الحاق ازبکستان به موافقتنامه تسهیل تجارت فرامرزی بدون کاغذ در آسیا و اقیانوسیه (CPTA)

موافقتنامه تسهیل تجارت فرامرزی بدون کاغذ در آسیا و اقیانوسیه (CPTA)، یک معاهده در چارچوب سازمان ملل است که با هدف تسریع در اجرای اقدامات و تدابیر لازم به منظور تسهیل تجارت دیجیتال در راستای تجارت و توسعه فیمابین کشورهای متعاهد نزد دبیر کل سازمان ملل متحد در نیویورک سپرده شده است. متن نهایی معاهده توسط کمیسیون اقتصادی و اجتماعی آسیا و اقیانوسیه در می 2016 به عنوان ابزاری فراگیر و قابل دسترس برای کشورها در تمامی سطوح توسعه به منظور گسترش ظرفیت آنها برای مشارکت در تجارت بدون کاغذ، به تصویب رسید.

موافقتنامه تسهیل تجارت فرامرزی بدون کاغذ در آسیا و اقیانوسیه (CPTA)، یک معاهده در چارچوب سازمان ملل است، که با هدف تسریع در اجرای اقدامات و تدابیر لازم به منظور تسهیل تجارت دیجیتال در راستای تجارت و توسعه فیمابین کشورهای متعاهد نزد دبیر کل سازمان ملل متحد در نیویورک سپرده شده است. متن نهایی معاهده توسط کمیسیون اقتصادی و اجتماعی آسیا و اقیانوسیه در می 2016 به عنوان ابزاری فراگیر و قابل دسترس برای کشورها در تمامی سطوح توسعه به منظور گسترش ظرفیت آنها برای مشارکت در تجارت بدون کاغذ، به تصویب رسید. انتظار می رود با اجرای این معاهده بسته به وضعیت فعلی توسعه تجارت بدون کاغذ در کشورهای شرکت کننده، شاهد کاهش هزینه‌های تجاری بین 10 تا 30 درصد از هزینه‌های معاملات موجود، باشیم.

این موافقتنامه در 20 فوریه 2021 لازم‌الاجرا شد ( همانطور که در ماده 19 موافقت‌نامه آمده است، 90 روز پس از تاریخی که دولت‌های حداقل 5 کشور عضو ESCAP اسناد تصویب یا الحاق خود را تسلیم نمایند معاهده لازم الاجراء می‌شود). بدین نحو که؛ آذربایجان در مارس 2018 و فیلیپین در دسامبر 2019 به این کشور ملحق شدند. جمهوری اسلامی ایران در می 2020، بنگلادش در اکتبر 2020 و چین به عنوان پنجمین کشور در نوامبر 2020 به تصویب رسید. تیمور-لسته، ترکمنستان، مغولستان، جمهوری کره، تاجیکستان و تووالو در سال 2022 ملحق شدند. فدراسیون روسیه و قرقیزستان در سال 2023 به آن ملحق شدند. ازبکستان در سال 2024 به آن ملحق شد. علاوه بر این، ارمنستان و کامبوج آن را در سال 2017 امضا کردند. بعلاوه چندین کشور دیگر نیز در حال طی نمودن فرایند و فرآیندهای داخلی تصویب و الحاق می‌باشند. این موافقتنامه به زبان‌های چینی، انگلیسی و روسی در وب‌سایت بخش معاهده دفتر امور حقوقی سازمان ملل متحد به همراه فهرست به‌روز کشورهایی که این موافقتنامه را امضا، تصویب یا به آن ملحق کرده‌اند در دسترس است.

در 5 نوامبر، جمهوری ازبکستان رسماً به "توافقنامه چارچوبی برای تسهیل تجارت فرامرزی بدون کاغذ در آسیا و اقیانوسیه" پیوست.

طبق ماده 19 این موافقتنامه، از 3 فوریه 2025 این سند برای ازبکستان لازم الاجرا می‌شود. در رابطه با الحاق جمهوری ازبکستان به «موافقتنامه چارچوبی برای تسهیل تجارت فرامرزی بدون کاغذ در منطقه آسیا و اقیانوسیه»، فرمان رئیس جمهور جمهوری ازبکستان به شماره PP-316 مورخ 7 سپتامبر، 2024 "در مورد الحاق به معاهده بین المللی" تصویب شد.

بر اساس توضیحات حکم رئیس جمهور ازبکستان، این توافقنامه یک توافقنامه چندجانبه است که توسط کمیسیون اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد برای آسیا و اقیانوسیه (ESCAP)  در 19 می 2016 به تصویب رسید. هدف این موافقتنامه این است که تجارت فرامرزی بدون کاغذ را با ایجاد شرایطی برای شناسایی متقابل و مبادله الکترونیکی اسناد و داده‌های تجاری و همچنین ارتقای قابلیت همکاری بین سیستم‌های ملی و زیرمنطقه‌ای ترویج و توسعه دهد. این سند از 20 فوریه 2021 با پیوستن 14 کشور به طور رسمی تا به امروز لازم الاجرا است، که عملیات صادرات و واردات را در میان کشورهای دوست در منطقه آسیا و اقیانوسیه تسهیل می‌کند. انتظار می رود مشارکت ازبکستان ادغام این کشور را در شبکه‌های تجارت بین المللی بدون کاغذ افزایش دهد و روندهای تجاری را تسریع و ساده کند.

هدف ازبکستان برای پیوستن به این موافقتنامه، ادغام بیشتر در سیستم جهانی تجارت بدون کاغذ، تسریع و ساده سازی مبادلات صادرات و واردات با کشورهای شریک در منطقه آسیا و اقیانوسیه است. از این رو براساس حکم رئیس جمهور ازبکستان وزارت سرمایه گذاری، صنعت و تجارت به عنوان نهاد مجاز برای نظارت بر اجرای این موافقتنامه بین المللی در ازبکستان تعیین شده است.

 در حال حاضر ازبکستان رسماً یکی از شرکت‌کنندگان "توافقنامه تسهیل تجارت فرامرزی بدون کاغذ در منطقه آسیا-اقیانوسیه" به شمار می آید. این توافقنامه طبق ماده 19 سند از 3 فوریه 2025 برای ازبکستان اجرایی خواهد شد. فرمان رئیس جمهور ازبکستان بر تعهد این کشور به نوسازی فرآیندهای تجاری و تقویت یکپارچه در سیستم های تجارت دیجیتال جهانی تاکید می‌کند.