و فناوری‎های نوین تاجیکستان، قرار است امسال 3 میلیون تن زغال سنگ در تاجیکستان استخراج شود که طی ماه ژنویه تا نوامبر سال جاری 2 میلیون و 377 هزار و 276 تن زغال سنگ استخراج شده است. شایان ذکر است که در حال حاضر 17 شرکت شامل 5 شرکت دولتی و 12 شرکت خصوصی در 12 معدن زغال سنگ استخراج می‎کنند.

معدن زغال سنگ یکی از مهمترین سازه‎های مجتمع سوخت و انرژی و صنعت معدن جمهوری تاجیکستان است. یکی از اهداف اصلی توسعه صنعت معدن زغال سنگ، بسترسازی برای تامین زغال سنگ اقتصاد تاجیکستان و فرآوری و غنی سازی تولید محصولات صادراتی رقابتی است.

گزارش شده است که فروش زغال سنگ با احتساب مانده سال 2023 بالغ بر 1.692.700 تن خواهد بود. تا 28 نوامبر 2023،  880.744 تن زغال سنگ در انبار کارخانه‎های صنعتی وجود داشته است که نسبت به مدت مشابه سال گذشته 468.967 تن بیشتر می‌باشد . در این مدت یک میلیون و 011 هزار و 176 تن معادل 45 درصد توسط شرکت‌های دولتی و یک میلیون و 366 هزار و 100 تن زغال سنگ معادل 55 درصد توسط شرکت‏های خصوصی استخراج شده است. همچنین 65 درصد زغال سنگ استخراج شده در فضای باز و 35 درصد زیرزمینی استخراج شده است.

به گفته کارشناسان، جمهوری تاجیکستان دارای ذخایر بزرگ زغال سنگ است و به طور موثری از آن به عنوان منبع جایگزین انرژی استفاده می‌شود. اگر سال‎ها پیش زغال سنگ فقط مورد استفاده مردم قرار می‌گرفت، اکنون شرکت‎های صنعتی کوچک و بزرگ نیز با استفاده از آن فعالیت می‌کنند.

معدن زغال سنگ «فان یغناب» بزرگترین معدن زغال سنگ کک در آسیای مرکزی است. همچنین بر اساس تصمیم دولت جمهوری، منابع معدن زغال سنگ کک سازی «فان یغناب» و معدن زغال سنگ «نظر ایلاق» که حاوی زغال سنگ آنتراسیت است، معادن زغال سنگ دارای اهمیت استراتژیک محسوب می‌شوند. عمدتا سه نوع زغال سنگ در تاجیکستان وجود دارد - کک، آنتراسیت و بور. یکی از دستاوردهای حوزه صنعت زغال سنگ کشور در سال‎های استقلال، وجود ماشین آلات و تجهیزات مدرن است که نقش موثری در توسعه این این حوزه ایفا می‌کند. در حال حاضر 758 دستگاه ویژه در صنعت زغال سنگ کشور فعالیت می‌کنند. همچنین 2423 نفر در معادن زغال سنگ این کشور مشغول به کار هستند.

جمهوری تاجیکستان اهداف استراتژیک ملی را اجرا می‌کند که یکی از آنها دستیابی به استقلال انرژی این کشور است. در این کار، صنعت زغال سنگ تاجیکستان می‌تواند نقش مهمی ایفا کند، زیرا زغال سنگ بر اساس در شرایط موجود جمهوری تاجیکستان یک ماده خام نسبتا ارزان است.

https://khovar.tj/2024/11/dar-to-ikiston-besh-az-2-million-tonna-angisht-istihro-gardidaast/

فرصتهای جدید برای تبدیل تاجیکستان به تامین کننده اصلی آنتیموان در بازار جهانی

آسیا پلاس: بر اساس آمار گمرک، تاجیکستان در 9 ماهه نخست سال 2024 بیش از 4.3 هزار تن سنگ معدن و کنسانتره آنتیموان به ارزش حدود 14 میلیون دلار صادر کرده و در این شاخص پس از چین در رتبه دوم جهان قرار گرفته است. و با توجه به محدودیت صادرات آنتیموان از چین، فرصت‌های جدیدی برای تاجیکستان به عنوان تامین کننده اصلی آنتیموان در بازار جهانی باز شده است. شایان ذکر است که در 15 سپتامبر، چین کنترل صادرات آنتیموان و محصولات مرتبط با آنتیموان را با اشاره به نیاز به حفاظت از امنیت ملی اعمال کرد. قیمت این فلز مهم برای صنایع دفاعی از 12 هزار دلار به 20 هزار دلار در هر تن افزایش یافت. تصمیم چین می‌تواند کمبود را بدتر کند، به ویژه در ایالات متحده، که 63 درصد از واردات را محصولات چینی تشکیل می دهد. ایالات متحده مجبور است برای تامین نیازهای خود به دنبال تامین کنندگان جایگزین مانند تاجیکستان و استرالیا باشد. بر اساس گزارش سازمان زمین شناسی ایالات متحده (USGS)، در سال 2023، تاجیکستان پس از چین دومین تولیدکننده بزرگ آنتیموان در جهان شد.

بر اساس گزارش نشریه Forbes.ru کشور چین 40 هزار تن و جمهوری تاجیکستان 21 هزار تن این نیمه فلزی را تولید کرد و از این طریق در رتبه دوم  قرار گرفت.

در تاجیکستان، مهمترین ذخایر این سنگ‌ها در میادین سنگ معدن جیجیکروت و کانچاچ (شمال تاجیکستان) متمرکز شده است. امروزه کارخانه استخراج و فرآوری «انزاب» در معدن جیجیکروت کار می‌کند.

طی سال‌های اخیر، در نتیجه کار اکتشاف و ارزیابی معدن جیجیکروت ، کانی‌های غنی آنتیموان حاوی بیش از 15 درصد فلز، غلظت‌های صنعتی طلا و سایر عناصر ارزشمند مورد بهره‌برداری و شناسایی قرار گرفتند. 

اداره کل زمین شناسی کشور تاجیکستان در نظر دارد در سال‎های آتی از ذخایر این معدن برای افزایش عرضه کارخانه معدنی و فرآوری انزاب با بهره وری برنامه ریزی شده 700 هزار تن سنگ معدن در سال استفاده کند. در تاجیکستان می‌توان پایه مواد اولیه معدنی آنتیموان با گسترش اکتشافات زمین شناسی در ذخایر سایر مناطق معدنی که مناطق امیدوارکننده در آنها شناسایی شده است، چندین برابر افزایش داد.

بر اساس گزارش خدمات گمرک تاجیکستان، در سال 2022 میزان صادرات آنتیموان به 9.3 هزار تن به ارزش 102.3 میلیون دلار و در سال 2023 بیش از 10.6 هزار تن به ارزش حدود 107 میلیون دلار بوده است. رئیس‌جمهور امامعلی رحمان دستور داد تلاش‌ها بر فرآوری آنتیموان به یک محصول نهایی متمرکز شود، که وظیفه‌ای کلیدی در توسعه صنعت خواهد بود.

آنتیموان که در صنایع دفاعی و باتری استفاده می‌شود، یک منبع استراتژیک مهم است. کارشناسان بر این باورند که روند کنونی جهانی، از جمله محدودیت‎های صادرات از چین، فرصت‌های جدیدی را برای تاجیکستان به عنوان تامین کننده کلیدی آنتیموان در بازار جهانی باز می‌کند.

https://asiaplustj.info/ru/news/tajikistan/economic/20241202/tadzhikistan-mozhet-stat-liderom-v-proizvodstve-surmi