رتبه اول غنا در گزارش جهانی شاخص امنیت سایبری (GCI) در سال 2024

گزارش جهانی شاخص امنیت سایبری (GCI) سال 2024 که به تازگی توسط اتحادیه بین‌المللی مخابرات (ITU) وابسته به سازمان ملل متحد منتشر گردیده است، نشان می‌دهد که غنا پیشرفت چشمگیری در حوزه امنیت سایبری داشته است و این کشور با کسب امتیاز 99.27، در سطح T1 یا سطح الگو سازی به عنوان بالاترین سطح در این رتبه ‌بندی قرار گرفته است و به عنوان اولین کشور امن در فضای سایبری در قاره آفریقا معرفی شده است.

گزارش شاخص جهانی امنیت سایبری (GCI)، یک معیار بین‌المللی به منظور ارزیابی سطح امنیت سایبری کشورها در جهان است که برای نخستین بار در سال ۲۰۱۵ توسط اتحادیه بین‌المللی مخابرات (ITU) وابسته به سازمان ملل متحد با هدف کمک به کشورهای جهان برای اقدام عملی و آگاهی عمومی در جهت ارتقاء امنیت سایبری منتشر گردید.

این شاخص با بررسی جامع ابعاد مختلف امنیت سایبری، از جمله اقدامات قانونی، فنی، سازمانی، ظرفیت‌ سازی و همکاری ‌های بین‌المللی، تصویری روشن از وضعیت امنیتی هر کشور ارائه می‌دهد.

ویرایش پنجم گزارش2024  GCI با ارزیابی ۱۹۴ کشور جهان نشان می دهد که امنیت سایبری در سال ‌های اخیر، شاهد پیشرفت ‌های شگرفی در سطح جهانی بوده ‌است که در این میان، قاره آفریقا بیشترین رشد را در مقایسه با سایر قاره‌های جهان تجربه کرده است و حتی کشورهای کمتر توسعه ‌یافته (LDC) نیز گام ‌های مثبتی در این مسیر برداشته ‌اند. به طوریکه میانگین امتیاز (67.5 از 100) امنیت سایبری در این کشورها به سطحی رسیده است که در سال 2021 بسیاری از کشورهای در حال توسعه به آن دست یافته بودند، که این موضوع نشان ‌دهنده تلاش ‌های مستمر آنها برای ارتقاء زیرساخت ‌های امنیتی خود است.

گزارش فوق با بهره مندی از سیستم رتبه ‌بندی چند سطحی GCI، امکان مقایسه دقیق جایگاه کشورهای مختلف را فراهم کرده است. در این گزارش، کشورها بر اساس پنج رکن راهبردی شامل: اقدامات قانونی، فنی، سازمانی، ظرفیت‌ سازی و همکاری دسته ‌بندی می‌شوند که در آن (T1) یا همان الگو سازی به عنوان بالاترین سطح در نظر گرفته شده است و نشان‌ دهنده پیشرو بودن یک کشور در حوزه ارتقاء سطح امنیت سایبری است.

نتایج گزارش GCI 2024 حاکی از آن است که از میان ۱۹۴ کشور عضو، ۴۶ کشور در سطح T1 (الگو سازی)، 29 کشور در سطح T2 (پیشرفت)، 105 کشور در سطوح T3 (بسترسازی) و T4 (درحال تکامل) و 10 کشور در سطح T5 (ساخت) قرار گرفته ‌اند.

در ادامه این گزارش، به تحلیل عمیق ‌تر یافته ‌های GCI 2024 پرداخته خواهد شد. همچنین، عوامل موثر بر پیشرفت کشورهای مختلف در حوزه امنیت سایبری، چالش ‌های پیش روی کشورهای مختلف و راهکارهای بهبود وضعیت امنیت سایبری در سطح جهانی مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

پیشرفت های چشمگیر غنا در حوزه امنیت سایبری:

گزارش اخیر شاخص جهانی امنیت سایبری (GCI) نشان می‌دهد که غنا در سال 2024 با کسب امتیاز چشمگیر 99.27، به عنوان اولین کشور امن در فضای سایبری در قاره آفریقا شناخته شده است. این پیشرفت قابل توجه نسبت به سال 2021 که در آن غنا با کسب امتیاز 86.69، پس از موریس و تانزانیا جایگاه سوم را کسب کرده بود، حاکی از تلاش ‌های مستمر این کشور در جهت تقویت زیرساخت ‌های امنیتی و افزایش آگاهی عمومی در حوزه امنیت سایبری است. با سرمایه ‌گذاری ‌های گسترده و اجرای برنامه‌ های موثر، غنا توانسته است به عنوان الگویی موفق برای سایر کشورهای آفریقایی در زمینه ارتقای امنیت سایبری مطرح شود.

قرار گرفتن غنا در سطح T1 یا سطح الگو سازی، نشان ‌دهنده پیشرو بودن این کشور در اقدامات امنیت سایبری و توانایی آن در تعیین استانداردهای بالا برای سایرین است. چارچوب امنیت سایبری پیشرفته غنا، پایه محکمی‌برای فعالیت ‌های پایدار در جهت محافظت از اکوسیستم دیجیتال در حال توسعه این کشور فراهم کرده است.

علاوه بر کسب امتیاز بالا، غنا یکی از پنج کشور آفریقایی است که به رتبه نخست در این شاخص دست یافته است. این کشور با تمرکز بر قوانین و مقررات جامع در حوزه امنیت سایبری، به ویژه قانون امنیت سایبری مصوب سال 2020 (قانون شماره 1038)، که به عنوان یک استاندارد جهانی در این زمینه نیز شناخته می‌شود، نقش محوری در این موفقیت داشته است. اجرای موفق این قانون، به ویژه در زمینه صدور مجوزهای لازم برای ارائه دهندگان خدمات امنیت سایبری، باعث شده تا غنا به عنوان دومین کشور در جهان در این زمینه پیشرو باشد. این دستاورد، جایگاه غنا را به عنوان یک الگو برای سایر کشورها در ارتقای امنیت سایبری تثبیت کرده است.

غنا علاوه بر تمرکز بر بروزرسانی قوانین و مقررات جامع در حوزه امنیت سایبری، به محافظت از زیرساخت ‌های حیاتی خود نیز توجه ویژه ‌ای داشته است و با توسعه و اجرای چارچوب های مدیریت ریسک برای زیرساخت ‌های اطلاعاتی حیاتی(CII)  که برای اقتصاد دیجیتال ضروری هستند، از فضای مجازی محافظت می نماید که این اقدامات شامل طرح ‌های دیجیتالی ‌سازی دولت و ایجاد هماهنگی در زمان مدیریت بحران نیز می‌شود.

این کشور همچنین به منظور هماهنگی موثر بین بخش های دولتی و خصوصی در حوزه امنیت فضای مجازی، اقدام به ایجاد کمیته مشترک امنیت سایبری (JCC) و یک مجمع صنعتی که قرار است به زودی راه اندازی شود کرده است، این نهاد ها با توجه به مفاد قانون 1038 امنیت سایبری مصوب سال 2020، مسئولیت رسیدگی به چالش ‌های امنیت سایبری را بر عهده دارند که اینها نمونه ‌ای از همکاری موفق بین بخش ‌های مختلف برای مقابله با تهدیدات سایبری هستند.

این کشور با بازنگری در سیاست های خود و ایجاد استراتژی امنیت سایبری ملی، چشم انداز روشنی را برای توسعه امنیت سایبری خود ترسیم نموده است و توانسته است با برنامه‌های اجرایی مشخص و تعهد جدی به ایجاد یک فضای سایبری امن و پایدار، به عنوان یک الگو برای سایر کشورها در منطقه و جهان مبدل شود.

در رابطه با همکاری بین‌المللی نیز غنا به‌ عنوان مرکز آموزش و ظرفیت ‌سازی برای کشورهای زیر صحرای آفریقا، توسط نهادهایی مانند اتحادیه اروپا، شورای اروپا (COE)، بانک جهانی و ECOWAS به رسمیت شناخته شده است و با بسیاری از کشورهای بین‌المللی در این حوزه همکاری دارد و با به اشتراک گذاشتن دانش و تجربه خود، به تلاش‌ های همکاری جهانی در حوزه امنیت سایبری کمک شایانی نموده است.

تعهد غنا به امنیت سایبری:

این دستاورد نشان دهنده تعهد تزلزل ناپذیر غنا برای ایمن سازی فضای سایبری خود و تضمین زیرساخت دیجیتال انعطاف پذیر است. تلاش ‌های جمعی دولت غنا از طریق وزارت ارتباطات و دیجیتالی‌ سازی، کمیته مشترک امنیت سایبری (JCC) و سایر سهامداران بخش دولتی و خصوصی در رسیدن به این نقطه عطف بسیار مهم بوده است. وضعیت سطح T1 غنا نشان می دهد که این کشور یک الگو در اقدامات امنیت سایبری جهانی است که اقدامات پیشگیرانه و رهبری در حوزه امنیت سایبری را نشان می دهد.

کشورهای بزرگ منطقه زیر صحرای آفریقا مانند نیجریه و کامرون در حال حاضر در سطح T3 قرار دارند که نشان می دهد آنها هنوز در حال ایجاد ابتکارات کلیدی امنیت سایبری هستند. موقعیت پیشرو غنا بر نیاز به توجه مستمر به زمینه‌هایی مانند توسعه ظرفیت تأکید می‌کند که همچنان برای حفظ پیشرفت انجام شده حیاتی است.

با وجود کسب امتیاز بالا در چهار حوزه از پنج حوزه، امتیاز غنا در توسعه ظرفیت های سایبری نشان دهنده نیاز به افزایش بودجه و حمایت در هر دو بخش دولتی و خصوصی برای ارتقای ظرفیت کلی امنیت سایبری است.

 

منابع:

1. https://ghanaiantimes.com.gh/latest-itu-global-cybersecurity-index-ghana-ranked-tier-1-in-2024-joins-role-model-status-with-46-other-countries-worldwide-becomes-benchmark-for-other-nations/
2. https://www.itu.int/dms_pub/itu-d/opb/hdb/d-hdb-gci.01-2024-pdf-e.pdf
3. https://thebftonline.com/2024/09/16/ghana-achieves-tier-1-cybersecurity-status/