تقویت روابط اقتصادی کنیا و چین

بخش هایی از ترجمه مقاله ای درخصوص تقویت روابط اقتصادی کنیا با چین به شرح زیر ارائه می گردد.

• مقدمه:

در حالی که جمهوری خلق چین (PRC) هفتاد و پنجمین سالگرد تاسیس خود را جشن می‌گیرد، فرصتی مناسب برای تأمل در مورد مشارکت قوی و همواره در حال تحول بین چین و کنیا فراهم می‌کند. این روابط دوجانبه، که در طول مبارزه کنیا برای استقلال آغاز شد، به یک مشارکت چند وجهی و پویا تبدیل شده است که اکنون به عنوان یک محرک کلیدی در استراتژی توسعه کنیا عمل می‌نماید. اکنون این رابطه به رابطه‌ای با محوریت همکاری اقتصادی، توسعه زیرساخت‌ها، تجارت، فناوری و آموزش تبدیل شده است.

• مبانی روابط چین و کنیا

ریشه روابط چین و کنیا به اوایل دهه 1960 باز می‌گردد، زمانی که کنیا از حکومت استعماری بریتانیا استقلال یافت. چین که خود را به عنوان طرفدار ضد استعماری معرفی کرده بود، حمایت دیپلماتیک اولیه را از کنیا و سایر کشورهای آفریقایی گسترش داد و قاطعانه خود را به عنوان متحد کشورهای تازه استقلال یافته معرفی نمود. از آنجایی که چین به دنبال همسویی با جنبش غیرمتعهدها و تلاش‌های آزادی‌بخش آفریقا بود، کنیا یک شریک طبیعی در این مبارزه ژئوپلیتیکی برای تعیین سرنوشت خود محسوب می‌شد.

در دسامبر 1963 کنیا استقلال خود را جشن گرفت و در سال 1964 روابط دیپلماتیک رسمی‌بین دو کشور برقرار شد. در این مرحله ابتدا، روابط بین کنیا و چین بر اساس دیدگاه مشترک برابری، احترام متقابل و رد امپریالیسم بود. حمایت چین در درجه اول دیپلماتیک بود، زیرا در مجامع بین المللی همبستگی را نشان داده و از تلاش های کنیا برای اثبات خود در صحنه جهانی حمایت کرد.

• همکاری‌های اقتصادی و توسعه زیرساخت‌ها

تبدیل روابط چین و کنیا به یک مشارکت اقتصادی قوی در اواخر قرن بیستم، به ویژه با رشد سریع اقتصاد چین و تمرکز آن بر تعامل بین‌المللی آغاز شد. در اوایل دهه 2000، کنیا به یک بازیگر کلیدی در ابتکار کمربند و جاده چین (BRI) تبدیل شد، یک استراتژی توسعه زیرساخت جهانی که به دنبال تقویت ارتباط بین آسیا، آفریقا و اروپا است. برای کنیا، این مشارکت فرصت‌های جدیدی را برای رشد باز کرده است و این کشور را به عنوان یک مرکز استراتژیک برای تجارت و حمل و نقل در شرق آفریقا قرار داده است.

یکی از مهم‌ترین نقاط عطف در روابط چین و کنیا، ساخت راه‌آهن استاندارد گیج (SGR) است که پروژه‌ای شاخص تحت ابتکار کمربند-راه BRI است. SGR با اتصال شهر ساحلی مومباسا به پایتخت، نایروبی، تحولی در حمل و نقل در کنیا ایجاد کرده است. این امر به طور قابل توجهی زمان سفر را کاهش داده و کارایی حمل و نقل کالا را بهبود بخشیده است که منجر به افزایش فعالیت‌های اقتصادی در طول مسیر شده است. با فعال کردن حمل و نقل سریعتر و مقرون به صرفه‌تر، SGR به بازکردن پتانسیل اقتصادی مناطق داخلی کنیا کمک کرده و تجارت و سرمایه‌گذاری منطقه ای را ارتقا می‌دهد.

علاوه بر SGR، شرکت‌های چینی در ساخت پروژه‌های زیرساختی کلیدی در سراسر کشور نقش داشته‌اند. این پروژه‌ها شامل گسترش شبکه‌های جاده‌ای، ساخت پل‌ها، و نوسازی بنادر، به ویژه بندر مومباسا، دروازه‌ای حیاتی برای تجارت در شرق و مرکز آفریقا می‌شود. تخصص چین در توسعه زیرساخت‌ها برای توانمند ساختن کنیا برای دستیابی به اهداف چشم‌انداز 2030، که هدف آن تبدیل کشور به یک اقتصاد صنعتی و با درآمد متوسط است، بسیار مهم و حیاتی بوده است.

• نقش چین در رشد اقتصادی کنیا

فراتر از توسعه زیرساخت‌ها، چین به عنوان بزرگترین شریک تجاری کنیا در دو دهه گذشته ظاهر شده است. تجارت دوجانبه بین دو کشور به طور تصاعدی رشد کرده و کالاها و محصولات چینی جزء جدایی ناپذیر بازار کنیا شده‌اند. از لوازم الکترونیکی و ماشین آلات گرفته تا منسوجات و مصالح ساختمانی، واردات چینی از بازار مصرف‌کننده رو به رشد کنیا و بخش صنعتی رو به رشد آن حمایت می‌کند. ماهیت مقرون به صرفه محصولات چینی باعث محبوبیت آنها در میان خانوارهای کنیایی شده است، در حالی که صنایع محلی از دسترسی به ماشین‌آلات و مواد خام ضروری برای تولید و ساخت و ساز سود می‌برند.

سرمایه‌گذاری چین در کنیا بسیار فراتر از تجارت است و شرکت‌های چینی علاقه زیادی به محیط کسب و کار این کشور دارند. بخش‌های کلیدی مانند تولید، مخابرات، انرژی و کشاورزی از سرمایه‌های چین بهره‌مند و باعث ایجاد شغل و افزایش ظرفیت صنعتی کنیا شده‌اند. شرکت‌های چینی همچنین با کسب‌وکارهای محلی برای تقویت تبادل دانش، انتقال فناوری و نوآوری همکاری کرده‌اند. این مشارکت‌ها به کسب و کارهای کنیایی کمک کرده است تا بهره‌وری و رقابت خود را در بازارهای منطقه‌ای و جهانی بهبود بخشند.

یکی از زمینه‌هایی که سرمایه‌گذاری چینی در آن به‌ویژه تحول‌آفرین بوده است، انرژی‌های تجدیدپذیر است. از آنجایی که کنیا به دنبال تنوع بخشیدن به سبد انرژی مصرفی خود و کاهش اتکای خود به سوخت‌های فسیلی است، شرکت‌های چینی نقش مهمی در توسعه پروژه‌های انرژی خورشیدی و بادی ایفا کرده‌اند. این ابتکارات در راستای تلاش‌های جهانی برای مبارزه با تغییرات آب‌وهوایی و ارتقای پایداری است و تضمین می‌کند که رشد کنیا از نظر زیست‌محیطی آگاهانه و همسو با اهداف توسعه پایدار (SDGs) است.

• فناوری و نوآوری: مرزی جدید در روابط چین و کنیا

بخش فناوری و نوآوری حوزه دیگری است که چین در آن سهم قابل توجهی در توسعه کنیا داشته است. شرکت‌های فناوری چین، به‌ویژه در حوزه مخابرات، شرکای کلیدی در تحول فناوری کنیا بوده‌اند. هوآوی، یکی از غول‌های فناوری پیشرو در چین، نقشی حیاتی در ساخت زیرساخت‌های مخابراتی کنیا، پشتیبانی از گسترش شبکه‌های تلفن همراه، خدمات اینترنتی و پلتفرم‌های دیجیتال ایفا کرده است. مشارکت هواوی به دسترسی میلیون‌ها کنیایی، به ویژه در مناطق روستایی، به اقتصاد دیجیتال کمک کرده است.

دو کشور همچنین در زمینه‌های نوظهور مانند هوش مصنوعی، شهرهای هوشمند و تجارت الکترونیک همکاری کرده‌اند. یکی از بلندپروازانه‌ترین پروژه‌ها در این زمینه، پارک علمی و فناوری کنزا تکنوپولیس[1] است، یک پروژه شهر هوشمند که توسط متخصصان چینی پشتیبانی می‌شود. هدف کنزا این است که کنیا را در موقعیت یک پیشرو منطقه‌ای در حوزه فناوری و نوآوری قرار دهد و این کشور را به سمت اقتصاد مبتنی بر دانش هدایت نماید. با استفاده از پتانسیل فناوری‌های دیجیتال، کنیا در آستانه تبدیل شدن به قطبی برای نوآوری و کارآفرینی در آفریقا است.

تأثیر فناوری چین بر کنیا به زیرساخت و اتصال محدود نمی‌شود. شرکت‌های چینی در پیشبرد بخش فین‌تک کنیا نقش مهمی ایفا کرده‌اند و خدمات پول موبایلی مانند M-Pesa از نوآوری‌های چینی در فناوری تلفن همراه سود می‌برند. پلتفرم‌های تجارت الکترونیک نیز شکوفا شده و فرصت‌های جدیدی را برای کسب‌وکارهای کنیایی برای دستیابی به بازارهای جهانی و مصرف‌کنندگان ارائه می نمایند.

 

• آموزش و پرورش و ظرفیت‌سازی

آموزش از دیرباز سنگ بنای روابط چین و کنیا، به ویژه در آموزش علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات (STEM) بوده است. چین از طریق برنامه‌های اعطای بورسیه تحصیلی، مشارکت‌های تحقیقاتی و مبادلات فنی، فرصت‌هایی را برای دانشجویان و متخصصان کنیایی فراهم کرده است تا مهارت‌ها و دانش خود را افزایش دهند. بسیاری از دانشجویان کنیایی تحصیلات عالی را در دانشگاه‌های چین دنبال کرده‌اند، به ویژه در رشته‌هایی مانند مهندسی، پزشکی و فناوری اطلاعات.

چین همچنین از برنامه‌های آموزش حرفه‌ای در کنیا حمایت کرده است و به ایجاد نیروی کار ماهر کمک می نماید که برای تلاش‌های صنعتی‌سازی این کشور حیاتی است. چین با انتقال تخصص فنی به کنیا، نقشی حیاتی در آماده سازی نسل بعدی متخصصان کنیایی برای چالش‌ها و فرصت‌های قرن بیست و یکم ایفا می‌کند.

تبادل فرهنگی بین دو کشور در طول سال‌ها عمیق‌تر شده است و مؤسسه‌های کنفوسیوس که در دانشگاه‌های کنیا تأسیس شده‌اند، فرصت‌هایی را برای کنیایی‌ها فراهم می‌کنند تا زبان چینی را بیاموزند و فرهنگ چینی را درک کنند. این تبادلات فرهنگی باعث ایجاد تفاهم و همکاری بیشتر بین مردم دو ملت شده است.

• گردشگری و تبادل فرهنگی

گردشگری یکی دیگر از زمینه‌های رشد در روابط چین و کنیا بوده است. فرهنگ غنی، حیات وحش متنوع و مناظر دیدنی کنیا تعداد فزاینده‌ای از گردشگران چینی را به خود جذب کرده است. پارک‌های ملی کنیا، سواحل و سایت‌های میراث فرهنگی به طور فزاینده‌ای در بین بازدیدکنندگان چینی محبوب هستند و به رشد بخش گردشگری کنیا کمک می‌کنند. افزایش گردشگری چین باعث تبادل فرهنگی و تفاهم بیشتر بین دو کشور شده است.

علاقه گردشگران چینی به پتانسیل گردشگری کنیا بر روند گسترده‌تر تبادلات مردمی‌بین دو کشور تأکید می‌کند. برنامه‌های تبادل فرهنگی، مشارکت‌های آموزشی و همکاری‌های تجاری همگی به تعمیق پیوند بین مردم چین و کنیا کمک کرده‌اند. این تعاملات نه تنها روابط دیپلماتیک را تقویت کرده، بلکه شالوده مشارکت‌های بلندمدت در زمینه‌های مختلف را نیز ایجاد کرده است.

 

• آینده روابط چین و کنیا

با نگاهی به آینده، روابط چین و کنیا در پاسخ به چالش‌ها و فرصت‌های جدید جهانی در حال رشد و تکامل است. از آنجایی که کنیا خود را به عنوان یک بازیگر کلیدی در چشم انداز اقتصادی و ژئوپلیتیک شرق آفریقا می‌بیند، مشارکت آن با چین نقشی حیاتی در شکل دادن به آینده منطقه ایفا خواهد کرد. روابط بین دو کشور احتمالاً به حوزه‌های جدیدی مانند تحول دیجیتال، انرژی سبز و اتوماسیون صنعتی گسترش می‌یابد و تضمین می‌کند که کنیا در خط مقدم نوآوری‌های فنی و اقتصادی باقی می‌ماند.

مشارکت کنیا در طرح کمربند و جاده چین همچنان به سرمایه‌گذاری‌های زیرساختی حیاتی این کشور ادامه خواهد داد و این کشور را قادر می‌سازد موقعیت خود را به عنوان یک مرکز منطقه‌ای برای تجارت و لجستیک تقویت کند. در همین حال، حمایت مداوم چین از بخش‌های آموزش، فناوری و انرژی‌های تجدیدپذیر کنیا تضمین می‌کند که توسعه این کشور پایدار، فراگیر و آینده‌نگر است.

در حالی که جمهوری خلق چین هفتاد و پنجمین سالگرد خود را جشن می‌گیرد، مشارکت پایدار با کنیا به عنوان شاهدی بر قدرت همکاری بین‌المللی در توسعه است. از همبستگی دیپلماتیک در طول جنگ سرد گرفته تا مشارکت اقتصادی پویا و چند وجهی در قرن بیست و یکم، روابط بین چین و کنیا به عنوان چراغی برای پیشرفت و سود متقابل است.

نویسنده: موسس اوگادا[2] 

Sources:

https://www.businessdailyafrica.com/bd/opinion-analysis/columnists/sino-kenyan-relations-transformative-4783834

https://www.the-star.co.ke/siasa/2024-08-18-konyango-china-africa-forum-offers-plenty-of-opportunities-for-kenya

https://www.the-star.co.ke/siasa

[1] Konza Technopolis

[2] MOSES OGADA