اخبار اقتصادی قزاقستان - آلماتی

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی کشور قزاقستان در هفته چهارم مهر ماه 1403 مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح ذیل ارائه می‌گردد:

سودآورترین شرکت های دولتی در قزاقستان

کمیته اموال دولتی و خصوصی سازی وزارت دارایی جمهوری قزاقستان در پاسخ به درخواست خبرنگار کازینفورم، سودآورترین شرکت های دولتی و شبه دولتی را معرفی کرد. سودآورترین شرکت های قزاقستان عبارتند از: SK-Pharmacia، KazAvtoZhol JSC، Problem Loan Fund JSC، Zhasyl Damu JSC، Kazspecexport، مرکز توسعه منابع انسانی، KazAeroNavigation، Baiterek Holding  و Samruk-Kazyna

SK-Pharmacy

SK Pharmacy شرکتی است که در چارچوب برنامه میزان تضمینی مراقبت های پزشکی رایگان و افزایش پایداری و رقابت پذیری صنعت داروسازی در قزاقستان به ارائه دارو به مردم مشغول است.

 درآمد این شرکت در سال 2023، 424 میلیارد تنگه براورد شد و سود خالص آن به 11.54 میلیارد تنگه رسید. خاطر نشان می‌شود که سرویس مبارزه با فساد و وزارت بهداشت در سه ماهه اول سال جاری خطرات جدی فساد را در فعالیت های SK-Pharmacia شناسایی کرده اند.

 تجزیه و تحلیل نشان داد که بیش از نیمی از مزایده‌های خرید دارو به صورت غیررقابتی برگزار شده است (مجموعاً 1241 مناقصه در دوره 2020-2023) که به شرکت های دارویی امکان تبانی برای برنده شدن در مناقصات با حداکثر قیمت را می دهد . در پایان ماه جولای، ارکن ژاکاتای به عنوان رئیس هیئت مدیره SK-Pharmacia منصوب شد.

KazAvtoZhol

شرکت ملی JSC "KazAvtoZhol" یک اپراتور واحد برای مدیریت جاده‌ها است. در سال 2023، این شرکت درآمد 39.36 میلیارد تنگه را نشان داد.

KazAvtoZhol قبلا برای یک پروژه بهبود حمل و نقل پایدار از بانک جهانی درخواست کمک مالی کرده بود. پیش بینی می‌شود که بانک جهانی و بانک توسعه آسیایی 650 میلیون دلار (هر کدام 308.6 میلیارد تنگه) و دولت قزاقستان 231 میلیون دلار (109.69 میلیارد تنگه) اختصاص دهند. بخشی از این پول برای تعمیر و بازسازی بزرگراه کاراگاندا - ژزکازگان مصرف می‌شود.

رئیس هیئت مدیره دارخان ایماناشف گفت که در قزاقستان، حدود 90 درصد از جاده‌ها با استفاده از وام خارجی ساخته شده است. 70 درصد از جاده‌های مهم جمهوری توسط شرکت های خارجی ساخته شده است. که اکثر آنها چینی هستند.

صندوق وام

این شرکت از طریق خرید دارایی از بانک های ردیف دوم و بانک های سابق به سلامت سازی بخش بانکی می‌پردازد و همچنین دارایی‌های خریداری شده را از طریق تجدید ساختار، جمع آوری بدهی و فروش آن در اقتصاد مشارکت می دهد.  در سال 2023، شرکت سهامی از فروش کالا و خدمات به مبلغ 11.219 میلیارد تنگه سود نشان داد.

Zhasyl Damu

سود خالص این  شرکت 28 میلیارد تنگه برای سال 2023 بود. شرکت Zhasyl Damu  از طریق صندوق توسعه صنعتی" مکانیزمی را برای تامین مالی ترجیحی پروژه‌ها در زمینه مدیریت پسماند اجرا می‌کند. همچنین این شرکت باعث کاهش ضایعات و توسعه صنعت بازیافت با امکان خرید کامیون‌های زباله، خطوط جداسازی و کارخانه‌های بازیافت می‌شود.  در فوریه سال جاری، وزارت محیط زیست و منابع طبیعی جمهوری قزاقستان به همراه Zhasyl Damu برنامه جدیدی را برای بازیافت وسایل نقلیه و همچنین ماشین آلات کشاورزی خودکششی تهیه کردند.

KazAeroNavigation

در سال 2023، این شرکت از فروش کالا و خدمات به ارزش 150 میلیارد تنگه درآمد دریافت کرد و سود سالیانه آن به 74 میلیارد تنگه رسید. فعالیت های اصلی این شرکت شامل سازماندهی و خدمات رسانی به ترافیک هوایی، اطمینان از ایمنی پرواز، بهره برداری از تجهیزات رادیویی و ارتباطات، و همچنین ارائه اطلاعات هوانوردی و هواشناسی به کاربران حریم هوایی جمهوری قزاقستان است.

بایترک هلدینگ

کل درآمد هلدینگ دولتی بایترک در سال 2023 بالغ بر 421 میلیارد تنگه و سود پس از کسر مالیات به 11.54 میلیارد تنگه رسید. یادآور می‌شویم که هلدینگ بایترک و بانک لشا قطر با مسئولیت محدود از تکمیل معامله فروش 100 درصدی سهام بانک برکه خبر دادند.

گزارش مالی میان‌دوره‌ای قبلاً منتشر شده بود که ارزش کل دارایی‌های بانک برکه را نشان می‌داد که در این گزارش ارزش دارایی‌های بانک 2.067 تریلیون تنگه ارزیابی کردند،

Samruk-Kazyna

در سال 2023، این شرکت سهامی سود خالص 2.13 تریلیون تنگه دریافت کرد. رشد سود ناشی از نتایج مثبت تعدادی از شاخص های کلیدی عملکرد این گروه است

-حجم فروش اورانیوم به 18.1 هزار تن که 10.4 درصد بیشتر از سال 2022 است.

-حجم گردش حمل و نقل ریلی در NK KTZ به 262.4 میلیارد تن در هر کیلومتر رسید که 7 درصد بیشتر از سال 2022 است.

-حجم فروش گاز طبیعی قزاق گاز 24.1 میلیارد مترمکعب بوده و 1.4 میلیارد مترمکعب از ارقام سال 2022 فراتر رفته است.

-حجم تولید نفت و میعانات گازی شرکت NK KazMunayGas در سطح 23.5 میلیون تن بوده که 6.8 درصد بیشتر از سال 2022 است. با این حال، نتایج عملیات این گروه  تا حد زیادی تحت تأثیر کاهش قابل توجه قیمت نفت قرار گرفت.

https://www.inform.kz/ru/samie-pribilnie-gosudarstvennie-kompanii-v-kazahstane-b2a3d0

قزاقستان عرضه محصولات به پاکستان را  تا نیم میلیارد دلار افزایش می دهد

به گزارش تنگری نیوز با استناد به سرویس مطبوعاتی دولت: اولژاس بکتنوف نخست وزیر برای شرکت در نشست شورای سران دولت های کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای وارد اسلام آباد (پاکستان) شد.

بکتنوف در پایتخت پاکستان با شهباز شریف نخست وزیر این کشور دیدار کرد. طرفین در مورد ایجاد همکاری‌های تجاری و اقتصادی و همچنین تعامل در زمینه دیجیتالی سازی گفتگو کردند.

نخست وزیر بکتنوف خاطرنشان کرد که رئیس جمهور قاسم جومارت توکایف توجه ویژه ای به پتانسیل همکاری اقتصادی بین قزاقستان و پاکستان دارد.  حجم مبادلات تجاری دوجانبه در 8 ماهه اول سال 2024 با افزایش 16 درصدی به حدود 40 میلیون دلار رسید.

 برای باز کردن پتانسیل موجود، طرفین قصد دارند به تنوع بخشیدن به گردش مالی تجاری ادامه دهند.

همانطور که سرویس مطبوعاتی دولت گزارش داد، قزاقستان آماده افزایش عرضه محصولات به بازار پاکستان برای 85 قلم محصول به ارزش بیش از 490 میلیون دلار است. این محصولاصنایع پتروشیمی، متالورژی، شیمیایی، دارویی و همچنین صنایع غذایی و مهندسی مکانیک است . در این دیدار اولژاس بکتنوف و شهباز شریف به موضوع همکاری در حوزه کشاورزی پرداختند: حجم عرضه محصولات کشاورزی قزاقستان طی هشت ماه تقریباً دو برابر شد و به 7.7 میلیون دلار رسید. سبزیجات و محصولات غلات از قزاقستان در بازار پاکستان مورد تقاضا هستند. با در نظر گرفتن برداشت بالای مورد انتظار در سال جاری، دولت قزاقستان آماده است تا حجم عرضه سالانه به پاکستان را به 2 میلیون تن غلات افزایش دهد.

در بخش ترانزیت و حمل و نقل، با توجه به افزایش سه برابری حجم حمل و نقل ریلی و افزایش چهار برابری ترافیک ترانزیتی از طریق جاده، رهبران دولت در مورد چشم اندازهای توسعه بیشتر مسیر چندوجهی موجود قزاقستان - ازبکستان - افغانستان - پاکستان و کریدور جدید حمل و نقل قزاقستان - ترکمنستان - افغانستان - پاکستان بحث و گفتگو کردند. این کشورها به گسترش تعاملات خود در تمامی طیف روابط تجاری، اقتصادی، فرهنگی و بشردوستانه ادامه خواهند داد.

به یاد بیاوریم که شهباز شریف نخست وزیر جمهوری اسلامی‌پاکستان در ماه جولای برای شرکت در اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای به آستانه آمد.

https://tengrinews.kz/kazakhstan_news/kazahstan-gotov-polmilliarda-dollarov-uvelichit-postavki-551096/

 پیشرفت وضعیت انرژی هسته ای در قزاقستان و کشورهای آسیای مرکزی

به گزارش کازینفورم قزاقستان: ارتقای انرژی هسته ای همراه با کشورهای منطقه باعث توسعه نوآورانه خواهد شد. کنفرانس بین المللی علمی و عملی با موضوع توسعه انرژی هسته ای، مشکلات و فرصت ها در تاشکند برگزار شد. در این کنفرانس کارشناسان بین المللی، نمایندگان انجمن جهانی هسته ای، وزارت انرژی جمهوری ازبکستان و آژانس بین المللی انرژی اتمی حضور داشتند. مشکلات مانع توسعه انرژی هسته ای و راه‌های حل آنها مورد بحث و بررسی قرار گرفت. به عنوان مثال، کارشناسان ازبکستانی که ارائه کردند خاطرنشان کردند که لازم است در این راستا با کشورهای منطقه کار شود.

سرگئی آگافونف، کارشناس قزاقستانی نیز معتقد است که انرژی هسته ای از طریق همکاری بین کشورهای منطقه ارتقا خواهد یافت.  وی اعتقاد دارد انرژی هسته ای یک صنعت برای یک کشور نیست. بر این اساس، در این مسیر باید همکاری و کار مشترک کشورهای منطقه صورت گیرد. وی افزود: در این راستا، فرصتی برای تقویت همکاری بین قزاقستان و ازبکستان وجود دارد. به عنوان مثال کشور ما در زمینه استخراج اورانیوم پیشتاز جهان است. بنابراین، ما می‌توانیم یکدیگر را در حوزه منابع تکمیل کنیم.

این کارشناس خاطرنشان کرد: در ازبکستان 80 درصد برق توسط نیروگاه‌های گازی و در قزاقستان 70 درصد برق از نیروگاه‌های حرارتی زغال سنگ تامین می‌شود. این نوع تولید برق بسیار مضر و پرهزینه است. قزاقستان قصد دارد تا سال 2060 به سمت بی طرفی کربن حرکت کند.  این امر بدون استفاده از انرژی هسته ای محقق نمی‌شود. من از طرح معرفی منابع انرژی تجدیدپذیر حمایت می‌کنم. با این حال، انرژی‌های تجدیدپذیر نمی‌توانند برق را به طور مداوم تامین کنند. بر این اساس، ما هنوز منبع انرژی جایگزین نیروگاه‌های هسته ای نداریم.

به گفته وی، در دو سال اخیر کمبود برق به ویژه در کشور قزاقستان محسوس شده است که قزاقستان سالانه 60 میلیارد تنگه برای جبران آن هزینه می‌کند. سرگئی آگافونف معتقد است: - قبلاً در قزاقستان کمبود برق وجود نداشت. اما در 2 سال گذشته کمبود محسوسی وجود داشته است.

 وی گفت: من به عنوان یک متخصص در این صنعت سعی کردم هزینه‌ها را محاسبه کنم. به عنوان مثال، ما سالانه حدود 60 میلیارد تنگه برای خرید برق مفقود هزینه خواهیم کرد.  این ممکن است برای کشوری مانند قزاقستان مبلغ کمی‌باشد، اما باید در نظر داشت که این هزینه‌ها فقط در مرحله اولیه با هدف پوشش کسری است. این احتمال وجود دارد که این هزینه‌ها در سال های بعد افزایش یابد. بر اساس اطلاعاتی که وی ارائه کرد، قزاقستان در پاییز و زمستان سال گذشته 2.5 گیگاوات برق برای پوشش کسری بودجه خریداری کرده است. نیروگاه هسته ای طی 10-12 سال آینده با میانگین ظرفیت 2.4 گیگاوات ساخته خواهد شد از طرفی هم مصرف برق ما هر سال در حال افزایش است. در این راستا، قزاقستان به استفاده از نیروگاه‌های حرارتی ادامه خواهد داد. به عنوان مثال 3 نیروگاه حرارتی ساخته خواهد شد. بنابراین، نیروگاه هسته ای که ساخت آن برنامه ریزی شده است را باید اولین گام در این مسیر دانست زیرا یک نیروگاه هسته ای نمی‌تواند تمام تقاضا را پوشش دهد. به نظر من، برای جلوگیری از کمبود برق در قزاقستان، ساخت حداقل 3 نیروگاه هسته ای ضروری استبه طوری که یک نیروگاه در بلخاش، یک نیروگاه در شرق کشور و سومین نیروگاه در غرب خواهد بود. از آنجایی که نیروگاه‌های هسته ای می‌توانند برای شیرین سازی آب دریا نیز مورد استفاده قرار گیرند، موضوع تامین آب آکتائو نیز بر همین اساس حل خواهد شد.

اضافه کنیم که پیش از این رومن اسکلیار معاون اول نخست وزیر جمهوری قزاقستان گفته بود که ساخت نیروگاه هسته ای 10 سال طول می‌کشد. وی همچنین خاطرنشان کرد که کنسرسیوم ساخت نیروگاه‌های هسته ای حداکثر می‌تواند شامل پنج کشور باشد. شایان ذکر است که با استفاده از فناوری روسیه، یک نیروگاه هسته ای کم مصرف در ازبکستان ساخته می‌شود.  اخیراً ازبکستان و روسیه پروتکلی را در مورد اجرایی شدن توافقنامه ساخت نیروگاه هسته ای امضا کردند.

https://www.inform.kz/ru/prodvizhenie-atomnoy-energetiki-sovmestno-so-stranami-tsa-pridast-impuls-innovatsionnomu-razvitiyu-ekspert-f93d74

 ساخت نیروگاه‌های هسته ای جدید در قزاقستان

به گزارش ال اس : یک کنسرسیوم بین المللی یک نیروگاه هسته ای در قزاقستان احداث خواهد کرد. بر اساس اطلاعات وزارت نیرو،  هر یک از شرکت ها در جنبه‌های مختلف این پروژه مشارکت خواهند داشت و سازمان‌های فردی قطعات کلیدی ایستگاه را تامین می‌کنند.

این وزارتخانه توضیح داد: به عنوان مثال، اولین شرکت، تجهیزات ساخت جزیره هسته ای که راکتور در آن قرار دارد را تهیه می‌کند، دومین شرکت،   وظیفه تامین توربین، را به عهده خواهد داشت. شرکت سوم هم  سیستم های کنترل خودکار مسئول کنترل و ایمنی نیروگاه را برعهده خواهد گرفت. همچنین، در ساخت این نیروگاه برخی سازمان‌ها هم مشارکت خواهند داشت که عملکرد کل ایستگاه را به‌عنوان یک کل تضمین می‌کنند. شرکت کنندگان این کنسرسیوم ممکن است  CNNC چین، KHNP   کره جنوبی  ، EDF  فرانسه و   Rosatom  روسیه باشند.

علاوه بر این، این وزارتخانه آماده بررسی پیشنهادات تولیدکنندگان پیشرو جهان برای تامین بخش‌های خاصی از تجهیزات است. مذاکرات عمیقی با شرکای احتمالی در مورد شرایط تامین مالی، حمل و نقل کالا، راه حل های تکنولوژیکی و سایر جنبه‌ها انجام خواهد شد. تصمیم نهایی در مورد امکان ایجاد کنسرسیوم در سال 2025 گرفته خواهد شد.

در حال حاضر یک کمیسیون بین بخشی برای توسعه صنعت هسته ای وجود دارد که پیشنهادات را با در نظر گرفتن کارایی اقتصادی، منافع ملی و استراتژیک کشور و غیره مورد بررسی قرار می دهد.

در عین حال، ساخت یک نیروگاه هسته ای دو واحدی با قدرت بالا از لحظه تصمیم گیری تقریباً 10 تا 11 سال طول می‌کشد. بازه زمانی نهایی پس از انتخاب فناوری راکتور و توسعه اسناد طراحی مشخص خواهد شد. در همین حال، معاون وزیر اقتصاد ملی، آرمان کاسنوف گفت که این ایستگاه می‌تواند به صورت اقساطی ساخته شود.

https://lsm.kz/aes-podrobnosti

افزایش بدهی قزاقستان به امارات و جزایر برمودا

قزاقستان به صورت مستمر از سازمان‌های بین المللی وام می‌گیرد. به گزارش ال اس: طی پنج سال، بدهی خارجی قزاقستان به امارات تقریبا دو برابر شده است. از اول جولای 2024، بدهی جمهوری به سایر کشورها تقریباً به 166.6 میلیارد دلار رسید. در حالی که برای مدت مشابه در سال 2019 این حجم 158.3 میلیارد دلار بوده است، بنابراین طی پنج سال رشد 5.2 درصدی در بدهی‌های خارجی قزاقستان مشاهده می‌شود. در رتبه بندی 10 کشور اول جهان از نظر بدهی‌های خارجی قزاقستان به ترتیب:

 هلند – 42.3 میلیارد دلار (منفی8.4 درصد نسبت به 1 ژوئیه 2019)،  روسیه با 14.2 میلیارد دلار (+1.5 برابر)، بریتانیا با 13.1 میلیارد دلار (منفی 40.5٪) قرار دارند.

بدهی قزاقستان به سازمان‌های بین المللی به طور قابل توجهی افزایش یافته است: این عدد از 10.2 میلیارد دلار به 13 میلیارد دلار (+27.4٪) رسید. همچنین، افزایش بدهی به کشورهایی مانند برمودا (1.7 برابر معادل 9.5 میلیارد دلار) و امارات (1.9 برابر معادل 3.8 میلیارد دلار) مشاهده می‌شود. طی پنج سال، بدهی خارجی به ایالات متحده  12 میلیارد دلار (منفی8.4٪)، فرانسه 11.01 میلیارد دلار (منفی6.7٪)، چین 9.5 میلیارد دلار (منفی12.8٪) و ژاپن 5 میلیارد دلار منفی13.8٪. کاهش یافت

در ماه سپتامبر دیوان عالی محاسبات نسبت به نرخ رشد بدهی عمومی ابراز نگرانی کرد که بر اساس محاسبات آنها طی پنج سال گذشته به طور میانگین 12 درصد بوده است. این وزارتخانه گفت که هزینه بازپرداخت و خدمات وام ها در سال 2025 به 6.1 تریلیون تنگه رسید که 38 درصد کل درآمد یا 24 درصد هزینه‌های بودجه جمهوری است.

https://lsm.kz/vneshnij-dolg-kazahstana-infografika

 قزاقستان مراکز خرید جدیدی را در مرز افتتاح خواهد کرد

قزاقستان به ساخت پنج مرکز کلیدی فرامرزی ادامه می دهد. وزارت تجارت و ادغام جزئیات را در این خصوص اعلام کرد. به گفته این اداره، در مرز با قرقیزستان، ازبکستان، روسیه، چین و در سواحل دریای خزر مراکز تجاری مستقر خواهند شد. به طور خاص، یک مجتمع تجاری و لجستیکی در منطقه ژامبیل در نزدیکی مرز کاراسو و آک تیلک با قرقیزستان مستقر خواهد شد. انتظار می‌رود که این مجموعه متشکل از مکان‌های تولید، انبارهای نگهداری کالا و همچنین زیرساخت‌های حمل و نقل و لجستیک باشد. همچنین شرایط برای پروژه‌های همکاری مانند تولید لبنیات، گوشت، انواع توت ها و سبزیجات، منسوجات و محصولات دارویی فراهم خواهد شد. علاوه بر این، ایست بازرسی کردایی به میزان قابل توجهی تسکین خواهد یافت.

پیش از این، این وزارتخانه اعلام کرده بود که میزان سرمایه گذاری در این مجموعه حدود 30 میلیارد تنگه برآورد شده است. مساحت زمین اختصاص یافته 36 هکتار می‌باشد. در مرز ازبکستان، اجرای پروژه ساخت مرکز بین المللی همکاری‌های صنعتی «آسیای مرکزی» ادامه دارد. این مرکز تجاری در نزدیکی گذرگاه‌های‌های آتامکن و گلستان واقع خواهد شد. همانطور که این وزارتخانه قبلاً اشاره کرد، اجرای این پروژه‌ها برای سه ماهه چهارم سال 2026 برنامه ریزی شده است.  در عین حال، پیش بینی می‌شود که این مرکز اجازه ورود به بازار افغانستان را برای قزاقستان فراهم می‌کنند که در این صورت  دسترسی به بازار50 میلیون نفری میسر می‌شود.

دیگر مرکز تجارت فرامرزی، مرکز اوراسیا در مرز با روسیه است. این مرکز در منطقه غرب قزاقستان واقع خواهد شد. این مرکز با هدف همکاری با مناطق مرزی شمال کشور خواهد بود. پیش بینی می‌شود با احداث این مرکز دسترسی به بازار 30 میلیون نفری میسر شود . این مرکز به طور بالقوه بر بازارهای اروپای شرقی متمرکز است. هاب کاسپین بدر منطقه آزاد بندر آکتائو ساخته خواهد شد. این‌هاب قزاقستان را به آذربایجان، ترکمنستان، روسیه و ایران متصل خواهد کرد. همچنین برنامه گسترش« خارگوس» در مرز با چین در دستورکار قرار دارد. این وزارتخانه تصریح کرد که هر هاب به همکاری‌های صنعتی، بهینه سازی زنجیره تامین، توسعه صادرات و گسترش روابط تجاری و اقتصادی با کشورهای همسایه کمک خواهد کرد.

https://lsm.kz/kazahstan-novye-haby