اخبار اقتصادی صربستان

گزیدۀ اخبار و تحولات اقتصادی صربستان در هفتۀ اول آبان 1403 مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح زیر ارائه می‌گردد.

سودآوری شرکت‌های صربستان در سال 2023

آژانس ثبت کسب و کار صربستان (APR)، گزارش «صد شرکت برتر در سال 2023» را منتشر کرده است که علاوه بر تجزیه و تحلیل، شامل لیستی از 100 شرکت برتر از نظر درآمد تجاری، سود خالص، دارایی‌های تجاری، سرمایه، زیان خالص و زیان کل است. با وجود محیط اقتصاد کلان ناپایدار در جهان، اقتصاد صربستان در سال 2023 سودآور بود و روند چند ساله رشد خود را ادامه داد. صد شرکت با بالاترین درآمد تجاری در سال 2023، در حدود 29.3 درصد از کل درآمد تجاری اقتصادی صربستان را تولید کردند و به طور متوسط، 26.6 درصد به شاخص‌های کلیدی عملکرد مالی را بالا بردند و 212480 کارمند را استخدام کردند که 16.2 درصد از کل تعداد کارکنان در شرکت‌های مختلف را در صربستان تشکیل می‌دهد. سودآوری بالا عمدتاً در شرکت‌های بزرگ اتفاق افتاده است. صد شرکت با بالاترین سود خالص در این دوره، 44.4 درصد از کل سود خالص کل اقتصاد صربستان را تشکیل می‌دادند. به طور متوسط، آن‌ها 25.4 درصد به شاخص‌های کلیدی عملکرد مالی کمک کردند و 10.8 درصد از کل نیروی کار صربستان یا 141512 نفر را استخدام کردند.

https://bif.rs/2024/10/apr-srpska-privreda-u-2023-godini-poslovala-profitabilno

کاهش شدید تعداد بانک‌های صربستان

در حال حاضر 20 بانک در صربستان فعالیت می‌کنند، اما ساختار بازار بانکی نشان می‌دهد که ادغام بانک‌ها ادامه خواهد یافت و تعداد بانک‌ها ممکن است به نصف کاهش یابد. مدیر بخش ادغام بانک‌هادر بانک OTP، اعلام کرد که ادغام بانک‌های صربستان ادامه پیدا خواهد کرد. وی افزود که صربستان بسیار خوش شانس است زیرا بانک‌های زیادی با سهم بازار مناسب دارد. از دیدگاه آکادمیک، این بازار را می‌توان بسیار رقابتی دانست زیرا هشت تا ده بازیگر اصلی وجود دارد که حتی بزرگترین بانک‌های صربستان، از جمله بانک OTP، بیست درصد از سهم بازار را در اختیار ندارند. وی افزود: هشت تا ده بانک که سهم زیادی از بازاررا دارند، باقی خواهند ماند و 10 بانک باقی‌مانده ممکن است مجبور شوند به دنبال فرصت‌هایی در یک بازار محدود و تخصصی باشند و یا خریداری شوند یا از بین بروند. این بانک‌ها یا سودآوری پایینی خواهند داشت یا با ضرر فعالیت می‌کنند. همین امر در برخی از بازارهای دیگر اروپای مرکزی و شرقی نیز صادق است. بانک OTP از سال 2000 بسیار فعال بوده است و 25 بانک را خریداری کرده است، اما از بازارهای رومانی و اسلواکی خارج شده است.

اگر شما دهمین بانک بزرگ هستید و سود کمی دارید، صاحبان آن دیر یا زود تصمیم می‌گیرند بازار را ترک کنند. این همان چیزی است که برای بانک OTP در رومانی اتفاق افتاد و از آن خارج شد زیرا فقط 2.6 درصد از بازار را در اختیار داشت، در حالی که سه بانک برتر بیش از 10 درصد را در اختیار داشتند. در اسلواکی، این بانک 1.7 درصد از سهم بازار را داشت، در حالی که سه بانک دیگر بر بازار تسلط داشتند. چندین پارامتر وجود دارد که می‌تواند به شناسایی کشورهایی که ممکن است برای ورود بانک‌های جدید جذاب باشند، کمک کند. یکی از این شاخص‌ها، رشد اقتصادی کشور است و هدف بانک‌های خریدار ورود به سه بانک برتر بازار است.

https://www.kamatica.com/analiza/broj-banaka-u-srbiji-ce-biti-prepolovljen/72835

افزایش تعداد آژانس‌های املاک و مستغلات صربستان

در صربستان ، 107 آژانس جدید املاک و مستغلات شروع به کار کرده‌اند و دارای 1526 کارمندند که این رشد 38 درصدی نسبت به سال 2019 است. در پنج سال گذشته، حدود 770 شرکت و کارآفرینان، آژانس‌های املاک و مستغلات را تأسیس کرده‌اند که برخی از آنها در این میان تعطیل شده‌اند. کارشناسان املاک و مستغلات اظهار داشتند که اکنون این معاملات کمتر از دو سال پیش است، اما تقاضا و قیمت قیمت هنوز به طور قابل توجهی بالاتر از دوره قبل از همه گیری است. براساس داده‌های مؤسسه آمار صربستان، متوسط حقوق در بخش تجارت املاک و مستغلات 90،740 دینار است که پایین‌تر از میانگین کشوری یعنی 97.835 دینار است. در سال 2022 ارزش املاک و مستغلات به رکورد 7.5 میلیارد یورویی رسید و طبق داده‌های موسسه زمین‌شناسی صربستان (RGZ) 140.592 قرارداد در آن سال تنظیم شد. اما سال گذشته، بازار رشد کمتری داشت و تعداد قراداد‌ها به 121،627 رسید و ارزش کل املاک و مستغلات نیز 6.5 میلیارد یورو بود.

https://novaekonomija.rs/vesti-iz-zemlje/skupi-kvadrati-kao-obecana-zemlja-u-srbiji-cak-38-odsto-vise-agencija-za-nekretnine-nego-2019-godine

مخارج گردشگران خارجی در صربستان

گردشگران خارجی در صربستان در 8 ماهه نخست سال جاری در حدود دو میلیارد یورو خرج کرده‌اند که 13 درصد بیشتر از مدت مشابه سال قبل است. اگرچه صربستان در سال گذشته درآمدهای بی سابقه‌ای از گردشگری بدست آورد اما با قضاوت بر اساس داده‌های هشت ماهه اول سال جاری، امسال می‌تواند بهتر باشد. از ژانویه تا سپتامبر سال جاری، تقریباً دو میلیارد یورو از گردشگری به خزانه صربستان سرازیر شد که 13 درصد بیشتر از مدت مشابه سال قبل است. در هشت ماه اول، درآمد حاصل از گردشگری 1.9 میلیارد یورو بوده است و رشد ورودی ارز تحت تأثیر گردشگری در صربستان به دلیل رشد مستمر ورود و تعداد شب اقامت گردشگران خارجی بوده است که صربستان را به عنوان مقصدی جذاب نشان می‌دهد. در سال جاری، گردشگران خارجی 14 درصد بیشتر از مدت مشابه سال گذشته  وارد صربستان شده‌اند و تقریباً دو میلیون گردشگر خارجی امسال از صربستان بازدید کردند. خارجی‌ها بیش از 52 درصد از گردشگران صربستان را تشکیل می‌دهند و به طور متوسط دو تا سه روز اقامت در این کشور دارند که از میانگین قبلی بیشتر است. گردشگران روزانه بین 80 تا 100 یورو هزینه می‌کنند، اما وقتی صحبت از گردشگرانی که برای شرکت در سمینار سفر می‌کنند، هزینه‌ها آنها روزانه تا 350 یورو می‌رسد. با در نظر گرفتن تعداد کل هتل‌ها و واحدهای اقامتی و با نگاهی به تعداد کل اقامت‌های شبانه در سال گذشته بیش از 12.5 میلیون شب اقامت در صربستان ثبت شده است که امسال نیز بیش از نه میلیون شب اقامت ثبت شده است.

https://www.politika.rs/sr/clanak/639887/Stranci-u-Srbiji-trose-sto-evra-dnevno

افزایش سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در صربستان تا سال 2030

 صربستان قصد دارد تا سال 2030 تقریبا نیمی از برق خود را از منابع تجدیدپذیر تولید کند. افزایش ظرفیت‌های تولید نیروگاه‌های بادی، خورشیدی و آبی و همچنین در نظر گرفتن استفاده از انرژی هسته‌ای برنامه ریزی شده است. وزیر معدن و انرژی صربستان اظهار داشت که برنامه ملی یکپارچه انرژی و اقلیم تصویب شده و دولت صربستان پیش‌بینی می‌کند که تا سال 2030، تقریباً نصف مگاوات ساعت برق تولید شده از منابع تجدیدپذیر باشد، به این معنی که صربستان تلاش می‌کند تا اهداف اروپایی در زمینه انرژی را دنبال کنید.

جدوویچ هاندانوویچ، وزیر معدن و انرژی صربستان، اعلام کرد که صربستان با هماهنگ‌سازی تدریجی چارچوب قانونی خود با مقررات اروپایی و توسعه زیرساخت‌های انرژی، شرایطی را برای امنیت بیشتر عرضه و همچنین برای کربن زدایی سریع از انرژی ایجاد می‌کند. وی خاطرنشان کرد که صربستان سرمایه‌گذاری در شبکه انتقال و توزیع و ساخت خطوط گازی را با حمایت مالی قابل توجه اتحادیه اروپا انجام می‌دهد و به تنوع منابع تامین در منطقه کمک می‌کند. وی افزود که تفاهم نامه‌ای با رومانی با ظرفیت 1.6 میلیارد متر مکعب در سال و مقدونیه شمالی با ظرفیت 1.2 میلیارد متر مکعب در سال امضا شده است که تنوع بیشتر منابع تامین را امکان پذیر می‌کند.

https://www.blic.rs/biznis/privreda/do-2030-svaki-drugi-proizvedeni-megavat-sat-u-srbiji-treba-da-bude-iz-obnovljivih/le4eqqj

سرمایه‌گذاری بیشتر صربستان در زیر ساخت‌های راه‌آهن

وزیر ساخت‌وساز، حمل‌ونقل و زیرساخت صربستان، گوران وسیچ، اظهار داشت که صربستان کشوری است که در زیرساخت‌های راه آهن سرمایه‌گذاری زیادی می‌کند و راه آهن سریع السیر به سوبوتیسا تا یک ماه دیگر به بهره برداری می‌رسد. که تا پایان سال آینده، مجارستان قسمت خود را از راه آهن سریع السیر بلگراد-بوداپست تکمیل خواهد کرد. همچنین صربستان خط آهن سریع السیر بلگراد-نیس به طول 230 کیلومتر را می‌سازد و تا ماه فوریه راه آهن نیش به برستووا را به پایان خواهد رساند. این در حالی است که تقریباً 340 کیلومتر بزرگراه و راه آهن سریع السیر در ویوودینا ساخته خواهد شد.

https://novimagazin.rs/vesti/336816-vesic-srbija-mnogo-ulaze-u-zeleznicku-infrastrukturu

سرانه مصرف گوشت در صربستان

سرانه مصرف گوشت مرغ در صربستان سالانه 18 کیلوگرم مرغ و چهار کیلوگرم گوشت گاو می‌باشد. نناد بودیموویچ، دبیر انجمن اصلاح نژاد دام و فرآوری فرآورده‌های دامی صربستان، اظهار داشت که در آینده انتظار ندارد نوسانات زیادی در قیمت گوشت وجود داشته باشد، زیرا هیچ فاکتور مشخصی برای این امر وجود ندارد. از سوی دیگر، قیمت‌ها نمی‌تواند افزایش یابد، زیرا قدرت پرداخت مصرف کننده نمی‌تواند با این افزایش همراه شود. در صربستان سرانه مصرف سالانه به ازای هر نفر حدود 40 کیلوگرم انواع گوشت می‌باشد.

گوشت مرغ بیشترین مصرف را در صربستان دارد و حدود 18 کیلوگرم به ازای هر نفر در سال می‌باشد. همچنین مصرف گوشت خوک در حدود 16 کیلوگرم، گوشت گاو در حدود 4 کیلوگرم و گوشت گوسفند و بز در حدود سه تا چهار کیلوگرم است. آخرین نتایج سرشماری کشاورزی این واقعیت را نشان می‌دهد که کاهش طولانی مدت تعداد راس دام در صربستان ادامه خواهد داشت. البته این کاهش هنوز در تولید گوشت برای نیازهای جامعه هنوز منعکس نشده است. تولید گوشت گاو به طور متوسط در پنج سال گذشته یکسان بوده است، در حالی که تولید مرغ افزایش یافته است و در صربستان، حدود 80 درصد نیاز به گوشت خوک تولید می‌شود و واردات گوشت خوک نسبت به سال 2023 در حال رشد است.

https://bif.rs/2024/10/koje-meso-u-srbiji-se-najvise-jede-a-koje-najmanje

غذا و مسکن؛ بیشترین سهم از مخارج خانوار 

موسسه آمار صربستان در گزارش آماری سال 2023 اعلام کرد متوسط درآمد ماهانه پولی و غیرنقدی به ازای هر عضو خانوار در صربستان در سال گذشته 34230 دینار بود که در مقایسه با سال 2022 که این درآمد به 29361 دینار می‌رسید، 16.6 درصد بیشتر است. درآمد خانوارهای شهری بیشتر از خانوارهای روستایی بود، زیرا خانوارهای شهری به طور متوسط 36557 دینار برای هر عضو در ماه درآمد داشتند در حالی که خانوارهای سایر مناطق 30593 دینار درآمد داشتند. از مجموع درآمدهای نقدی و غیرنقدی، 97.2 درصد درآمد نقدی و 2.8 درصد درآمد غیرنقدی است.

در خانوارهای شهری 99.6 درصد درآمد نقدی و 0.4 درصد درآمد غیرنقدی است و در سایر خانوارها این نسبت 92.5 درصد به 7.5 درصد است. ساختار درآمد پولی و غیرنقدی نسبت به سال 2022 تغییر محسوسی نداشته است. بیشترین سهم درآمد پولی و غیرنقدی مربوط به درآمد حاصل از اشتغال عادی با 52.5 درصد و حقوق بازنشستگی با 30.9 درصد بوده است. برای خانوارهای شهری 57.8 درصد درآمد حاصل از اشتغال عادی و حقوق بازنشستگی 31.8 درصد و برای خانوارهای سایر مناطق این سهم 41.9 درصد و 29.1 درصد است. هزینه مصرفی خانوارها به ازای هر عضو خانوار 34 هزار و 336 دینار بوده که نسبت به سال 2022 که به 29 هزار و 467 دینار رسیده بود 16.5 درصد بیشتر است. بیشترین سهم در ساختار هزینه‌های مصرفی، خوراکی‌ها و مشروبات غیرالکلی با 36.8 درصد و پس از آن خدمات مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوخت‌ها با 16.4 درصد و همچنین هزینه‌های حمل‌ونقل با 8.7 درصد قرار دارد.

 https://www.politika.rs/sr/clanak/640096/Najveci-izdaci-za-hranu-i-stanovanje